Ke Au Okoa, Volume III, Number 44, 20 February 1868 — Nawai e Hooholo? [ARTICLE]

Nawai e Hooholo?

. ia Aūberete: Aloha oe; I maro»lesu, e bele mai oukou a pau i o'u nei, (aole na epikopa wale) a na'u oukou e ao a e bfynaha dku. Matll:2B, 29 Ina e aloha K#kahi ia'u. alaila, e komo maua me ka makoai o oa la a e hana i nohona pu me ia. noho pu o Kristo me ka mea jf.r \ aloha ia i», aole anei he ao, he hoomohala, he hooboto a maha ? I mai o Petero, e hele aku i ona la, he pohakuola ia, oia no 0 Kristo | Petero 2, 4. Olelo o Paulo, no ka loaa ena ia kakou he kahuna nui o Kristo maluna cHlta hale o ke Akua, e hele aku kakou i ona !a jio ka puuwai oiaio ma ka piha ana o kaipaulele. Heb 10: 21, 2*2. Penei hoi, " E ae e ka mea hiame, a na Kristo oe e hoomalomalaina," maloko o ka Palapala Hen)fJele a pau eole wahi olelo iki e hoele anattvie e noho hoo<nalamalam& o lesu i oa mea hjlinai ia ia. Aka, me hp mea ls e i ana o Lw.M»gareta ma kou waha. Mai bele oukoirt*o lesu la, e bele mai no io'u nei, aole po 'ojßsu e ao a hoomaha ia oukou, owou o Lui Mngereta ka mea ūana e ao, a na'u oukou. Makehewa ke heie aku j ola la o lesu, owau ka pohaku oukou. Aole hiki ia ia ke hoomalam'eiama ia oukou, eia me a'u kona malamalamsi«a pau Aole no oia he kahuna nui - Sfa'- r no quko#e hoolaana aku ai, owau no ke kahuna nv}an)hakahaka nona, e hoolauna inai nei. Aole anei oko Lui Magareia hoi) ''ana ia ia iho i lunakanawai kiekie, he likf " o ka'u hooholo, oia ka Kristo- >> ao aoa, oia ka ke Akua » nei au ma kona noho hoohoj >ka hele mai i o'u nei, oka heie no ia i,o f .sto.'la, o Kristo wau no oukou, owau no ke 1 »a me oukou. I ko makou nana aku, heAjbe like loa ia me ka Kriato i wanana ai ne * ( " Kristo wahahee. M»r 13:21, 22. a me ; <aka )a o-ka hewo, a Paulo i wanana ai, oho ana i'ka luakini oke Akua e ; a iho he Akua ia. 2 Tes2:4. K oe ia'u e hele au i ui Lui uai ko'u kuhihewa. Ke bai^u' v s<rt ati .\e ka hoa, makemake nui no au e laona aku ia ia ia, ke ike au he „like ia msa i ao ia mai e Kristo, oia hoi, ke ia'me ka papa aku ia oe aole i lunaka;na'īiar"kiekte, me hoi he pono i na kanaka a pau ke uoi. pololei aku i ke Akua i loaa ke ' akamai a me ka ike, eiike me lak 1: 4, Mat 7: 7, 8 Alaila e hauoli au me ka muhalo, oiai, eapono ana ia i kou hookiekie ia ia, e hoole aifa hoi ia Kfisto aole ia e launa hooholo inai 1 ka oiaio iloko o ka puuwai o kela a me keia e paulele ana ia ia, 'aoie hiki ia makou ke maoao ua ao ia oia e lesu, aole paha makou e waiwui nui ke launa aku i ka mea me ia. O kamea kukulu ia ia iho me he paku la ma-

