Ke Au Okoa, Volume III, Number 26, 17 October 1867 — Untitled [ARTICLE]

Ka himeki ma Kawaiahao.—l ka po oka Poaono iho nei, e like me ka olelo ana a k:i olelo hoolaha nc ka Aka Hiuieni raa Kawaiahao, ua haawi io ia no i Aha Himeni. 0 na mea i hana ia ma ia po, a i mele ia boi ma ia po, ua kulike no ia me ka makou mea i manaolana ai, ka maikakai wale no. oke mele i himeni hookahi ia e kekahi o ka kakou mau kamalei alii, ua hiki ole i ka wai ke i ae aole i himeni ia me ka leo nahenahe, a me ka hoolau kapalili a ke kileo. 0 ka Mrs L. X. Halulu, ua uka'i aku no kona me ka pakelakela; aka, he kaulana nae oia ei ia nei " pu-u-kani." ona mea no a pau loa, ua holo lea no a pau loa. E hoonanea iho ana no ka lehulehu i ka hoolohe ana i na mea lealea, a hoopuoho ia mai la ka nanea malie ana e ka himeni iioak.iaka e 1 | ka papa himeni holookoa mai o a o, penei : " A ike oe he mea aka, Mino a: ko papalina, Ina paha oe mnanei, Pii koke ko wahi kai." ona hana ana a pau loa oia ahiahi K malalo 0 ka hooponopono ana a Hon. Mrs. Ljdia K. Dominis a nie Kauka Hofemana. Mawaena nae o na hana o ka poe makaikai aku ia po, hookahi a makou wahi mea likohn ole 1 ka hoihoi, oia hoi, ka manao maoli ana iho o ka poe makaikai o ka aoao maluna, aohe he hale a he luakini no ke Akua o Kawaiahao, me he mea la, he hnle keaka ia, ke kani o na pi-o a me k;t hehihehi hookamumu ana ona wawae. Aole ia mau hana he kupono iloko oka hale oke Akua. Ina he mea hiki ole i ka poe makaikai ke nana malie akn, me ka aka malie aku no hoi, a papai wale no o na lima me ka hookamnmn ole o na wawae, a he man rninute, alaila, aohe i manao ia poe he wahi eehia ka hale oko Akna. 0 ka nui hoi o na dnla i loaa ia po, he $500 50. Mai.una mai o ha moku Comet i ka In Snbati ibo nei, ka hoi ana mai o Mrs. J. H, Palaka; a ua lawe pu mai oia i kana mau woiwai hou i kuai mni nei ma Kaleponi, i kupono no oukou e na kaiknmahine papalina nohenohea, a lahilahi hoi, me he laumaia pala la o ke kaona nei; a i kupono no hoi no ka oukou mau keiki e na makuahine puni aloha Ika oukou mau kamalei. E naue ae ma kona halekuai, oiai, e waiho aku ana paha oia i leana mau lole nani imua o ko oukoa mau kilohi ana iho i keia la.

KA MAKE A.\A 0 KEKAH; HAHLE KAMA.AIXA.-T. I ke ku ana inai o ke Comela i ka la Sabati nei, ua liiki mai ka lono o ka make o Hermann Van Holt, hoa hui no na wa lofni wale o Hoika (T. C. Heuek.) E hoonnanao ia i na la mamua a« o kona hoi aha aku i Geremania, ua loaa oia i keka"hi mai kupōno' ole. Ua ano oluolu loa nae oia i koua hoi ana aku nei maluna o ka " R. W. Wood}" a ka moana, loohia hou iho 'la oia i ua mai nei[ a i ka la 10 o lune, haalele mai la oia i keia ola nna. O kona kino kupapau, ua kauu ia iloko oka opu oka moana Atelanika. Ua •waiho iho oia he wahiire a me na keiki ekolu ma Hawaii nei, a he makuahine 'ma Gerema•nia, e u "walohia 110 kona nalo ana aku i aina uhane. Ika M. H. 1852, hiki mai oia ■ia nei, a ma ka oihana kalepa, ma ka hui ana me Hoika. IkaM. H. 1&62, mareia oia me ke kaikamahin'e a Thomos Brown Luna Kakau Kope. Ua noho Kanikela o Von Holt no Hanovera, mai ka M. H. 1856 mai. Ma ko makou luana a kamailio pu ana me ia, aohe e makou haole Geremania e ae i ike ai i ke akamai a me ka poh'oweko maoli i ke kamailio ana i ka kakou nei olelo, oia no oe ke kanaka Hawaii maoli i maa i ka noho ana oke aloalii. Ika Poak'ahi iho nei, ua hapa ni hae Aupuni a me na hae o na Kanikela.

