Ke Au Okoa, Volume II, Number 45, 25 February 1867 — Ka Aha Kaapuni o ka Apana Ekolu. [ARTICLE]

Ka Aha Kaapuni o ka Apana Ekolu.

Ua malama ia be Ahu ku i ka wa ma Waimea, Hawaii, ika Poalima, la 8. 1867. O ke Kokua Elua o ka Aha Kiekie, R.G.Davis, a me Hon. D. K. Naiapaakai, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana o Kohala ma l;a nobo. 0 ka hihia nui i hookaawale ia ui keia Kau ku i ka wa, no ka hihia a ke Alii hae ia Paakaula a me Kahahiuliko, no ka pepehi kanaka ia Henry Clark, ma Kona, Hawaii. Oka Loio Kuhina ma ka aoao o ke Alii, a o VI. Claude Jones ma ka aoao o na mea i hoopii ia. Elua la holookoa i hoolilo ia ma ka hoolohe ana i' ka olelo ana hoike. Na olelo hoike 1 manao nui ia, oia no ua olelo hoike a Kaheina, ka mea ilaila, i ka wa i hoomaka ai ka hakaka ana; a me ka olelo hoike akau wahi keiki iho. He nui no kekahi mau olelo hoike e ae, e alakui ana i ko laua mau houhewa ia ana, aka, aole nae i manao nui loa ia ia mau olelo. Ua nui ka poe i hele ae malaila e nana ai i ko laua hookolokolo ia ana i na la elua. I ka Ia Sabuti, ua hele pu ka poe Jure malalo o ka malama ana a ka Luna Makai, i ka pule ma ka luakini a Laiana, oiai, aole lakou i ae ia, e hookaawale ia lakou iho, a liiki i ka manawa e pau ai ka hookolokolo ana.Ua mahele ia me ka noeau a me ke akamai loa ka olelo a na hoike, a me ka olelo kike, a hoonohonoho a na loio, e Hale L. Sheldon, l:a mea akamai i ka unuhf ana i na oleio elua, ma ke kakau ama ka olelo waha ana. Ika Poalua mai, ua haawi aku ka Aha i ka olelo ao imua o na Jure; a hiki wale i ka hapalua 0 ka hora 6, komo na Jure iloko o ka rumi. He umi paha minute i hala ae o ka hora 9, a puka mai la ka poe Jcre, e haawi ana i ka lakou mau olelo hooholo, e hoahewa ana i na mea i hoopii ia. Ike komo ana mai a lea pou Jure imua o ke anaina, ua meha lai loa ka rumi hookolokolo ; aohe leo pane, a kamumu 1 lohe ia mawaena o ka poe e makaikai an- ; a i ka pau ana o ka helulielu ia ana o ka olelo a ka poe Jure i hooholo ai, ua hoi aku na' makaikai, me ka nune aku, nune mai. I kekahi Ia ae, ūa hookolokoloia ka hihia a ke Alii kue ia Papa, ao ka pue wahine. Ua hookolokolo ia keia hihia, a liiki wale i ka po ana; aua heokuu ia ka mea i hoopii ia. Ka Loio Kuhina, ma ka aoao o ke Alii; a o W. C. Joncs, ma ka aoao o ka mea i hoopīi ia.

