Ke Au Okoa, Volume III, Number 29, 7 November 1867 — Untitled [ARTICLE]

Ka MonuHi Ipaho.—l ka aoina la oka Poaouo iho nei, haalele mai la ka mokuahi liaho i ko kakoo nei kapakni mt kana huakai aloa mai o kakoo akn nei. Ua kon akn nialuna ona kekahi man ohna Ma keia ho- ' lo aloa ana nao o ta mokoahi nei, na ike iho makoo, na oi ae ka piha o kona opn mamna ae o kona hoi mua nna akn nei. Hookahi ana boi hon ana mai i koe, &lai!a, pau keia maknhiki; ae hoomaka ana kon:v holo ana mai i keia makahiki ae, ma.ka la mua o lanuari, o ko M. H. 1869.

Ka i.a 2S o Xovem.aba.—Mn ke ahiulii, hora oka la apopo, (Poalima,) e halawai ae ai ka poe e kouiohiu, ana i ka malamaana i ka la 28 o Novemaba. nei, ma ka rumi heluhelu oka hotele ma Kaopuaua. Eia malalo r»ei na heihei ana a me na makana : Akahi —Holo kiau ma ke kaa, no na lio a pau. He $10 ka hookomo—Ka eke $100. Kukini wawae a kekahi mau hoa o ke Kinaiahi, 150 i-a—He eke $30. Alua —Heihei lio no na lio Hawaii. He $15 ka hookomo—he pa dala. Oka lua o ka lio holo loa, e hoihoiia r>o kana mau dala i hookomo mai ai. He heihei iloko o na eke —he $20. Akolu—Heihei no kela ame keia lio. He $5 ka hookomo—he $100. o*a lua oka lio holo loa, e hoihoiia no kana mau dala i hookemo ai. He kukini wawae, 150 i-a—be $20. Aha—Heihei o kela me keia lio mile ka loihi oke kahua. $3 ka hookomo —he $10. Pii i ka laau i hamo ia i ka aila—he $10. Alima—Heihei hoolele pa, $3 ka hookomo —he $80.

Ua uhai a-na i ka puaa i hamoia ka huelo hooko-' f r J Wahine aloha kan'e ole. —Ma ka ja mua o keia mahina, oia ka Poalima, ua laweia mai ke kino o ko makou hoa'loha ma ka Halewai e hoopaa ai, ma ka hoopii ana o kana wahine i ka Lunakanawai, a ua kii akn inakou e bela iaia, a ua hemo mai oia ma ka waiho ana aku i na dala he iwakaluakuinamalua, a ma ka Poaono ae, ua hookolokolo ia kela a ua ku ole ka hewa iaia, a ua lilo ka ahewa ana o ka olelo hooholo a ka Lunakanawai maluna o ka wahine, no kekahi mau hana ino ku ole ike aloha kane. Ua lohe mai nae makou e ole e aloha ke kane mare a ua wahine nei, iua ua paa la i Kawa, ina la aa ko ka olelo, " Hu hoi si ia oe, he opala oe he mea pehi na ka makani." Ina la paha ua opula ua wahi wahine la, ina ua puhiia i Kawa e ka makani; nolaila, e na wahine, mai hana ino i na kane mare a oukon, he hana aloha ole ia, o na enemi o ka hale no ka hale iho no lakou, aole no waho, no ko niakou hoa'loha ke aloha a mau aku. Bones. Ka mai ulalh. —O na keiki i loohia ai i ka mai ulalii a ka mokaahi lāaho i lawe msi ai, aia no ke hoomalu ia nei mauka iho o kahi o Kaina, malona aku o Kawaiahao. Ua hoomalu pu ia me ko laua m&umakua malaila. Ika anina la oka Poalua iho nei, ua hoopaapaa kekahi poe keonimana ma ka puka iho nei o ka Hale Leta no ke kupono ole o ka hoomalu ia ana, no ka mea, he mai ku makeolekaia. Aka,-i ko makou manao ua pono kela hoomalu, oiai, na kamaainn tto pnha"lra poe kahiko i ka hana a ua māi nei iloko oka M. H. 1848. Aohe mea like e like me ka malama pono loa aoa i ke ola o ka lehulehu mai kela a mai keia anomai mai He kokaheleke ma ka moana.