Ke Au Okoa, Volume IV, Number 5, 21 May 1868 — Ia Auberete, no Petero he Poo. [ARTICLE]

Ia Auberete, no Petero he Poo.

Aloha oe e ke hoa— Nolaila, oia mau huaolelo Heleoe alua, petros a me petra, mai ka Waha mai oo o.lesu, i kakauia ai e Mataio, aua pololei kau unuhi ana, " O Petera oe, a maluoa oia petra e kukulu ai ao i kuu ekalesia." Ama ia olelo ua maopopo ko lesu maoao, aole maluna o Petero, ka pohaku hakioa, aka, muluna o ka p«-tera, ka pohaku apaapaa hq£ookoa e kukulu ai an i kona ekalesia.

Ina he oiaio kau, e Aubērete, ho unuhina o petros—petra no ka hua hookahi, kepha, heaha la ke kumu o ia hoopalua ia ana e ka mea unuhi ? No ke aha ka hoololi? Ina o petms ka uauhina no ke kepha mua, no ke aha i koho ole* ia ai o petros i unuhina no ke kepha alua ? No ke aha la i . hoololi ia ai i petra ? Ke i mai nei oe, "No ka mea, be kane o petros, a o petra, he mea maopopo i na inoa wahine !" He kumokaia ! Kamoa o ka ninau ia, i mea aha la ke kobo ana o ka mea unuhi i " wohine ? " Heaha auanei ka hemahema o ka inoa kane, petros—petros no ke kepha mua a me ke kepha hope ? Ke i mai nei oe, " A no ka mea hoi, ua maa na hale i ke kakulu ia maluna o na pohaku, aole maluna ona kanaka! '* Auhea oe e ka boa ? He inoa kanaka wale no anei o petros ? Aole anei he inoa pohaku ? He pohaku paa 4>a ia wahi au. Nolaila, āole no he kumu iki no ka hoololi. Ake hai aku nei au ia oe, aole no he kanaka nnohi e like me kau i olelomai la. Ina o kepha—kepha ko ka Baibala kumu, ina ua unuhiia o petros —petr>)S, aole petra, maloko o ka olelo Helene, oia h£i o "Petero oe, a maluna oia P<-tero." Aka, ke ike nei kaua ua loli ia no, he petra ka ka hua hope oia ka Heleue. No ke aha la ? Hookahi no kumu oia loli ana, aohe mea e ae, a eia no ia, aole he unuhina o petra no ke keph, akC, he hakina okoa no ia mai ka waba mai o lesu, ma ka olelo Hekne. Na ka Haku no i hoololi i ka hua hope i petra, i ike ka poe heluhelu he wuhi mea e ae kana e hai ana i pohaku kumu o ka ekaleaia, aole o Petcro ma.

Nalaila, makehewa kou kuhikuhi ana mai ia makou i na unuhina kahiko a me na mea hou, kahi i iike ka hua hope me ka mua, iro ka mea, he mau unuhina hemahema lakou a pau. Hookahi unuhina pololei, ona mea au i h?t mai la, oia ka Latina Vuregata, penei kona, " Petrus es, et super hane petratn." Hahai pololei ia i ke kumu Helene, oia " 0 Petero oe, a mnlana o ia petera."

Kuhikuhi oe i ka unuhi Hawaii ma loan. 1:42. "Ma ka hoohalike ana he pobaku." I mai oe, " Aole i olelo ia he pohaku keiki, hakina oka pohaku, ke." Ke hai aku nei au ia oe, no Ua hemahema oka unuhi ana. Ina i nana oe i ka aouo Beritunie, e ike oe, " A slone." He aoo pohaku liilii no ia. Aole n >e ia ka pololei lou, e aho ke unuhi ma ka olelo Hawuii, " Hakina pohaku," a ma ka olelo Beritunia, '' Rice of rock." No ka mea, o " petr»a" ia ma loane Helene.

