Ke Au Okoa, Volume III, Number 52, 16 April 1868 — Untitled [ARTICLE]

E hoomanao ia, u ka Poaono ae nei e hiki mai ana, a-ma ka hora 12 o ke awakea oia la, e wehe kino mai ai ko kakou Moi KapuaiT7a Lokomaikai i ka Ahaolelo o keia Kau, no ka hana a nie ka hooponopono ana i ko kakou mau kanawai. Aka, e ike ia m>> na olelo ma ke Kauoha o ka kakou pepa o keia kakaliiaka, nu waiho ia i Kona Makuakane, Mataio Kekuanaoa, ka Alihikaua, a ine ka Mea Hanohano Elisha H. Allen, ka Luniikanawai Nui o ka Aha Kiekie —ia laua ka wehe aua o ka Ahaolelo 0 keia Kau. E iiinau mai no paha auanei ka poe o ke kua o ko kakou mau mokupuni, " Aia aku la la hoi ihea ka mea hoi naua e wehe mau nei Ika Ahaolelo—ka Moi ?" Ke pane aku nei makon, ua hala aku la Oia e hoomaha aku i ka poe "e u ana iloko oka popilikia." Oiai, ma ke ka aua mai o Kilauea i ka Poaouo iho nei, ua ahai mai oia i ke kaona nei i ka lono pilihua, kaumaha i ka manao ke kaana iho—o Kau, he aina i hoopoino ia me ka weliweli uui—ko iaila poe ua kohana, aohe mau home e hoopuinehana ai ia lakou ! Ua kaumaha loa na nu hou i hiki mai, mai laila mai; ua make kekahi poe ina pali hauee; o kekahi poe hoi, ua ale kouana a emoole ia _aku lakou e na ale o na kai hoee; ao ka 'mauna lioi, kc p'iai mai la ia mao a maauei, r me ka hookahe mai i kona mau auwai ahi pele ! Ua hoalii iho ka eehia ame ka weliweli maluna uia apana, kahi o ua home i hooulupaia i ka houua; a o ko laila poe hoi i koe e ola la, aohe loaa hana, no ka mea, o ka honua, ua nakaka mao a maanei; a he maka» ka imi wahi hana ana aku, a ua kau mai ka liia o na poino !

0 na haole, ua anhee aku lakou ma na wahi e poino ole ai; a o-kekahi poe kanaka maoli, na holo aku i Puna a me Hilo, a me kekahi mau wahi e ae. Aka, ua koe iho no kekahi hapa nui o ūa kanaka i ike ele i ka lakoa mau mea e hana ai no ko lakou pakele a me ka poino paha; a he poe no hoi e knpono ole ai ma ka nana maka ia aku e ka poe i loohia ole ia eka popilikia. Ma na lono no hoi i pa-e mai, ua kahe ka pele mao a mao; na nak.ika ka honua, a ua ūoopuni pn ia, aohe mau wahi e puka aku ai i pakele, koe ma ke kai.

No keia mau poino weliweli i ulia mai maInna o kekahi hapa o ka lahui; a me he mea la, ua lohe koliuliu ia aku >»o lakou mau leo u me ke noi ma ka paepae wawae o ka noho alii. Nolaila, : ao!e i pale ia ae ia mau leo hanehane aloha o ka poe pilikiu, aka, ua 'hoomakaukan ia ae he mau mea e na ai ko lukon mau makii punīuniu, n e- hnonunu aku ai iko lakou man poino e ae. Aole no hoi oia wale no, aka, oko kakou Moi iloko o koua puuwai alionui pau ole, ua hoolilo Oiu iaia iho ponoi, e hele aku i ua apana aina la i hoopilikia ia; a mn kona hiki ara aku iwnenakonu o lakou, e haawi akn oo Oia i ka hoolanalana maikai, a me ka hooluolu kupono ana aku ia lakou—e mahele ana me lakou iloko o ko lakou popilikia, a e pale ae hoi i ko lakou rnau hune !

A<jle no o makoa wahi kanaloa iki, ke kalawa ae o Ki'auea mii na m»kaalae o Kau, a ike mai ua poe pilikia la i ke kilepalepa ae 0 ka hoailona Moi; a pae aku ka waapa mua iuka, tne ka lono, ua hele mai uei ka oukon laui e huipu nie oukou i ko onkou popilikia, a e hoonana aku hoi i ko oukou mau kaamaha—A ke i ae nei makou, aole e nele ana ka o ana mai o na kukuna o ka olioli i ko lakou mau heleheleaa—a i keia kakahiaka, me he raea la ke ike e aku nei na onohi o ko makou inanao, i ka panapana a me ka hula,liula o ko lakou man puuwai, i ka hoomaikai ana ae i ka lani, no keia kokua kiuo Moi ponoi ana ! 0 keia hana a ko kakou Moi, he mea no ia e hoomanao mau ia ai iloko o na puuwai o kona lahuikanaka, oiai, ma keia lawelawe ponoi ana, ua ike puka oia me ka naau aloha, " i ke kanaka nui a me ke kar.aka uuku." Ua kupono a ua maikai no ia inanao ana, no ka me», he oiaio no paha, ke lawe wale aka no ka mokn i na mea e hoopan ai i ko lakou mau pilikia, ua ana iho 110 pahalakou, na lioopau io ia no paha ko lakou mau poiuo &ka ai, a me ka lawe ana mai ia lakou, mai kahi e mamao mai ai mai <ca popilikia mai. Aka, aole uae e like me ka ike kioo ana mai 1 ko lakou Moi, ua oi loa aku ia mea i ko lakou mau manao. ■ Ua hai ia ka moknahi Kilauea, a ua kau ia aku maluna oua na lako e kupono ai no ka poe pilikia; a i ke ahiahi o ka Poakahi iho nei, ua kau aku la ka Moi maluna ona, a uri holo aku la no ka apana o Kuu. E holo aku ana oia i na hapakai o Hawaii, a e pili ana ma kekahi mau wahi e lawe mai ai i ka poe i hoopuni ia i ka popilikia, ma kuhi e pakele ai Iykou, e like me ka hiki i ke kokua kanaka ke iiaawi aku. Ua ikemaopopo loa ia, ua kau mai ku poino maluna oia npana, & he mea knpono nae ia kakou ke kulon

aku imua o ka Makua Nui, me ka naau haahaa; fl no ka ike ana o ko kakou Moi, ua kau aku ka poino maluna o kekahi liapa o ka Iu hui i kuhea ia uku ai e noho ulii, uolaila, ua hele kino maoli aku oia, o hoouaua aku ia lakou iloko o ko lukou manawa o ka popilikia.

I ka hora 6£ o ke kakahiaka o ka Poaono iho ūci, ua ike la ka hoonuueoe una a ke olni mn ke kaona nei; he kua lilii wale no nae.