Ke Au Okoa, Volume III, Number 35, 19 December 1867 — Na mea hou o Hamakua Hikina. [ARTICLE]

Na mea hou o Hamakua Hikina.

I ka la 28 o Nov. Ua malama ia ii' la e aa puuwai aloha aioa o Hamakua Hikioa nei. Ua liui olioli mai na kaoe a me na wahioe ma MaonahoanO, a ua haawi ao la lakoo i ka hoomaikai ana i ka mea Mana Loa, no kona malama maikai ana mai i ke Aapooi Hawwii a hala na maknhiki he 24 o ke Kookoa ana. Na hana o ka la, ua koho ia o Rev. S. Kamelamela i kahunapulo, a i lunahoomala hoi, . ia ia no hoi ka haawi ina o na >bana e pili ana i ua la la. Na haiolelo, ka haiolelo e pili ana i ka la 28 o NoV. la J. S. Kakol. He mau haiolelo okoa ae no kekahi, he kumu i okoa no, ia W. A. Ikuwa a me L. Haina be paio, o ka pono o ka lealea a me.ka pono ole, i na la nui o ke Aupunū ia G. Ahia ka apono i ka lealea, ia W. Kaalii ka hoole ua nui no na mea i kokua ma kekahi aoao, a pc*

, o orV hU lUKUU manao akiaki imihala i ka Moi a rae kona mau makamaka oiaio. A o kekahi poe na haalele i kD lakoo man aahu hemolele, a ua hele mai aole e kaua me Diabolo, aka, e kana leo ma-i i ka Moi a me kona mau maka-mak-a, o keia anei na haole e oleloia mai nei "ka poe e noho malie nei iloko o keia Aupnni." Xe manaoio nei aa aoJe i oiaio ia mau olelo, he.oleloa no. Ano kuu ike ana 0 na haole alakai hewa ka mea i nele ai o ka Ahaolelo Elele i ka hana pu ana i ke Knmokanawai o 1864; nolaila au e koi paa aku ai 1 na kanaka Hawaii a pau e koho ma ka poe o ko lakou koko ponoi, no kela ike e ana i ka hana a na haole "ka poe e noho malie nei iloko o keia Aapuni." Ua hoopuka mai nei no hoi ke Kuokoa i na inoa o kekahi poe haole, e laa o Lee, Lopikana, Kimo Pelekane a me kekahi mau haole e ae, a ua ninau mai i ko lakou hewa, aole no makou i olelo ua hewa lakoo; aka f .eia ka ninau, ua like anei ka manao o ia poe ma ke ano o ka hooponopono Aupuni ana, e like rae ka manao aka puulu oka nupepa P. C. A1 He hiki ia'u kc olelo, aole loa i like. Eia no hoi kekahi, he nui wale ka olelo ia ua hoonaauaoia keia Lahui, a ua aoia i ka pono, pe'.a mau ke kaena ana o kekahi poe. Iloko no nae o ia leo hookahi, ua puka mai he rnau olelo he hoopUīmeaai a me na inoa ino e ae, a hooiliia iho iluna o na poohiwi o ka poe i oleloia ua hoonaanaoia. E manao ana anei oukou he poeikeolena kanaka Hawaii mai kahiko loa mai ? Aole pela, he poe ike a be poe naauao no lakou, a nolaila, na hiki no ia lakou ke malama i ko lakou aioa nei. Ua olelo au ma ka'u palapala mua, ke manao nei na haole o onei o ke ano manao like me ka poe no a'u i hai mua ai e hoohuiia keia Aupuni me Amen'ka Huipuia, a ua hooikaika ia mai ia manao c ka ike ana iho ma ka moolelo o ka bana a ka Ahahui "Kalepa o Kapalakiko i hoolahaia ma ka nupeoa P. C. A. Ua ikeia malaila, oiai, e hoopaapaa ana no ke Kuikahi Haawi Like no ke kupono o ka hooholo ana a me ka ole, oa oieloia mai o kekahi kumn e kupono ai ke kueia ka hooholo ana.i ke kuikahi, oia no, o hoomamao loa ia ka wa e hoolioiia aku ai o keia Aupuni me Amenku. . Ke puka mau mai nei keia mau ano manao, a nolaila, o.ka wa kupono keia a kakou e makaala loa ai, a e ike iho ai iiō hoi i ka pono o knu mau olelo paipui, e koho ma ke kanaka Hawaii, a ia lakou waleno. Ko Hawaii Ponui. (Jtole i pau.) Ma« i :—l' ka po oka Poaha iho noi a ao ae, ua kii hou mai la no "oa mea ana ole nei," be make, a ua lawe aku la ia Mrs. Nellie Nohoua c hoaikaue i kona poli kooo. He ano omaimai loihi no oia, a hala wale aku la ia. . Aka, e hoomanao ia, o ko kakou kuamoo hookahi aku no ia a pau e na kini o ka honua.

