Ke Au Okoa, Volume III, Number 42, 6 February 1868 — IMUA A LANAKILA E HAWAII! [ARTICLE]

IMUA A LANAKILA E HAWAII!

Ena Kanaka e! Ena kanaka Oiaio e!! I keia kakahiaka e hoi mai ai o "Maemae ike kai ika pua oka Hala!" Ke Alii Aliiolani, ka mea a oukou e hiilani nei, e makamae nei, e hoomanao aloha nei.—A, a oukou hoi e keeo nei i keia la, i ka Hakukole ia nei. E ka Haole Pelio poo la o hea la ? Ua lohe mai makou, oia ka ka -'Pele," ka ia ildi ai inehinei. Ke Kuikahi Paxai Like. Ua holo ke Kuikahi Panai Like mawaena 0 Ameiika Huipuia a nie keia AupunL Pela ka lohe i hikx mai ai inehineL E Makaala ! E makala ena kanaka! Eka I, ka TVrnhi } ka Ahu, ka Pelena, ka Aiohia, ke Kulailua, na Kanaka nona ka heluna o na kupuna i alo i na liaua o na Haku, a i make ai na iwi, a i eha ai ka ili, i ka wai auau o ka ihe makini. E koho ia G. RHODES (Loke) AILUENE, * PINEHAKA, J. W. 3IAKALENA. E koho i keia poe i eha hou ole ai na ili i ka Waiki aka Haole Pelio. I maluhia ai.ka noho ana o oukou me ka oukou mau wahine, ka oukou mau keiki, me ka oukou mau moopuna a kanikoo. i ke Aupuni i haawiia no oukou. "E hele a moe i ke ala!" Ka Leo o ke Oia. Mai puni i na olelo a heihi Kahunapule o Kaumakapili, e kauoha ana i na Hoahanau (i e,) e halawai ma keia kakahiaka ma ka huakai o Kaumakapili; a e lawe i ka balot3 hae, aohe ona mana e hana mai pela. Mai puni oukou i ka hoomalimali mai me ka ai, oia ai la, he laau make kai loko. E hele ae no e koho i ka balota o G RHODES (Kapena Loke,) E. H. BOYD (Ailuen-E,) W. PINEHASA WOOD, J. W. MAKALENA EMAKAALA! E MAKAALA! O ka leo uwalo hope loa keia ia oukou e na hoa oiaio o ka Puali Koa Hulumanu—na keiki koa wiwo ole hoi o ka Puali Koa Lio Kaulana o Hawaii Nui nei, a me na keiki puuwai Aloha Alii a aina hoi o ka Puali Kaua Pukaa, ka Haku o Hawaii Ponoi e hoike oukou i keia la ia oukou iho he poe i kupono i ko oukou kulana "he koa wiwo ole," a e lawe mai oukou a paa i ko oukou mau lima a me ko oukou mau waha i na olelo ana kupuna o kakou, % e hoohalike aku me ka lakou mau hana—i na-i ai i keia Aupuni—o lakou kai eha na ili a kahe ke koko, a o lakou no hoi kai haule iluna o na kahua kaua o Mokuohai, lao, Kauaupali, Nuuanu a me na kaua e ae he nui—a lakou 1 mauna ai i ke ola no ka aina nei o kakou. Nolaila, e makaala kakou a e lawe i ka balota o ko kakou mau Lunamakaainana i haiia ma keia pepa, a pela no hoi oukou e na keiki Kinaiahi oiaio a kaulana o Hawaii nei, e kinai aku i na enemi ino e hoomakaukau nei e lawe pakaha i ke one hanau o kakou nei, e like me ka oiaio o ka oukou kinai ana'ku i na ahi lapalapa a ka eneml Ina he mau hoa'loha ko oukou oka Aina e mai, i hui pu aku me ka poe e kuko nei e lawe i keia Aupuni—e lawe oukou a e paa i keia olelo i keia la no, a mai kali, a e olelo aku me ka wiwo ole —" Wehe ka piko la e ke hoa—E alu ka pulelia Hakalao>" HAWAn OIAIO. Ua olelo ia maloko o keia wahi pepa, na hooholo ia ke Kuikahi Panai Like mawaena o nei Aopuni a me ke Aopuni o Amerika Huipuia; aka, ua haohao nae makou maihea mai la ko lakou lono i lohe mai ai. I ka hora 10 mai, ua hoopuka ae hoi ko J. W. Aukina ma balota i kekahi pepa nona ka inoa " Hae Hawaii;" a eia iho na olelo oloko olaila malalo nei: "Ka Hae nani o Hawaii, E man kona welo ana." E na keiki kane o Kona Oahu nei o Knkuihewa, ua hiki mai ko kakou la nui. Ua ae ia kakou e ke 'Lii a me ke Aupuni e koho i mau Lunamakaainana nana e hapai i ka pono makamae o ka lehulehu iloko o keia Kau Ahnolelo ae. E na makeainana, ua hiki mai ko kakou manawa ! Oka ia keia oke ola ! Nolaila, e hookanaka i ike ia ai kakou he poe kanaka maoli! E ALA! E ALA!! E ALA !!! E lawe i ka haloka o J. W. AUKINA, A. F. JDDD, S. P. KALAMA, a me J. KAHAL' O keia poe, he poe i inakemakeia e ka lehulehu, a he poe makaukau i ka malama ana i ka pono o na maknainana ! Ke i nei o Aukina mi, Aoi.e pono ke DALA PĒPA ; AOLE E KAŪ 1 N \ AŪHAO KADMAHA ; AOLE E HAAWI IKA AINA IA HAI ! E MAU KE KUOKOA 0 HAWAII ! Noluila, e na Mnkaainana aloha Alii, a aloha aina hoi, mai puni wule oukou i keia la ! Mai noho kakou a haawi iko kakou pono i keia Ia iloko o ka lima o ka poe hoopilimeaai! Heaha o Kapena Loke ? Oia kekahi o ka poe i kokua mamua i ke Dxla Pepa, iloko o ke Kau Ahaolelo i hala. Ua paa kanu moolelo. Heoha ko kakou pomaikai inia ? HE OLE!! A heaha o Pinehaka iaua o Ailuena, na wahi keiki hapahaole a Pila Auwana e hooknma nei ? Aole i poina ina makaainana ko laua hoopilimeaai ana iloko o kela Kau Ahaolelo. Ua hnalele laua ika pono oka poe nana laua i koho, a ua holo ma ka aoao o na Kuhina. Un hila ko Ailuene ma Kau ; ua kaupaonaia aua ikeia ka nele. He hoikeike kii ka laua hana ! A heaha o Maknlenn ? 0 ka helu akahi ia o ka ole ma ka oihana Lunamakaainana. Pau ae la ia. Ano, e hoomanao i kahi a ko kakou inau pono i waiho ai, a e hoomanao kakou, a e koho ia AUKINA, ALAPAKI, KALAMA a me KAHAI. Mni puni i na pnhee a Pila Auwana ! Mni mnkn'u i ka poe hoomaka'uka'u mai! Mai knnnlua i na hann o kein la ! E ike ia kakou hooknnaka ! Hookanaka ia, a koho i ka poe kupono i oni paa ai ka Pono Hawaii!