waena o kaoaka ame Kristo, e pale ana ia lakou mai o Kristo aku, be like ia me ka mea hoole ia Kristo ame ka hehi ia is. I mai oe o ka hoolohe a me ka hooko i na mea i hooAlena ma, aole ia he hehi i ka Moi, nana lakou i Hookohu i mau lunakanawai kiēloe. Ae, n» ka mea, ua ike na mea a pau he mau lunakawai kiekie o Mr. Alena ma, aoīe mea kanalua, aka, aole ike na kanaka a pau ua hookohu ia o Lui Magsreta e lesu. Kristo i lunakanawai kiekie. Aole nele o Mr. Alena ma i hoike maopopo loa no ko lakou hookohu ia, aka, nuhea na hoike oinio e maopopo ai ka hookohu ia o Lui Magnreta ? E kuhikuhi oe ikn Baibala e hau!e lon oe. Aole wahi olelo malaila e hai ana 0 ka epikopa o Roma ka hope Moi no Kristo a o na epikopn e ae na lunakanawai kiekie. Aole loa, mai hookahuli wale oe i ke ano o ka huaolelo eknleaia 8 me ka huaolelo oukou 1 men e koo ai i kou manao, ,aole hiki. No* laila, mai hilinai loa oe i ka hooholo ana o na ppikopa ma na ahaolelo. Oia iho la, ea ! Na na ep&opa i hooholo i ka epikopa Roma i hope Moi nana lakou i hoonoho i mnu lunakanawai ! Oia hoi ua hui oa epikopa a pau »• honkohu ia lakou iho i hope Moi a i mau lunakunawai kiekie, a o lakou iho la no na hoike no ko laHou hookohu ia ana ! Aole mnalea aku a koe ! Auhea la kou hoike oia Auberete, o lesu ka mea nana lokou i hoonoho i lonakaoawai. Ina o na epikopa wale no na no lakou iho, pono loa ka manao uahoohuiia lakou e S»tann e hehi ia Kristo ilalo a e kukulu ia lal'ou iho iluna.

4. I mai oe ina i ao ia au n leau, ioa ua hai mai oia ia'u no na hooholo ana o na ahaolelo ekaleain e hoomohala ana i na mea honpaapna ia. E hai au in oe e ka hoa, he nui loa na kumu nana i hai mai ia'u in mou meo. Ua heluhelu au i na moolelo o na ohaolelo ekalenin a hiki i ka o liliha o ka puu. Aole nae nu i ike he mnu moa hoomohala ia. Kuhi kn on e Aubercte, o kela ohaolelo ma le runulema, Oili, 15, ka mea nana i hooholo mun, no kn okipoepoe ! Aole oe i ike ea, iie umi makohiki a keu mamua ae, ma ka hihio ana o Pctero i lopa maluna o ka hnle o Simona, i ao in ai oia aole e kapa nku i kokahi konnku ho haumia, a helo ia malniln a Kainareia a ike i ka iho ana o ka Uhane He-

molele maluna o ka poe i akoakoa ma ka ha!e o Korenelio, oia ka hooholo o ka luoakanawai kiekie loa, lesu Kristo, he mea ole ke okipoepoe, he like wale no me ka okipoepoe ole, Oih 10. Oia ka hooholo oiaio, ba hooholo o ka Uhane o Kristo maloko o ka naau 0 Petero ma, Korenelio ma. Oia ka hooholo 1 mobala ai, a pau ke kuhihewa o Petoro a me oa hoa ona. oka hana aka aha ma lerusalema aole ia ka hoohoio, o kahoolaha no ia i 4ta mea hooholo kahiko ia e ka lana hooholo oui. Pela hoi ka hooholo o ka ahaolelo Nike, nana i hooholo he Akua o Kristo. Pololei ka hooholo, ua ae like no kaua. Pela no hoi ina e akoakoa 318 mau luahine ma Lahaina a hooholo he Akua o Kristo e ae no BU, pololei no, o ka mana hoi oia aha laahine, elike no ia me ka mana o ka aha o na epikopa 318 ma Hikfi. He mana ole no o lana a i elua, aole i mohala ke kuhihewa, he hooholo kamalii wale no. O ka liooholo io a'u i ike ai no ke Akua ana o Kristo, aole a ko ka ahaolelo o Nike, aka, ekolu haneri makahiki mamua aku, ia īesu "e holoholo ana mawaena o na mauna a me na awaawa o 6alilaia, maka moanawai, ma kela kapa o loredana, ma ka mauna pahaohao, ma Betania, ma lerusalema, ma ka mala o Getesemane; ma ka ike hoi i kana ao ana, na hana mana, kona make a ala hou ana, malaila ka hooholo a'o i ike ai ao ko Kristo Akua ana. Ka k« Akua, ka ka Uhane Hemolele hooholo, ko lesri ponoi hoike ana ia ia iho he ano Akua, o kana hooholo hoi iloko o ka naau o Maria ma, Toma, Setepano, Paulo ma, oia na hooholo o ka liinakanawai nui loa e paij ai ko'u knhihewa ame ko'n kanalua. ooe nae c Auberete, i kon heluheln ana i ka moolelo no lesu, aole i ike iloko olaila kekahi mau mea e hooiaio ana o ke Akna no ia ! Aia ka a ekoln haneri makahiki mahope iho, a akoakoa naepikopo 318 o Nike, akahi ka oe a ike i ka hooholo e akaka ai ! Nani kou hilinai loa i ka hooholo o Jia ebikopo, mea ole ka hooholo a ka Uhane Hemolele !

