Ke Au Okoa, Volume III, Number 52, 16 April 1868 — No ke Ahi Pele o Kilauea. [ARTICLE]

No ke Ahi Pele o Kilauea.

Ma ka la 27 o Maraki iho nei, hora 6 o ke kakahiaka, ala mai la maua me ka'u wahine, mai kahi moe mai, me ko'u paa no i ka [wat ] ma ko'u lima, a ia wa, nana aku la maua i ke kuahiwi o Mauna Loa, aia hoi malaila ka lua o Mokuaweoweo, ua hoea ae he punohu uwahi, oia ka mua o ka ike ia ana, he elima minute i hala ae o ka hora 7, puka mai la ka uwahi o ka lua ia o ka puka ana o ka uwahi, ahe 10 minute i hala ae o ka hora 7, puka mai ana ka ulaula ma ke komohana, me ko maua nana pono ilaila, e hoolei ia ana na pohaha iluna, no na kapuai he kanakolu, a emi hou iho la ka ula ilalo, ia wa koke no, hookahe mai la kela i ka ulaula me he wai la, eono wahi i kahe mai ai ke ahi mai ka lua mai o Mokuaweoweo, a he nui ka poe e ku pu ana me a'u ia wa, ma ko'u home, me ko lakou uwe nui loa no ka makau. O kekahi poe hoi e ku pu ana me a'u, pii ke kai ia wa, a ina ia manawa no, loaa mai la ka lauoho pele a me na manu Oo, ua make nae lakou, e waiho pu ana me na lauoho pele. He 15 minute i hala ae o ka hora 7, ua uhi papau ia ke kuahiwi o Mauna Loa e ka noe, a o ka pau no ia o ko'u ike pono loa ana aku i ke ahi pele ia wa, alaila, komo mai ka manao makau iloko o'u, a ma ko'u noonoo ana, elua paha hora i koe, alaila, e puka ana paha ka muliwai ahi pele ma ko'u home iloko o na hora elua i haiia ae la maluna. Nolaili, e nnna iho kakou i keia mau wahi lalani mele, a penei no ia : " A Pohaku au o Hanalei, E pili ana me Lilinoe, Ka wahine noho kuahiwi." A haehae makawalu mai la ke ahi a ka wahine, mai Mokuaweoweo mai, a ke olelo mai nei hoi kekahi poe kahiko, aole lakou i ike i ke uhi pele nui mamua, e like me keia ahi, he oi loa aku no keia, mahope kakou e ike pono ai kahi a ka pele e kahe mai ai, a e nui ana paha ka poino Me ka Luna Hooponopono ko'u aloha, n i na keiki hoi na na e olele ana i na hua kepau ka anoi. Aloha ia oukou a pau. D. HOLOUA.. Ninole, Kau, Hawaii, Ap. 6, 1868.