Ka lca-%vai. —E like me ka hoolaha ana a ka Luna Wai o Honolulu nei, ua pani ia no ka wai mai ke kahe ana mai i ke kaona, no ka hoomaemae hou ana; a ua Loomaemae a hana houia ua lua-wai nei, a ua paa pono. Ua manao wale ia, ina e kukuln ia kekahi lua-wai hou, alaila, e hanaia ana i elua keena o ka Ina-wai, i mea e ino ai kekahi, alaila, e hoomau ia no ke kahe ana mai a ka wai 1 ke kaona e ka lua o ke keena, oiai, aole i ike ia aku ka poino pau ahi i kahi manawa, aii hoi, ke kahe mau la no ka wai i hoolakoia ? ka lua o ke keena, a kokua mai e hoopio I ke apu ana ake ahi. Ina e pani paa loa in ka wai i ka la a po, a ao; a ina paha e kuii ka poiuo ake ahi ma ke Alanui alaila, aohe wahi o ka wai e loaa ai i ke kinai ana ika hana ake ahi. Aia elima raao lua-wai nui maloko o ke kulanakauhale nei;» aka, aia waln no ia ma ka laina ma ka aoad makai nei o ke Alanui Hotele; a penei k» lakou ku ana : Ma ka huina o ke Alauui Hotele a me Alakea; Alanui Hotele me Papu; Moi nw Alanui Maunakea; Alanui Pap» me Kalepa; a aia mamua nei o ka Hale ta. Aia no hoi he lua-wai nui ma ka pa « ka Nekina, e kokoke ana i ke Alauui Nau» anu; a he 1,000 paha ka nni o na barell iloko olaila. ', No Kaipualehu.—l ke ku ana niai hoi o ka moku Garslang, he 125 la inai Livapuli) mai, na hoi mai nei o George Riseley, k mea nana i lawe aku nei i ko kakau * - " kanaka pahaa o Kaipualehu. Ua hoihoi pu mai nei no hoi ua wahi pahaa nei o Kaluukela. īka ninaninau ana aku no.ke ano o kona malamaia ana, oiai, ua lohe mai nei hoi kakou i kona hana ino ia, hai mai la oia, ua maikai wale no kona malamaia ana, a hoi wale mai nei no ika aina hanau. He a-ke wale no ka paha na olelo o kakou i hai ia mai ai i kona inalama pono ole ia. Ua nui maikai jo nae kona wahi kino a ua ola, aole nae o ka nni ae ma ke kiekie, oiai, ke mau la no kona " peke ana na Kaluukela." He olai ma ka moana.—l ka lua o ka la a po iho o ka holo ana mai oka moku Come(a mai Kapalakiko mai, ua ike ia he olai ma ka moana. Elna manawa i olai ai, he minute ke kaawale mawaena; i ka hora 11 o ka po ka ikeia ana. oka neei ana, me he mea la he haule ana iho a kekahi mea kaumaha maluna o ka moku, me ka hoohuoi o ka poe malnna e manao ana, ua ili aku lakon malnna o kekahi pukoa. oka hnlipahu ka mea nana ia wati, a hai mai oia i ka naneue o ka moku, me he mea la, tia kuin mai e kekalii mea kanmaha. Ua maijno hoi ke kapena Davley, ua hemo la na lio a e haknka ana. I ka n:ina pono ana, ua ike ia he olai ke kumu o keia mau naneue nui ana o ka moku. Ua hoi mai.—Ma ke ku ana mai kekahi moku lawe leta o kakon nei, ke Cometa i ka la Sabati iho nei, ua hoi mai kekahi poe haole maka kamaaina o kakou nei; a maluna no hoi ona i hoi pu mai ai o Henry Thompson (Kamikana,) o ka Papa Loio o Hawaii nei, ka mea hoi i ae ia kona kn loio ana ma na aha o Ua hoi pu mai me E. Keliikue Reynolds, keiki a kekahi haole kamaaina kahiko o kakoo nei, nona ka inoa o Lanai. Ua hanau ia no keia keiki ma Hawaii nei, a ke ola nei no kona makuahine o Neki Nani wale ka hoi ana mai e ike ika aina, nona na u i omo ai. I ke ahiahi o ka Poalua iho nei, ua oluo\u hoi i ke Kuhina <> na Aina e, a me Madamc Varigny, ka hookipa oluolu ana aku ma ka laua poina oluolu aua i ke Kapena Roy o ka manuwa Venus, ke Komiaina Farani, ka Haku Bihopa Lui Maigret, a me kekahi mau hoa e iho i poloai ia. « Ka manowa Stonewali,—E hoomanan in keia mokunhi o Amerika; a i>a lilo i ke »u--puni o lapana ; a ua hoounn ia mni ua mnku |a e honwi aku iko aupuni o lapnnn. Un lono walo ia e kipa mai ana ua Stonewole nei ma ko kakou nei nwn, ma kona ala hele i lapana. Hanau mai.—Ma ka po o ka Poalua iho nei, ua hnnnu mai na Mrs. K. Manoa, ho keikikane; a o kona inoa o Kakiana Mekia. Ua kapa ia ma ko ano oihana koa. Hopai Pu !