Ua liookuu pu ia no kekalii mau hihiaokoa iho, o ke Alii leue ia Keo Ilihune, no ka \vawahiluile; a_me ke Alii īeue ia D. £ldrid<re. no ke koeno koiohe iloko oka hale. No ka makaukau kupoao ole o keia mau hihia oka lawe ana mai imua o ka Aha, nolaila, ua hookuu ia. 1 ka hora 9 o ke kakahiaka mai o ka Poalimn, ua noi mai ka Loio Jones o Paakaula me Kahauliko, e hookolokolo hou ia laua; a ua haule kana noi. Ika hora 11 do oia la, ua lawe ia mai na mea pepehi kanaka imua o ka Aha, no ko laua hoolohe aoa mai i ka olelo hoopai a lea Aha no laua; a ua haawi mua ia ka olelo hoopai ia Paakaula, ka mea i kukonukonu loa iloko o ka hewa, e li ia oia maloko o ka Halepaahao ma Kawa, ma Honolulu, Oahu, ma ka la 5 o Aperila, 1567. I ka pau nna o ka haawi ana o ka olelo hoopai ia ia, ku mai la o Kahauliko, ka mea i kokua ia Paakaula ma keia hana demona ;a ua puana pu aleu la ka Aha i ka olelo e oki oi ka pana ana a kona mau aa ; a e paakuku ai hoi kona kulu koko iloko ona. E mahele oo ia ika haawina hookahi i loaa ia Paukaula, ka rnea nana i aiako ikaika ia ia me na hoowalewale ana ake diabolo a pau lor—a i loaa ole ae ai no Ia hoi i ua Kahauliko nei, ka hookannie ae, i lanakila, a i paumaele ole ai la hoi kona mnu helehelena, ina hiohiona o kn mea pepehi kanaka. O Paaknula, ka mea i sila kukonukona loa ia rne ka hewa, he haumana oia i lawe hapa, a i miki niai i leau wahi pala o ka noeau a me ka noauao, ma ke Knlanui ma Lahainuluna; a aia no iloko o kona mau la e noho ana ilaila, ua oiiiili mai kekahi mau hana ino liilii; a ua kipaku ia aku no oia mo ka pono ole, niai ua hnle ao la oka iko, no ia mau mea. Mai luila mai no paha, ka makili liiliinna mai o nn manno deniona iloko ona, i alakai ai ia ia e hana i ka pepehi kanaka eleele ir.o Ina, i hnna ia ma ko kakou nei Aupuni—a <i hokae mai n» palia anei na aono o ko kakou mau moolelo, ke kakau ia aku malunao konu muu hokua. Aka, oke kiko eleele anu i hoohiiahaa ai i ua •Hla mamala la o ka nanuao, maluna iho no ia onn, no ku mea, aole oio i ao iki ia i kekahi hunuhuna o na mea nna i hunn'i; a in« oia i uhai i na mea (naikai i no ia mai ui oia malaila, alaila, aole e leha ae kona mau maka ilunn, a ike ue i ku iho poepoe onu iho 0 ke kipukn kaula a ke knnnka li : Ua kauoha mai ke Alii o nn'lii, Mn na kanawai nui a me ka liilii; " Mai pepehi kanuku oe," e l«e kannka. E kapne ue anei oe i keia e ke knimKu ? Na mea hoikeike. —Mawnenn o na men i hoouna ia aku nei inaluna o ka moku J). C. Murrai/, no ka Hnikeike ma P«risa, ua ike makou i kekahi mau mea a l;u Moiwahino i hoouna aku nei, ho mau kahili loi, a he mau pnpale noulii, pua l(o; a m« keknhi mau (nea e iho no. Kc faiki ilio lea poe e m<ikaikai nna 1 na pupnle i ulnna nulii ia e ko kakou nei mau wnhine, alaila, aole no innkou e i ao ana, " Hewa paha anoi ko kakuu mau maka."

luwa o ka jiaxut\-,v.—l ka Pouliiilii o kcia pule ihi> nei, uu ike ilio inakou i ka holo ana ahu o ke Kiaaina o Oahu nei, a me ke Kuhina Waiwai C C. llarris, e makaikai iiuna o ka moku inanuwa Amcrika, ka Luekawa.na e ku nei ma ko kakou nei uwa. llf. maxuw.v nou.—Ua lonolouo wale ia ma ke kaona nei, ke manao ia nei e ku mai ana kekulii nii>ku manuwa Farani io kakou nei, iloko o keia mau la koke iho no. 0 kona inoa o Venu*a, he 32 ka nui o kona mau pn; a e holo luai ana ia mai Aeapuleo mai. Rou ia ika paiīi.—l ka Poaono o kela pnle aku nei, i kau sela manuwa i liookuu ia enai ai i kula nei. ua hui pu ae la me kekahi hnole kamaaina nei e inu pu ana, akupu palia kekahi inan manao hoouluulu liakaka, ua lalau ke sela i ka palii, a hou ma ke kuemaka ama ke poo oka luiole kamr-'ina. Aole nao i nui ka poino. Makaheui lua ke kaona. —I kela pule aku, a me keia |>ule iho nei, ua ike iho makou i ka moknhelii o na kamalii a me na wahine i ka hana ike komo kuikui. Oka ua hoi pafha o nei mau la, aohe loaa hana owaho, oia hoi la ka hana e hana ai. Ke hoopapau nui nei kahi poe ma keia mea; a ia lakou la o Hawaii la, he Adamu kahiko ua mea la.

