Ke Au Okoa, Volume II, Number 38, 7 January 1867 — He mai Kolela, wahi a kanaka. [ARTICLE]

He mai Kolela, wahi a kanaka.

E Ke Ao Okoa b ; Aloha oe : £ oluolu paha oe e lawe aku i keia mea mea hou ma ka Apaoa o Ewa nei, i ike mai ai oa hoa puni nupepa, e noho ana mai ka la hiki ma Kumukahi, a ka welo ana a ka la i Lehua. £ aao haohao ana paha oe e ka mea heluhelu i ke kauia aoa o kela mau huaolelo ma ke poo okeia kukulu manao ana, " He mai kolela wahi a kanaka." He oiaio paha ia, a e manaoio maoli ana no paha oe he mai koleJa io no, ua hiki mai ma ka Apana o Ewa, oiai, ke lohe mau nei kakou me ka ike ana no hoi maloko ona nupepa, no kela mai e luku la ma naainae. Oko kakou Moiwahine paha kai ike pono i ke ano oia mai, oiai, i kona mau la ma ke Aupuni o Farani, he huaolelo ano hou no keia i kapaia e na kanaka o Ewa nei, a penei ke ano maoli i paka mai ai o keia huaolelo mai ka waha mai o na kanaka.

Ma keia Ia a'u e kakau aei i keia palapala, oia ka Poaha, la 27 0 Dekemaba, A.D. 1866, ua hoike aku kekahi mau kanaka elua, o Kauwahi ka iuoa o kekahi, a 0 Kekahu ka inoa 0 kekahi, he mau Makailaua a elua, nolaila, ua hoopii aku laua imua 0 ka Lunakanawai Apana o Ewa nei, oia o J. P. E. Kahaleaahu, no ka poe i huna i ko lakou mau holoholona, 1 ka wa i hele mai ai ka Luna Helu, oia no ka Lunakanawai i haiia ae la maluna, i ka malama o Augate, o ka makahiki i hala iho nei, aole nae i hai pau mai ke kanaka i kona mau holoholona, ua hai i kekahi, a ua hookoe i kekahi, aua hala aku ia, a i keia mau la hoi e aneane aku ana e pau keia makahiki, aia hoi, ua pii like ke kai o keia mau wahi kanaka, no ka poe i huna i ko lakou mau holoholona, a ma ka la no i hai ia maluna ae nei, oia no hoi ko'u la i hele aku ai me ka'u mau lawehala, he kane ahe wahine, no Honouliuli laua, ua hopuia ke kane no ka ona ma ke alanui me ka pepehi ikana wahine, a ia makou i hiki aku ai ma ka hale hookolokolo o ka Lunakanawai, ma Manana, aia hoi na ano kanaka elua e piha mai ana, na kane, na wahine, na Pukiki, ame na keiki, e hi-o ana lakou, me na huaolelo he nui wale ma ko lakou mau waha, me na lima e kuhi ana i oa ia nei, o ka hora 10 paha ia, a he mea haohao no hoi ia ia'u a me ko'u mau hoa hele, a ninau mai ia ka mea i hopuia no ka ona ia'u no ka nui loa o na kanaka, pane aku la au ia ia, kaua pu i ike ole ai, a i ko makou hiki ana aku, a ninau aku la au i kekahī mau wahine, hai mai la laua, he hookoiokolo no ka poe i huna i ko lakou mau holoholona, i iho la au iloko o'u iho, " ina pela io, pa-pa-pau, he a-a ko ka hnle."