Pakele mai pau i ka mano.—He kanaUa mai pau i ka niano, a o kona inoa o Kumelekoa, ma ke kakahiaka o ka Poaono, ka l;i 25 o lanuari, ia wa ua makakau e holo nmlunn o kahi waa, ekolu iwilei me akubi kapuai ka loa o kahi waa, o kana lawnii. i h- lo ni, he lawaia pelu. A holo aku ia hoololu p;iiia hapakolu mile, hoomnka oin e lawaia, lie h paha hora paha kona luwaia ana; hoea inai ana ma ka ihu o ku waa kekahi maoo nui, a nahu mai la, a lumni akn la, aia wa koke no, pule aku la un kanaka nei i ke Akua, ke kokua o ka wa pilikia, ke pule nei keia, a ke huki nei hoi ka mano i ka waa, a o ka naha ae l.i no ia o ka waa, mai ka iako mua a ka ihu oka waa. oka bolo aka la no ia oua mnno nei, aole i hoi hou mai e nohu hoa. paa aka la paha ika mana oka Haku. Nolaila. e hilinai kukou ma o lesn Kristo la, oia ke Kalnhala e ola'i, ke kokua kokoke o ka wa popilikia. Ia wa hoau mai Ia kelai ka waa, a poho loa iho la ka waa, a'pau aku la na ia i loaa mai i kn lilo i ke kai E oleka ikeana mai o na kanaka o kekahi waa, i ka peahi aku a in nei, holo mai la lakou a hiki i kahi a ua kanalea nei e lana nei, a kau aku la keia maluna oka waa, a hoi aku la a pae iaka. A i ninau ana ni i o kannka i ke kmnu o kona pllikia, hai aku la keia, i nahu ia ka waa e ka mano. I kona hoomnopopo ana aku ika nui o ua mauo nei, me he mea la, he 24 kapuai ka loa, a oke anapuni, he 12 paha kapuai, nui n». £ai mai la paha kela i ka waa a me ke Kanaka, ina In ua oi loa aku ka nui o kela pihi oke kai. Ma Kawaihae, Hawaii, kahi o keia poino i ulia wale mai ai. J. H. Hooi.iliamanc.