Ke Au Okoa, Volume III, Number 47, 12 March 1868 — Untitled [ARTICLE]

Ke kaula hehena o Kona Hema.—l ke kakaliiaka o ka Poai>no iho nei, ua lawe ia mai o J. Kaona, ke kaula hehena o Kona Hema, Hawaii; a i ka Poakahi iho nei, ua ninaninau ia oia, a me kekahi mau hnike, ina aole he Kumu knpono e malama ia, oiai, he kanaka ano hokae oia i ka pomaikai o ka iehulehu ame ka maiuhia. O keih Kaona, oia no ka mea nana i paha iho e waiho o Kupanea no na !a elua me ke ano make, aohe hanu, a he hikino ia ia ke hoihoi hou msi i kona ola. No ke ko ole oia wanana ana, mahope iho o kona lilo ana i hoa noho no ka poe mai pwpule, ua hoi akuoia i Kona Hema, a mnlaila oia i alakai hehena ai i kekahi lehuiohu olaila, me ka olelo ana, a ka la I o lanuari iho nei, oia ka la e hiki mai ai o ka Hooia; a o ka poe e haalele ana i ko lakou mau waiwai a me ko lakou mau aina, a hoi

naai e,-*obo pu me-ia Ija lUaKin'i, a niki mai k"e kakahiaka o ua la la, alaila, o lakou wale no ka poe e ola ana i ka hoopai a ka make. Ms keia mau hoohuli hehena ena, ua nui ka poe i huli mahope ona; a ma ka Poakahi iho nei, i ike ia aku ai ka poe i huli ma kaoa, me na lole keokeo wale do, me he poe la e noho aku aaa i ke anaina a kekahi akua makani i noho iu iluna o kekahi mea. Ka mahina o Maraki —Ka mahina o Maraki oei, ua hoomaka mai kona komo ana i keia makahiki me na makani " nahu ukn; a me keano puanuanu pahi pelu." Mai kela pule aku nei, ka hoomaha ana o ke kau ana mai o na ao panopano ua i ke aouli, e hai mai ana ike ano o keia mahina. Aka, ua kukai ia mai la no e du ao ua, a hiolo amaamau mai la, me ke kiponapona ia iho e ka pnha ana la. oka ua, ua makemake nui ia no ka ulu ana mai o na mea uliuli, a ua ike ia aku no kona mau hopena, ua hoopau iki ae hoi i ka ona aoao puu, a me ko papaala o na kuaiono ma ke kua aku o ke kaona nei. 0 na niea wale no nae i ane poino, oia no hoi ko kako'i mau kuna pili aina. Ua nahaehae na pea, a ua mokumoku na likini o kekahi mau kuna. Ma ka nana ana nae, i ka nui o ko knkou mnu kuna hoio pili aioa, ua kaknikahi no na poino i loaa mai, a ma ke akamai o ka malama ana o na hookele o lakou i ua mau kuaa nei, aole no paha e lelele ka oili o na ohua eemoku. No ke alo alii. —Un hai aku mukou i ka hoi ana aku o ka Moi i ke ahiahi o ka Poakolu o keia pule iho nei; a i ke ahiahi o ka Poaono iho nei, ku m»i la kekahi kuna mai Molokai mai, me ka hai mai, ao|e i ku aku ke kunn Kamaile. Ua ane lele no ka hauli aka, ma ke ku ana mai o Kale Lte, ua hai la mai ua ku aku ka Moi iLahnina. Ke omaimai o ka Mea Kiekie, ke'lii Kiaaina Wnhine o Hawaii, ua oluolu loa ae nei ka lumilumi ana iho a ka mai ia ia. I ka Poai.i Hdlumanc.—Ua polooi ia mai makou e h»i nku i na hoa n pau lon o keia puali e halnwai ae lakou a pau-loa ma len pa o ka Halealii i ka hoea ekolu o kein nhiahi (Poaha) n pela no hoi ma kn Pooha o keia pule ae E hooko ia keia i pono oi, elike me ko oukou mau manao alohn olii.

He hale noo e kckulu u ana.—Ua ike iho mnkou, eia ke hoomaka ia nei ke kahua oka |ale hou, o Kapena Loke, ma kahi e ku nei kona keena oihaoa, ma kahi hoi o ka pa kaulana i ka wa kahiko o Mikapalani. E kukulu iaann he hale ilunn a ilalo, a he unihopa wolo do ka pohaku e kukulu ia ana. Ke pna pono kona bale, alaila, he mea no ia e hnomau like mai ai i ka nani o ke alonui Kaahumanu.