Pc!s nr. ihn- 1 - 1 " P i-„„. na nui aoa, aole no be hoohoio a mohaia mai. Hooholo pololei kekahi, hooholo kuhihewa kekahi; maikai kekahi, ino maoli kekahi hooholo, luhi hewa ke hoike nni aku. Aiaikeia he hooholo ahaolelo i hookumuia maluna o J?ekahi ho'oholo inua o ke Akua, alaila hiki |ke aponO ia, ina aole, lie mea ia. 0 ka hooholo o na aha ehikopo, aole ia he mea e Lilinai aku ai. " E makaala o puni."

5. He wahi mea ik: ka'o ia oe e ke hoa, no kau i aūa, " Ina i manao o lesu e noho hooholo 130 k«la mea keia mea, ina ao!e oia i hoouna i kona mau apoto!o. E hiki ole anei ia oe ke noonoo i wahi hana kupono i na apotolo, ke ole ka hooholo ane lunakanawai ? Kainoa ea, no ka lohe ole o na lahui i keia nn hou no lesn, e pono i na apotolo ke hele a hoolaha i lohe na mea a pau ia lesn he Kolahala, he 'Kahuhipa, a he Kumua'o uo lakou. Kainoa, alua, oo kanuha a paa kiki o ka naau o kanaka; īohe no lakon aole nae hele i o lesu la, no ka puni i na knko o ke ao nei. Nolaila, e pono ina apotolo ke noho hooikaika, a paipai, a hoalaala tnanao, .1 koi akn i na mea nuha a paakiki e holo i o lesn la o palemo ika make mainoino. Kainoa, akolu, no ka nni o na kumu hoopunipuni e hapuku a e huki ana i na kanaka raahope o lakou, i hanmana na lakou, aole e alakai pono ana i o lesu la, e kukuhi ana kekahi poe ia lakou iho i mau kalahaia, iuau nwao, i hilinai mai ai na kanaka ia lakou, aole hele pololei i o lesu la e ole ai. Nolaila, pono i na apotolo ke kn pale man na man hoopunipnni la a pau, a hooiaio muu imua o kanaka i ka pomaikai o ka hilinai ia Kristo, a i ka poino oka haalele iaia. Aole anei he wahi hnna makankan keia na kaiia na na apotolo liilii. e ka makamaka, he kaawale ka hooholo mnna ana. Oiai, aole i pan na kanaka ika lohe, a pau ole hoi ko lakou 'naaupo, nnha, paakiki, pnni ia Satana, puni i na kumn wahahee, nni ka hana a na mea i hoounaia e a'o. Ai;i nae a pau na kanaka ika lohe, a pau na keakea, a nakni a hauoli nakanakaa pan i ka hele i o lesu la e a'o pakahiia eia, a e koho iaia i hoa a i alii no lakon, alaila, pnu ka hana a na apotolo a me na kumu. no ka mea, ua hiki ka manawa maikai a leen i wanana ai, " E pan lakou ike a'oia eke Akna." loane 6:45, a Paulo hoi, " Aole e a'o lakou, kela keia i kona hoahanan e i ana. E ike i ka Hakn, no ka rnea, e pau lakou i ka ike ia'u mai ka unkn a ka mea nni o lakon." Heb. 8:11.

