Ke Au Okoa, Volume II, Number 46, 4 March 1867 — Na Manu! [ARTICLE]

Na Manu!

" Ke papa ia'ku nei na īuea apau, mai hopn, a pepehi i ua manu uo ua aina e inai! Aole hoi e kuai ia mai, no ka mea, he Kanawai no ia mea, a e hiki ke hookolokolo a e hoopai ia ka poe nana. e hopu, a kuai paha i ua manu o na aina e inai.' 7 1 ka nmhina o Augate, i ka makaliiki i haIa iho nei; a maua pepa oloko oia malama, a mahope mai no, na hoopuka ia ma ke kauoha a Kahiiaina, ka olelo boolaha e kau ae la maluna, e papa ana i ke kipu, pepehi, a kuai ana aku paha I ua manu e lawe ia mai ana mai na aina e mai. Ua hoakaka ia no boi ma ua olelo hoolaha nei, " he kanawai no ia mea, a e hiki ke hookolokolo a e hoopai ia ka poe nana e hopu, a kuai puiia i na mauu o na aina e mai." He oiaio, he kanawai no e pili ana i ka poe nana e'hoopoino ana i na ola okeia ma-u manu o na aiua e mai. Me ia kau no nae o ka malnhia o keia kanawai, aia no ke ki tolohe ia nei no ua mau manu »ei. Ua ane like no paha ia me ka maluhia o kekahi mau kanawai e ae, e hehi kn ia nei e kekahi poe i manao oie i ka maluhia a me ka weliweli o keia mea he kanawai. Ua lohe, a ua ike no la hoi kanaka, he niea hewa ka pepehi kanaka, a me kekahi mau mea e ae, haua ana no. ■ f , • Pe7a po jpticTo'lono /-e jt>oj n&i īo makon nei, na manu o n% Aina e maī, na pau mai la kekahi auna m:;nu i lawe ia maī, jnai na Aina e mai, me ka nuT no ia o ka lilo o ke Aupuni; i ke kuai ana, a me ka lawe aoa mai io kakou nei. I lawe ia mai keia mau manu io kakou nei, aole i mea kipu leaJea na ke kanaka kolohe, aka, i mea e hoolaha ai, a lehulehu wale ma keia maa pae moku. A eia la, ke kipn wale ia neī keia mau mea i manao ia ai e lioolaha, a k-hule-hu. • Ke manao'nei paha kekahi poe iloko o lo lakou mau 1010 noonoo papau, e hoolilo ■wale ana ke Anpuni i na dula o ka "Waihooa, no ko lakon mau la kipu lealee. Ua marao no paha kahi poe o na manu lele a pau i Loonoho ia mai ai ma ka ili honna, no ko ke kanuka lealea, ja. mau painaanaia mau mea. £e oiaio no ia mea. Aka, i ka wa a ke Aupuni a me kekahi mau Ahahui e ae paha, e ioolilo anaf ko lakou mau dala ma ia mea, alaila,. aohe pono iki oia maa manao, oiai, ko lakou makemake nui hoi ka hoolehnlehu ana; a eia no iloko o na la pekeo okahoopulapula ana ia nieu mea, ke paa e nei no i ke kipu, a umiumi ia paha. Owai ke kanaka i oie e makemake i ke ka□i ana mai a ka moa i ka. wonaao, a hoomanao ae ia, " o ke ao pahu keia ?" Owai ke ke kanaka paahana i ole e mahalo, ina paha naahope iho o ka pau ana o kana liuna o ka la, hoi aku ia a hoomaha ma kapuka o kona wahi pupupn, a e kau mai ana paha kau wabi manu, e kani ana me kona mau leo mele \ Owai ke keiki e holoholo ana iloko o ka olulaau, i ole e ku iho, a hoolono aku i ke kani hone kapalili mai a kau vrahi mann i ka lau laau ? Owai ke kaikamahine opiopio i ole e ,hooniponipo ia nn lau o kona puuwai, ke naue aku ia i ka uka o Laa, a lono aku ia i ka w& mai a na manu i ka nuhele ? Owai, a owai na mea hooipoipo i ole e hoomaikai ae i ka Mokua Nui, ma ka laua holoholo ana paha e hala-wai mai ai ko laua mau pepeiao, me na leo kani hone lea o na manu I—a'aole anei e nakui ae ko laua mnu mnnao, me ke ake nui, ina, ua hoopomaikai ia mai laua, menaleo hoene o na manu ? Inaokekanaka, e hiki ole ke hooko i na leo mele mailai—a mai na manu no i hoohalike aku ai' ka wahine a kane hana mele paha—aluila, he olelo no ka kekahi kanaka haku mele, ka Shakspeare, penei: <• O 'ke kanakn i 7i!bf ole ke hooko , Ina leo melo.i > aolo paha be hoonaue lii o kona manao. e nn leo hoene, r ' Aluila, «a kopono ia kanaka no K« kipi—Mai paulele aka iu io." Aohe uo he nui o na ki mauu lealea ana >ib& ko kakon nei aina; a ua hookuu ia no ehoi oa koloa lele, a me na kolea, no ka lea--lea kipu o ka poe makemako kipu. Aka, o (ieia mau.manu hoi mai no Aina o inai, i laire ia mai me ka nui o ka lilo, a me ka ma-

nao c houlaha ia hui mawaena o ko kakou nei, e pono e hooki loa ia ko laki>u mau luku ia nna hoi, me na lu kepau poopoe, aueka mea kipu lealea wale iho no, 110 kou lealea hookahi wale iho no. Aole no hoi makou i ike ika pomaikai nui e loaa ana i la mea pepehi wale, ma kana iiana luku wale i keia man ano manu. E pono e hooki koko ia ka luku ana aku ia- lakou, i mea hoi e lehulehu ai na ano manu o na Aina e mai ; aka, he kanawai no nae e kau ana maluna oka poe e luku wale aku ana ia lak«n !