Ke Au Okoa, Volume III, Number 31, 21 November 1867 — Untitled [ARTICLE]

No ka Moi.—Aia 110 ko kakou Moi Ai.oī:a iloko o ka mnikai o kona ola, ma ka woloa oliioln nna ma ke knha aekai o Kaunnkakai; a na hai ia mni mnknn, a keia kn hou ana nmi a ke knna Kamaile, alaila ka hoi mai oia i ke kaona nei.

He manua'a hou. —He mau la maumaua mai nei keia o ke ku ana mai o na rnatiuwa; aohe no hoi e emo ke ku iho, holo ukn ana, a koe iho no ke kiai makaha, ka Laekaioana I ka Poalima iho nei, ku mai ana ka mauuwa Beritania, ke Chanticleer. O keia maouwa, aole no e kala ka makou hai ana aku e ku inai ana oia; a no kona ku ole mai iloko o nu manawa i manao ia, ua ane hoopuu loa oe makou i ka manaolana o kona ku mai. Aka, ua hiki mai na'e oia i na la he 42 mai Valeparaiso mai. £ku ana oia mannei he mau pule, a holo aku i Vanekoua. . Oiai, aohe ona papa pu ki aloha, nolaiia, aole oia i kipu aloha niai me ka aina. Eia ihe; inalalo nei, konn mau alii moku: , Commander —W. V7. Bjidges. | s /. Lieulenanl —T. K. Willpama. 2d Lieulenanl —R.. Brornlcy. JVav. Lvutenant —il. T. 110!,.jn. Surgeon—R. Humphreys. i Pnymaster—W. Wrtll«ce. ; Ckief £ngineer—J -n. Pr"wett. Jissist. Surgeon—T. Bolster. Sub-Lieutenant$ —Messrs. F„ O. Powell, T. B. Licy. JVbu. Sub Aā. Lieulmanl—o. McCerthy. Engineers—Messrs Joo. Wiitsun, Robt. Winfleld. ! Gunner—Richard Hulsoa. Boatsicain=l. McLeod. i Carpenter—W H. Nieholla. Sup'y Boat*icain—W. Mudge. J\lidshipmen—R. H. DbVies,' F. H. Davies, Gco. L« Lee'ue, ChH3. L. Nichoisoa. Clerk—Geo. B Collier.

Ki HALE HOOIKAIKA E!NO<O NA HAOI.E 1 keia pule ka pua pono loa au4 oka h >te hnoikaika kino o aa hßole, oia hoi ka hui Olytnpie. Ua kukuiu ia ua hale neimakai iki mai oka uwapo ma Peleula. Ua, hoolako ia ka hale me na inea e hooikaika ai i ke kino ; a ma ka rurni uialuna e ia no me na nupepa a me na boke heluheii o kelaano keia ano. Ma ka aoao mahops oua ba!e eei, he mau rumi auau, a malaila hoi e kawele hooluolu ai ke paa ko lakou niau hooikaika ana. 0 keia ka haie mua o keia ar.o i kuku)u ia ma ke kaona nei, a be mea mau no hui ke ka ana o keia ano hale ma na kulanakauhale nui o na aina e; a me he mea la paha e holo pono ana no na mei e pili ana i ua hale nei. uianao ia, ka I: o o ka makahiki mua e hiki aku ana i ka §3,000; aka, mahope iho o ka uku ia ana o na lilo no ke kukulu ana o ka bale, $-500 paha ka lilo i kela ame keia makuhiki. Ua lono mai aiakou e wehe mua ia ana ua hale |iei i ka po o ka Poalua, la 26 o keia a e haawi ana ka Loio Kuhina Stephēn H. Phillips. He uku komo riae ko ua haioAh la, i mea e kokua ai i ka holoi ana aku i kekahi aie ao ke kukulu ana i ua hale nei.

