Ke Au Okoa, Volume II, Number 38, 7 January 1867 — Kokua ia P.K. Kaleilehua. [ARTICLE]

Kokua ia P.K. Kaleilehua.

E Ke Au Okoa ; Moha oe : * Ma kou Helu 35, Buke 2, o ka la 17 o keia malama, ua ike au i na olelo a E. K. Wahinehuhu ia P. K. Kalei'.ehua kuu hoa, a me kona kapa ana ia ia he papai niho kuilena o Papohaku. Auhea oe e E. K. Wahinehuhu, mai wikiwiki oe e hoopuka i kau mau olelo oiaio ole, au e kapa mai nei be ala paa o Kaueleau. Aole paa, he helelei wale no. Aia ma ka pauku 3 o kou kukulu manao ka hoomaopopo ana i kou hakuepa i pololei ai ka olelo aP. K. Kaleilehna, a i helelei ai hoi ko mau ala paa. Eka hoa, " Pehea e maopopo ai ia oe he mau manao hakuepa wale no ia iia'u ? , Penei e maopopo ai o kela mau hoahanau elua o Waimanalo, o L. Kaai wahine, a me P. Kawaauhau kane, he mau hoahanau Katolika laua mamua a hiki i keia manawa. Eia nae, ika manawa i hoolilo ia iho nei o S- Waiwaiole i kahunapule no Waimanalo, ua kii aku oia i ka poe e noho wale ana mawaho o kona Ekalesia, aia L. Kaai laua o P. Kawaauhau i nui ko ia la mau hoahanau, a hoohanaa mai hoi ī na ala poepoe o Pelekane, oia la i lohe oe e ke boa. Eia ka lua—Ma ka hoomaopopo ana i ke kumu hoopaapaa; wahi au, " ua olelo aku ka 0 L. Kaai ame P. Kawaauhau, he Akua o Petero, o Marie, o Paulo. o Gaberiela, a o Mikaele, &c." Ua hoopunipuni oe, a aa hakuepa io ao hoi, nolaila, ua pololei ka ole lo aP. K. Kaieilehua. E nmau hou paha auanei oe, heaha ka mea e akaka ai ia oe? A owai hoi kou -hoike ? Penei e akaka ai ia'u ka hoa Katolika o ua P. K. Kaleilehua la,ua ninau aku au ia L. Kaai a me P. Kawaauhau; ua oiaio anei na olelo a olua i hai aku ai iaE. K. Wahinehuhu, a i hoopuka ia iho nei ma ka nupepa Kuokoa ? Hoole mai la laua, me ka i mai, aole oiaio, he hakuepa wale iho no ia nana, nolaila, o L. Kaai a me P. Kawaauhau na hoike me ko maua aoao. Eia ke kolu—" Aole o oe kekahi i ka manawa a maua i kamailio ai, i Wailuku no oe kahi i noho ai, a pehea e hiki ai kan hooiaio ana iho nei, he mau manao hakuepa wale no ia " Eia hoi paha wau kona hoa Katolika e noho ana ma Oahu nei, a owau no hoi ka mea nana i nieniole aku ia L. Kaai a me P. Kawaauhau, i na ua oiaio kau hoopuka ana ma ke Kuokoa. Ua hoole palua mai iaua, aole he oiaio; ua manao ka paha oe, aole hiki ia makou ke ninau aku i keia mau hoahanau. Eia ka ba—" He poe alakai makapo loa na kahuna Pope, he poe huna i ka olelo a ke Akua." I ko'u manao, ooe oke kahunapule o Hauula, Koolauloa, mokupuni o Oahu, ka mea kupono ke kapa ia he alakai makapo loa ma na pono uhane oka lahui Hawaii. E ka hoa, nani wale hoi kou naaupo a me kou haule ana iloko o ka hookiekie, a mo kou hahapoele ma na paia oka poali. No keaha la hoi ? No ka mea, aole oe i ike ika olelo Hebera, Helena a Latina hoi, kahi hoi i unuhi ia ai ka Palapala Hemolele, e like me [ lakou la. Ake kapa nei nae oe he poe huna ika olelo ake Akua. Eia ka ninau, ua 01 aku anei ka olelo Hawaii mamua o kela mau olelo hohonu loa ekolu a me na olelo e ae a pau o ke ao nei ? Aole e hiki ia oo ke ae mai, eia no kau, he hoole.

Eia ka lima—" O ka lakou mau hana e hana noi, aole kulike iki me ko ka olelo a ke Akua. he kue loa ka lakou noau hana ika Palapala Hemolele." Auhea oe e E. K. Wnhinehuhu, aole o kou ike maoli i ka Palapala Hemolele, ka mea au e kapa uei ina knhuna Pope, he like ole ka lakou mau hana mo ka olelo a ke Akuo; aka, ea, no kou naaupo a me kou hookiekie.

Oia iho la no na olelo pale i ka mea i hoopuka ia iho nei e E. K. Wahinehuhu; a e kokua nui ana hoi ia P. K. Kaleilehua, o manao mai nuanei ka lehulehu e noho mai nei, he oiaio na olelo alapahi a na E; K. W. nei. A o na moa i koe, mahope no au hoouna hou nku, ko oluolu mni ka Lnnahooponopono o ko kakou Nupepa Aupuni. Eia kekahi, aole nae au i hoopuka fkeia mnu olel» no ka hnhu a me ka nanu hoomaau ann, aole pela ko'u manao maoli. Eia wale no, no kuu ike ana. aole oiaio na mea i hoolahoia o ka hoa hoopaapaa ona Ekalesio, nolailn, ua kokua nui au i kuu hoa ia P. K. Knloilehua. I ka Lunohooponopono a me na keiki hoonoho hua-kepau kun aloha nui. AiaE. K. Wahinehnhu hoi kekahi aloha. Me ka mahalo nui. R. P. Kaneai.ii. Heeia, Koolaupoko, Dec. 26, 1866.