Ke Au Okoa, Volume III, Number 37, 2 January 1868 — E hoomanao e ka Lahui Hawaii. [ARTICLE]

E hoomanao e ka Lahui Hawaii.

E oluolu oo e hookuu mai ia'u, e haawi hon aku au i ko'u hoomaikai no kou haun iokomaikai mai, ma l<a hookuu ana mai i kekahi mau mapuna o'.elo a'u rna na kolamu o kau pepa; a me ia ahonui no ou wau e manao nei e ae hou mai aua no oe i ka'u wahi ope c kau aku maluna o kou kaa pauaho ole. Ma na palapala a'u mamna aku nei, ua halawai aku ia me kekahi hapa o kp lehulebu me ka hoinoiuo ia mai no ke ano okaiakala loa paha ma kekahi mau mea; aka, oia niaa hoopuka ana, ua kono ia raai ne e na manaolana e ike i.ko'u laliui ponoi,- " e hookanaka no." Ua kono maa ia mai no au e na mnnao oka nupepa P. C. Ā. a H. M. Wini, e hoaiai ae ana imua-o ke akea holookoa, o na haoie wale no ka poe kupono e hele ai i ba Ahaolelo e hiki mai aoa i keie niakahiki. Maluna oia kahua hookahi au ; koekoe iho ai i ko'-u-maka peni, me ka ik« iho ia'u Hawaii Ponoi, " Lookanaka.'Ma na manao pepa haole o ka P. C. A. a Wini, e pili ana ma ke kau koho e hiki mai ana, e olelo ana oia ma keia mau ano nao, haawi iki paha an ma ka olelo Beritania) electforeigners, wkere there are lo be had (e koho i ka haole ina kahi e loaa ai lakou). O ka manao pepa maoli ia o ka P. C. A. a \v r ini, e hoala ku ana i na haole ma a me keia apana e holo i Luna Makaainana. Ao ka apana hea ona pukoa maloko oka poai o Haw ,:; r.e"i i nele aohe haole? A noke aha no hoi <umu nui i hoala ai ia manao ? He m; iiauawai apei kekahi a ia iii uiaula i hana . i hooholo ai, a i apo--10 ai e hoohaiki a'aa i na pono ame na ponaikai o ka ili keokeo ma pae moku ? 9ia anei ke kumu ame kekaiiuaa ka P. C. 3. e hoopukapuka nei o na haole ka poe po--10 ke kohoia ? A aia he kumu hoohalaliala kupono; a aia x ilee onkou e na liaole ma na kanawai a na 11 ulaula i panee ai, ua hoohaikiia ko oukou iian pono, alaila, be mea kopono no ia oueon ke kau leo; a ke kamailio kalakala kaahea. Ke i nei au maanei, ua panmi hoi ea malama a me ka hiipoi ana o na kanawai »ovf»-or rn«mtJ6 ae -0" kanā nau pulapula. Kekahi kamn hoike, nan e ee Kuokoa i paiia e Wini i hoopuka ae i_keeahi hihia i hoopaiia ai kekahi haole olēlo-e, īe umi keneta no ka hookahe ia aua o ke toko oke kanaka Hawaii. He umi keneta •! 4. no ke koko ia o ke kanaka Hawaii ! Ma ke ano maoli o na mea, na lakou e īooponopono nei i na nupepa P. C. A. a me le Kuohoa; a ma kekahi o ko lakou mau maia<\ ua kuhi wau, ua hooipo lakou e hookuaiwi ia Hawaii nei, i mau home mau no latou a me ka iakou mau pulapula; aka, ua hai nai ka puana aka moe," i moamoa mai |arou ia Hawaii nei, a me a'u Hawaii Ponoi, )0 oalamana loa. Aka, pia ka ninau, Da loohaiki ia anei ka imi ana o na haole i na >ala. mana loa nei ma Hawaii nei ? Pelaka ;a hoohaiki ia ! Ua hnlawai mai no au n® ka manao pepq.o le Kuokoa, i keia pule iho nei, me he mea 1«, • i mai ana, ua eha ia i ke kui hoeha ilia kuii naka peni. Ina ua eha ia, e hoihoi mai au i «a walania ana. Aka, ma na manao ake Kuokou., i hoaiai ae ai imua o ke akea, he nau manao no ia, rne he la i poholalo ia mai ? k« poe e uhai ana ma na kornn o ka haole, 3 like la me H. M. Wini,.(aole au e olelo he <anaka Hawaii ia, n«> ka mea, anle ona hoike nai ike ano Hawaii ) Ma na manao,oua Kuokoa nei, ua hoopuka mau mai oia no ka awe i« ana mai o ka malamnlama e na Misiinari Amerika, a me ka miliona dala i hoonaunauna in no ka hoonanuao nna ia Hflwaii lei. I ko'u manao, he mea pono ole ia lakou helu ana mai ia mau mea, a he ano kamaii no hoi ia lielu ana. E nana kokou i k*<ahi mau keiki elua. I kokahi la, haawi aku kvmea ono i kekahi; a i kekahi la «e hoi, oaa ka kekahi. a noi aku ka mea haawi, pi lae kekahi, a olelo aku la ka mea noi, "He okomaikai hoi au ia oe, o noi mai oe i kuu nea ono, haawi aku au." Me ia jho la ke ino o kona mau manaa. Aka, i lawe mai anei lakou i lea lakou īlaiui maikai, a mie k(Ja oiilioua dala i mea ielu*mai ? I ahal mai anei lakou i ka naauit) ia kakou i wabi naauao kopono wale no, no kahi Kumukulaame kekahi Lunakananrai apana? A o ka pau iho la n,o anei ia, *ole e pii hou ae ? 1 hoooluhi mai anei oukou ia oukou iho i kaiawe ana mai hoi i ka aaauao ia nei i mea e loaa ai ka oukou helu i kuekaa mai ? In;», o ko oukou manno ia, e laniau ka oukou niele mau ana ia Old Hunirci, a e hookahuli hou ae i leo hou, o nioku auanei ke kaolao ka Ina :ie manao lielu ko lakou i lawe mai ai i «ka naauuo, a me ka malamalama, alaila, aole uikon i lawe mai i ka onkou alana me ke aloha het .olele ! Ma na manuo pepa o H. M. Wini i kekahi mau makahiki i hula iho nei, ua oia, ma ke ano e hapai ae i kekanaka Hawaii ma na kulana kiekie; aka, ua hoopau oia ia manao, ake kinai nei ike kanaka Hawaii. A lieaha keia ? He i-a no k:ii. Heaha la hoi ? He rpuhce holo'lua. Me he mea la i keia wa, e ake ana o H. M. Wiui o kinai i na kanaka Hawaii ilalo. Aka, ke iae nei an, ua mokn ka pawa o kn malamaluma i na knnaka Hawaii; a heaha ko na hnole ano manao e like me Wini, e koii nei e lawe aku i I»a ailo, i a ole ai ka uiki ? X lieaha no hoi ke kumu e hooaiai uei o ke Kuokoa i ka aoa'j malamalaina o nu manao o ku P. C •A., a e ka aoao pnele k«; huua mai ia kakou ? 1 nale no hoi paha ka no-a. Elai ae auei kolekole K.O IIAWAI! PON'OI. (Aole i pau.)