Pau ike ahi. —I Jsa*hora T*o kē ahiahi o ka Poalima ibo nef, ua kii nisi la na wena nlalena oke ahi, a hamp"oī: -lohe ihQ la i \a Laga Bia o ma Alekoki e kokoke aku ana i na wii lele huna o Kapena. Ua eleu no Da keiki kinaialii i ka lakou mau hana, aka, mamua ae o ko lakou hiki ana aku e aua iki mai i kau mau walii opala, ua hohia ia aku la na hale noho a me na hale hana bia e ka mea aua ole he ahi. He nni na kumu i manao wale ia i pau ai i ke ahi, he ahi kekahi mai ka ipu baka a mai ke kika aku paha; a o kekahi mau lono hoi i pau ua mau hale la i ke puhi kolohe ia uo. 0 ka hale hana bia no Warren, a ua olelo ia, lie $2000 ke poho. ona hale no Mrs Drew (Kumaio,) a ua lono mai m.akou, he elua a ekolu paha tausani poho. Ua nui no ke poho ma keia pau ahi ana, aka, aole e 1 mai ana ke ahi, " Ua ana wau."

Eha i kf. kaawai. —I ka po oka Poalima iho nei, mahope iho o ka pio ana o ka hale pau ahi nia Alekoki; a 'noi pualu mai la na kaa kinaiahi i ke kaona nei; a mawaho ihoo kahi o J. T. Halewai ma ke Alanui Nunanu, liina iho la o Joe Kaaiai ilalo, a holo mai la na huila o ke Kaawai Helu 4 maluna o kona wawae i. nu maluna iki nmi o 'ke poi-na-knli. Ko kumu paha o kona hina ana noka paukiki loa o ka holo ana o na hoa e huki ana ike kaa. Ua lohe mai makou ke ane oluolu ae nei kona wahi eha, a ine he niea la nae palia e oioi ana kona hele ana. He hoa oia no ke Kaawai Hawaii Helu 4.

He HOOPAAPAA WAHA ANA NO NA EKALE6IA,— He pulupala kai loaa mai ia makou aiai ka pali hauliuli mai, e hai ana, aia a ln'ki mai i ka In 2 o Dekem:iba ae iipī, he. aha hoopnapaa Baibala ka ma Waikane mawoena o Papaai a rnc Pomaikai o ka aoao Katolika Roraa. Aole i ike ia ua mea e ko ai o kn aoao o kekahi me kekuhi, oiai, he mau keiki kaue ana no lana; aka, ua ane like ko makon manao me ko Akeike, hoopaapaa iho laua a pau, nawai la anei e hooholo i ka aoao i pono ? A owai hoi ka Lunakanawai nana e hooko pololei ? Ka wai Soda.—l keia pule iho nei komaknu kiei nna aku iioko o Ka hale lapiiau o Knukn; (G. P Jodd) n mnlnila mokou i ike iho ai, a hoao i keii wai momonn, i hana ia me ka loen e kekalii hnnle hou mai nei mni Knleponi m«i, o Mi. W. R Frinl{, konn inoa. Ua huihui konn inu ann, me he wni hnu la. he momona maui» iae i •'a puu. /Ke hrl« o kn la welawela la. e kipa e hooma u i na leh»>lehe pnpnn me knna wni momonn. He mnkepono, he hnpawnlu wale no, no ke kinha Ua hoomaha mni nei ke Kulanui o Lahninnlunn ; o ua ike iho mnkou i keknlii [>oc hnumnna mnlunn mni o Haleakala i kn la Snhnti ilio tiei, me kn Percsidenn oua Kulnnui la. Rpv. S E. Biahop; n un Inno mni mnkou o Rer. M. Kunen mai no kekahi. Eluii ka pulo e hoomaha oi. i t

Ka m»kuahi o ke ka' Na.—Ua ko io no ka hulo hou ana o Kilauea, no ka inea,"i ka auina la o ka Poakahi iho nei, va kani mni la ka iiokio e huolale niai ana i na ohu;i e liuliu i na huliluu ine na opeope; na pahu me na puolo; a i ka hapa o ka hora 4, haalele mai la oia i ka uwapo makai iho o ka makeke kahiko; a hale kuai hoi o Burua roa i keia mannwa. Aia ka hooponopnno ana.o ua mokuahi nei malalo o \Valker, Alena ma. Ika mokahiki IbGG i ka manawa o ua mokuahi nei malalo 0 ka hooponopono ena o ua mau Agwia nei, uaike ia ka ka holo pono ana; a pela paha hoi nei, ke lilo nei ia Ukou ka hooponopono hou ana. £ manao ia ana < ke Aupuni kekahi mau tausani dala e haawi kokua i ka Ahaolelo e hiki mai ana. E liolomau ana ua Kilauea nei i kela pule kela pule iloko o ka wa kikina nei, kahiki ae e hoololi ia ana kona manawa holo, 1 ku like ai kona mau wa holo me na holo a ku nna mai o ka moku lāahoo Kapalakiko. I kona holo ana aku i ka Poakuhi nei, ua ohuohu pono luna ona i na ohua o hope a me na ohua o mua; a mawaena o na ohua, ua ike iho makou i ke Kakauolelo a ke Kiaaiaa, W. J. Noa e holo ana-i ka mokupuni o Kuma.