—Ua hoopii ae kekahi mau se)a o luna o ka moku Jokn Carver imua o ke Kanikela Amerika, no ko lakou hana ino ia, ma ka hoopaa ia aea ika hao. Ua hoopaaia laua mai ka n>ahina mai o lune. Uu hai waha ia mai no hoi makou, he mau kanaka Hawaii kekahi oluna o ka moku JVt/e, ua hana ioo ia me ke kupono ole; a uo ko lakou manao aole e na~ oa ia ko lakoa aoao, nolaila, ua mene-u ko lakou mau manao, aka, ke i ae nei makou e hoopii i ke Kiaaina, a naoa oo e hana i ka mea kupono. Ua aie ndi makou i na Luna Hooponoponoo ke Kuokoa, no kolakou haawi lokomaikai anamai i ka buke o ka moolelo oOpukahaia, ka mea nona na waimaka i hoolulu ia ehoouna mai i keia noho'na malamalamo maluhia a kakou e walea nei ka ooho'na. A e like me ka makou olelo puipai o keia pule iho nei, e pono e hoolako ia kela a me keia ohana me ka moolelo o Opukahnia, oioi, he niau haawina maikai no e loaa mai ana ma ka heluhelu ana He makepono loa ke komukuai, he hapaha wale no Ka manūwa Befjtania—l ka auina la o ka Poakahi iho nei, ua haalele mai la ka manuwa Beritania, ka JUert i ko kakou nei awa, a ua huli.hoi aku la ma kona ala hele ika homo. Mahope iho nae o kona haalele ana mai ia kakou nei, e kipa aku ana oia ma Tahiti a me Valeparaiso, alaila. hoi loa akn. Aha makahiki o kona holo ana ma ka moana Pakipika nei, a e hoi ana oia i Beritania, no ka mea, ua pau kona manawa. Hanao ia mai.—Ua hnnao ia mai na kahi puali o kekahi paahana o ko mnkou nei Papa Pai i kn wanaao o ka la Sabnti iho nei, he wahi kamniki kane, nona ka inoa i kapa o Moae Maikaaloa. O Mose Kulnnui ka maknakane, a o Keanini ka makuahine. Ma' ka Pauhi kohi i hanau ai; " E hoonui nku ana au i ka honua, Mai luko aku o na meaelun." Ka Moi Aloha.—Ma na pnlapnla i hiki mai maluno o Kamaile, ua hiki moi ka lono, he oluolo maikai no ke oia o ko kakou Mei Aloha e noho mai la i ko oekai o Kaunaknkai. I kela pule aku nei ka, na haawi ia he ahaaina malaila, no ka noho hoomanawanui aoa ia kaha panoa. I ke Ku ana mai oka mokunhi lāaho, a malona mai ona i hoi rtiai ai o Rikeke huki niho. Ua wehe hoo ae nēi oia i kona hale oihana huki niho, maluna ae o[ka hale lapnau o Kauka (G. P. Judd,) a wn mnknukau oia e hoomaemae i na ku-i lenn, a e hooluolu hoi i nanihoeha.

He anaina pule nui ma ka lu.i' 4 ' o a " | liakamalu ika Poalima o keia pu4 e ' ho ne '> i no kekahi la hoomanao o ko lakoa aoao hoomana. Ua pani ia na ipuka odj ' ia ' e hana a me na hale kuai o ka poe Pukik|Ka Laokawana.—Ke nune na ' ono ma ke kaona nei e holo hou ana i- ac " a " wana i ka ua kanilehua i keia me" ' a iho no. Elua a ekolu paha pule e na '° alm ai i ua aina hak.u kele la i ka ua, j a ' a '' a > mai. j Kapapaleona Makai.-I krf® P ule ,ho nei ko makou ike ana aku ina paP a ' e hou 0 na Makai oke Kaona nei, i houlA oia ma ' e ke Kuhina Kalaiaina. He papalf Kaleponi ula hakeakea, i apoia ae eka lijj' ne u ' au ' a - I ka nana'ku, me he poe kahu 0 Da la aku nei i poluea. Na dku Leta i Ameeika HdipP ia - * ke " ia mau la iho nei, ua hoopii u^u 0 na leta e hoonna ia aua i Amerikl Huipuia. oka leta, he hapa auneke, e kj u ' a na P OO leta he 10 keneta o Amarika H; :,a ' a > ahe keneta oke poo leta Hawaii. ae °' —o KP. > *> e 5 keneta poo leta Hawaii, a'hē» ■ ,neta poo leta Amerika Huipuia. He maka aloha i ka ainq e.