..ve la <ve liooili ia , a aa oi loa aku ko .<ll īloko o na pahu. .ija, he hiki no ke booulu.i3.ko.ko malaila, aohe nae e nui: aka, 0 ka uīu ana 0 ke ko malaila aohe maikai. Ina aohe e komo aku na ko 0 na aina e, he ko kalakala, a he uuku no hoi ke loaa mai ma ka mahi ana i ko laila. ponoi iho. Me ka wehe ia 0 ko laila mau awa i ko waho aku nei kalepa ana; me ka makemake nui ia o ko waho aku nei ko, he kumu no ia e kinai loa aku i ko laila mahi a hana ko ana; a e hilinai nui anei lakou ma ke ko lawe ia aku. Kekahi mau ano ko a ua Elele nei i lawe aku ai no ka mahina ko mai a Lui me Kapenaki, i mea hoikeike, ua mahalo nui ia; a ua oi ae ka maikai mamua o ke ko Helu 1 0 Canton mai, kahi e loaa mai ai ko lakou ko maikai loa; a 0 ka mahalo nuiia ana o ka oi 0 ko kakou ko, be kumu nui no ia e lilo ai i ko kakou ko, ko laila makeke. Ka ikaika, ka aala a me ke ano o ke ko Hawaii, he mea mahalo nui ianoiae ka poelapana;akekahi kumu nui no hoi paha ia e makemake nuiia ai ko kakou nei mau ko i oi ae mamua 0 na ko e ahai ia aku ana ilaila. 0 ke ko makemake nui a ka poe lapana 0 ke ko ulaula: a mailoko mai olaila e hana v ai i mau ko eanaāe, a me kekahi mau mea ono e ae; a he mea mau loa ia lakou ka waiho ana ia mau mea ma ka lako'u mau paina ana a pau loa; a pela no hoi ke kipa ia mai e na hoa'loha, 0 ke ti a me na mea ono, i hana ia mai ke ko mai, ka mea ia e poloai mua aku ai e ai; e like paha me kakou, o ka ai m,e ka i-a ka mea kahea mua aku e paiua. 0 kekokeokeo i hoomaemae ia, aohe makemake nui 0 ka poe lapana ia ko; a oia ano ko hoi, ua kupono ia i na haole. Ua makemake nui no ka poe lapana i ke ko ulaula i mea e hiki ai ke hana i kekahi mau ano mea ai e ae. Ke kuai ka lapana i ko ko, he honi mua lakou i ke ko i ike ia ai ke auo aala maikai o ke ko; a 0 ke ko aala kupono ole, ua emi ke kumulaiai. 0 ke kumukuai o ke ko maikai loa, he $13 no ka pieula (133 pnona) ke ko Melado ano ka- j lakala, mai ka $4.30 a i ka $4.80 no ka pieula hookahi. 0 Capt. James, ua kuai aku oia i kekahi mau tona ko Hawaii, 0 ke ano haahaa, aole i lilo i ka maikai loa no na dala $8.00 no ka pieuīa hookahi. 0 na ano Pulū kekahi i lawe ia aku, ua mahalo ia no; a ua ninau ia mai, ina he nui wale ma 0 kakou nei. 0 ka Paakai no kekahi mea i makemake ia. Ma Hakouadi, he $17.00 no ko tona hookahi. Na waiwai nui 0 lapana 0 ko Ti me ke Silika. O ke Ti ka mea hoouna nui ia 1

