Ke Au Okoa, Volume II, Number 34, 10 December 1866 — KENETE. He Moolelo no Sekotia. [ARTICLE]

KENETE. He Moolelo no Sekotia.

BUKE H.

Me ka noonoo ole o lnidnlnpa, hoomau aku la no oia i ke kiei ana akn maluna aku o ke kuemaka pali, i hele wale lalo a kuhoho. Ke kumu nui o kona hoomau ana 'i keia hana, no kona manao e ike akn i k&» wahi o kona kaikaiua, malia paha na hihi£wale ae no hoi kona lole ika lau laau, a ole ia, ua hihia wale ae paha la me kekahrj

mea eae no hoi. Aka, aohe ona ike akri»' no ka mea, ua paa maī Ia o lalo o ka ka ohu. Haka pono loa hou aku la o lupa i kona mau maka, me ka lena laun'ā ole ana mao a maanei; a aole nae i liulin, hapai ia oe la ua ohu nei e paapu la, e kē kulolio ana mai a kahi /nakani aheahe; a ike aku la ua kaikuaana nei i ka waiho meii a kona kaikaina ma ka mole o kumupali, a he mea maopopo ke nana aku i kona mou helehelena ia manawa; ua He wahi mamao iki aku waiho mai ana ka lio, ma ka aoao aku no o Eta. .

" Ua hala aku la oia !" wahi a Inidulupā, aku aela oia iluna mai kona kukul i ana mai, a huli ae la oia i ko laua mau koa e paa mn ana i ko lākou mau leo me ke kamailio

ole, "ua hala aku Ia oia—ua make—a'aole oia e hoihoi hou ia mai iokakounei '! Ua ike' no oukou a pau loai ka nui o kuu aloha i kuu kaikaina ! Kā poke nana mana i hikii paa loa—aole ma ke āno pili hoahanau wāle no, aka, ua ike no oukou i ka maua mau' hana ame kela mea keia mea. E like me ka loihi o ko maua ola ana, pela no ke ano olioli o ke ola ana; aka, ano la, ua make kekahi, aohe. e hiki i kekahi ke ola ana ! Aole, e Eta e, e Eta e, aole e hiki ia'u ke ola hookahi ma keia ao ! Aole loa ouleou e īke an.'i ia'u mahope aku o keia manawa ma ke'u wahi ma ke kahua kaua, no ka mea, aohe o Eta ma kuu aoao ! He kanaka wau i powa koke ia mai kofu mau ikaika a pau loa, e lanakila no kela mea he keiki uuku maluna o'n i keia manawa ! oka pahikaua ilokj> o ko'u lima i.keia wa, ua like 1 r:apoino o kela ano keia ano ! E Eta ! E Eta ! mai oi loa aku ka pomaikai o ko kaua' make ina i make kaua iloko o ke kahua kaua, a kahe pu hoi ko kaua mau koko ilaila ! Aka, no kou make ano e ana hoi, pela no kaua e walho pu ai iloko o keia awaawa, a e lilo hoi oiā ko kaua luaknpapau !"

Ia Inidulupa ipuana ae ai i na huaolelo hope loa, ua awa ae la ia me ka leo nui launa ole, awa aku Ia ia mao a maanei o na mauna; a ia manawa pu no hoi oia i palulu ae ai i kona helehelena i ka hainaka, a lele aku la oia ilalo o ke awaawa me ka makau ole, e moe a make pu me kona kaikaina me Eta ! Hooho like mai Ia na kanaka koa eono, i ko lakon ike ana mai i ko lakou leo' kumakena nona; a aohe no hoi kekahi koa i lele aku imna e paa mai i kona man-na ana aku i kona kino iho. Haule aku Ia oia oke poo malalo, i ke ano o ka make ana i enii aku la ilalo oke kumupali. Malaila oia i haule aku ai—a ma ka aoao hoi o ke kino o kona kaikaina oia i waiho iho ai—a pela iho la ke ano o ka make ana o ua mau keiki Makalapina nei—e like me ke kupikipikio o ke ano o ko laua ola ana, pela ilio la hoi laua e hanle a make ai i ka make, aole hoi i ka make ana ma ke ano niaikai, aka, i ka make mainoino—a aohe hoi he wahi eka hookahi e nhi iho ai i ke olohelohe o ko laua mau kino kupapau. MOKUNA XXXII. KA HOPEKA KEIA.

