Ke Au Okoa, Volume III, Number 6, 30 May 1867 — Untitled [ARTICLE]

Ka Mele Lahui Hawaii. —1 keia mau la iho nei ka puka mai o keia mele, i haku ia ke mele a me na hua mele e kekahi o ka kakou mau kamalei alii Mrs Lilia K. Dominis. Na huaolelo oloko, ua maikai no ka haku ia ana; aua pili ike anoano aloha aina. Ka leo mele, ua aheahe kolonahe no i ka makou hoolono aku. Ua kaha ia He kii ma ka aoao mua e Rabati W. Anaru; he mau kahili ma kela a ma keia aoao, a ke halo iho, me he la ua ulu ae ua mau kahili la mailoko ae o ka lau kalo a me ka pu-ha laau; a o ka hihi mai no a ka maile, a me ka luLe wale mai no a ka palai. Ua pai akamai ia ua mele lahui Hawaii nei e T. Cross o ka Hale Humu Bukeo Newcomb ma. Ua makaukau keia mele no. ke kuai ia ana, aia ,ma ka halekuai buke o Wini e loaa ai, no ke kumukuai makepono loa, he hapaha. Ena puuwai aloha aina, e pouo e naue ae e kuai i ka mele lahui o kou one hanau nei. He maū paina hanohano. —I ke ahiahi o ka Poakahi iho nei, ua haawi ae ke Kuhina Kalaiaina i kekahi painai a ua poloai aku oia i na alii moku o kahi manuwa Rukini, ka Hope Kanikela Rnkini, a me na hoa oka Aha Kuhina. I ke ahiahi mai o ka Poalua, ua haawi ae ke Kuhina o ko na Aina e i kekahi paina ma kona home, me ka poloai aku ia Count Lutke ka Hope Komisina o Arnerika; ke Kanikela Amerika, Kenela Morgan Smith, a me kekahi mau maka hanohano e iho. I ke ahiahi nei, ua haawi ae no hoi ka Loio Kuhina i kana wahi paina; a ua poloai aku oia ia Count Lutke a me kekahi mau maka hanohano e iho, e naue ae e luana pu. Ua hookipa pu ae no hoi ka Moiwahīne Kaleleonalani ia Count Lutke a me ka Hope Kanikela, ma kona home owehe lau koa o ka uka. Ka la hanau o ka Moiwahina Vitokia.— E like me ka makou i hai aku ai o ka Poalima mai, o keia pule iho nei, oia ka la i hanau mai ai ka Moiwahine Vitoria; a oia kona hiki ana aku i ke 48 o kona mau makahiki. Ua hanau ia oia i ka M. H. 1819; a noho oia ma ka noho alii i ka M. H. 183"—a nolaiia, he 30 ka nui o kona mau makahiki o ka noho alii ana; a oia no paha ka Moi i noho alii loihi ma Europa. Ua uu ia ae na hae ona aina e, a me ko kakou nei; uahookipa ae kona Kanikela Komisiaa i ka poe i hele aku e ike, ma kona hale oihana. Ua haawi pu ae ni> hoi oia he ahaaina ma kona home i ka po ana iho; a poloai aku la i na maka hanohano oke kaona nei, a me na'lii o kahi manuwa Rukini ilaila.