kx Mm i Moi.okai—Ua lon<> enai mnkoii i ke ahiahi nei, ua knu aku la ka Moi maluaa o kona kunn Kamoile; n ua hoi aku la i ka walea ana ma ka aekai o Kaunakakai i Molokai. Ke kipa alii maluna o ka Venos —I ka auina la o nehinei, ua oluolu i ka Moi, ke kipa ana aku maluna o ka manuwa Farani, ka Venus. Ua ukali ia ka Moi iluna oka manuwa, e koea roau ukaii hanohano; a ua haawi ia mai na pu aloha, he 21. Malun'a mai xei o ke Cometa i kau mai ai kekahi Bipi Kea Darahama hou, noloko mai o kekahi ohana bipi maikai loa. "Ua hai ia mai makou i ke kninukuai o ke Kea i loaa mai ai ia, he $1,300 kona kumukuai. Na Kichardson oia i lawe mai; a ua lawe pu mai no hoi oia i kekahi mau manu hou. • Hookipa alii —I ka auina la o ka Poakahi iho nei, ua ae aku ko kakou Moi Lokomaikai e hookipa alii oluolu mai i ke Kapena o ka moku manuwa Farani Venus, ma ka Halealii lolani. Ua louo mai makou ika pumehaoa maikai ame ka oluolu o kona hookipa ia aoa aku. I ka Poaha o keia pule iho nei, ka noho ana o na Jure kanaka Hawaii no keia Kau iho nei. Hookahi wale no hihia i hiki mai imue o lakou, oia hoi ka hihia o ke'lii kue ia Haumalali a me Paakiki no Punaluu i Koolauloa. Ua hoopii ia ae iaua no ka wawahi haie, me fte puhi ahi. Ma ka noonoo ana o ke Jure, ua hookuu ia na mea i hoopii ia. I ka po oka Poalima iho nei, ua haawi ae o Mekia Chas. H. Judd, he wahi paina hooluolu maikai, ma kona home ma ka uka i Nuuanu. Mawaena ona hoa i poloai ia, o na'lii moku o ka Venus a roe ka Laehawana kekahi i hiki ae malaila. INa ke konane o ka mahioa, na ka olu kohai o ke ahiahi a me maikai o ka luana ana, oa mea naoa i hoOliipaa i ka leulea o ka lulana ana. No Kaleleonalani.—l ka auina la o ka Poaono iho nei, hoi mai la ka Moiwahine Kaleleonalaui mai kana huakai kaapuni mai ia Oahu nei, me kona mau hoa hele. Ma na mea a pau loa a makou i lohe mai ai no kona hookipa ia ana, he maikai, a he olaolu wale no ka ma na wahi a pau ana i kipa aku ai. Ke hauoli nei makou la mau hookipa maikai ana.

