Ke Au Okoa, Volume III, Number 39, 16 January 1868 — NA ALII SEKOTIA. He Moolelo no Sekotia. [ARTICLE]

NA ALII SEKOTIA. He Moolelo no Sekotia.

J3ITKE 111. MOKUNA VIII. I ko lakou hiki ana mai, he man mile poleole aku mahope o Parisa, kakau mai la o "Walaka he mau wahi laina manao pokole i ka moi Pilipi o Farani, e hai mai ana iaia i kona mau hoa ma ka hoakai hele, e hoomaha iki ana lakou ia po ma ba Abbey o StDennis, a hiki wale i ka manawa e hiki raai ai na manao aloha o ka moi Pilipi ia Bruce. 0 Grimsby, ua koa Pelekane nei ka mea nana i lawe iua palapala nei i Parisa. Aole i emo hoi mai la no ua Grimsby nei, me kekahi huakai hoohanohano, i ukali pn ia. mai e ke alii opio Louis, oiai, ua ake nui oia e halawai moa mai me kona mea nana i hoopakele. I kona ike ana mai no ia Walaka, lele mai la ua Louis nei iloko o kona lima, me ke apo aloha pumehana ana; a waiho mai la iloko o ka lima o Walaka, he ope palapala mai ka moi mai. hai ana ua palapala nei i ka mahalo o Pilipi, no ka aneane ana mai o ka manawa e hiki ai iaia ke haawi mai i kona mahalo i ke kanaka, nona ka ikaika a me ke koa ana i mahalo mau ai, a he aneane paha koe e hiki mai ka wa e halawai kino ai, he maka a he maka me io. Olelo pu mai la no hoi ia, he mau mea e ae no kekahi ana e hai mai ai ia ia ika manawa o laua e halawai ai. " E like me kan noi mai," wahi mai a ka moi, " aole e hai ia ko olua mau inoa ponoi ma kuu aloalii. 0 kuu ohana wale no ka poe e ike i ke ano maoli o ka'u mau malihini; a ua makaukau ka moiwahine e malama i ka Lede Helene Mar; me ka hoomaikai pu aku no hoi no kona pakele ana mai." Hiki pu mai Ia no hoi kekahi kaa hanohano, he mau lede hanohano elua ke noho ana iluna, i lawe mai laua i na lole nani no Helene Mar; a e kn ana hoi o Walaka ma ka lanai i ka wa i hiki mai ai o ua kaa nei. I ka haiia ana mai i ke ano o ua kaa nei, hai aku la o Walaka ia Helene. Na ke ano o palupalu i kono mai ia-j_He]ene e 3! i_ka_Lplēi«c#J:7 ana e kor uei, ij-

kupono ai oia ke hiki akn imua o ka moiwuhine o Farani; aka, ua mamina nae kona manao i ka waiho ana ae ia aahu, a wahi a ua Helene nei iaia iho, " He mau la ko : u pono ana i keia aahu, a na olioli do hoi au. Aole paha auanei au e ike hou i ka la a'u e komo ai ia oe." Ua alakaiīa aku la na lede hanohano imua 0 Helene, meka haawi pu aku hoi i na oleio a ka moiwahine iaia; a wehe ae la laua i na pahu lole nani i hoounaia mai no Holene. U iho !a loko o ko Helene manao, aole nae he mea hiki iaia ke kue aku i ka makemake a me ka olelo a ka moiwahine i hoouna mai ai, a nolaila, ua hookuu oluolu aku la no oia ia laua e hookomo kapa niai iaia. Ku malie iho la oia me ka pane leo ole ia laua e hookomo ana iaia i ke kapa o ke aloalii o Farani, a e hoonele mai ana hoi iaia nei i ko ia eei kapa keikikane. I ua mau wahine nei e hookomo aha iaia i ke kapa ano alii, ua malialo lana i ka maikai a me ka hiehie o ka oiwi o Helene. Ko laua hana wale iho la no ia o ka mnhalo, me ke ake nui ana, ina pela ka maikr j ko laua kino. E aku ana kekahi o ua mau wahine nei, e kiola i nalole keiki o Helene iloko o kekahi eke welu, ike aku la nae o Helene, a olelo aku+a oia, " E malama hoi olua i kela paa lole, no ka mea, na oi aku ka moamoa oia mea ia'u mamua o ke gula a me ka momi." " Pela io hoi," wahi a kekahi wahine, " aka, aohe nae hoi he maikai loa o ke silika." " Aole io no paha ia olua," wahi hoi a Helene, " aka, he makamae loa ia mea ia'u, a ke kauoha aku nei au ia olua ma ka rumi a'u e moe ai, e waiho pu ia maloko olaila." L'a kuknlu ia mai la ke aniani kilohi imua ona, i hiki ai iaia ke nana iho. I kona halo ana aku i ke aniani, ua puiwa mai la oia i ka hiolo a na momi ma kona a-i, a me ka welu a na gulo pepeiao a me na mea apo lima; a i ka hulili ana mai o ke kulu waimaka 1 kona mau maka, a olelo mai la oia, ",Aole i kupono ke kau ana a keia mau rnca gula iluna o'u, no ka mea, eia wau iloko o ke kumakena. E wehe koke ae i keia mau mea." Ua malama mai la no hoi na Icde i kana mau olelo; a hookomoia iho la oia i ke kapa ana i inukemake ai. I ka makaukau pono ana o kona lole, ua alakaiia aku la hoi oia e kau iluna o ke kaa. Hele mni la o Walaka a mahope mai o Brnee, me kona manao nana e kokua iaia i ke kau ana iluna o ke kaa. Aka, ia Brucc nae i hnka pono loa mai ai o kona mau maka ia Helene, aole oia ma ke ano keiki lawelawe opiopio maikai—ke ono hoahanau kane ! — Aka, he wahine i nonoho ia o ka hiehie lua ole, i kahikoia i ka wailohi o ka aoao pnlupalu. Kulou hoomaikui aku la o Walaka ia lleleue, i kona manawa i hoopa aku oi i ko-

