Ke Au Okoa, Volume III, Number 9, 20 June 1867 — Pane ia J. F. Pokue, [ARTICLE]

Pane ia J. F. Pokue,

r E kuu makamaka o na la i kaa hope ae nei, i kou wa ma Lahainaluna a e nalo la ka inaka i Kau i Hawaii. Aloha maikai oe,

I na makahiki i hoopukaia ka Hoku-Loa, ua ike no wau i kou mau manao kiwalao i hoowalawala ia e ka Hae Kiritiano me he pohaku la e kaa ana i ka pali, a koe ole iluna kekahi i ke kaupaona ana o ka poe naauaoio ame ka opu kopekope ole. A, eia kal ua hoao hou oe e kukulu hou i ua mau okaoka la maluna o ke one i aopolohiwa e popouli ai a e ekaekai ka Hale maemae mau o ke Akua, oia ka Ekalesia Katolika Hemolele.

ī kuu heluhelu ana i ua pepa la ou i pai I ia e H. M. Wini, A. D. 1867, ua maopopo no ia'u a e maopopo ana no i ka poe naauaoio a me ka oiaio nana e heluhelu me ka noonoo kupono, ua hopuhopualulu oe i ka Rgpa no ke kakau manao, ua wikiwiki ino oe i ka hopu i ka maka kila ka hokake i ka inika °me kou kamaaina ole ma ke ano maoli o ka Palapala Hemolele, me kon hemahema ma na kumu-Kanawai o ka Ekalesia Hemolelf au e kue nei, ma ka moolelo maoli a me kekahi mau lala eaeo ka naauao. No ia hemahema ano ka opupunalua paha, ua nui na mea i hoike kapakahiia e oe e kuhihewa ai ka lehulehu i kekahi manawa, ia kakau oe i man olelo pelapela loa, kohn ole i kekahunapule a i ke kanaka e malama ana i na rula o ka poe maikai. A, ike oe i kou wahi manao kulanalana wale e ka ana ma kahi paa ole, liki oe, a hooioi me he mea io la kaa i kapili ai ma ke one ; a uhi ia ka nani mae ole o ka Ekalesia Katolika- Hemolele e kau mea kapala wale a me ka oiaio ole, ua pihoihoi pono ole oe, a wikiwiki ae ika akena "Ua pio ua nalo ua pau" &, &.

• E J. F. Pokue, kan makamaka, aole wan e kahaha do keia hemahema ou, a me kon hoike kapakahi a me ka paewaewa i ke ano o ka Ekalesia o Kristo, he mea mau no ia i ka poe me oe la paha i hanaa ia a i hanai ia, mai ka wa opiopio mawaho o ka Ekalesia oiaio ; no ia mea hoi, aole he mea knpanaha ke ike ia ma kon wahi pepa kekahi mau olelo kn ole i ke akahai a me ka haahaa o na kanwa a ke Akna.

E kun hoa'loha, e kala mai oe ia'u no keia 'pane ana, ku ia oe ; aole wau hana pela no kuu makemake i ka paio a me ka hoopaapaa wale i mea hoopuka akamai ; aole loa, aka, no kuu minamina i keia au e alakai nei ma ke kuhihewa e make man loa'i.

E pomaikai loa ana wau, ina e lilo keia wabi manao, ma ke kokua ana mai o ke garatia o ke Akua, i kumu e ike ai oe a kekahi poe e ae paha i ka oiaio, a huli e like me na haneri kumu hoolepope i huli ma'ka Ekalesia Katolika Hemolele, i na makahiki i kaa hope ae nei, ma na aina o Beritania nui, Amerika, &, i knleana lakou ma ka lani. E hookolokolo iho kakou i na manao mua o kou wahi pepa i humuhumuia. " Lokahi ka manao."

Oia, e ka makamaka, ke poo o kou mokuna mua iloko o ua pepa la ou.

Ke olelo nei oe, eJ. F. Pokue : "Ua kue maoli no kekahi aoao hoolepope i kekahi aoao hoolepope. Aole nae hewa keia kue, he pono' loa ia." Ake koho nei oe ia lesu a tne kekahi mau Aposetolo i koo no kou manao. Pehea, he oiaio anei, he kokua maoli anei o lesu a me na Aposetolo mamuli oko kakou makamaka e noho la i Kau ? Ua makemake anei o lesu i ke kue ma na mea manaoio ? Aole, eka makamaka Eia ka mea e akakai.

Ua ike o lesn i ka poino o ka poe pegana, nolaila, houna oia i kona poe Aposetolo e hoohuli a e ao ia. lakou ma kana mau kauoha a pau.(Mat. I mea aha la ko lesu manao nui ana pela i ka poe pegana o na aina apau ? I lilo lakou a pau i ohana hookalii,(loan. 10-16). Nolaila, i mea e mau ai ke kuikahi, ke kolio nei oia i Kahu hookahi nana e hanai i na hipa a me na keiki hipa ; a ua koho no ia ia imua o na Aposetolo e ae i hiki ole ia lakon kc kue ia ia(loan. 21-15 &).

Eia hoi, ua haawi mai no o lesu i hoailona e maopopo ai i ko ke ao nei ke ano o kana mau haumana, o ke aloha no kekahi i kekahi (loan. 13-34,35).

Ua pule o leBa no kona poe Aposetolo, aole no lakou wale ; aka, no ka poe kekahi e manaoio ana ia lesu ma ka lakou olelo. I mea aha kona pnle ana ? I lilo lakou a pau i hookahi, e like me oe e ka Makua, iloko o'u, owau hoi iloko ou, i hookalii hoi lakou iloko o kaua i manaoio ai ko ke 'ao nei, oe ka i hoouna mai ia'u, (loan. 17:20, 21.)