sr (keieaaui ia mai īhana ma i noho a ikamai laElele nei hi poe e ani, no na •hi. Aka ■ea, no ba Aia no e hookuu •e ma kemauawa, )aahana e ,vahi okoa, ; mau hoopono:—l ka Moiwahine 6er. I ka ka mokulawe pu _ Moiwahiae oia i ;o akn la uea e lawe me kona alie, 7 ia mai koaku i ke u >onoho ai, he keiki; malino la, :e hoolono l mea, ua ku o KaKona ho- & kona e oia i ke in'a. :—Ua ka Moi, e <x poe. no lakou aloha alii) ame ke .vi ia he anaisa pnle ma .. Mason. Ma kss hora 2 o .a hoomaka mai la nl ahaaina nalii ia na lanai o jka Hale Hookolokolo. Ua.ai ia iloko .& olioli na mea i waiho ia mai ttfa na pa-" paaina, a ua haawi ia he mau haiolelo malaiia, e ke Kiaaina Nahaolelua, ka Lunakanawai Kiekie, ka Loio Kuhina a ka Hon. AM. Kahalewai. Ua hookani ia kekahi mau leo mele.maikai, e ka poe piiīi pila o ua lai ulu la. Ua lono mai makou i ka i<i»•>«' ... • wdninr malaila; a aohe no paha wahi e kelakela ae ai o ka " malu ulu," ma ka malama' anai na la nui.

Hoohaunaele pono ole:—1 ke awakea Poaha o keia pule iho oei, ua pii aku kekahi mau wahi sela o ka manuwa Beretania, ua hele wale laua a kikiwi lua i ka luluaii ia e ka wai ona; a kipa aku la laua ma na kauhale haole o Peleula, me ke noi aku i dala a me ona mea inu. I kekahi hale a laua i komo aku ai, ua pani ia mai ka ipuka; a e wawahi aku ana ua mau sela nei, a ninini ia mai la nae ika pakeke wai. Ua kau no ka liia o na wahine haole o na hale a laua i kipa l aku ai, no ka mea, ua pau ka lakou mau kane ika haua. Ona ano sela elike me keia, he mea kupono i ko lakou mau alii oioku, ke ao aku, ma ka hikii ana i ko laua mau okuekuo me na kupee hao. He laki maikai :—1 ka haalele ana raai a ka moku okohola Thom. J)iekason, Kapena he iwakalua a oi ae na. la mai ke awa aku nei; a e lula wale ana nq ma na kui c pili koke mai ana ia kakoo; mawaena o ka mokupuui o Hawaii a Lanai, ua huokuu iho la ia i kona waapa ni ka hou ana i kekahi kohola sepama, he kanoiwa bare'a, ka nni oia kohola. Elua la maihope iho, ua loaa bou no kekahi kohola; a ke huipu ia na aila i loaa, he hookahi haneri jrae umikumahiku barela aila sepama. Hd kai pipili ia no ia e ke kohola; a aia la hoi i bea o Pia ma, a ine ko laila poe okohola ?| He maū koa mahuka:—l keia ihr> nei, ua hai ia mai makou i kn puka &Ba aku o kekahi okohola a waho, ua ike ia iilo la kekabi koa o Jim Lineoln a me J»hn Hanmna iluna olaila; a hoihoi koke ia m; ila laua i kula nei. O keia mau koa, o laua no kekahi o na koa i hoohaunaele ai ma na ala lui o ke knona nei i ka po mamua aku nei; !a eia no ke mahuka nei. Ka ! malia ttn hoomanao no laua la i ka olelo, " ao no ko;i, oo nb ka mahukn." Pelaka ! ma kahi e aku paha ia. Hē waiu paina laulea :—I ka auina la o ka Poalua iho nei, ua oluolu i ka Moi ka hookipa ana aku ia Kapeiia Bridges o ke Char)iicleer, ame kona mau alii moku, ma kekulii painaluau oluolu ina ka liome aekai owe launiu oka Moi ma Waikiki. Ua hai ia inai makou, ua hoike ia aku i ua kapena uei a me kona inau ali,i moku kekahi mau lealea kahiko o kakou nei. E ku mai ana ka: —Ma ka nupopaa H. M. Winio ku poaono iho nei, makou i iko iho ni, o olelo ana, ho mau mahinn elua paha i koe, ulaila, ku mai kekahi manuwa Ainetika hou. 6 Mihieana knna inoa. Ka nui o kona mau pu, ewalu; a he eiwa hanori me kanaiwa kuinainaono, ka nui o konu uiau tona.