—l ka holo ana aku nei n-ka mokuahi īaaho, i Kapalakiko; i ka Poaono o keia pule'iho nei, ua ike iho makou i ka holo ana aku o Kapena W. H. Dimood, o ka Puali Kau.i Lio 8., o Honolulu. A hiki aku i Kaleponi, alaila, e holo aku ana oia i Nu Ioka; a paha e hui aku ai oia me kona hnpa o ka ! goao palupalu. Aloha wale k&na ike ans aku i ka huikau a me ka lulumi ana o ka ikelerapoli o Nu loka. 1 a'wa. —0 ka mahina o Novcmaba Dei, oia ka wa e houluulu nui mai ai na moku i ko kakou nei " maka-ha pii a Ke nana akn ika hiohiona oko kako nei awa iloko o keia mau la, ua hele wali,<a uluaoa i ke alakea o na kia mokn; a ke n»ina ae no hoi i na paahana ua paa pono na poho lima Ika hana. Aka, o kahi mea hans nui nae o " Pele ka lua i ka uwapo," i ke kolo pinepiee aiai ina moku. Ua piha p&no no hoi na inoku i ka aila, aka, o ke kueoiikuai ka mea e uiiku ai ka ohi ana o na ka-kii Poha ka waha. —O ke poo keia o kekahi iiamu i hoopuka ia e kou hoa papa olelo ma kela aoao mai o ke alanui, e pili ana no ka lawe aoa mai a Mr. fiorne, i kekahi mea ono i hana ia me ka hau paa, a ene kaiakou noke ana a ma-u-u ka puu. U! he lono. ana aku ka'u i ka paapaaina o na kani a-i o lakou. He ono ka mu. he liliha ke kulolr he kuhikohinia.Juupalau. » h» poba-hoi k i-aKa i lta mea 000 hau. Poha io no ka waha', ke haalelehe la kahi o lakoa i ka mai, no ka hoonuu ino. Kohu a kamolo boe no hoi ! Bones. Ldd akd a ea mai.—l ke kakahiaka nui o ka Poaono iho nei, i kekahi mau kanaka ekolu, hookahi wahine, a he wahi keiki na Joe Kapono, o Manamana, e noho .ana ma ka uwapo, ma ka aoao ma Waikiki, mao mai, puiwa mai la kekahi iio, e kau alako ana i ke i-e, apa kahi keiki, haule iloko oke kai, ka puiwa no hoi ia o&a poe nui, hookahi ka au ana "i ka wai o Kahulaana." Aka, ina nae he Kahuna Moremona, ina ua pau nui i ka hoi i'Lnie, ika huki palau. O Kanewahineikiaoha nae ka mea aloha, i ka pulu elo o kahi opeope. He moe wai aku la no paha ka lakou oioe ! He Haiolelo Pake.—l ka. po oka la Sabati iho nei, i ka hora 7 me ka hapa, ua haawi ae o Ahioua, be haiolelo Pake, iniua o kona poe o ka Aina Pua, ma ke keeaa halawai oka luakini o Polelewa; a ua lono mai makou ika maikai o kana haioīelo ana. O keia Aliiona, oia paha ka mea mua o ka poe o kn Aina Pua ma o kakou nei, i haalele loa i ka hoomana ana ia Lama ka Nui, ni«i, ua ike .naoli paha kona ao kanaka maoli he waiwai kumukaai nui loa ka haliu paulele ana aku 'i ka Mea Mana Loa, a aole hoi he kupono o ke kukuli hoomana ana aku i na kii i kalai maoli ia iho e na liena kanaka. Ua lonol»no wale mai makou, i ke ahiahi o ka Poaono aku nei, mai kekahi iiaole okola mai, ua pepehi ia ka, a make 'lia kekahi s»"la oluna. o ka mo(G» okohola TVashington. Ua hni ia mai makou, na ka malamamoku n ua moku la i pepehi i ua knnaka Hawaii nei. Ina be oiaio keia lono. ke ake nei makou e imi ia na mea e pili ana ia hana aloha ole, oiai, ke lili nei a ke paila nei hoi ko makou koko, i ka hookahe wale ia ana o ke koko o ka mea, nona ke awa e kipa rn»i nei oua mau m"ku okohola nti. Ake ike pono ia ka hewu nkn lima aloha ole, e pono e kukai ia ke koko no ke koko. {

Kokua. moekolohe —I keia pule iho nei, ua luwe iu ae kekahi kanaku o Naai kuna inoa, imua o ka Aha Hoomnlu, no ka hihia kokua iko moekolohe. Ke kumu i pau oi o ua Naai nei, i ka makoa lohe mai, ao kana kaikamahine uo, o Waikulono kona inoa. i kii mai ka makuakane la io e hoi i Kalihi, i ke kula; a o ka hoi ole, kona kii no ia i ka Makai, i meae makoir"ai ua knikainahine n<*i. E hai oku ana ua knikwmnhine noi i ka Makai, na ua makuakane nei no ka ona i boomoe me ke Pnniolo, a o ka hopu ia iho la no ia e ka makai, nnho ana iloko o ka Hnlewai, a i ka Poalima iho nei, hoopai ia, e hnna mii ka hana oolea, no na mnhina ekolu. Awaawa wale ka hanau ana o ka hua e ka makua !