Ke kuhi mai nei oe, ma kuu manao ana, o Kristo ua P« tera la i kapaia i kumu o ka tka!«sia. Nui no ka poe naauao i mnnao pela, aole nae i like loa ko'u me ia, I kuu manao, 0 |ta mnnaoio paulele kanalua ole o ka naau, oia ua Petera la. Ua ike no o lesu ia mea maloko~o ka naou o Petero n me kona mau hoa paha, ia ia i hnoia ni, " O Kristo oe." A oia olelo, "OKristooe, ke Keiki a ke Akua ola," i puka mai mai ka waha o Petero, ho wahi hakina iki ia noloko o kela paulele pan o kona naau, oia -ka Peter>, a o ka mnnaoio ka petcra a led!j i ike ai. Noluil», 1 ka puka ana mai oia olelo, " 0 Kristo oe, &c.," ma ka waha mai ona, paoe koko ae o

lesu, " Oia olelo au, o kou inoa ia, he Petero, he hakioa no ka petera, uia ka manaoio, a maluna o la petera e kukulu ai au i ko'u ekalesia." Kupono loa ia me ke ao ana ana Kaula a roe na Aposetolo. ' E ola ka mea pono no koua manaoio." H;ib. 2: 4. Rom. 1: 17. Gal. 3: 11. Heb. 10: 38 Oia hoi ke kumu o na Kaula a me oa Aposetolo, i olelo ia ma Epes. 2: 20. Nolaila, oka poe i lona ka manaoio, ka hilinai naue ole o ka naau ia lesu Kristo v o lakou oo ka ekalesia i kukulu ia maluna o ka Petera, aole hoi e lanakila na ipuka o ka po maluna ona. JVo na ki.' 0 kau olelo wale, o ko Kristo haawi aha i na ki ia Petero, oia kona hoolilo ia ia i poo, aole ia he kenawai no ka poe noonoo. Ke ike nei makoa, aole hiki ia oe ke hooiaio ia. oka mea lawe ki ma ka lima o kona haku, he puuku wale no ia ma ka hale o kona haku,. aole he poo maluna o ka halo. He oihana kauwa wale no kona malaio o kona haku, aole he poo ia maluna o na hoa puuku a me na hoa kauwa ona He oihana wehe

a pani kana mamuli o ka makemake o kona haku, aole mamuli o kona makemake iho. Lalau kau olelo. A ina he "aka" o Eliaki ma (Isa. 22: 22.) no lesu, he aka ia no ka Haku maluna o ka hale, aole no ka puuku maloko oka hale. Henui na puuku a me na kauwa maloko o ka hale alii o lesu, "a~mahea ke akaka o ka pololei o kou kuhikuhi ana, o ka puuku malama ki, he poo, a hnku ia maluna o na puuku e ae a pza ? Hemahema paha kahi logika, eka hoa. A i | na.hea oe i lohe ec, he pui'ku hali ki, ahe msna kona e hooili i na ki i kona hooilina, a e koho paha i hope a pani hakahaka nona iho, ke pau kona noho pouku ana ? Aole kaua i lohe pela. No ke ano hoi o na ki, nawai i -bajynaf; e ka makamaka, o ka mana orinatio, hookolokolo, hooholo, hookomo, a kipaku, na ki a lesu i haawi ai ia Petero ? Na Kristo anei ? Na na anei ? Aoie loa na 1-ikou, na na Epiknpo mōhope loa mai, namea bapuku mana no lakou iho, a kukulu ia lakou iho i mau poo. Ma ia pauku, (Mat 16: 19.) Aole"i¥ai o lesu, o na ki hea la ia mau ki o ke aupuni oka lani ? Aka, ifa Luk. 11: 52 Ua hai no oia i ka inoa oke ki nana e weho ka puka o ke aupuni o ka lani, oia hoi ke ki o ka-ike. A. ua ike kaua ia ki maloko oka lima o Petero, i kona hele ana i ka hale o Koren!io ma, a wehe ia i ka poka o ke aupuni lio lakoo.. Aua ikē kaea', me ia ki no o Petero, o Paulo, o Sila, o loane, o Timoteo ma