Ko ike nei oe o ka makamaka, aole i ku!i4te ka manao o lcsu me knu. O ke aloha a me ke kuhikuhi ka Icsa. Aia oe hoi, aole hewa ke kue, he pono loa ia.

Pohea oa Aposetolo ? Ua makomake anei lakon a hoapono i ke kue e like me J. F. Pogue ? Aole loa no, aka, ua like ko lakou manao me lesu. E naaa iho kakou.

Ke olelo nei o loaoe 17:18, 19, 20, "E na hoahanau, e hoomanao i ka olelo mua o na Apoaetolo, i ka hope o ka manao e hiki mai, ka poe hookaawnle ae ia lakou iho, nia ke k;no lakou, aole ma ka uhane. A, o oukou la, e houkupaa ia ma ko oukou manao hemolele." Ma keia maopopo ka pono oke kuikahi me ka poe mua, aole e kuo keknhi i kekahi. Ke i mai nei o Petero, " E lokalii ko oukou manao a pau." (I Pet. 3:8) Aole i m«holo i ka pona o ka noho kuo e like me ko kakou makamaka c Kau.

Ke kauoha nei o Puulo i na Luna Kini e nfalnma i ka ohnna hipa, oia boi ka ekaleaia, o lilo i na ilio hae o ao ana i na mea hoopu-

nipuni (Oih. 20:28, Cc.) Aole i mai e kue na Luna K"iai. Ke olelr hou nei o Paulo, i hookahi ko oukou manao ko kekahi me kekahi, (Rom. 12:16.) Ena hoahanau, e naoa aku i ka poe hoomokuahana, a me ka poe hoohihia, raa ka mea kue i ka olelo a oukou i ao ia ai, a e hookaokoa ae mai olakouaku. (Rom. 16:17) Ke noi nei au ia oukou e na hoahanau, ma ka inoa oko kakou Haku o lesu Kristo, i olelo oukou a pau i ka mea hookahi, i ole oukou e mokuahana, a i paa oukou uie ka naau hookahi a me ka lokahi o ka manao. (1 Kor. 1:10 &c.,) "Aole na ke Akua ka uluaoa, o ke kuikahi no kana." (1 Kor. 14:33) Ena hoahanau, i hook'ahi ko oukou manao, e noho oukou me ke kuikahi, a o ke Akua nona ke aloha a me ke kuikahi e nohopu me oukou. (2 Kor. 13:11-) Eia na hana oke kino, ka inaina, ka hakaka, ka ukiuki, ka huhu, ka hoopaapaa, ka mokuahana, ka manao kue, o ka poe e hana i ua mau mea la, aole e hooili io no lakou ke Aupnni» ke Akna, o ka hua na ka Uhane, o ke aloha, ke kuikahi. (Gal. 5:19 &c.,) Pehea oe eka makamaka, e paipai nei ike kae ame kou mahalo, pela i ka mokuahana, aole anei oe e weliweli i kou heluhelu ia mau pauku. He luakini hookahi ka ekalesia i kukulu ia maluna o ka Aposetolo, &c., (Epes. 2:20 &c.) Aole waiho e kekahi kahua, a waiho e hoi kekahi. Aole pono ke lilo o Asio kekahi kahua, o Lutera kekahi, o KalaviDa kekahi, a pela oku. $ hooikaika oukou e hoomau i ka lokahi ana o ka mgnao roa ke apo oke kuikahi. Eookahi no haku, hookahi manao, hookahi bapatema ana, hookahi hoi ke Akua ka Makna o na mea a pau, (Epes. 4:3, 5.) E kupaa oukoa ma ka manao hookahi, ma ka uhane hookahi, a me ka hooikaika pu ana i ka manao o ka euanelio. (Pilip. 1:27) E hooko mai oukou i kuu olioli, i like pu ai hoi ko oukou manao, hookahi boi ke aloha, hookahi hoi naau, raanao hookahi ana. (Pilip. 2:2) E manao hoi kakou i ka mea hookahi, he nui no ka poe e uele, he poe enemi lakou no ko Kea o Kristo, oka make ko lakou hope, (Pilip. 3:16 c.) Ua hea ia kakou i kino hookahi. (Kol. 3:15.)

Ke ike nei oe e J. F. Pogue, aoie knlike kou manao me ko lesu a me Petero a me Paulo. Ma ke kuikahi ame ke aloha ko lakou paipai ana.a me ka hooikaika; a ke mahalo nei oe ike kue. Mai ka lani mai ko lakou manao. Aole anei mai ka po mai kou manao ! Ua lohe wau, he kanaka ikaika oe. No ke aha la kou hooikaika ole ma ka oiaio? No ke aha kou paipai i na kanaka ma ka mokuahana e nele ai 'i ke kuleana ma ka lani ? E imi pu kakou e ka makamaka, i keia hoailona o k4 haumana oiaio a lesu, o ke aloha i kekahi i kekahi. (loane 13:35.) Ina e halawai hon kaua, e boike ana wan ia oe'i ka pili ole o kou mau panku o ka Palapala Hemolele no keia kumu e hana nei kaua, a me kou hoike pili ole, no ke kue o ka Ekalesia Katolika; no ka mea, eia no iloko ona ke Kumukanawai e lokahi ai ma na mea manaoio; aole hoi e hiki i na hoole pope no ka nele i ka Lunakanawai kiekie e pau ai ka hoopaapaa. Aloha kaua. Auberete, Kahunapnle. Lahaina, 10 lune, 1861.