No ea Moi,—Ma aa pali hauliuli oke kua no ia i ka hapanui o keia pule iho nei, kahi i hooluolu ai; a i ke ahiahi o ka Poalima ibo nei, hoi mai la oia, me kona mau ukali. Ua hai ia jmāi makou i ka oluolu maikai loa o kona ola i ka naue ana aku nei malaila. He mea mau no paha ia o ka hoomaha .ana aku mf : ' hi ikiiki aku, a i kahi a na makani 'ujnaikai e pa palahalaha mai ai, he kumu nui no ia e hooluolu, a hooikaika ia mai ai o ka oiwi o ke kaoaka. No KA ONA I KA LIO A MAKELOA. —Ma ke ahiahi Poaono i hala ae nei, ua haule iho la o Kaiwi k., ma Hahaione, Maunalua, mai luna iho o kona lio a make loa, o ke kumu o kein haule ana a make, o ka ona i ka rama ipuhaole (pala.) Ama keahiahi, ua manele ia mai kona kino lepo i kalua raa Kamoiliili. 0 ka hoolana i ka inu hookina loa i na mea ona la e na makamaka ke kumu o ka pilikia, aohe i manao iho "oka la o ka Haku me he aihue la." Ka buke o na olelo hoolaha o ka Aha Kiekie.—l keia pule iho nei ka paa ana oka Buke akahi o na olelo hooholo o ka Aha Kiekie, i ka humu ia ma ka Hale Humu Buke o Nukama me Kea. Ua moakaka nani maikai kooa pai ia ana, a me kona humu ia ana. Ka hapanui o keia buke, ua unuhi ia e Hale L. ! Sheldon; a o ke koeoa iho na ka Unohiolelo Aupuni. Aole i hoopuka ia mai ke kumukuai oka Buke hookahi, aka, he mea kupono nae i na hoa o ka Papa Loio a pau ke kuai i ua Buke nei. Eha ika pu —I ke kakahiaka Poaha o keia pule īho nei i ka wa o ka Popu Puowaina e hoihoi aku Bt>a i ke kipu aloha anai ka manuwa Farani Venus, aia hoi, ua ulia wale iho la ka eha ana o kekahi koa o Papa konn inoa, 1 -ka pu. Ke kumu o kona eha ana ika makou lohe mai nana n». No ka mea, ike kahea ana a ke'lii kahea e ki ka pu ana ame kona hoa e uhao ana, i ke kuni ana iho, ua a ia-ka poutla i ke kapuahi, eole ' loaa iho ka pnuda e kani ai ka pu. Ua olelo aku no ka ke'lii kahea, e waiho malie ia pu, aole make ki hou, aka, ua nioini hou iho no ua Papa nei i ke kiwi pauda i kapuahi, a loaa ae la i ke ahi olalo, o ke kani ae la no ia, a elia e ka mannmana nui o kona lima akau; o paele pu ae la kekahi aoao o kooa helehelena i ka pa- •,• . , uda. Pomaikai nae, aolo i poino ko ola. MĒA HOU O KooLAU KAI AHUA I KA MAKIN i,—E wehe ana na mea nona na inoa malalo nei, he ahaaina no ka laun maknhiapo keiki kane, ke hiki aku i ka la 2 o Novemaba, 0 keia malama ei hiki mai ana. Ke kauoho Ai'ku nei oukou e ko maua mau makamaka, kukulu nhnaina mnmua aku nei, a me ka poe hole mai e ai, a me ka poe i pili ia mnua. 'o lele auno like mai oukon, me na Inu olivn ma koJoukou mau lima, a e lulu iho ma uakahua la, a e lona nn ia oukou ka ai ana n lawn, a me ka i-n e hoi :>i, e hanwi panni aku no nu 1 hooknhi mano pHka, no kela mea "keia niea e mnkemake nna ia mea, nole nae no ka poe haawi hapaha, no ka poe hnawi elua dala, a hookahi dola, no lakou keia panai. J. Naone. ;J. Kuaiwa. Knluanui, Koolauloa, Oahu.

Ua lono mai makou. I>e paapaana lea loa ae la ka lulumi ana iho a ka mai i ka kakou Imialii, a Imihaku hoi. Uaila ae ka Moiwahine Kaleleonalani, kahi i ike ai. He manūwa Farani.—l ke ahiahi loa o ka Poakolu o keia pule iho nei, ka mai la, he manuwa Farani o Venus kona inoa, he 30 la mai Pnyta mai o Peru. He 22 ka nui o kona mau pu, he 13 mau alii, a me 320 ka nui o kona mau kanaka. He moku hou no kaoia, alua no makahiki mai Farani mai; a ua olelo ia oia kekahi o na moku maikai o ke aumoku o Farani. He elua paha pule i koe, alaila, holo aku oia.