i hele kaapani-ai i na aina e wehe ana i ka puka o be aupuni o ka lani no na lahuikanaRa. Okaiakoo hai ola ana, oia ko lakou wehe an£ ika puka. Aka, ona ki orinatio, hookolokoio, hooholo, hookomo, a kipaku, aole maopopo ia mau ki ma ko lakou mau )i--ma. Eh nae ia mau ki ma ka lima ona Epikopo e aeho nei, me he la he mau ki aibae, aole na Kristo mai.

JVo lea hanai hipa. Tla noonoo no au, e Auberete/i ka hua Helene, poimaino, e like me kau kauoha mai, a ma kau eoonoo BDa, na aneane kalohe maoli kou imi ana e huki ia hua a me ka hoa-Hebera, raa, iwaho « ko laoa mau palena oiaio, i mea e kuhi ai ka poe ike ole, he noho alii ia a he kau kanawai ke aoo oia mau hoa. Ua ike no oe, oka hua poimen, o kahohipa ia, a nolaila mai o poimaino. noho kahuhipa, hanai hipa, malama hipa. Ake leuhi nei og, oko ka Palapala Heoio!f]e kapa aoa i na'lii i mau kahuliipa, oia ka hoolilo i ka hua kahuhipa e like me alii ! Naūi ka lfgika 1 Ma Isa. 56: 11, kahi i kapaia ai na'lii o laeraela i mau kahuhipa, ua kapa pu ia hoi laknu i mau iiio. A nolaila, ea, ua like anei o ilio me elii ? Ma Ezek. 34: 8, 10. ua ahewaia o ua mau kahuhipa la, no ko lakou hanai (raa) ia lakou iho, aolei ka ohaea. K« manao nei paha oe, ua ahewaia lakou no ko lakou noho alii maluna o lakou iho, aole maluna o ! Eiahoikeia au i hai ole mai ai. Ma ia mau pauku (loan. 21: 15, 16. 17,) aole ma ka hua poimaino wale no ka lesu kuhikuhi ana ia Petero i ke ano o Uana oihana hanai hipa, ma ka hua bosko keknhi, oia he hanai i ka ai. Ama ia mau hua like elua, akaka loa ka maoao o leso, aole he uoho haku kana i kauoha ai ia Petero. Ma kā 15, o bosko ka olelo, nn ka pauko 16, o poimaino; a ma ka pauku 17, o hoako. Me be mea la ua hoonohoia o poimaino mawaena o na kiai elua, e k'uhikuhi ia oe, i kona mau palena, aole nae oe i nanaiki ia laua, hehi waleoe ia lana ilalo, n hopa ino aku oo ia poimaino a huki ia ia iwaho o na palena-pono ona. Ma ka uauhina Vulsgate, au e olelo nei hehemolele loa, o paaeo ka hua Latina ma na panku no ekoln.-a ua-likeiame hnBko Helene, hanai i ka ai. " E hanai i kuu mau hipa ika ai." Aolo he " noho alii, a kau kanawai," ko ano oia hua. Nolaila, aole no e loaa ia oe maloko o ka hua poimaino, he hooiaio no Petero he poo, he haku maluna o ka ekaleaia.

Ko kubi nei oe, no ke hahea mua ia o ka inoa o Petero, ma lta helu ana i na Aposetolo, nolaila he 000 ia no lakou, he mea nui ka ia! Ko ka hiapo mau no ia. He makahiapo wale no o Petero iwaeoa o na hoa haumana, aole oia he haku maluna o lakou. Aka, maGal. 2: 9, ua kau ka inoa 9 lakoho mamua o Petero. Malia he pou o lukoho maluna o Petero ia wa I No ka oaka mua ana ka o ko Petero*waha, ma Oih. I: 15. 2: 14. 3:12. 4: 8. 3: 6. 8: 19. 15: 17 Btc , he alii ia I O ko kauwa wahn eleu, hikiwawo i ke kamailio mai, he poo ka ia maluna o na haumnna e ae ! Akahi a lohe makou ia kanawai. Auhea keknhi olelo a Icsu e i ayt, " O ka mea e o&ka mua* o ka wehi, 'a hana i ka hana maoa mua, mahope o kuu pii ana ae, a hai