Makenw ka Pei.e.—Al<i ka I'iKihii la 30 o Jun. nei, nia ka liora 8 oia Po, ua nui k;i malamalama ka Paii kapu o Kahoalii ; ua hele aku niaua me l»hi Pake kuke o ka liale hookipa ma Kilauea, a hiki maua i ka wai a kamahu, i nnna aku maua ilaila .e huai mai ana ka Pele e like me ka waikahe nui he palahalaLa ke kahe ana mai, nana 'ku ula lanna ole olelo aku la au i ua wahi Pake nei, "E kii aku oe ia Mr Kaina ma," ua kii no keiu, pīi aku la au aka hale nana Pele, ua hana ia maluna ae o ua pali ka.pu la nana ilaila. Eia nae, aole e liiki ke kiei aku i lalo na ka nui o ka v?ela, he hapaha mile ke kiekie o ka pali a hiki i kahi a ka Pele e kahe awai nei. Nana'ku no hoi i ua mea o ka ula, weliweli launa ole mai, Nui na ha a ka pele ia Po, na kani e like me ka pu kuniahi, a oi aku no nae ke kani ua paapaaina ke a o lalo i ka hoakeia e ka Pele, i ka hiki ana mai o na wahine i kii ia'i e kahi Pake aole o kana mai ka olioli i ka ike ana : ka mea hou a Pele. oka mea maikai loa o ko makou kau pono iho maluna, malalo pono ae ka Pele lealea maoli makou ke nana iho i na hana kupanaha o ka niea mana loa.—S. Ekekiela. Make ika leo. —I kela pule aku uei, ua loaa aku kekahi kanaka o £amaka kona inoa ma Lihue, Kauai; a ua paa pu i kekahi lio hou ana paha eao ana. He mea kuluma no 0 ko kakou poe ao lio o Hawaii nei, ka nakii ana ia iakou iho me ke kaula likikini a paa ike kino o ka lio, i kumu e haule ole ai mai l<a lio mai. Ma ka make ana o keia kanaka, me he mea la, ua hina iho ka lio, a kau maluna o ua kanaka nei, mamua ee o ka manawa, e hiki ai ia ia iho ke wehe mai 1 kona paa loa ana ike kaula likini. Aka, he mea pont> ioa i ka poe ao lio hou, ke makaala i na hapakue a me na ulia wale. Ka M"KO Hoku Ao.—Eia no keia wahi moku lawe i ka al«na maikai ke ku nei raa ke awa 0 kona Kapena o 6inūmu opio, nana i hookele akamai ia ia, ma kana huakai i na aina pouli, me ka loohia ole i kekahi poino, ua hookuu ia ka oia e noho ma kula nei no ka hooponopono ana i ta huke no ka Paeaina o Kilipati. Ua lilo aku ka hookele ana i ke Kspena hou o Tengstrom kona inoa oia keia hope aku. Ke kali ia nei o ka hiki mai o ua Kupena nei, alaila, holo aku oia me kana alana aiaikai ma ka pae aina o Nuuhiwa.

Ko Hawaii PonoiSl WAiiNOENūE.—Noka loohia ana iho nei o ka Luna HoopoQopono 0 keia pepa i ka poino, ma ka make ana 0 kona makuakane, nolaila, ua kapaeiu kekahi mau mea i manaoia no ka pepa o keia la ; a 0 kekahi o ia mau mea, he mau palapala na "Ko Hawaii Ponoi," a he leta na Waianuenue, e pane ana i ka haiolelo a Rev. Z Poli, ma Kawaiahao, ma ka la 16 o Piheman', 1868 -A keī i \>ralr n e -u.īīP rā "m£ū mea. Ma ke ku ana mai nei 0 ka moku Syren mai B'>setona mai, ua loaa mai i ka hanako 0 Bihopa ma, he pahu hao ano hou, e hiki ole ai i ka wela o ke ahi, ke hoopau i na mea oloko. Ka ukana nui nae a nei e malama ai ona buke waiwai. Ke kaumaha 0 ua pahu hao nei, he 3,500 paona; a i ka nnna aku. me he mea la, ua maluhia io no mai ke ahi, a mai ka poe kalohe mai. No KiLiUEA.—I kp ku ana mai o ka mokuahi Kilauea i kela a me ka Poaono o keia pule iho nei. ua ku mai oia me ke kakaikahi loa ona ohua. I kona ku ana mai, ua nahaehae kekahi o kona muu pea; aka, e hoomanao ia 110 paha, ke kunH) o ka hap% ana o na ohua, no ka weliweli i ke ino 0 ka moana 1 keia mau la. Alako ia eka lio —Ua hsi ia mai makou i ka auina la o'ka Poaono iho nei, i kekahi kanaka e hoi ana i Ewa, a hiki ma Kapapakolea, ua hanle iho la oiu m»iilu!ia mai 0 kona lio, a hihia iho la kona wawae i ke kaula a alako ia aku la, he mau anana paha ho iwakalua. Mai poino kona ola e ole ka loaa ana mai i kekahi pukiki; a na ia Samaria i hoopakele ae ia ia.