Aohe la e ae a ka olioli i hoomaha ih(J ai maluna o ke kulauakauhale o Ediueboro, e like me ka la a ka Haku Marquis opiopio o Alanadela i lawe ai ia Evelina imua o ke kuahii, a ilaila laua i hoohui ia iho ai e na poke gula o ka materemonio—e like me ka makou i olelo ae la, aohe la i iko ia ka olioli holookoa o ka laliui e like me ia. Aolie nae i hoolioli ia ka mauao o kanaka ia la, no ka mea, he kanaka opiopio oia i oili mai mailoko mai o na poino he nui wale—aole no hoi uo kona ano kaukaualii ma kalilo ana i Marquia no Alanadela; aka, no kaaa mnu liana koa launa ole ma ka hoouna hou ana i na koa Pelekune e lioi hou lakon iko lakou mau liomo a me ko lakou mau walii hoi i hele mai ai, a o ke kumu nni 110 ia o ko ke kulanakanhnle olioli ! Ua molnelae maikai maoli ke knkahiaka o Sepatcmaba i lawe ia ni o E\-clina imua o ke kuaha. Ua hoouna mai la na hole i ko lukou mau kani lione ana—na hae, ua uu ia ae maluna o kela a me keia wuhi oioi i loaa mai ai lnkou i ka welelau o na makani, a i kuwelu ia ae ai kilepalepa ai hoi, a e hai ana hoi ko lakou man welo ana, o ka Mnrqnis opio o Alanadcla marc ia ana me Evelina kn kaikamahine hookahi a alolia ia hoi

a'Galenakaila. Ua piha pu na alanui i na kanaka makaikai—a mailoko mai hoi o na puka aniani, ike ia aku la na lima palupalu e luln mai ana i na pua ma ke kuamoo e. hele ia aku ai eka huakai mare. Haawi pu mai la no hoi na leo hoehoene a ka pila a Maomara i ko lakou mau hoene ana. Iloko o ka luakini kahi e mare ia ai, ua paa pono kela ame keia noho oloko olaila— ua hoonani ia no hoi na puka aniani, a me kela wahi keia wahi oloko i na hae a eie na pua o kela ano'keia ano. Ua pau pu ae me na poo Aupuni a pau ilaila. Aia o Oalena- ' a 'kekei la. Aia no okā Haku Maeoma, a maluna o kona poohiwi, ke leha mai Ia kekahi mau onoliī uliuli, ke kaikamahine ia a Linilsay, a o kana wahine no hoi ia e mare aku ai. Aia no o Haku Lindsay, ka mea mai nona ke kapakila i lanakila ai oia ina kaua ana i komohia ai, a i hiki ai hoi kana mau hana kaulana. Aia no oka Haku Dennba me kana keild, ua hoi mai oia mai Pelekane mai, a ke haka pono la kona mau maka i ka mea nana i hoopakele i ke ola o kona makuakane mai luna mai oka amana. A aia no hoi ilaila pu kahi i makaikāi aku ai o Sir. Dorald Canamora, ka Haku Kenela i hele muā ai a inai makemai ika poe Pelekane,'a e ole no ka kakou kamaleihiwa, hala ae ana ia la make. , _ Aka, ina. makou e hoomau aku i ka. hahai ana aku i ka nani o ka hale, a hooikeike aka hoi i ka nui o ka poe a pau I hiki ae ilaila, alaila, aohe paha e pau mai i na wahi mokuna kakaikahi. Nolaila, oka makou no e hai aku—o ka poe kiekie loa ma ke kulana a me ka poe papalina nohenohea, o lakou pu ae a pau loa ka manomano i hīki ae ilaila—a inaloko ae hoi. Aka,-mai poina makou ika hai ana aku.i ke akea inaloko o keia huakai mare, ua hele pu no o Geoffrey, a ke hiliuai aku Ia hoi ke kaikamalīine Galenadora ilnna o kona lima a me Gilibata kona makuakane a ma kona aoao iholioi o Damota o ka.Puu. Ua mare fa laua ma ke ano hoomana Lu- | tera. Ua nana mai ka poe makaīkai ia laua me ka mahalu nui i ko laua hikiī ia ana e ! kupee a Himena, (Hymen's fetters.) Ai ka pau anao ko laua'mare ana, ua kani maila na pua ā me leela mea "karsf keia mea leānī,' haa lele wale. Ua huipu roai la no hoi na kanaka i ka huro olioli ana no na mea i hoohui ia. I kekahi la ae, ua mare hou ia kekahi mau paa elua, aka, ma kahi malu no nae ko laua maro ia ana, aohe i hoaiai loa ia ae e like me ko Kenete ma mare ia ana. O keia mau mare ana, oia no hoi ka honhui ia ana o ka Haku Maeoina me ke kaikamahine a Lindsay. O kekahi hoi, o ka hoohui ia ana o kahi kauwa a Kenete, GeoSrey, me ke kaikamahine a ka mea hana pahikaua, ine Galenadora. No ko Geo£frey koa no hoi, a hoopīli mau loa ana aku e.ahope o Kenete, nolaila, ua haawi ia mai la he inoa hanohano nona, he Knight. I ko Gilibata lohe aha no hoi i keia mea, a me kekapaiaanao kana kaikamahine o Lede Galenadora, ua olioli loa iho la ka naau o kona wahi makuakane.