6. Ahewa ikaika mai oe ia'u no knn olelo i ka hapalaia o ua kope a me na unnhi'na Bnibala. Kainoa o kou kuhiknhi koke mai ia i ke kope hemolele loa hapala ole ia; aole ka oe i hoike mai I No ke aha la ? Eia, e ke hoa, no ko kaua ike like no ua hapalaia na n pau. He unuhina nae kau e hooia nmi la ua hemolele lo«. oia ka Vulegnta; he hooia wale nae kau, >'•; hooiaio. E hiki anoi ia oe e Auberetc, Ue hai mni noloko o !cc kope hea la i unuhiia ai ka Vulegata ? A ina aole oe i ike, mahea e akaka ai ia oe \ aole i hapalaia kela e like me na kope e ne ?

A ina na ike oe aole noloko o ke kope hookahi ia, aka, no na kope hapalaia he nui i waeia ai kona man helohelu ana, pehea e akaka ai ia oe ona heluhelu oiaio wale no, aole he hapala kekahi i kopeia mai iloko o ka Valegata ? Aole no oe i ike. No ka nnnhi ana hoi o ka Volegata, makehewa oe e kaena waie ai i kona hemolele. Nui no na unuhi hemahema a paewaewa, hiki no ke hoike aku ke makenmke oe. Pih» nae Ke Au Okoa i na mea a kana ke hai akn i keia manawa; ma ka nana nae i kan olelo na maopopo ke knmu o kon kaena i ka hemolele oka Vnlegata. Aole no kon nana ia ia a ike pono i kona ku like loa me ka Hebera ame ka Helene, aka, no kon maa ma kon wa opio, i ka ae makapo aku i ka booholo ana ana ehikopo. Aole makoa ae wale, aia ike he kumu oia hooholo, alaila ae aku; aole no he koma oka hooholo ona ebikopo he hemol'ele loa ka nnnhi'na Vnlegata, kumo popo wale no. Jna na ikeoe he» knmn paa e hai mai; aka, aole paha oe e nana i na knmn, hilinai wale oe i ka hooholo a na ehikopo, he Akaa na ehikopo. Aka, aole an e hoole ana i ka maikai o ka Volegata, he nnnhi'na maikai no. Eekahi no ia ona mea mahalo naiia no ka pololei a me ke kn like o kana olelo Latina me ka Hebera a me ka Helene o kope. Aka, i kona pololei loa me ka hemolele, aole mea e ae akn ke makaukan ia i ka hoolike i na olelo; aole no he unnhi'na ma ka honaa nei i hemolele loa, aole hoi e ikeia ana ia mea a maa loa akn; no ka mea, be hana kanaka ia, ahe hema- / hema na hana kanaka a pan. O ka nnuhi'oa Baibala Hawaii ke oki loa, na ike no oe i ka huikan, he onnhi he wehewehe mao a maanei. Ana pololei no ka'n i olelo moa ai, aole kanaka Hawaii i ike i ka pauku hapalaia a me ka paukn hapala oleia, ke ole ia i maa ina olelo kahiko. A ina e kanalua ia i kahi ana e heluhelu ana, pono kona kanalua, aole hiki ia kaua ke ahewa aku, no ka mea, pehea ia e ike ai ? 7. I mai oe. " Eia kekahi mea e maopopo «j 1«a kika>iia 1 AluaiLa '. w*moo hooholo, o na mes i olelo mai i ko lakoo aoia e ka Ehane Hemolele, a e lesa paha, ua bohewa lakou " O Paulo kekahi i olelo mai i kona aoia e lesu. Gal. 1: 12. Ua huhewa anei o Paulo ? Malia paha aole ou manao he huhewa a paa i olelo mai i ko.lakooa * aoia e le3u; v -o na mea wale no paha i olelo wahahee mai pela. Ina hoi peia, e nana oae ika logika oia noonoo ana. Penei ke ano : No ka olelo wahahee a Monetano ma aa aoia laua e lesu, a hohewa, nolaila pooo oie ko Akeike paipai ana i na kanaka e hele io lesu la e aoia'i ! Holo ea ! No ka olelo hoopunipuni o kahi keiki lapuwale oa aoia oia ma ke knla ma Ahuimaou, a huhewa, nolaila pooo ole ia Auberete ke paipai i na kamalii e hele i na kula la ! No ka hai hewa o kahi kanaka i kona aoia e Lai Maigret, a hnhew», nolaila pono ole kanaka hele io ua Lui Maigret ke aoi&'i! Lilo ka ke ao pakahi aoa a Icsu ika poe hilinai ia ia i mea ole, oo ke kaena lapuwale o kekahi ua aoia oia e ia ! Ma ke kuia bea oe iao logika-ai ? Mai kuhihewa oe e ka hoa, e biki ia oe ke hoolilo rka aoho kuma o lesa iwaena o aa haomanaoūno e laana ana ia ia. ma kau kaena wale i ka "hohewa," o ka poe oiaio ole. Lubi hewa kou kamailio loihi no ua poe la i kaena ia lakoa iho. Aole pili ia i keia a kaaa e kaka nei. Oka hnhewao ua poe lapawale la, aole ia he mea e maopopo ai ko'u kahihewa i kuu maaao ana he Kumuao o lesu no na mea a pau i hele i ona le mamuli oJsana olelo. Mat. 11:28,29 Aole oe i ike ao'.e oe i lohe i mea hookahi mai kinohi mei o ka hoooa, i hele io lesu la e aoia ai a hnhewa iho.