na niau lima; a me lie inea la e i mai ana oia, " Aole keia o ko'u ano, he mau mi:iute i liala ae nei."—o ke ano maoli no ia o ka puuwai i oni paa ia e na manaolana maikai; a ua kiai anei oe e ka mea heluhelu i ka poIi o kekahi moanawai i ka wa a ke kehau e moku mai ai i ka wanaao—ka lana malie o ka wai—pela iho la ka moekahi, ane kupikipikio ole o ko Helene manao. Nana aku la o Bruce ia Helene, me ke ano kahalia maoli o ka manao noka ulumahiehie wahine maikai maoli. Ua ike no ia iaia mamua he nani; aka, iaia i nana aku ai ia wa, ua oi pakele loa ae oia—a ku malie iho la oia e nana aku ia laua a i elua, me ka i iho iloko ona, •' Nani io no I" 0 kona ak.2 a me kona iini nui ia manawa, o ko laua hui ia ia inanawa e na kanla hoopaa o keia ao, e like me kona manao io, ua hui ia laua ma ka puuwai; a ake pu_aku la no l»oi oia e hfki mai ka hora e hiki ai iaia ke haawi iaia ke haawi aku ia laua i na inoa hanohano loa o Sekotia. " Aka. pehea la nei," wahi a Bruee iloko iho ona, " e hiki ai ia'u ke makana aku ia oe e Walaka, no na mea a pau loa au i liana mai ai ia'u ? 0 kau mau mea i hana mai ai, aohe kumukuai e hiki ai ke uku ia, a o kon uhane, ua oi aku ia mamua o na aupuni nui oka nonea. A pehea la auanei e hiki ai ia'u ke hai aku ia oe i na mea a pau iloko o ko'u punwai nou ?"