- 'Hele aku la au me na lawehala a hiki imua 0 ka Lunakanawai, a aa hoopanee iki mai oia 1 ka hana ana i ka'u mau hihia, ia wa no i hooniaka ai ka hana ana a ka Lunakanawai i kana hana, be kikoni mai i ka ala o Kauweleau, pa iho i ka lae, aohe kanono a koe aku, ka mua, he kane o Pai kona inoa, he huna i i ka ilio, ia wa, okalakala ae la ua wahi Makai nei nana ī hoopii, oia o Kekahu, me he mea la o Kaaeakalau la, hai ae la oia i kana olelo imua o ka Lunakanawai, a aole i liuliu iho, lohe aku ia au i ka olelo hooholo a ka Lunakanawai, e hoahewa ana i ka mea i hoopiiia, he §2.00 me $3.00 koina, huiia $5.00, a o ka nui o ka poe i hookolokoloia ke huiia me ka'u mau mau lawhalu, he 12 a me ii mau Pukiki, a oia ka nui o ka poe i hookolokoloia ia la a ;>o, na loaa ia lakou ka huaolelo a ka Palahu, po-keo-keo. Ama keia hookolokolo ana a ka Lunakanawai i keia hihia, nolaila i puka ae ai keia huaolelo ma ke poo o keia kakau menao ana, a no keia hoopai ana a kaLunakanawai i keia poe no ka huna i ko lakou mau holoholona, a ua hoopai pu ia' no hoi me ka'u mau lawehala no ka ooa rama, oia hoi o Kalawaianui k., $6.00 me $1.00 koina, huiia $7.00, a ua hookun ka Lunakanawai i kekahi hihia o ua kanaka la, no ka pepehiana i kana wahine, nolaila, aa huiia me ia ka nui o ka poe i hoopiiia.

Aole no he la hookolokolo i ike ia ma keia Apana, e likeme keia la a'u e hai aku nei, a nolaila, ua poka mai ka huaolelo ano hou ia wa, mai ka waha mai o ka poe i hoopai ia, e like me keia, " he mai ahulau liou, he mal kolela hou." Kainoa no paha aiaa hiki aku iloko o keia makahiki bou, alaila, hiki mai ka mai kolela hou, a Rev. L. Kamika, i hai mai nei, eia no ka i keia wa koke no. Anwe kakou e ! Auwe kakou el! Ma ia la nohoi, ua hoouna ka Lunakanawai ia'u e kii i ke koena dala o kekuhi mau hihia moekolohe, a ia'u i hiki aku ai malaila, aia hoi, e kamailio ana nae na kanaka ma na hale a pau a'u i hele aku ai, i na huaolelo i haiia ae la maluna, be hihia uuku auanei keia, he mai nhulau hou, he kolela. Nolaila; ke ike pu aelanokakou e na makamaka i ka hana io a ka hnole o Kilauea, nolaila, o ka makamua paha keiao ka hana ia ana o keia mau hihia ma koia Apona, ke lana nei ko'u manao, aole paha e huna hou ana na kanaka o keia Apana i ko lakou mau holoholona ma keia makahiki aku e hiki mai ana, nolaila, e o'u mau makamalea a pau o ke koko hookahi, e noho ana mai Ha»nii a Niihau, e hoomanao oukoa i keia men, o like pu auanei me keia poe, ka hele uluulu ia imua o ka Lunakānawai e hookolokolo ui, nolaila, e pono e hai pau aku i ka nui o oa holoholona i ku i kn auhnu imua o na Luna Helu, oini, aole he Inau e ae e kanahai mai ni keia mai, ke puka mai mahope iho o ka ohi ana a ka Luna Auhau, u e hookua hoi na auhau a pau i ka wa pono, moi koli a liala a ka mannwo, no ka mea, aia no ilaila kekahi pilikia, i ane

like me ko ka poe huna i ko iakou mau holoholona, he mau hoopai a me na koina ke kau mai ana maluna o lakou. Nolaila, e ninau mai paha auanei oe ia'u eka mea heluhelu, " Oke aha aku la ia lanu o ke kuhi ana aku la i Kaleponi ? " Wahi a'u a ka mea nana e kakau nei i keia manao, o ke.poohinn o £eomolewa, nolaila, e hoomanaoe na makamaha i ka leo o ko onkou makamaka, maihoopoina a palaka, o pilikia auanei, e like me keia poe. Oia iho la kahi mea hou la ma Ewa nei, a ke hooki nei au ika maka o ka'u wahi peni i ke kakau aoa, oiai, ke pa mai nei ka makani Kona i keia mau la, me na kulu wai o ka lani e haakokohi mai nei ika lani. Me ke aloha no i ka Luaa Hooponopono, a me ke aloha good morning i na keiki nana e ulele na hua kepau. Owau no me ka mahalo. Mose Manu. Waiawa, Ewa, Oahu, Dec. 27, 1866.