Make emoole. —I ka Poakolu o keia pule iho nei, ua make hikiwawe loa kekahi kan>:kn o Kiha kona inoa ma Waikiki. Aole i ike ia kona kumu i make ai, aka, i ko makou nei manao wale iho no, he mai kuhewa paha. He i ana mai ka i ka wahine e lawe ana i na pu-a huli a waiho aku, hoi mai. Oi kali ka wahine a kahiku ka lailona, pii aku, c waiho ana ke poo iloko o ka nahelehele, a o oa wawae i ke alanui; a o ka uhane h«i, ua pauaho mai la i ke kino. 0 ka make, aohe ia e i mai ana, " A mea kipa aku au i ou la; " aka, e noho makaukau mnu ka pono ! Ka puuawai ino o ka lehulehu. —Ka holo pono loa nei, me ka mikioi ka hnna ia ana 0 ka Punnwai ina o ka leliulehu ma ke kihi o ke Alanui Betela a me Moi. I ka makou nana aku, ua loea no kahi'Osborne, (haole hana unihepa) e hana nei; a e lilo io ana no ia 1 mea hoonani no ia huina. Ua lono lai<ahea wale mai no mukou, aia a ka iu 15 o liine ke kai huakaiUiai na Kula S .bati, a hiki ilaila, alaila e wehe ia no i ka iuhulehu. Paikau.—Ke ike ia akj noi i keia mau knkahiaka Icn hulali a na elau, ka ulili hoene lea o kahi bila a Kuhia, a me ka manu leo pnlale pukake 0 ka pnhu a W. Kaaipuna, a me ka huui lua mai o na mahelo koa—n me ka mikioi o kn haoa a na'lii ko«, " He laina ki haknhaka ke aloha, o na la o Kalani, Leiopapa " ka makou i kaana iho—no na koa hou ke aupuni ka wainohia. He hotele iioū. —I ka la Sabati ae nei e hiki mai nna, e wehe ae ana o Snrii Lntler i kekahi liotele hou, ma kō pa o Kamai-o, kahi 0 ko Globc hotele i ku ai mamua loaaku nei. 1 ka makou lono mai, « lilo ana ia i holele no ka papa akahi ma Honolulu noi; '

Ua hoi hai. —I ke kakahiaka o nehinei, ua hoi mai o Rev. H. H. Pareka, Kaliu o Kawaiahao, mai Maui mai maluna o Helene. Ke holo kekahi oko kakou ma t moku laive leta, ke Cambridge i kei:. mau la iho, e hoi ana ka Mother Superior, Miss Sellon, ke poo o na kaikuahine o ke ahonui e hoouaa ia mai nei, i Pelekane. Ke ku.va Odd Fei.low.—l ka hoi ana mai nei a ke kuna Odd Fellow, Kapena Cluney i keia pule iho nei, ua hoomaemae hou ia ae oia, no kona mau wahi i hemahema, a i ka auina la o ka Poalua iho nei, ua holo aku la oia ma kona awa e holo mau nei o Hilo. ]No Ka Moi—Ua hiki aku Ka Moi, a aia oia ma Kaunakakai e noho nei, iloko o ka oluolu maikai o kona ola. Ike ku ana aku 0 ke kuna Kamaile a hoolele aku i Ka Mci i kahonua, ua holo aku o Kamaile i Wailuku 1 ke pai ai. 1 I ka hora 11 o ke kakahiakao ka Poakahi iho nei, ua holo aku la na Kuhina iluoa o kahi manuwa Kukini Gornostoy e hoihoi aku ana i ka hoomaikai no ka hele aaa mai a Count Lutke, ke kapena oua wahi moku nei e ike ia lakou. Ka Pioneer Mill.—l ka Poaono iho nei, ua kuai kudala ia keia wahi wili ko o Lahaina, no Campbell &. Turton; a ua liio no na dala be $14,100. Aole i akaka ka mea i lilo ai, aka, i ka makou manao wale aku no, pa lilo no i ka mea i moraki ia ai, ia Pikimana o Hilo iho nei.

E kūai kouala ia ana.—Mawaeoa o na kolamu olelo hoolaha o ko kakou nei pepa o keia kakahiaka, e ikeia ai ka oleio hoolaha e kuai kudala ia ana, he mau apana aina kup'ono i ka mahi ana i ke ko ma Lahaioa, ina ka Poakolu, la 12 o lune e hiki mai ana. E kuai kudala pu ia ana no hoi na hoolimalima o kekahi mau aina okoa iho. Aia ma ke alo iho o ka Hale Huokolokolo ma Lahaina;ta na P. H. Treadway, Luna Makai Nui o Maui e kudala. Eka poe makemake kuai ait|a o ke kaooa alua o Hawaii nei, eia ka m:.nawa. Ka Oihana Kinaiahi.—l ka auina la o lea Poaono iho nei, ua puka ae na kaa wai o k.i Oihana Kinaiahi e kiki waj ai, oiai, o ka Poaono hope ia oka mahina. E ike ia nae ma na kolam i olelo hoolaha e ko kakou pepa o keia kakahiaka, ka hoolaha e olelo ana, aia i ka po o ka Poakahi e hiki mai ana,* ma ka hale o ke Kaawai Helu 2, oia ka manawa e koho ia ai na Luna Nui o ka Qjfaana Kinaiahi no ka makahiki e hiki mai ana; a ua kao leo ia mai makou e kalahea aku i na hoa, e naoe pau ae malaila i ke koho balota ana e na Luna Nui.

