Ke Au Okoa, Volume III, Number 50, 2 April 1868 — No ka moolelo o Kanewailani. [ARTICLE]

No ka moolelo o Kanewailani.

E ke Au Okoa. e ; Aloha haua : Ke nonoi aku nei au ia oe ina he mea hiki, a ina he mea oluolu e hookomo iho ma na kowa kaawale o ko kakou Nupepa i keia 'kumu manao malalo nei.

Ua ike iho au i ka moolelo nona ke poo e kad ae la maiona. Oia no ka'moolelo o Kanewailani e puka nei, ua noonoo iho au, a ua hoomaopopo iho no hoi au, ua pili loa na olelo o ua kaao nei i ta mea nana e hoopuka nei, no ka niea, o ua Eanewailani nei oia no o Kanepuu. E naiia ika Helu Io ke kaao aia hoi maiaila "aaina i kapaia ma ka olelo-o ka pae aina aikanaka, a oia kau e unuhi aku ma ka knkou olelo. • Eia na inoa o- na aina nui. O Waihau (Hawaii) o Uihama (Meui) 0 Ahna (Oahu) o Aikao (Kauai), a be mau aina liilii iho o Kaimalolo kekahi o na aina liilii, (oia no o Molokai,) malaila no i hanau ai o Euaepau ma ke ahupuaa Ilunaikawao, o (Kalawao) no ia. Ke ano oia wahi he kakaipali ma ke kua. He moana kai uli ma ke alo, a ma ke komohana, he ahua kula. e koHke ana i ka lua kai o Kauhako. makua o Kanewailani ma, o K. Maoloho ka makuakane o Kekahalaumano ka makuahine, (Kekahamano), hanau o Nawahineokamae w, (Nawahine), a He kaikamahine mai, a o Kapa-u o Luukiakaa'na w, (Luukia) e ola mai la ho i Kuliouou, he lune. aku kona hope, a o ua J. K. Kanepuu nei e honalonalo nei me ka nalo ole, no ka mea, o ka moolelo ana e hoopuka nei nona maoli no, aole no ka mea e. Ua olelo ia hoi, ua hanau ia o Kanepuu ma ke ahupuaa Ilunaikawao, ma ka mokupuni o Kaimalolo, oka pae aina aikaoaka i ka M. H.1724 a oi aku, a ina eliolona ka 7 ā e kau iho i ka 8 ma kahi o ka haneri, alaila, ua kupono i ka M. H. 1824 aoi aku. Ua oleloia ua hele aku lakou mai Kalawao aku a noho ma Halauwai (Halnwa), ao kula palapala malaila, hele hou no a noho ma Pukoaku (Pukoa). A no ka ike ana iho no hoi kekahi aha ae nei helu i hala, aole hoi i loaa ka hana a ua kamalei nei a kakou. Aole hoi i loaa ia kakou ke kumu e hauoli pu ai me ia i keia moolelo, no ka mea, ua ku wale oia, a no na kaikuawahine ka olelo e puka mua nei. I ka nena aku, ua hoopiha waie i na kowa o ka pepa. E ninau ae Ua ike anei oe e Molokainuiahina ? Haina: Ua ike, aka hoi, ina paha, ua haawi aku oia he mau dala no ke ola o ka pepa ma ka hoopuka ana i kona moolelo, ua pono ia, a i ole pelo, ke makemake nei makou e hoomoe aku ia inea ma ka papa, a e hookomo iho i mau kano malaila. n<> ia hoi, ke hookomo kanalua ole aku nei 1 j i keia Episetole ma ka waea telegara|ia o ke " Au Okoa." Molokai.nuuhina.