Wehe ka Hoi.—Ma na kolamu olelo hoolaha o na nupepa haole o ke Kaona nei, makou i ike iho ai i na olelo hoolaha, ua wehe ae nei ka Hui ana o Eromes ine Puluka; na mea kapili rnoku. A pela no hoi ka Hui o Daimana me kana keiki. Ua lono lauahea. mai makou e manao ana ka Moiwahine Kaleleonalani.e holo i ka "mokupuni o la!o " īloko o keia mau Ia iho; a i ole ia, "i ke kai malino a Ehu." Ina pela io ea, e na puali oia mau wahi, e nana mai i kn hiki aoa aku o kana huakai; a no oukou no na puuwai i hoope mau ia e na makamae 0 ke aloha alii. Ka Moiwahine Kaleleonalani —Heoluolu maikai no ke ola o ka Moiwahine Kaleleonalani e noho nei i keia mau la. Aia oia ke noho nei ma ka pa hale Rooke ma Kaopuaua. 1 ka auina la Sabati iho nei, ua hol« aku oia iluna oka manuwa Beritania Mert. Ua hai ia mai nae makou he anaitfa pule ko luna o laila. Ma ke ku ana raai nei o ka n;okuahi Idaho i loaa mai ai ke kiaha dala me ke pa dala i manao ia ai no ka heihei lio o ka la 28 o Novemaba e hiki mai ana. Oke kiaha, he dala wale no, he 8| iniha ke kiekie, a he iniha ke akea oka waha oke kumukuai i loaa mai ai o ua kiaha nei, ua oi aku mamua o ka $100. E ikeia ma na kolamu o na olelo hoolaha o ko kakou pepa o keia la, ka olelo hoolaha a Hyman & Phillips, e hai ana e kuai makepono loa ana laua i ko laua mau waiwai kupono ina Keonimana. E kipa ae a ua ka lehulehu e kaana iho i ka laua mau mea. E hooki ana laua i ka laua kuai ana ma ka la 1 o lanuan ae nei. Ka pole a ka Haku.—la makou i holo aku ai maloko o ka hale kuai buke o Bennet ma ke Alanui Papu, ua ike iho la makou i kekahi kii, ua hoopiha ia nae ka pule a ka Haku, i hoonani ia ae na kaekae me na kii oka poe oka wa kahiko. Ina ma ka olelo-Hawaii, ina ua koi aku makou i ko makou po'e heluhelu e kuai, be mea hoonani hale maikai. E haawi hou ana.—Ke lonolono ia nei, elua paha pule i koe, alaila, e haawi hou ana ka Papa Himeni o Kawaiahao tie Aha Himeni hou maloko oka luakini o Kawaiahao. E kokua ia ana na himeni o ua Papa la e Miss M«ry Cooke, Monsieur Fernard a me kekahi poe e iho. Ona dala a pau loa e loaa mai ana ma ia himeni ana, e haawi ia no ka pomaikai o ke Kula Hawaii Kaikamahine o Kawaiahao. He Aha keaka lealea. —I ka po oka Poaono iho nei, ua haawi ae na selao ka maja.uwa Beritania..4/er£. he~aha keaka lealea ma ka hale Keaka Nika; a o na pomaikai a pau loa i loaa mai ma ia po, e h"awi ia no ka Ahahui kokua i ka poe ilihune o St. George ona haole Bentania. Ona mea a pau i hanaia malaila, ua kupono i ka lealea maikai. Ua piha pono ka hale i ka poe makaikai, a me he mea la, ua loaa he haneri (iala a keu. He kokua nui no ia i ua Ahahui la. He paina hoolaulea. —l ka auina la o ka Poakahi iho nei, ua haawi ae ke alii Kiaaina H. E. J. O. Domins he wahi paina oluolu ma Hamohamo i Waikikii, no ka hookipa oluolu ana aku i na'lii moku o Ua manuwa Beritnnia Alert. Ilaila pu kekahi o makou kahi i lawe bapa ai i ka lokomaikai o ua keikiKiaaina la; a ua hai mai oia i ke kupono oluolu maikai o ka luaaa oluolu aaa. llaila ae ka hapanui o na maka hanohano o ke kaona nei, a pela no hoi na'lii moku o ka manuwa Amerika, ka Laekawana. E DHAI IKA HANA MAIKAI,—Ma ka pO Poaono sho nei, i kekahi o ko makou Papa Pni 1 hele aku ai i ka Aha keaka lealea a na sela | oluna o ka Aiert, a ia ia i haawi aku ai i ka hapalua dalu no ka palapala komo, me ka uanao, he d>ilu kt*okeo, aia hoi, kahea mai la ka mea kuai palapaia,'aol-e he hapalua ma- > oli kaaa i hauwi aku ai, aka, he hapalua kini he nnii dala o loko. Aole ka »ia ka mua o kn hnawi ana aku, aka, he inHU Pake elua mamua aku, he mau hapaha kini ka laua. O keia hana maikai a keia haole sela, he haawina kupono ia na na kanaka Hawaii e uhai aku ai, oiai, aole he paakiki o ka hoouiaaniaa ana m'a ia hana mnikai.