Ina i manao oe, e Aoberete, e hoohalike ia'd me oa poe habewa Ja t ina oa hilihe<ra paha oe. loa ua lon ia oe kekahi olelo a'o e i aoa ua aoia ao e laea, s e ka Uhaoe Hemolele paba, alaila u» like psba ao meUkou la. Aka, ioa aole oe i loaa pela, ioa ua ku ioo hoooa w»le paha ia maoao anūlokAmai o kou opu. Aole ia e ili maluaa o'o, e hoi ao maluna o kou poo iho. No ka mea hoi oaloko o kau olelo, ike au i wahi kaeoa aoe like me ko aa poo 1«, i fcao i aoa, "U* aoi o Lui Maigret, ma fcoa waha, e kaeaa aoa ua loaa ia ia fca Uhaoe Heniolele. a lilo ia iiaoahooholo kīekie, a e pooo i oa kanaka a <paae hoolohe ia ia me he Aleoa la. Honnw hoi&e olua oo olaa iho, a e biki i oa kaki Hawaii e heluhelu ana, ko oana iho a h oholo. owai ka mea ane like me Mooetaoo ma, Tayk)it' Southcote ma, owau anei, o olua paha ? O ke "garatia" hea la ka i haawiia nau ? O ko garatia aoei e hai paewaewa aoa i ka olelo a kou hoalaona ? O. ke garatia hooha maoao ino e kapa ai ia ia he mea kaeoa walei ka mea ana i kaena ole ai ? Ua kaeoa oo au aole nae ia'u iho, a ke makemake oei aa e kaene hou aku i ka inoa oko kaua Haku leea Kriato, i kona lokomaikai lua ole, kooa "ak&hai a haahaa ma ka oaau, kooa hoowahawaha ole i na ilihune, na makapo, na kamilii, e ake nna ia "e hele mai lakou a pau" i ooa la, e lilo ai ia i Ponahele, i Kumuao no lakou, e pau ai ko lakou "lubi a kaumaha," ko lakou kuhihewa a kaoalua, a " maha" lakou. Aloha oe e ka makamak, Akkiki.