Ka ili ana oke kuna Helene.—Aole no makou i oli»li i ka hai ana aku o kekahi o ko kakou mau kuoa holo loa, ka Helene ua ili, a ua nohaha liilii ma Maliko i Maui i ka po o ka Poaha o keia pule iho nei. Ia la no kona ku ana aku i Maliko, a hoomaka no i ka hoolei ana i kona ukana, me ka malie maikai no oke kai ame ka moana. Ika hora D o ka po, hoomaka mai or>a ke e-a ana mai a na ale nunui, a manao iho la ke kapena me na se!a olona, aole lakou e pakele, e pau no lakou i ka make pu me ka moku, ina lakou e noho loihi ma ka moku, nolailo, ua p->ui iz iho la na puka a pau o ka moku, a me ka moioo ko iakou pae ola ana aku i kula. Hoomaka lna mai la ke kaikoo me ka .kaika, a palahola aku la iuka loa o ke awaawa, a pulumi ia mai la na pani puka o ka bale waiho ko, na pa pohaku, a nohuha liilii iho ka uwapo; ahe uui wale na poino i loohia mai. Ua kukulu ia ua kuna Heleee nei, elima makahiki i hala ae nei e Foster ma, a no ka Hui Mahiko no nae o Haiku, a ili aku la.

HE MAKALAWELAWE.- I ka hora 2 o ka wanaao o ka po o ka Poalua iho nei, ua komo kolohe ia ka hale ma ke kihi o ke Alanui Papu & Alanui Chaplain; a o Kapena Raynor, ka mea e noho ana iloko o ua hale la. Ua aihue ia aku, he mau dala, he mau lole komo, a he mau puna dala. I ua aihue nei e hoomaka ana e puka aku, ala mai la ke kapena, a uhai ia ia, me ke kahea ana, "Eia [ ] aihue hopu ia mai!!" Holo aku la ua aihue nei ma ke Alanui Chaplain a kipa mauka o ke Alanui Nuuanu. Ua hai ia mai nae makou e ku ana no ka makai ma ia huina i ka manawa i holo aku ai ka aihue, a hookuu aku la no ia i ka mea kolohe.- Ina penei na makai e hana ai o ka ike mai no i ka mea kolohe hookuu, heaha la ka oukou hana i kukulu ia ai ma na huina? O ka ike auanei i ka mea hewa hookuu aku? Pelaka! HAULE I KA HOPE WAA.- Ma ka holo ana o ka "mokuahi o ke kaona" i ka auina la o ka Poakahi nei, ua ike iho makou i ka haule ana i ka hope waa o kekahi poe ohua, he iwakalua, a he kanakolu paha ko lakou nui. Ke kumu nui o ko lakou haule ana i ka hope waa, no ka manao no ke mau nei no la hoi ka uku hookahi dala mai ia nei aku a Lahaina. Eia ka, he elua dala no, a paoa iho la na moeuhane maikai e ike ana la i na kino o Kama i ke kakahiaka mai o ka Poalua. Malia aole paha i auau wai wale no i ka moeuhane, ua holo waa pu aku la no paha! I KA PO o ka Poalima iho nei, ma ke noi a kekahi poe kapea moku a me kekahi poe o kula nei, ua haawi ae kekahi haole malihini mai nei, o Col. Hawkins, he haiolelo ma ka hale pohaku o Kimo, no na mea e pili ana i ke kaua huliamahi mai nei o Amerika. O ua haole nei, ua komo pu oia iloko o ke kaua me na kenela, Thomas, Sherman, Grant a me Roussean, a pau wale mai nei ke kaua. Ma ka haiolelo ana a ua keiki nei i makahinu i ke kaua, ua eleu no kana mau hahai ana mai i na poino a me na lanakila o ke kaua. LOOHIA I KA POINO.- Ua lono mai makou, i ka auina la o ka poaono nei i ka wa a na lio e uluaoa ana, mawaho mai o ka hale hana unihepa ma Kulaokahua, ua hookui ka lio o kekahi kanaka me ko kekahi wahine; a ua haule aku ke kanaka, a eha kona okuekue wawae; a o ka wahine hoi ua poholehole kona mau papalina. Ua lono pu mai makou, ua poluluhi pu no ka laua i ka wai hooninipo malohi i ke kino; a o ko laua haule ana ka, ua ane holo-a-i-a ka pakika pahee i ka papalina honua. KAIKOO.- Ua hiki mai io makou nei na lono, he ikaika loa ke kaikoo ma ke kapakai akau o Maui; a pela no ka ma Kaunakakai; a i ka manuwa Chanticleer ma ke kowa, ua ano nalunalu no. Ua hai mai no hoi ka mea lawe leta, me he mea la i kona nana iho i kapakai o ke kuaaina, he kaikoo no, ua hiki ae malaila. KA MAKEKE KUAI I-A.- I keia pule iho nei makou i ike ai e hoomaemae hou ia ana ka makeke kuai i-a ma Ulakoheo. Ke kipapaia nei ke kahua me na pohaku papaakea. E ohiia ana a maikai i ole e kinikiiwilu!