I na manao oia ano e holoke ana iloko iho ona no kona hoa'loha, aia hoi, hiki mai la imna ponoi ona, o Walaka mc Helene. Kikoo aku la ko Bruce lima ia Helene, me ka olelo aku, " E Lede Helene, oia mau no ko kakou nno. Aole e hiki ina lole alii o kela ano keia ano, ke liookaawale aku i namanao aloha i hanauia ma keia hele malihini ana !" Lalau mai Ia no hoi o Helene i ka lima o Bruce, me ka olelo mai, "Oiai, ua hookuu mai o Sir Wiliama Walaka ia kaua e kapa aku iaia i hoahanau no kaua, o kona puuwai kahi laa hookahi o ko kakoa noho'na hoa'loha; aka, o na aloalii, he wahi hoikeike wale no ia, a ke hele nei au e ike i kekahi." " A nau no hoi e hoonee aku ia oe ma kekahi alo.-ilii hou aku," wahi a Bruce me ke ano kanalua o kona manao ia Walaka, " ma kahi a ka puuwai a kuu kaikamahiue Heleue e hooluoluia ai; a i ole ia, aole au e lilo i moi " < rna-1 hna ( Ō*<y?€-" ne iluna o ke kaa; a o ke alii opio Louis mamua o ke kaa, a mahope aku o Walaka me Bruce. Hoomaka aku la ka naue ana o ke huakai iloko hoi o ke kulauakauhale alii o Parisa. Ia Bruce i hoomaka ae ai e kau ilnna o ka lio, hai aku la oia i kona hoa'loha i kona manao mahalo no ka ulumahiehie o Helene. I mai la nae o Walaka, " 0 kona uhane ka oi loa aku !" Hawanawana malie mai la na alii opio nei o Sekotia i kona lioa'loha, "Ua papalua loaia ia oe kona nani !" Pane hou mai la o Walaka, " Hookahi wale no a'ji wahine i ike, i ane like me kona ano. Mai ka wa opiopio mai a hiki i ko'u kanoka makua ana, au i heluhelu ai i koua puuwai ano anela; fl ua aloha au i kun wahine me ke ano hoonianakii a'u i kalai ponoi iho ai. Aia ilaila ko'u hewa e Bruce. Aka, oiamau manao hoonaueue aloha, a ma ia mau hora ua hala ia ! Aole e panapana hou ana kuu puuwai e like me ia manawa; a o kuu uhane hoi, aole e hauoli hou e like me ka hauoli oia wa, no ka mea, o ka mea nana i Dapalua mai i kuu mau olioli, ua hala oia ! —a oiai nae, ua hoopomaikai ia mai au e na hoa'loha, aka, i kekahi manawa na ano iieoneo au !"

Haka pono akn la ko Bruc.e maka ia ia, me ka olelo aku, " Neoneo io no oe e Walaka ! aka, pehea la oe e ueoneo ai ka noho pu mai o Heleaa Mar me oe ?„ " Aka," wahi a Walaka, " ua oi loa aku paha kuu ane neoneo me ke kaumaha, no ka mea, ia'u e nana aku ai ia Helen, ua hoomauao inau ae au i ka'u i hala ! o I c Bruce, aole oe i ike i ko'u poino. 0 ka hui ana o ka manao me ka mauao ; o ka uhane me ka uhane, no na makahiki ; a mahope iho o ka hui olioli mau loa ana, ua hiki mai la ka lima kakauha o ka mea aloha ole, a lawe aku la i ka io o kuu io, a me ke koko o kuu koko. He hoao ana nne keia o ka uhane, a ina aole no ke ahonui o ka lani, iua, ua pepe liilii au i ke kaumuha o kona aloha ! Ke ola nei au, aka, ke kumakena nei no, kumakena noua i lawe ia aku ; a kumakena no hoi no ko'u ano kipi i ka lawe koke ole ia aku i na hookolokolo ana o ke Akua !" " A pela iho la anei ke kupaa ana a ke aloha ?" wahi a Brnce, " i mea anei e raare ia ai kuu puuwai i ka luakupapau ? A ! aole anei e liiki ia'u ke manaolana, o kakooin mai ka noho alii o ka'u mau keiki e kon lianauna ?" Luliluli mai la ke poo o Walaka me ka olelo mai, " Na ka loni no e kakoo i kou noho alii, a ina e uliai ana kau mau keiki mahope o kau mau hana, e noho mau mni no kela liina Mana IjOO me lakou. Aka, ina e paewa ne ka lakou mau linna, alaila, aole e liiki i na kaua o ka poe ola, ke kakoo mai i ko lakoii man hnlihia ana !" Ma na ano kamailio o like me keia, i ana-

j na aku ai o Bruce i ka pouliuli oloko o ka ! pmiwni o kona hoa'loha—a nkahi no oia a I ike pono maoli i na manao hohonu o Walaka, I oiai, ma ka laua mau kamakamoilio mamua i akn, iiB kamailio wale no laua ma ke kaua, I a me ko Brnce mau pomaikai ponoi iho hoi. Aole i konoia aku o Walaka e hoike mai i kau wahi aweawea iki o kona moolelo ponoi iho. Ia manawa i u iho ai o Bruce ilr ko iho ona, no ka puuwoi i lawe pio ia o Helene e na manao pono a me na hana maikai a Walaka. Ua manao no hoi o Bruce e lawe la hoi o Walaka i hoa kaana o Helene nona, i puka a maka mai ai kekahi hua, a mau hua paha i uhai mahope o na kuamoo a : «e»-na hana a Walaka a pan loa. Eia ka'l' i. ; bbopa ana aku la a ua Bruce nei, na ' " Puiwa aku la ka manu Eena.i ke kanaka— "'He'mau hora kakaikahi, hiki mailahoi na hnakai alii nei i na ipnka pa o ka pa alii Louvera; a iwaenakonu o ke kuku ana mai a ke aloalii o Farani ma ka lanai, komo akn la o Helene i ukali ia e na'lii Sekotia. Na ke ake nui loa o ka moi Pilipi e kamailio mua me Walaka ;na ke keena malu, nolaila, na hoi e aku ka moi i kona rumi malu. Ua hookipa hanohano aku la ka moiwahine ia Bruce a me Helene iloko o ka rumi hookipa alii; a o Walaka, ua aiakaiia aku la oia i ka rumi malu o ka moi e Count de Yalois, kekahi o ka ohana alii.