I ka Poaha o keia pule iho nei, ua lawe ia ae imua o ka Lunakanawai o ka Ahn Hoomalu, kekahi Pake nona ka hale inu kope ma ke kihi o Kolopo, no ka hoolako ana i ki wai ona ina kanuka Hawaii. Ua hoopai ii» ua Pake nei i ua dala elima haneri; a no kn hiki ole ke uku mai ia uku hoopai, ua hoouna ia i ka h«le paahno.

Ua kaa hci NEt.—O ke kaa nui aloalo ohua h maknu i hai aku ai i keia pule iho nei ke mau nei no k<>na lawe ana i na ohua mai ke kaona nku nei, h i ufta o ko awnawa n Muuanu, a peln no hoi ma ka aoao hikina o ke kulanakauhale nei. Aia no ūe manawa e hiki mai ann, e mnkemnke nui lon ia e ka poe hele wnwne na kokua o kein .kaa aloalo. Ka B.ub\la Hawaii—Ma ke Kuokoa o ka Po-'ono iho nei, inakou i ike iho' ui, ua pnlnpnla mai o Rev. E. W. Knlaka o Kawainhao mainua ihi> nei, " ua mnkaukau nn hua kepau i ka hoonnho ii no kn Bflibals Hrmolele mc na kuhikuhi ma na nono " Un pau ka i ke pai in ke iKauoho Kahiko; a o ke Knuohu Hou koe. Moku ika wili palaoa.—Uii hai in mni mnkou, i ke kakahiaka o ka Poah.i o keiu pu le iho nei, uo moku pu ka lima o kekahi Pnkn i ka wili palaoa, ma ka hale hoomoa palaoa o na Palee, ma ko kihi o ke alnnui Ma unnkea me ke nlanui Moi. 0 kn mnknnla oia kn hmiolelo kiai, i ku malamn pono ana i na mon ulia wale.

Ue lio i paa pii i ke kaa. —1 ka nuina lu o ka Pouono iho nei, elike me ka mea mau o Honolulu nei, ka lulumi mau o na kanaka ma ia auina la ma na pipa alanui. Mawaho iho o kahi o Ahuna ma ke alanui Nuuanu, aia hni, holo mai la kekahi kaa mauka mai me ka luluu i na ohua oluna; a halawai mai la me kekahi kanaka e alakai aku ana i ka lio makai aku nei. I ua kanaka nei i ike aku ai i ke kaa e holo mai ana, hoohuli ae Ia oia i ka lio nna e kai ana ma kahi kaawale. Aka, ua lohi loa nae kana hana ana pela, no ka mea, ua komo koke mai la kn huila mua ma ka huila hope, a ua paa pu iho la ua lio nei mawaena ona huila, a hiki ole ka oni. Na ka oni ole oua lio Bei i hoopakele i k'e kaa mai kona nahaha ana; a ma ka wehewe he ia ana o kekahi huila, ua hemo mai l'a ka lio me ka poholehole o kona kino.

Maee kanikoo i walohia. —Aole i luuluu wale i ka paumako no ka hoopuka ana aku ma ka kakou pepa o keia kakahiaka no ka make ana o Hon. lona Kapena; aka, ua walohia pu no hoi makou i ka puaua ana aku, ua haalele mai la kekahi o ka poe nana i lawe mua mai i ka alana o ke ola, i keia noho ana ma keia kae o ka lua, oia hoi o Rev. A. Thurston, (Kakina.) Ua hiki mai oia i Hawaii nei mawaena o ka poe mua o na Misionari, i hiki mua moi ai i ka M. H. 4820, maluna oke kialua Thaddcus. Amai ia manawa mai no kona hooipo ana a kulaiwi ia Hawaii nei; a hiki wale i ka aui ana aku la o kona mau la. Ua make oia ma ka hora 8 o ke kakahiaka o nehinei; a e hoolewa ia ana kona kino kupapau ma ka auina o keia la i ka hora 4

Pili Kino—la Kilauea i holo aku ai i ka auina la oka Poakahi iho nei, ua kau aku Ia ka Mea Hanohano Hon. Col. D. Kalakaua; aua holo aku la ika mokupuni nui. Iko makou lono mai i liolo aku ia oia i ka aina " makani apaapaa"e hooluolu ai; a mailaila aku oia e holo ai " i ka lai mplino a Ehu." Aloha wale kooa ike ana aku i ka aina, oona ka mokani mele mau ia, a me Kekahahonona ka pohu, a me ka lai kaulana. Mawaena no hoi o na ohua, o ka Hon. D. K. Naiai paakai, LunakanBw«i Kaapuni o Kohala, kekahi a makou i ike iho ua hoi aku oia.