Waipūilaki.—Ua loiio ia mai nei mai Eawaiī, ua hoea maikekahi waipuilani maluna o Maenakea; a na awe mai i ke aa a me ka lepo, a hoohiolo mai la ma na knla; a oiatB£; knmu i hooemi hope ia mai ai ka manao o ke Kauikela Pcrusia a me ke Komisina Farani, mai ko la.ua pii ana iluna olaila, ma ka olelo ana mai a J. P. Parker o Waimea ia laua. Ka pjla Nti o Kawaiahao.—TJa lono mai makou, ua hoounaia akunei nn dala $1,51)0, no ka pila ogana o Kawaiahao; i huli, a i hookupu ia iho nei. E lioomaka koke ia'ku ana ka, ka hana ana i kahi e ku ai o ua pila nei; ame ka hoonee hou ana mai i l;a awai. E ano mahie ana ia luakini, a loli iki ae uo, hoi knna hiohiona kahiko. Pim kin'o. —Ma ke ku ana mai nei o ka mokuahi Kilauea i eela la Sabati aku nei, ua ik#iho makou i ka hoi ana mai nei o ka Moa Hanohano, ka Loio Kuhina a me kana Kakauolelo, F. H. ITarris; ke Kokua Alua o ( ka Aha Kiekie, Eohaka G. Davis, Hale L. Sheldon ame W. C. Jones Esq. Mai Waimea mai nei, ko lakou hoi ana mai, i ke Kao Jnre ku i ka va malaila. E hana koke ia aku ana.—l keia pu!e iho nei, ke makou lono ana mai, mai kahimaia. makou e hiUī ai ke hilinai; e kukulu ia ana e ke aupuni, kekahi mau Ha!e Papaa hou no ke aupuai ma Ainahou, ma ke alo ponoi a.f* rio o lea Halo Dhlaa ; Ku noU Fana he mau hale pohaku wale no, elua ke kiekie. Oka hale no keia i hooholo ia iho nei eka Ahaolelo. Kc paa pono ia, e liio no ia i mea hoonani ia aoao o ka Ainahou. No Kilauea.—Ko kakou mokuahi, oKi lavc:t, ka inea uaua e kaiue nei ka moana o kakou nei; ao'ie oia i liolo i keiapuleiho nei, ma kona mau la holo man, oia hoi, ka Poakahi a ine ka Poalua, aka, ua lioopanee ia mai, a i ka auina la o ka Poakohi inai kona liolo ana. Ke kuinu nui oia i kr> makou inanao, 110 ka hoomaemae ana i ke ino o ka ipu liao a inakou i liai ae nei ma kekahi ivalii o ka kakou pepa i kona aneane ana e poino. I ka noRA u.mi, a mahope iho paha o ka Poaha iho nei, aole makou i ike i kekahi nianawa pouli (ka Ia) o keia mau la kulnkulu, e like me ia, no ka mea, me he ano liu la oluko o ko makou nei mau keena hana. E abo iki ka hoi k<> makou nei, a he ole lon aku kalioi ouka o ka hale kuai mea ai o S.ividge, ke puhi la ke kukui ike awakea okoa. Aohe nae paha i liuliu loa keia hoopouli anaiho, n anapu mai la kahi uila ikaika, a kui koke mai la no hoi ka hekili, a kalae iki ae la. Ka i.a iian'ao o Wasinet<>na.—l ka roalima o keia pule i halu iho nei, oia ka la 22 o kein inahinn; a oia no hni ka la i hanau ai o George Wasinetona, ka " Makua o kona Aina." Oiai, he mau makahiki lehulehu wale ka haule ana aku la o kona poo, e moe kau a hooilo, uka, ke hoomanao mau ia nei no nae e kela a me keia puuwai aloha aina oiaio o nn Amcrika, ma na wahi a pau a 'lakou e no!jn ai. Ua uu ia na hae o ke kaona nei y no ka hoomanao nna i kona la hanau. Aloiia ino !—Un lono mai makou me ka lauahea, ma ka Poalima iho nei, m;i Kikihnle kekuhi wahine, makni iho oka uwnpo a Kamika, i hannu mai i keknhi keiki hapahaole mnikni. Mahope iho oka hannu ana mai, ua umi ia ka ua keiki nei a iniike; un kioln ia iloko o.ka aina inoku. Ka ! aloha ino !kn iilmne opiopio i hoouna ia mni i ke r.o nei e hoolehulehu i ka uina; h eia ka, ho mea pepehi wnlo īho In uo. Irin he oiaio keia, alaila, nawai no la e 010 e u oe e llawaii ika eini ana o kou lnhui. E pau axa i kdi)Ala ia.—Mawnena ona nupepa hu"le e hoopuka ptil« ia nei ina ko knkou nei kaonn, un ike: iho makou i ka olelo hoolnlia, e l<udala ia ana kekahi mnu kuna holohnlo pili uinu o kakou nei, mn ka Ponono, ln 9 o Maniki, e hiki rnni nna, oia lioi nn kunu Manlāa, Kaluma, a me Moiwahine. Aia innkai o Ainnhou e kuelala iu ai me ko Inkou niau lako kupono n pau lon. Ua ae like in keiu kud >la iu ana, onn uieu hooponopnno waiwni o Wnlker, Alenn nin, a me E. P. Adnmu o Lahaina, kn Luna Ilnoponopono waiwai o Williom Stott, ku nnna kekahi hupa iloko o ua inuu moku kuna nei.