" Ua kau ka hae, ua hapa, E hoike ana i ka make 0 ka Laiiui Hawaii." Ua halawai mai au me keia mau wahi lalani naele ma ka aoao eha o ka nupepa Kuohoa o ka la 14 o keia mahiūa, ma na mea e pili ana i ke Komo Hale o " Ke ehu kai o lalo." I ko'u heluhelu ana i keia niele i olelo ia, "ua haku ia e ko Lahainaluna poe, a i mele ia hoi," ua kahaha maoli ko : u manao, no ka mea, eia.ka na lakou ponoi no ka e 'naku, a e mele i ko lakou himeni o ka make. E olelo ana hoi ua mea Ia e kakau ana i ka moolelo oke komo hale ana, "Ua hauoli nui mai ko'u i ka lohe ana, no ke leupono, a no fea maikai oke oli aaa." I ko'u manao, oia wale aku la no paha ka mea i hoolealea ia o kona mau kumu pepeiao; aka, owau nei la, a he mau tausani puuwai aloha aina, koe mai ka poe hooiloilo lahui, aohe makemake e lohe ia mau himeni hooiloilo. Aole i make •ka lahui Hawaii, ke ola aku nei no lakou, me ke akkha i ka aina, ka home o ka hanau ia ana. Ua haku" c ia no kekahi kanikau no ka Lahni Hawaii, e kekahi keiki Lahainaluna; a eia ke puka hou mai nei no. Ka ! ua oki, oohe ia he hana kupono o ka wa hoomaha, o ka haku i ua Liineni mako o ka lahui. gßoxs. Hoopai ia.—Ua hoopai ia na haole oluna o ka manuwa Beretaniaa makou i olelo ai ma kekahi wahiJo ka kakou pepa o keia la, no ka hoohaunaele kupono ole ma kekahi mau hale ma Peleula. U;- lawe ia ae laua imua o ka Aha Hoomalu i ke kakahiaka o ka Poalua iho nei; He koa nanne kekahi, a he sela kekahi. Ua lioopai ia ke koa, eono mahina ma ka hana oolea; a o ka sela, he eha mahina. Ua hiki ae ke Kapena nioku ame ke Komisina Beretania, ma ko laua mau hookolokolo ia ana; a i ko laua hoopai ia ana ua kena ae ke Kapena i ke Kakiana o na koa e wehe i ka lakeke koa o ka marine i hoopai ia; a ua okioki ia na pihi a me na hoailona—he hoohaahaa ana ia i ke kulana hanohano oke koa Beretauia. He haawina maikai keia e ao aku ana i na kanaka o na manuwa o na lahui e kipa mai nei i o kakou nei, he mea hiki ole ke uhai ia na kanawai, me ke kupono ole, ma Honolulu nei, a me na walii e ae a lakou e kipa ae ai.

Ka Aha Kaapuni ma Maui : —I ka Poalua 0 keia pule iho nei la 10, fea noho ana o ka Aha Kaapuni ma Maui. Ka Luoakanawai Kiekie Hon. E. H. Allen, a me Hon. A. M. Kahalewai ma ka noho. Eha mau hihia karaima. 0 Mahoe no ka pepehi kanaka; ua make e hoi ma ka hale paahao. Ko Isaia hihia 110 ke puhi ahi me ka manao ino; ua hoopau -wale ia. Ka hihīa o Petero no ka wawahi hale me ka aihue; ua ae mai no oia 1 kona hewa; a ua hoouna ia ma ka- hana oolea no na makahiki ekolu, Ma fea hinia o ruu;ai me'īNaone no ua aī&ue holohoIona; ua hoopau iaka palapala hoopii. Ekolu mau hihia kivila, a i ka Poaha, ua hoopanee ia ka aha. I ke kakahiaka o ka Poaono ibo nei, hoi mai la ka Lunakanawai Kiekie, ka Loio Kuhina, a me ke Kakauolelo a ka Loio Kuhina, me na loio pu hoi ke kahi i holo aku no ia Kau. Make i hanee ia e ka auwai:—Ua loaa mai ia makou kekahi palapala a W. S. Akana, i kekahi o kona hoaaloha e hai ana ona Paukaa i Hilo, i ka la 7 o keia mahina, ua make ekolu ki'n .ka i hanee ia e ka auwai. O ko lakou mau inoa o Kekua, o Koahou, a me Kaomea, a he kanaka no ka aina e koi pakele. Oua auwai nei, aia mawaho oka hale puhi ko, e alakoi ai i lta wai i ka mikina hoomaloo ko; a o ka h'ohonu o ua auwai nei, he iwakaVua kumalua kapuai, mai ka ili o ka honua, a hiki ilaloi kahi a na kanaka e eli ana me na kipikua. I ka hanee ana o ua auwai nei, he hora hookahi ka eli ia ana aku a loaa na kino o ua poe la, ua leleaku Ia ka hanu, ke kokoolua oke kino. Mai loaa ia ha:.wina make pu ia Amana Pake, ka mea nana e kuhikuh: ana ka hana, ina, aole e kahea e ia mai oia e kana koikemahine; a i kona hiki ana aku no hoi i ka hale, ka haneeno la o ka auwai.