.Weliwei.i NO HOI ua mea he aihue. —Ma ka la 9 o Nuvemaba, lawe ia mai la e ua makai 9 k.ine, he 10 wahine mai Kahakuloa rr,;ii, a hoopa» ia ma ka HaJepaal);.o ma Lahaina, no ka aihue i ka bipi a ka hui o Waihce;,a ma ka la 12 ae, hiki hou mai 5 kane no ia hewa hookahi no, mai na Waieha mai lakou, na na makai o Lahaina nei lakou i kii a hoopaa ia no ma ka Halepaahao. Ma ka Poaha la 14, hookolokolo ia 4 poe imua o ka Lunakanawai Hoonialu; hoopai ia elua kanaks makahiki pakahi; e!ua keiki, 15 mal<ima ko kekuhi, a o ka lua, 9 malnma me na koina o ka aha, loaa iho ia lakou ke kani a ka Pelehu he pokeokeo. Amakala 15 hookoiokolo ka hapa nui o ua poe nei, hookuu ia no ka lalau o ka olelo a na hoike, kani ka a-ka a ia poe. He mau aihue kalo kekahi, ekolu i hookuu ia. Weliweli ole ua mea he aihue, o keia poe i hookuu ia ue makapo, he mau elemakule palupalu kekahi, he mau luahine kekahi. A maluna inai o Kateli kekahi wahioe i hoi mai ai, ua hopu ia no keia hewa bookahi no a na kane a lakou i limalima ai, o ka huina o keia poe a pau mai na kane a na wahine, he 26, hui aku me ka poe mua i hoopai ia he 10, ua like me 36. Pau loa na kanaka 0 keia aina o i ka aihue; aka, ma ko'u noonoo iho, o ka hewa a keia poei iimalima ai, ua hapala ia maluna o ka lahuijJioloōtaba a me ke aupuni; auwe oe e Hawaii, e ku iluna e keehi i ka poe e hana aua i ka hewa, i aha ai, i ko ole ai ka hooiloilo a na haole ī keia lahui. O keia aina o Kahakuloa 1 ka makahiki i kaahope ae nei, iilo nuī na kane a wahine a me na keiki a lakou i ka lealea, o ka hula a me ka inu ki, ma na hale leulea lakou e hele nui ai, haalele ia iho ka hale o lehova, nolaila, hooko mai la kela i kana olelo, •" o ka mea aolo ma o'u nei, o ko'u euemi no ia," pela ka hana a keia poe, aoie paha lO poe e malama ana i ko lakou akoakoa ana ma ko lakou hale halawai, o keia poe aole lakou i hoopaa ia ma ka Halepaahao, e malama ana ro ke Akua i kona poe haipuie. Nolaila, no ka hoiwahawaha o keia poe i hai mua ia ae la maluna, i ka pono, noiaila, hoohuli mai ke Akua i ko lakou naau i ka hewa, pela no i ko ai ka olelo o ka Baibala, e uhuki ia ka poe hewa mai ka aioa'ku. J. K. Kamohai.