O Maomara, ua noho hnnohano iho oia ma ka hale ; alii o Kenete ma, a ua malama maikai loa ia oia, a hiki wale i ka pau ana o kona mau la. Ua ola loihi oia mahope mai a kanikoo ; a ua hii no hoi oio i na keiki a na men nana oin i makeiuake, a make wale, me ka hanohano o kona hoolewn la ann. O Dame Ursula kahi, ua nohooi» me ka hanohano; aohe hana, o ka noho waie iho no, e ai i ka wuiwai a kana mau hanai. O Damota o ka Puu, no ka ae nna mai o kona haku Denuba, ua noho mau oia me Kenete ; a mahope mai, ua hoolilo ia oia i Kuene no ka Pakaua o Alanadela. O Julia Lockerby hoi, kahi wahine i olelo ia, " o kabi wahine kilokilo," e auwana hele ai ma o a maanei, o na ululaau a me na awaawa, ho elua makahiki wnle iho no kona ola ana mahope ma ka paTirigini.o St. Heleaa. Ia mau makahiki elua, elua no hoi hele ana aku o kana keiki hanni a me kana hunona e ike ia ia.' Ia Julia Lockcrby nae e noho ana ilaila, ua mihi mau no oia i kona hewa imua o na Monekn, me kona manao e kala ia inoi ana kona mau hewa. A malia paha, ua kala io ia mai, oiai, i kona make ana, ua upoi malie ibo kona mau liliilihi; a aole hoi e like me ka make ana o Aguns Winetono, ka pioo 0 kona mnnno, a o ke eno no hoi paha ia o ka mea i knumaha a i luuluu i kona mau hewn. MAN'AO lIOPE A. KO OCKOI' HOA 0 XA LA I lIALA. Ua pau i ka hilo ia na maawe o ka kakou nioolelo—a ke kahi; ae nei hoi an i kahi pala 1 koe o ka unieke ! Ma ka kakou moolelo e pau nei, ua ike ia ka naau lokomaikai o leela keiki opiopio, a me ka uhane i piha mau o kela Marquis i na karaima o iia ano he nui wale; ua ike ia no hoi e ohi mai nna ka pono i kana man hna ma keia ola ana—a o ka pepehi kanaka ana hoi me ka mainoino i hnna ia no na makahiki he nui wale; aohe e nalo iki ana ka no-a ko liuna ia iloko oia man ano puu. Hc