, Ika ike ana mai oka moi ma ke kapa kela ana i hoouna mai ai i ka mea nana ī hoopakele i kana keiki, a ike iho la o Pilipi o ke alii koa Sekotia ia, a puiki mai la hoi oia ia Walaka iloko o kona mau lima. " Mai kahaha kou manao e ke alii koa hoopono,"wahi a Pilipi, "ma keia hana a'n ia oe, oiai. ua ane like oe me na moi i kupono i ka hooukaia aku me na hoomaikai ana a pau loa, Ua hoopakele oe i ke ola o knu Keiki; a na hoomaikai oe i ke ino i manaoia maluna o kuu kaikuahine I"

Ia manawa, hahai mai la o Pilipi, ua lohe mai oia mai ke kahuna moneka mai o Magaretn, no ka hewa ole o kona kaikuahine; a nie ka liiki ana aku o ka palapala a Walaka e liooiaio loa aku ana i ka hewa ole o ka moiwaliine Magareta. A wahi a ua Pilipi •••"? a _na Tawe akn oia i kana moiwahine e like me mamoa. Aka, aole nn e kala aka ana i ka hewa ana i hana ai i kun kaikuahine, no ka mea, aole e hiki i ka hana a me ka ke hoopoina ia mea. Aole au e ho^ aku ana i ko'u manao kaua iaia, ak* ea > e ka oi o ka wiwo ole o na kanaka, -» na mea a pau loa au e noi mai ai, ina he makemake oe e kau ke kalaunu o Sekotia nialnna o kou poo, e noi mai oe ia'a, a ma k?'u man hana malu e loaa noia ia oe; a e akn no wau i ka moi Edewada i ke ano o ka huhu a me ka inaina kaikunaue o ke koko hookahi." No keia mea, pane aku la o Walaka nia na huaolelo maopopo loa, " Aohe he hana nni ka'u i hana aku ai i kou kaikuahine, a aole no hoi ma ka hoopakele ana i kau keiki, aka, he hooiaio wale ana no ia i ke ano iioho'na hoa'loha' me kou anpuni e ka moi. A ma ia mea, e pono ia.V . aku i kau mau kokua i haawi inai nei no Sekotia. j Aole nae ma ka hoonna ana ae i na puali koa i Sekotia e kue aku ai ia Pelekane, no ka inea, ua pau na enemi i ke kuehu ia; a o ka'u mea e noi aku nei ia oe, e oluolu oe o kuka aku me Edewada e oki ka hooliaunaele mau ana ia Sckotia. E lianwi oe i kau olelo hoohiki me kim alii opio me Bruce, ka mea iloko o kon halealii i keia manawa. Aole e emo, a kau aku oia iluna o ka noho aiii; a me ka hoa'loha maikai e like me Farani nei, he mea uo ia 0 hiki ai ke liookuemi liope i ka manao o Edewada; alaila, he inea hiki ia kakou ke manaolana o ua hookahe koko nna mawaena hoi o Sekotia a me Beritauia e pan ana ia." Wehewehe pono ako !s i Walaka ia Pilipi i ke ano maoli o ka poe Sekotia; i ko Bruee kuleana iluna o ka ooho alii, a me ke ano maikai loa o Bruce e kupono ai ke noho moi. No keia mea, ua uila mai la ka maka o ka moi, a i mai la oia, " E Walaka, aole au i ike iki i ke ano o ke kanaka e like pu me oe. Me he mea la, ua hanauia mai oe i mea a'o aku i na moi o keia ao, oiai, ua haalele mai oe i na kalaunu i haawiia aku ia oe, me he la, he mea ole wale noia ia oe. He opiopio wale no oe, a he ano kupanaha no hoi, eia au, me kou ake ole e pakela e oi. Ua ike au ma kau mau hana a me kou mau pono, aole oe i kupono no na inoa hanoliano o keia ao. Aka, i mea e hoike aku ai makou i ko makou manno aloha a hoomaikni in 00, e ae mai oe e lawe i inoa hanohano ina koinaina, a i kuu anpuni nei ! A e ike iuinnei oe ina kela kapakila au e aahn la, a me kola mau lilia maluna o kou mnhiole, he mea ia e ike ia ai oe he nlii opio no knn ohana nlii, a he Count no GaHCony I" 0 ka lioole nna aku i hoike ana mai a ka moi i kona inanao aloha hanohano, ho mea kue aku ia i ka manao maikai o ka moi Pilipi. Ua ae oluolu aku o Walaka i keia noi ana mai, a kulou