n:ua i ka olelo i ko na aina e, he haku ia maluna o kuu ekalesia ? " Ma kekahi mau mea he maa o Petero, a ma kekahi mau mea he mua o Paulo, ; ma kekuhi mau mea he uiua o loane, aole nae ma ia mea e akaka ai he mana ko kekahi maluna o k'ekahi o lakou. . Aole i olelo mai ka Palapala Hemolele, ua hoopai o Petero ia Anania. Lalau loa kau olelo. Ua wanana nae oia ika poino o Sapeira, a pela no hoi o Paulo i ka poino o Eluma. Oih. 13: 11. Ua like pu no hoi ko laua mana.t Ke i 'mai nei oe, no Petero " wale no" ka lesu pule i pau ole ai kona manaoio. Me he mea la aole oe i heluhelu i ka lesu pule ma loan. 17. Nowai kana pule ? "E malama oe ia lakou ika mea ino." Owai auanei o "lakou? " O Petero "wale no ea ! "

Ke hoao nei oe, e ka makamaLa, e hoohuli ia Luk. 22: 26, i kokua i kou manao ia Petero, aka, aoh ia e kokua ia oe. Ee kahi nei paha oe, o ka olelo hope o ia pauku, na haawiia mai i mea hoohiolo ika olelo mua 1 No ka mea, oka mua, he olelo papa ia Petero ma, " aole pela oukou," oia hoi, aole e noho haku (korieno,) aole e lawelawe aiana (exousiaza,) ao ka olelo i koe, " Aka, oka mea nui ae (meizon,) iwaena o oukon, e lilo e like me ka muli iho, (neoteros,) a o ka luna e like me ka mea e lawelawe ana." He olelo ae ka ia, he pono no ke noho haka! Oka hoole maoli o lesu, he ae ia i kou manao. No ka mea, o ke ano oia mau haa " pookola,'' (Hel. meīzon,) nui ae, ame luna, (hefgoumenos,) alakai,.«ole he alii ia. aole hemea nono haku, mea maha alii, aka, he mea koikoi, a mea i mahaloia iwaena o na hoahanau. E like me ke kapa ana o Puttlo ia lakobo me Kepa a me loane, me he mau kia la, mau mea koikoi. Gal. 2: 2, 9, e like hoi me luda a me Sila, i kapaia'i he mau kanaka koikoi, (be goumenoi,) iwaena o na-hoahanau," aole he mau haku maluna o na hoahanau. A o ua poe hoahanau nui ae la ka lesu e papa nei, aole e kuhi lakou no ko lakou inoa hanohano, he mea pono ia lakou ke "noho haku,'' a " kau kanawai" maluna o na hoahanau, aka, e lilo lakou me ka poe " muli iho," a me ka mea "e lawelawe ana." Pehea kou ike ika muli oka okana, e ke hoa, he "noho alii" Bnei ia maluna o ka ohana ? A pehea ka mea lawelawe ma ka papaaina alii, he haku anei ia maluna ona boa ai? Ina aole, alaila, e ike oē, aole iae olesu e ooho alii o Petero, aole hoi i poo, aka, e n«ho e like me ka muii iho a me ka mea'lawelawe, ka mea aole ē manao ana e lilo i poo. A i mēa e kuhihewa ole ai lakou no ia mea, o.lesu no ko lakou Alii, a Haku o na haku a pau, ua waiho do i kona ano alii imua o lakou, a lawe i ke ano kauwa a lawelawe iho no ko lakou mau kino, me ka hai ia lakou ua haawi oia i kumu hoohalike no lakou. 0 ke aha ka I ke kumu hoohalike ana i haawi ai ia lakou, o kona noho alii ana anei ? Aole, o kona noho kanwa lawelawe ano alii ole, ano iinku iho malalo o lakou, oia wale no kana i haawi ai i kumu hoohalike, aole oia i ae ia lakou e hoohalike me kona noho pookela ana, e like me na pope e lalau hookiekie nei ame na epikopo e ae. Aole peia o Petero ma, ua poho haahaa io no aole i hoao iki lakou e noho alii maluna o ka ekalesia; nolaila ia olelo hou a lesu, " Ke kauoha akn nei au, no oukou iaaupum', e ai a e inu oiikou ma ko'u papaaina," &c. Ke ike nei makou e ka boa, aule e hiki ia oe ke hooiaio ma ka Palapala Hemolele'he poo o Petero.