Na pi>:-biu kanaka. —I ke ku aini mai nei 0 Kilaiiea. i kela Sabnti aku noi, ua lawe ia mai o Paakaula a ine Kahauliko, e lioopaa ia ma Kawa a liiki i ko laua wa e kau ia ai iluna o ka amana ma ka la 5 o Aperila e hilei mai ana. Ka llalepule BmorA —I koia pule iho nei, ua ike iho makou i ka eli ia ana o ke 'kaliua olalo oua Luakini la. Uahanaiaiho nei ka olelo aelike, a ua lilo ia Osborne, ka haole hana unihepa, ka uhau an'a i ua hale la. £ eli ia ana paha, a loaa ka papaakea olnlo, alaila, mai laila ae e hoomaka ai ka uhau ana ae, i ole ai e nee, a hiolo ka hale, ke hiki mai ika wa ua. Ua lono pu mai no hoi makou, aia a ka la 5 ae nei o Miiraki, alaila, oia ka la i manao ia ai e kukulu i ka pohaku kihi. No x.v Apana Dala Liilii. —Ma ka Poalua iho nei, ka halawai :tna ae o ka Aha Kuliina, ma ka Hale Alii lolani. Mawaena ona hana i hana ia ma ia Alia ia la, ua kauoha ia ke Keena Waiwai e hoololi i na hapawaln a nie na hapaumi Sepania o kakou i keia wa, 1 dimc a i hapalua dimc ia mau apana dala. E hoomanao ia no lioi e ka poe heluheln, ua' hai aku inakou, ma na pepa i kaa hope ae Jnei, i ke noi ana a Jno. Montgonicry, Lnna- • leanawai Hoomalu, no na mea e pili aua i ua mau apaua dala liilii neī. No Hoapili ma.—Ua oiaio no' ko makou niono ana mai inamua aku nei, afa o Hoapili ma i Nu Zi!ani; a hoolaha aku ai makou inamua aku nei i na mahina ī hala ae nei, no ka mea, maloko o kekahi mau nupepa mai nei o Nu Zilani, ua ike ilio makon i kona noi ana aku e kamailio pu me ka Moi o N:i Ziiani; a ua hoole ia mai aole oia, a o laua hoi e kamailio pu me ua Moi la. Ua lohe lauahea pn mai no hoi makou, aole paha laua e inanao ana e hoi mai, o ka noho loa aku la no paha ia ilaila. Aka ole no hoi ua kolohe. Ikapo o ka Poalua iho nei, ua komo kolohe hou ia no, kekahi hale inu kope ma Kolopo, ma ka huina o alanui .Nuuanu ame alanui Hotele. Ua komo ia aku ma ke alanui Hotele nei, ma ka wahi ana i kekahi aniani, a komo aku I:, aka ume dala, ua hoolawe ia mai, mailoko mai olaila na ala hes32; a koe aku la ka 0. Ua aihue pu ia mai no kekahi mau pahu i-a liilii, no ka poleli paha ka apa ana mai ia mau mea. A eia ka ninau. Aia i hea na Makaī kahi i hiainoe ai ? Ke hiamoe wale Ia nr> paha lakou. He hoolewa kinai ahi. —I kela Poaono aku nei, ua hoolewa ia ke kino kupapau o James D. Steward (Kuene,) a makeu i hai aku ai no kona make ana, ma keia pepa i hala iho nei. Ua puka ae na keiki Kinaiahi, e 'nnuwūi mun .oa' nana i hnomaka i keia mea he hoala ana i mau Ahahui Kinaiahi. Ua molulolulo, aua maikai ka huakai e manele ana ī kona kino, e hoaikane me kahī a na mea a pau e hoi aku ai i ka aoao mau o ka honua. Ua tau loa io no ka paiia ia ja.