, , , . -1, a hookau mai la ka moi Piaku la kontf , _ ..... . . moliano o Gascony maluna o hpi ī ka lei J'. ko Walaka , ~ , . ,na hanaia me ke ano hoohanoWalaka. Ak», i kona hano maoli , . , Kulio aku ai me kona man kaimanawa i kafr ... , , . , c iho Ia no ke ano oka haawi katna, oiaw?. • .. , , . jJaka īko lakou hoomaikai no ana akn la V ' . , . ... . , , , , ilia ī ka moa maikai o ko laka hoopakele . , , . , , , ~ , &:a me ke ola hoi oka lakou kou kaiknanii . . . , . , . _ ,VWia mai ua moi nei e hai aku keiki. Ua l\V , . . . . , hoopai mo ana ia Edei kona manae ~ . , , , V «ou aria la Gmene e hoowaaa ma ka/ A- 1 , , , Eie kona aupuni. oka lilo pili pn hoii m *•£.. ' :no'."Gascouy, he mea anaoWalā* „ i liaawi aka ai ka moi nui no īa. _ . , D.'Everaux. īa Guiene i kv. „ , . . »īi'mea e pipili mau loamai ai O ka imi ai r r , .... „alaka) la Farani, oia ka make aln hou (1 ' . . , , ij'o ka moi Pilipi; a ua hoopau kemake nm K; , 1 ' r . , , ~.hoa'lohs ana, me na olelo waiīa ke kamauK, . . . . i ī ke kanaka ke haawi aku i ke pahe e hiki £ . , , . , , , īc no hoi o Walaka i hoopoina kanaka. A{ . , ... ~ . >, ftu ika moi, e īke aku oia i ī ke noi anat , , , nliola ka moi kahiko i hookae ke kulana o , . , . , „ , ~ L A i hoike aku :n no hoi ka la o Sekotia£i . . ~ lnao kue la Edewada, a me komoi i kona i*. . . ' Ikai īa Walaka, ua hoouna kona mnnao inl" . . , . ' , . „ , , , i i nft olelo kanoha ī Noreke aku la kaf, , , , _ , fle koke aku o de Valena ī ka mandi, eha#, , , , _ »aa; a e noho hou aku na koa pakaua oGa ... , . . . „ | e like me kona ano mamua. ia Baliol ■ ... , . , . .