HE MAU DIA MAKANA I KA MOI :—I ka Poakahi o keia pule iho nei, ku mai la ka moku Lock-na-Garr, mai Hongkong mai o Kina; a maluna mai ona i hoouna mai ai ke Kanikela Hawaii ma Hongkong i kekahi mau dia ewalu; i ka moana mai, hookahi dia i make; a ehiku i hiki ola mai. He mau dia makana mai ia na ua Kanikela Hawaii la i ko kakou Moi. Ua oluolu maikai ua mau dia nei, a ua laka no hoi, me he mau kao hanai—ahuhu la, a aia maluna o ke kūna Kamaile e lawe ia ai i Molokai. Ina e malama maikai ia, a laha, he mea maikai a kupono i ka hoolaha ana, no ka mea, he ono no kona io i ka alapoho ana. Ka Hae Perusia Hod.—Ua loaa oiai nei ia Mr Schaefer, ke Kanikela Perusia, kekahi mau nno hae hou o kona aupuni; e hoike aoa i ka hae kalepa, a me ka hae o na Kanikela. Aia aka la Hape Nuia, euu mua ia ka Hae Kanikela o ua Luna Aupuni la ma ko kakou nei Alo Alii. lle manuwa Beretan'ia hou. —I ke ahiahi o ka Poalnu ilio iiei, ua ku liou mai la kekahi niaunwa Berctania hou, mai ValparaiHo mai. 0 kona inoa o Chameleon, Hc mau la niaumuua keiik o ke ku inai o na mannwa, aohe hoi i holo aku kekalii, ku mai ana no. Ma kekulii palupala a ka Pope i na Bihopa e olelo ui.;., <> i» l ' uo i na pule a ka poe Kutolika a puu lou no ku hoopakele aua mai 1 ko lakou ckalesia hemolele.

Make i iiina ia e ka uale. —Ua hai ia mai makou, ma Kaluaahole i Waikiki-kai; i ka manawa a ka makani ikaika i pa iho ai i ka po o ka Poalima o keia pule iho Dei, ua hina iho la kekahi hale ma kahi i hai ia ae la maluna; a ua pakele mahunehune ke o!a o Naawapulii. Aka, oke ola o kana moopuna wahine, he wahi kaikamahine ehiku ka nui o kona mau makahiki a pakeu iki, ua poino. I ka hinaana o ka hale, a pakele aku ka nui iwoho, ua lohe poliuliu ia aku ka leo hanehane o ua wahi kaikamahine nei, e poha iki mai ana kana hea ana, me lie mea la e auume ana me iea make, " E kupuna e! make au ! E kupnna e ! make au !" I ka 'uuli ana aku, aohe loaa iki, no ka paa loa i na laau a me ke pili; a ao ae ka po loaa iho la, ua oolea, a ua puanuanu, koha kino holookoa. O kona uhane, ua uiha mai la, a ua lele paumako aku la me ka walohia, mai kona hale i piha Ike aloha,"—ke kino. "Na ke Akua no i haawi raai, a nana no i lawe aku la, e hoomaikai ia aku ka inoa o lehova P'

Ka aha himeni ma Kaūmakapili.—Ekolu a eha paha po o ka pule hookahi e lohe mau ia nei na leo o na hoa o ka Papa Himeni o Kaumakapili. E hoomaamaa mau ana na hoa oia Papa Himeui, rae ka manao e uhai aku i na hana a ka Papa Himeni o Kawaiahao me Kaukeano, ka haawi i mau Aha Himeni, a o na loaa e hoolilo ia no na hemahema.o ka luakini. Ke lonolono wale ia nei e haawi ana ua Papa Himeoi nei o Kaumakapili i Aha Himeoi ma ka po oka La Hape Nuia; a o na loaa a pau e hoolilo ia - ana no ka paku i hana ia ibo nei o ua luakini la, a me kekahi mau hemahema e ae. Ke manao lana nei makou, aole e haule hope loa hoi ka oukou mau hooikaika ana; aka, e ukali aku mahope o ko Kawaiahao.