—Ua hai ia mai makou i kela pule aku nei, ua Lele ae kekahi kanaka ma na hale inu ti, a inu knpe hoi, me na hainaka elua i piha i na hapawalu dala. Ua hiki aku paha ka nui o nahapawalu ika elua haneri aoi ae. Ika hiki ana'ku 0 ua kanaka nei i kekahi hale inu kope, he kanawalu hapawalu i koe, e wawahi ana, no kona makemake i mau dala paa mai kana, i mai la ka Pake ia ia, " I ko'u manno, ua pau loa ka hapawalu ia oe i ka huna ia, a oia paha ka mea i nele aio ko Lahaina poe." Pela io paha ! No ka Moi Lokomaikaī.—Ke mau nei no ka maikai o k'ona ola i keia mau la; a ke kiei pinepine mau mai nei no oia i ke kaona nei. 1 lea po ih'o nei nae o ka Poakolu o keia pule ilio noi, ua naue ae oia a luana me kekahi ri»au hoa'loha ma Wasinctona Hale, a home lioi oke Kiaaina o Oahu nei. Ua naue pn iie no hoi ilaila ka papa himeni o Kawaiahao, a ua haawi aku lakou i kekahi mau leo mele; a i ka hoolohe ana a kekahi poe o ke kaona nei i ua po la, " Ua ane hoehoene la i kuu hiamoe." Ia po, na moe ka Moi ma ka līale Alii Iolani; aohe oia i hoi i k?» lume owehe lau niu ona ma Waikiki. I KA APA AKU NOPAHA I KA MEA LIMA.—U« Lai in mai makou, i ke awakea o ka Poalima iho nei, i kokahi mau kanaka e iho mai ana, mai Koolau mui; e pii aku ana kekalii mau sela manuwa, ua ona; u lalau aku la inapai oluna o na hoki o ua mau kanaka nei, me ka manae/e lawe no laua na hoki e holo ni. Pela ka apa ana a ua mnu wahi monuwa nei, ina o a maanei o ke alanui; a pii paha ke kai o ua mnn wahi kanaku nei, hookahi no puupuu a knhi i kalii, hele niai la ke koko, a lio|d pol'ilei inai la ua mau wnhi sela nei i kai nei, aohe nana hou aku i hope. E loaa niai la nne hoi ina mea liina. He mnlihini no la olua i kaiualii kui kaln paa o Waiahole. Ka Ahahui manawalea Hawaii.—o keia Ahahui, ua hui pu ia, a o na houhanau wuhine no hoi o ka ckalesiu o Knwoiuliuo, mulalo oka nohn'na Knhu o H. H. Pureko. Kc holo pono nei ka lukou mau hana, ma ka lukou hele unii e iini i na poe i muimui iu i ka huno io mnoli. Ma ka lakou mau hele nno, ua halawai mai no lakou, me kekiihi poo i hunoi kn mauele hana ole; ao kekaln kanaka hoi, i ui ole no keknhi mau la, ua hoole niai oin, aole e Inwe i ke daU, no ka moa, ua olelo mai keknlii knhuna, inn in e lawe moi i ke dnln kokua n koi» Hui, ulaila oiu inuke. Kupanulia, ua munao hoopunipuni o na Kuhuna hoopunipuni.