He wahine Himeni.—l ke ku aua mai nei 0 ka moku Lono mai Vanekoura mai i mau pule iho nei, ua kau mai maluna kahi wahine akamai i ka himenio Madame Josephine D'Ormy kona inoa. He wahine kaulana ka oia ma kekahi mau kulanakauhale o Europa ame Amerika, no kona puukani. E olela ana ka nupepa & Wini oka Poaono iho nei, e haawi ana oia i kekahi aha himeni i kekahi la o keia pule. Ahea la? O ka pau ae no ia o keia pule.' Apopo paha, a 1 ole ia, ikapo o Olekukahi. Ka makou ia e kali nei o ka lohe aku i ka welelaii naheoahe o kona leo.

Aihue kolohe ia.—Mawaena -o ka hora 5 a me ka hora 7 o ke ahiahi o ka la Sdbati iho nei, ua konio kolohe a aihue ia aku mai loko mai o ka hale hana aku o Costa ma ke alanui Popu, kekahi īnau wati pakeke gula a me ke dala; he mau pihi, a he mau pine gula; a me kekahi mau auka gula ame kc dala. Ma ka puka aniani mahope mai ke komo ana mai a ka eu. Ua hoomakauiii wale paha ka mea kolohe, a o ka wa kupono loa iaanae wawae ai i keia mau mea. Ua ike iho makou ika hoopuka ana ae a ka Ilamuku i ka olelo hoolaha, ina o kn mea e loaa ai ke kolohe, he §100 ka makana. Ka Moiwakine Emma. — Ma ke ku ana mai o ka moku Kale Lee i ke kakahiaka o ka Poaono iho nei, ua hoihoi mai la oia i kekahi 0 ko kakou Moiwahine kanemake Kaleleonalani ike kaona nei. Ma na mea a pau a makou i lohe m»i no na hookipa ana a na kini makaainana ona ma ka mokupuni o Kama, he maikai a he oluolu; a ua hoike mai no hoi lakou i na puuwai aloha alii, ma na wahi a pnu loa ana i kipa aku ai. Oka mea hea ae | la hoi ka lakou e hana mai ai ia ia, no ka mea, ua kipn paka aku la i ko lakou mau ipuka a hale. Ua olnolu maikai ka Moiwahine 1 kona hoi ana mai nei, i kaukoo ia mai e kona makuahine, kona kaikunane P. Y. Kekuaokalani a me kona mnu ohua. Ui.ia wale —I ke ahinhi o k.i la Satati iho nei, i ke kahu lio o ka Moi e' holo riiai nna ma ke nlnnui Beritania, maluna o ke kaa o ke Kiaaina o Oohu nei; a e knuo ia ana e ni liokauo kaaoka Moi; a mawaho ihooKnukeano, ua puiwa ia ae )a kekahi o na lio, a kuia aku la me kekahi kaa e ku molie ana, a hnule mai la o Mi Welsh ft me ke kahu lio ilolo, me koaa paa no nae i na kaula ( kaohi. Ka huli koke ae la no ia o na lio, a holo aku la na huila o ke kan mnluna o ke kehu lio, a ua pakele mahunenune aku la oia. Ka holo pololei aku la no ia ua mau lio nei ma ko alanui Beritonia; a kuin i kekahi pou hikii lio, ke kuiu pu nku la no ia i keknhi ninu wahine a -me kekahi wahi keiki; a o -kekahi o lakou kai maule. Ua kii ia o Kauka McGrow, e nnna pono i na wahi i eha o ka poo i eha.