Pioloke kahi maxao:—Elua mau wahi lawaia, o " Kawelo me Makoakeke," mawabo o kulaoa-nalu, kahi i.iawaia ai i ka Poaba iho nei; a hoomaka aku ai ka manuwa Ckanlicleer eki poka. Ka poka mua, haule aku la, be umi kapuai i koe, a loaa aku laua lele liiiii ae Ia ke akoakoa a me ke ons mao a maanei. No keia mea, pioloke iho la ko laua manao, a komo paha iloko o kekahi o laua ka hoomanao ana," Ao ke koa, ao ka holo" i pakele. Oia mau ano kipu ana, he mea pono loa ke nana e mamua, ina aohe kanaka ma kahi e ki aku ana, oiai, aole paha i manao e ku aku ana, poino e hoi ke ola; aia la ke akelekele wale la no.

Ke Kialua Hariett Newell.—l kela makahiki iho nei, ka holo ana aku a keia moku mai ia nei aku; a aohe lohe iki ia mai kona hopena. I kekahi manawa mamua aku nei nae, ua lohe ia mai, aia elua mea i liolo aka r "māTūha~ōnā ē~hohcT aoa! mā lāpana. Ika ninaninau ana nae i ka oiaio oia mea, ua ike ia, aohe oiaio oia lono, aohe mau mea i kaii aku maluna ona e nohola i lapana; a me he mea la, ua holoa-ia holookoa no paha i ka moana, me kona mau ukana, a me ka poe a pau maluna ona. E hoomanao ia o keia moku, oia oo ka Hoku Ao i kukulu ia, a i hoouna ia mai ai i ka M. H. 1654. I ka makaikai manuwa.—l ka kakahiaka 0 ka Poaha iho nei, mahope iho o ka puka ana aku o ka kakou nei pepa, ua oluolu iho 1 ko kakou Moi Aloha ka hele ana aku e makaikaiiluna o ka manuwa Beretania, ke Chaniicleer; a e nana ai hoi i ke ki poka pahu ana; ame na paikau ana ona koa. He mau hora ka luana oluolu ana maluna o laila, a hoi mai la, me ka ukali ia e kona mau Ukali hanohano. Oiai, aohe papa kipu aloha, noiaila, aole i kipu aloha mai, ua moku la ia ia. Nahakhae:—l : ka Poalua o keia pule iho nei, ua kipa aku ke kuaa Jlnnie ma ke awa 0 Kawaihae, no ka hnmohumu ona i kona mnu pea i pou i ka weluwelu i ka pa a ka makani ikaika i papuhili iho nei. Ua 1000 mai no hoi makou, i ka Mary Elien i holo mai ai i ka Poalima iho nei; a ia po, ua loaa mni oia i ka makani ikaika, a ua nohae kekahi pea ona; a mai hulihia ka Mary Ellen, maw«ena o nei me ka mokupuni o Hina. O ko lakou manawa ūo keia o ka hooilo I Kulu ke o-e.—l kela Poaono o kela pule aku nei i haalale mai ai ke kuna Flying Darl, 1 ka bora ekolu o ka auina la; no Kawaihae; a ua ku aku la malaila mamua ae o ka owa-, owaka ana mai o kai ao o kekahi la ae. I holo aku oia ilaila i kahoouka.hipi a hipa hoi, a holo loa aku i Tabiti. Holo maoli hoi keia wahi kuna; ina paba pela ka liolo o ko kakou nei mau kuna, ane paio no me na moku mahu e hele nei. Ma Kekaiii o na olelo ma ke, kauoha o ka nupepa haole aupuni i puka mai ai inehinei, makou i ike iho ai. ua hookohu pono la e ke Kuhina Waiwai o Kopena Tliomas Long i Puilota no Honolulu nei, ma kahi o Jas. Smith e helo ana ma ka aina o, a hoi mai. Na mokū okohola. —0 ka hapa nui o na moku okohola, ua pnu aku lakou 1 ka hele ma ka lakou huakai i na kai anu, a he mau wahi moku kakoiknhi loa koe, a hele aku no lakou ma ke ala " 1 ke anu o An'ka." Ua nalowale.—E ike ia ma na kolamu olelo hooluhn o ka popa okeia la,,i ka la Sa-. bati ibo nei, ua haulo kekahi H.oku Gula, a o ka mea e loaa ai, a hoiboimai i.ko makou nei Koena-Pai, e loaa no ioia m dala makana elua.