Ke Au Okoa, Volume III, Number 29, 7 November 1867 — Na mea hou o ka Aina-mauna. [ARTICLE]

Na mea hou o ka Aina-mauna.

E ka Luna Hooponopono k; —Aaoha ok: E oluolu paha oe o hookomo iho i na wahi hiumhnna mea hou o ka Aina-mauna nei ma kahi kaawale o ko kakou nupepa, i ike mai ai na makamaka puni mea hon o ka Paeaiua o Kauehuiiamoku, ke olu ia hoi, " He Uku ia,"he ī a' no Knhoolawe." Na poohina o Hawaii—He wa poohiua ole mai nei hoi keia o un mtiu elemakulo n«i, o ke ku no ka Mannakea, aole he walii mua u kau mai ko papale kapu, o ka waiho kahela

mai no |joi ka Mauua Loa, ua ilihune i kalii papale kapu keokeo ole. Hc ilihune ka hoi ka malie, kalae ka noho ana o na keiki o ka aiūa anu. Xo na Dia—Ua hookun ia e J. P. Parker, he dia wahine ma ka mauna o Maunakea, e liuli ana i kekahi dia kane i nalowale ma ka I manna iloko o na makahiki i hala,- a e hui ' akn ana paha lana i ka hoohehee hau i Maunakea, o ka nui o na dia ma ka Aina-mau-na nei ekolu, elua i hele i ka nahele, a hookahi e paa nei i ke kaula. I ko'u manao maoli, o ka moknpuni paha keia i nui na holoholona hihiu, hihiu ka hipi, lio, puaa, ilio, miula, iakake a me na dia, ma Waimea wale no ia- mau holoholona hihiu. Iku iio kaapa ia Hawaii he moku nui, 01010 ke kai. Wai kahe nui—Ma ke ahiahi o ka Boaha, oia heii ka la 11 o Okatoba, he wai kahe nui rua ke kahawai o Waikoloa, ua hoomaka ka ua ana ma ka hora 2 paha o ke ahiahi o ua la la, a ua hala pa'na elua hora a oi iki ka ua "ana, o ke kahe koke mai la no ia o ka wai, aole no hoi o kahi wai ae a wai; ke hele la a koe ae ka uwapo no ke kiekie loa no. Eia aku ka mea kupanaha, o ko'u walii holoholona hoi mai lilo i ka wai, e haule loa akn Ia ilaln ma kahi nui o ka wai, ina la paha ua loaa ia'n ka mea a Kekuaokalani, o " Hoolehelehekii." Akahi no au a ike i ka waikahe nui, ke hele la hoi a pii ka wai iluna o kumu pali. Hale pau i ke ahi—Ma ka la 18 ae, aole hoi i linliu iho ke kahe ana o ka wai, uapau kekahi. hale i ke ahi roa Waikoloa, o ke kumu o ka pau ana, he mau mea e paila ana i ka aila, a kokoke. e pau ke puhi ana, a o ka ninini iho la no ia i ka wai iloko okaipuhao e paila ana i ka aila; ia wa, o ka lapalapa koke ae la no ia o ke ahi a loaa kanpaku o ka hale, oka wela no ia. Holo aku la makou mai ko makou halekula aku, a kokua i ka piiikia, a o Rev. L. Laiana hoi kekahi. Ika apa no, ua ike no he hale' liilīī, ninini no i ka wai, o ke koena naaupo no paha o ka Hawaii. He kumu nae ia eao mai ana, mai hana hou pela; e nana onkou he wahi olelo penei, " He kauwa maikai ke ahi, aka, he haku ino nae." Hoao e puhi hou—Ma ka la 20 o Okatoba i hala_, na hoao hou .ae hoi kekahi wahi keiki uukn e puhi i ka hale o ka pake i ke ahi, ma ke ahiahi o ka la Sabati, na koe ua keiki uaku nei i ka lepo ahi pele a ua a, a hookokoke aku ma kahi o ke pili o ka hale, a ike e aku la ka wahine a ka pake, a o ka pakele no ia. Ena makua, mai waiho wale i na ahi koe, o loaa i na kamalii a lioao e puhi. Hale inu-ti—Ua wehe ae o Ko-ki (Pake), he hale inu-ti ma Waikoloa, no ka poe makemake e hoopumehana ia lakon iho, e ole la hoi be wahi anu keia. Aole nae he hewa o 'ke kau leo mua aku ia oukon e na makamaka, e naue ae no a Waikoloa, alaila, inu wahi ti ana. Aole nae i liuliu iho nei ka hamama ana o ua hale inu-ti nei o ka pake, ike aku la au he wahi manu palahu e ku ana ma ka puka o ua hale inu-ti nei, e kani ana kona leo mele penei: Pokeokeo ! Pokeokeo ! ! Pokeokeo I! ! Akoiu kani ana a ka manu, eia ba he palahu. Ke hoi nei ke keiki oka Aina-mauna. Lieaūanu.