Mai poino.—l kekahi ona holo mua ana aku nei a ka mokuahi o ke kaona, ua hai ia mai makou, ua aneane oia e loaa ika poino, e nohaha iiilii ai, a e pau ai hoi na ohua i ka make. Ke kumu nui oia i ko makou lohe mai, ua paulehia loa ka mea wili ki i ka hiamoe; a o ka noke ka ke kanaka pahi ahi i ka ho-o i ka wahie; a hiki wale i ka manawa i aneane ai e pau loa ka wai o kekahi ipuhao; ala mai kekahi haole a kinai i ke ahi. Pomaikai wale ka pakele ana o na ola oluna o ua Kilauea nei. Haki ika lio. —I ka auina la oka Poalima iho nei, i ka lele ana mai o na sela mauuwa o ku, Luekawana iuka nei, ua lalama aku "la no malnna o na lio; a holo aku la kekahi walii sela iuka o ke alanui Niuiauu; a iuka o Kaalaa, haule iho la a haki kona wawae a lewa e, i paa palia i ka alualu, malalo iho o ke kuli. Ua kii koke ia mai oia, aua hoilioi ia aku iluna oka moku. Kekahi waLi scla no hoi, mai uka mai no ka holo paukiki ana a mawaho iho o ka halepule Bihopa iho nei, pa-liu ana, manao ia ua make loa, no ka mea, ua liala paha ka hapalua hora, a mahope iho hauu ae ana. Ka la pakalaki.—Ua elelo ia o ka Poalima, he la uluhia ia mai e na mea ino o na ano a pau. Pe!a io paha ika poe i manaoio ma ia mea. E nana ae kakou ina mea pepehi kanaka ma Hawaii. Ika Poalima ka hopu ia ana o Paakauia, a i ka Poalima mai no hoi o kahi pule, ua hopu ia o Kahauliko ka lua. Ika Poalima no ko laua hookolokolo ia ana; a i ka Poalima mai no ka haawi ia ana oka olelo hooholo e make laua. Ai ka la 5 o Aperila, he Poalima no hoi ia, ka la i olelo ia ai, no ko li ia ana maloko o Kawa, ma Honolulanei. Pakalaki io no ia lala. Hixumxu ka lala o ke kapc.—Jfa na kolamu o na Nu Hou Kuloko oke Kuokoa, makoa i ike iho i ka mahalo ana i ka lilelile o kekahi papale kapu, a penei ka ua pepa la : "Ka papale kapn o Haleakala. —I ka po o ka la 8 iho nei o Feb., ua hakukoi mai la ka laui a hai lepo mai la ke aouli i na ao ua lani pili, a lohea aku la ka leo o ka hekili e walaau ana ma na palena o ka lani, a hiolomaī la na paka ua me na hua hekilī he nui. A i ka wehe ana ae o ke alaula o ke kakahiaka o l:a la 9 ia, uia hoi e kau mai ana ke kapu o ua kuahiwi kalali nei i ka ino, hinuhinn mai ana ma kona mau kakaī pali poo. Pehea aku la Ia na hapauea o Hawaii ?" Nar.i maoli keia papale kapu, lie lala kikoi aku la paha. oka hulali, anapa, anapn, anaanapa nae o ka lala ka makon i haLa iho; a aia la ihea ke kapu. Aia paha iluna oke kuna Haleakala ! Auwe ! Kupanaha maoli io aku la ua kapu la ! JCe mab-js-j!icno ka-oja xTix.—l keia. pule iho nei, ke mau nei no ka maumaua o "ka iho ana ana mai a ko luna poe," ahe mea maikai no hoi ka hoi hou ana mai o na kulu pakaka'ni aka ua, ke hoolono ae, aole hoi o ka owe wale mai no i ka lau laau; aka, o ka hoolonopu ana aku no hoi kahi i ka owe mai ana wai kahe e hiolo makawala ana i ka moana. Ke manao nei makou, ua olioli na kanaka o na lai nei i keia maumaua ana mai a ka ua, oiai, ua lohe mau ia īna na la i kaanope ae nei, ka e olelo ana i ka " Pamalo, ke Kaul*a oka Moi." Ua ane like loa mai nei keia manawa, me na wa hooilo o na wai kaahope loa aku aku nei. Ma ka nupepa haole Aupuni makou i ike iho ai, i ka hoike a Kauka Judd, no ka hohonu o ka haule ana o ka ua ika lepo, iloko o kekahi mau la o kela pule aku nei. I ka la Sabati, la 10, he 69-100 iniha ka hohonu ika lepo; i ka Poakolu mai, la 13, he 64-100; Poaha mai, he 70-100; Pnalima, 2 17-100 iniha; Poanno, he 4 35-100; 1h Sab«ti mui, la 17, he 8-100. Ke h»i ia, he 8 63-100 iniha. Ika Poakahī n keia pule iho nei, ( m:i Waikiki ia, na Capt Daniel Smith ia papa kuhikuhi ua, ua haule iho ka hohnnu o ka ua, i ke 50-100 ka hohon«; Poalua, h<» I 48-100; Poakolu, he 24100: Poaha, 12-100; Poalima, hel23-IOO; ke hui ia, he 3 57-100. Ake hui pnu loa ia hoi me kela mau la aku la, he 1220-100, na iniha, ka hohonu o ka haule ana a ka ua iloko o keia mau la iho nei.