j l iiii Luni|. a me ka Poe Lawe Pepa. No ka o ka hoomaka anakeia o ka makahiki }Joa e hele nei i ka pau ana o ka Buke 111 o'.ko kakou nei pepa; nolaila, ke kauohui|i aku nei na Luna o keia pep;i; e liookaa pau mai i na dala o na helu 0 ku hapa iiua; a ina i loaa mai hoi mai ka poe.lawe pepa mai, e paipai aku no e awiwi inai i ka hookaa ana. 0 ka uku o ko kakou nei mau nupepa e hoopukaia nei ma Hawaii nei, he makepono loa| a aohe no ia he mea e kaniul.li nu?ai ka poe kwe pepa, oiai hoi, he Elua Dala wale no. 0 keia mau Elua Dala a oukou i haawi ai no ka nupepa, aole no i hoopoho ia oukou ma ia ha-wi ana; oiaī, ua waiho ia akn he mau mea e hoonanea ai o ko oukou mau la kulolia, a he mau mea pu nō hoi e hoonaauao ai. 1 nae ii hoom n uia ai ko oukou ike ana i na nupepa, he mea kupono no e haawi ike ola no ka pepa. E nana kakou i ke kaa, i hiki no ka niniu ana o kona mau huila i ka ma-u mau i ka aila; a i liiki no hoi ke kauo ia ana o ka palau e ka bip;, i ka nepunepu o na opu i ka weuweu. Nolaila, he mea pono i ka poe lawe pepa, ke hōokaa ae i ko lakou mau Luna i ka auhau o.ka pepa; a na lakou hoi e hoouna pololei i ke Keena o ko kakou nei pep£u