Ke Kt%NEi no kahi manuwa Lukini rna ko kakou nei awa o Honolulu; a e holo anapaha oia i kekahi o na la i koe o keia pule. . Inehinei ke kuda!a ia ana o na mea oloko o ka Hoomaemae K.o o Honoiulu; aole nae makou i oe mai i na mea i lilo ai na lako o loko olaila. I eeia la e haawi ia ana he ahaaina ma ka pa o ka Luakini £ihopa, no ka wehe ana i kekahi hale kula no na keiki ma ia aoao hoomana. I keia Poaono iho nei, ua hooholo ia e ka poe Kilepa, e hookuu i ka lakoo mau Kupakāko ma ka hora elua o kela Poaono, keia Poaono, e pau ai ka lakou mau hana, i loaa ai ia lakou ka manawa e hooluolu ai. Ika auina la oka Poaono iho nei, ua hoala ae kekahi poe haole o ke kaona i kekahi Ahahni Paani Popo; a ua paani lakon ma ia auiua Ih. I nehinei hoi, ua ike iho makou e hoala ia ana he Ahahui Paani Popo hou mawaena o kekahi poe haole iho no.

Mea hou ma Ewa.—Ma ka Poalima iho nei, ma ka la 24 o May, hora 10 oia la, ua moku ka lima akau o kekahi keiki hapa pukiki o John Nigorao kona inoa, i ka wili ko a Kolokina, haole ma Waiau, a ua kii ia ke kauka ma Honolulu, a ua hiki mai malaila, a ua oki ia kona lima, a ke koe nei hookahi lala a ke Akua i hana nona, o ke kumu no o ka moku ana, o ka lalnma ma kahi o ka haole, he oi no keia o ke keiki kolohe mamua o na keiki oia wahi, aole no he wahimea a uwe iki o ua keiki nei i kona wa i moku ai, ua'iiloka eha ia ia i mea ole, ake noho nei no oia me ke ano kolohe no. Lilo i ka wai.—Ma ka la Sabati iho nei, la 26 o May. he la oi loa aku hoi keia o ka wai, ua lilo kekahi kanaka no Manoa mai, ma ke kahawai o Waiawa ma ka hale makeke ka hoomaka ana aku o ka lilo ana me kona lio a kokoke e hiki ma kahi o Kahauolono. Ka hoike ona Kula Sabati o Honolulu nei.—Ua hooholo ia ma ka halawai ana o ka Ahahui Kula Sabati ma Kaumakapili; i ka po Poalima o kela pule loa aku nei, e haawi ia ana he Hoike o na Kula Sabati o Honolnlu uei ma Kawaiahao, i ka Poaono, la 15 o lune e hiki mai ana. E haawi ia ana he ahaaina nui; a e poala ae ana ua mau Kula Sabati nei ma na huina alanui o ke kaona nei. £ haawi pu ia ana no hoi kekahi mau haiolelo a me kekahi mau himeni maikai, i haku ia no paha no ua la la. Ika la pule iho nei, ka lulu dala ana no na mea e holo pono ai ka hana oia la, ma na Kula Sabati. 0 keia ahaaina, na pokaa ana ma na alanui, na leo mele maikai, a me na haiolelo oia ano; aohe no

o makou kanalua, he mau mea ia e hoohauoli a e hoolanalana mai ai i na manao opiopio o na haumana a pau o na Kula Sabati o ke kaona nei. A malalo iho nei na Komite ona la la :-; v Luna Nui o ka La.—Lutanela Alabati. (A. F. Judd) Komile no ka JUiaavua.—Mojor W. L. Mohonua no Kawaiahao, Alapai no Kaumakapili, Mr. Peterson no Polelewa, a o Wilia'ma Kakela no Kaukeano. Komite no na hana o ka La.—Mr. E. P. (Church) Halepule, Mr. J. R. Kinney, Kauka Kulika. Komilenona leo Himeni.—Mr. W. W. Hall, R. W. Aneru, Mea Hanohano Mrs. Kamakaeha, Cominis, Miss Mare Kuke, Miss Emma Kamika. Komile no ka hookipa ana i na malih.ini. —Major W. L. Moehonua, Rev. H. H. Pareka, Hon. John li, Naone a me Moanauli.