. • ppe iho alakai aka la ka moi i ai a, ma jj oko 0 j. a rnm j hookipa a jj; a kana malihm •' . , ... , .... , . uu oka moiwahme e noho ana ' l, ' l3n ° ho ',Ble»Dm cß r„c,. ' I k. ike an. mawaena o g Walska kn mai Ja . mai o ka . . . ~ ,P' Wl a K u ' a ka moi ika hma o oia iluna; ah . , oko ka moiwahine; a knkoli Walaka iloke - . , ' ~ , TTT , La me ke kati ana o kona lima ibo la o Wali r, , . . , ,Selehe; a i mai Ia ka moiwahiī kona maa I®. ~ . . . - . , {jpa maikai mai nei aa īa oe e ne, Ke bo< ■. ■ . , , . ea wiwo ole; a e lawe aku oe ka oi o na'in ■' , . . , , ~ i ;.ana ake līaikoeke wahme a ■i ka hoomaik! T , , Huli ae la ka moime ko ka mar , . , , , wahine ' kat ; me ' T . a pau loa ako kakou haLouis, ma naM . ... . , i_ o olelo ai ia oe e hoohiki kn o (iascon*: ; i kou haawi ® ;: . , ~ ~ ~ ~ »ai aka nojai ko awahi a Alaila, cF . . , - , ■ • "? torokojno aka i ..kooa lima i ko p *' ,ct 'i kV*raoi a. Walaka i ike <» 111 a ' c ft l" opio- a e loaa mau wau oe he lioahanau, ahe hoaloha nou owau ame kiui keiki 1" A-huli niai la hoi ka moi a olelo mai la ia Helene, " E ka )ede maikai, ke hoomaikai aku nei an ia oe, no kou alako ana mai ia nei i keia hoaloha o ka lahui, e hoomaikai mai i ko makoo kapakai !—A i kon manawa e lawe aku ai iaia mai ia nei aku, he mea ia e makana aka ai i kon nani, e hoolilo liouia ai kekahi kulanakanhale like me Tray iloko oka ula oke ahi." Aia wale no iloko o ko Helene manao kahi i hana e wale ai no o kona puuwai. Ua ike wale iho la no ke aloalii ia Walaka ma ke aūo he hakn no Gasc(yy; a o Bruee, ua ike ia oia ma ka inoa o de Longueville, ka hoa o ke nlii opio Lotiis i hoopakele puia ai, a kaikaina hoi o ke alii powa Red Keaver. Elua wale no mea i ike i hiki mai i ka haloalii Louvre i ke ano maoli o Bruce; a oia lioi 0 John B;»clennka, ke kaikuanua mahoe o James Badenokc i lawe ai i ke poo anpuni o Sekotia a me James Dougalasa. '-Ke knmu 1 noho ai o James B:idenoka i Farani, no kona hoowahawahn i kona koiknaana James Badenoka; a oiai, ua ike o Brnce iaia ma ke kaua i Guiene a me kona maikai, nolaila, ua kanalna ole oia i ka panlele ana akn iaia. 0 ke keiki wiwo ole a Wiliama Dougalasa, he ano maikai no kona, a ua hauoli o Bruce 1 ka hui ana aku me ia.

Ua hahai mua aku ua moi Pilipi nei i na hnku Sekotia elua i na manao oluolu o Bruee; a alakai aku la ka moi ia laua iloko o ka rumi hookipa alii, a kuhikuhi aku L> ma kahi a Bruce e kn ana—" Aia ka moi o Sekotia, nona ka pono a'u e kokua ai a hiki hoi i ko'u mnn la hope." Mni pelu iho o Cumming me DougalaBa i ko lana mau kuli imua o Bruce, ina aole e lalan wikiwiki mai o Bruce i ko lana mau lima, me ka olelo mai, " E o'u mau hoa'loha, e ike roai olua ia'u ma ko'n ano hoa koa; a hiki wale i ka manawa e kau ai an ilnna o ka noho alii. Aia ko kakou alii o Walal;a, oia ko'u alakai, a o kana mau inea e i mai ai ia'n e hana, o ka'a ia e hooko aku ai." I ka lohe ana o ua mau haku Sekotia nei i keia inan olelo, huli ae la lana a nana pono aku la ia Walaka e ku ana. Ile oiaio, ke liaiamu mai la ke ano alii iluna o ko Walaka inau lielehelena. Kilohi ae la ka moiwahine ia Walaka nio Bruco. laia nae i hoomaha aku ai i kona mau helehelena maluna o Walaka, me he mea la iloko o kona manao, ua lioounaia mai o Walaka mai ka lani mai, e alakai i na liele ana a ka moi opio o Sekotia. Ka lelia ana o ko Ilelene man maka, aolie iui keknhi mea e ae, aka, no Walaka wale no. Ina e noho mai ana o Walaka, mo iiu niea la, o n'a kaukau alii, na'lii opio a me na moi, hookahi no lakou. Aka, ke oln wale

la no ko Helene m.inao ia Dongalasa i hoike ae ai i kona manao mahalo ia Walaka no na mea a pau ioa ana i hana ai no ku lakou aina. Ia Cumming i haawi aku ai i kona manao mahalo, hookahi ana mea olioli, o ke kupaa ana o ko lana makuakane, ka Haku BaJenoka makua; a hookahi no hoi ana mea hoonankiuki, o ka lawe pono ole ana a kona kaikuaana mahoe i ke kulana poo anpuni. Mahope iho, alakai aku la ka moi i kana mau malihini i ka rumi kuka alii, malaila hoi e noonoo ponoia ai na mea e paa pono ai ka noho hoa'loha mawaena o na aupnni a i eTua. * - . , . —