no-a kolekole, a ike wale ia hoi ia ano Luna ana, oiai, e ike mau ia no ma na nianao a me na helehelena o ka poe i paumaele ko lakou mau lima, a kino holookoa i keia mea he pepehi kanaka. Aka, aia iloko o ka puuwai o ke kanaka, he nui wale na luakiai e noho ai na manao maikai a hemolele, a me na manao ino a demona; a auwe ke kanaka i kiola aku i na manao maikai a hemolele, ā hoolilo oia i kona pauwai i heiau e hoomana ai i kona maa manao ino. Hookahi nae laakini, o ka Lunaikehala, ka mea e noho ana iloko -olaila.ianaka, a ilaila e lohe'ia akd ai na, Hawana- - [ wana ana, mai kela pea keia pea mai o ka uhane, e hiki no i ke kanaka ke hoopunipuni i ke ao nei, aka, aole e. hiki ia apuka ia ia iho. E hiki no i kona mau lehelehe ke hoopakika mai i na olelo pahele, aka, aia no nae ke ike la kona Lunaikehala, na hewa kana mea i hana ai. ~ Ua piha keia ao i na hoowalewale o kela ano keia ano, a ina ma ke karaima e loaa mai ai ka hanohano a me ka waiwai, alaila, e 'wikiwiki no 'kekahi poe i ka lalau ana ia mea; me ka ike no aia o ka pono ka mea nana e hoolei iho ilalo i ka honua o kona mau manao piikoi'a haakei. Aka,- naauao ke kanaka e kapae ae ana i na koii lapuwale o - kona manao—oiai, aole anei e emo e hanoli anei oiai.kona koho ana i ka pono - nonaka mea,-e ohi olioli anei oia i ka hua oia mea. Aohe kau e nele ai ke nhai mahope o ia mea, a e hoao mau no ka poe e uhai ana mahope o ia hana, i ka ono o ka hua o ia laau.

Aka, e hoopokole mai paha wan i ke kamailio ana ma ia mea, a e w&iho aku au ,i. ko'u wahi kanaenae aloha imaa o ka poe a'u i hoolnhi aku ai e helnheln i na mea a. ka'u maka peni i kalakaha iho ai no ko oukou hoonanea ia ana. Ua hoao nai au e hoomaikai ae i ka moolelo e pau nei, a aohe i oi loa ae ka maikai mamua ae o na mea a oukon i ike, a i heluhelu uui iho la. Uaalakai aku ka mōolelo i ko onkou mau manao e hoauwana ma na kaiaulu o Alanadela—na kualono o Sekotia—i ka ulu inahiehie hoi o Edineboro—i na hana wiwo oJe a ka mea -nona ksv.moolelo raa pakaua o Stīrlin<r—i na uluaoa ana hoi ma na kahua kana—e hoolono i na leo uwa o kahi wahine kilokilo—i o aku hoi i ka pakaoa o Makalapina, kahi noho o ia mau k-upuea—ia nei ae hoi i na pakaua o Lindsay ame Galenakaila. Aole hoi oia mau mea wale no, aka, ua hoike mai Ia hoi ka moolelo o ka pepehi kanaka i huua ia no ka manawa loihi, ua hu-la iamai la a ua ike ia ae Ia na mea a pau loa. Aia Ia e ka mea heluhelu—aohe kaoa e ha-i-ha-i olelo hou ana ma.na kapa wai o ka ululaau o Alanadela. Pau ko kaua hui ana ma na huikau o Edinehoro. Aole kaua e lohe hou ana i ke kani hone o ka pila a Maomara. Ke pani ia nei hoi ko kaua ike ana i na hana koa a ka mea nona ka moolelo- lalaliili. Ke kaikamahine £velina, nona na papalina i olelo ia ai, ua muimui ia e ka nani, aohe kaua e ike hou i kona inoa. 1 ka haalele ana aku nae ia onkou e ka poo heluhelu, ke noi ae nei au, i hookahi a'u wahi huaolelo i koe, alaila wau pau. Ua hoinoino mai no kekahi poe no ka moolelo, aka, ea ua ike iho la no oukou, a e likeiīieka'u i olelo ae nei, ua hooikaika au e hoomaikai ai, o kahi mai <ai iho la no ia i hiki ia'u. A ike aloha ana ako i ka 'poe heluhelu, aole au e hoopoin» i ka haawi ana aku i ko'u aloha i na keiki hoonoho kepau,. ka poe.nana i ulele mnu iko knkou moolelo. A mamua ae oka holoi ana ae a'u i ka maka o kuu peni,.. e hookuu ia mai au e olelo aku e like me ka olelo ana aku a ka Moneka i ke anaina pule, " Pox W>biscum," (Ka malu mo oukou,) a oia kalii kanaenae aloha e haawi ia ae nei e ko oakou