£ia koe o koa hooiaio 3. Ma ka moeMo elcalesia. He pokole wale no ke alanui e hoike ai i ka popopo o ua hooiaio nei ou, no ka mea, oia moolelo ekaleaia au ehilinai uei, aole ia he moolelo qo ka ekalesia mai ka wa ia Kristo a me kana mau Aposetolo mai, aka, mai ke keneturia alima wale mai no 1 Da apahu oe i ka moolelo ekalesia iwaena, a .ua kiola oe i ka apana mua, a lawe oe i ka apana hope wale no. No ka mea, o kou hoike mua loa no ka noho poo ana o Petero, oia ka ahaolelo Epeso A. D. 431 1 Iloko o na keueturia ekolu mamua aku, aole oe i hoike mai i wahi mea e kokua ana i kou manao. Me he mea la aole e kokua iki mai ka moolelo ekalesia o ia mao lianeri makahiki mua, i kou manao no Petero he poo; ina pela ina ua ko e like me kuu hai mua ia oe, aole na Krirto, aole na na Aposetolo mai ia maoao, aka, uo waena mai o na kenetiiria kaawale mai mahope i kupn honua wale mai. A ina pela, he manao heretiko ia, he manao kupono ole i ke ao ana a Kristo, a me na Aposetolo ame ko lakou mau hope. Ika uinan ana i ka moolelo ekalesia no ka ulu ana o ka manao hookela ia Petero, iloko o na haneri makahiki e pili ana i ka wa o na aposetolo, aole hiki iaia ke hooiaio mai; mai ke keneturia elima mai kona kuhikuhi ana, a ua like ia me ka nele loa. Aole kuleana o kou manao e Anberete, iloko o ka ekalesia mamua mai, ma na haneri makahiki mawaena mai kona hoomaka ana, a nolaila he popopo wale no kona knleana. Ua like me kou kuleana aina, ke kuai oe i aina me kahi kanaka o O kona inoa, me kaloaa mai o ka-. na palapala kaai; he palapala kuai nae ko 0 na / mai; a he palapala ka I na E mai; a he palapala kuai ka Ena A rnai. Ua nele nae o A, aole ana palapala hooko na ka Papa Hoona mai, aole hoi ana palapala Sila nui, nolaila, ua nele oe i ka aina ole, ua popo ke kuleana; na hakahaka kona hooiaio ana, aole i pili pono akn iloko o ka mana hupuni. Pela kou hooiaio ia Petero i alii no ka ek»lesia ma ka moolelo ekaleaia, na hakahaka. Aole i pili aku ka iloko o ka oiaio o Kristp a me kana mau lunaolelo. 0 kela mau haneri makahiki ekolu a ken, he hakahaka nui ba, e Anberete, he kowa hiki ole ke lele ia aku e ka !ogika, aole hoi e hiki 1 na keneturia a pau mahope mai ke hoolawa aku i ka nele o na kenetnria mna.

Nolaila, o kela kukulu ana o na epikopoo Roma ia lakou iho i mau poo oui, me ke kokna haupilimeaai o na epikopo e ae maloko o kekahi mau ahaolelo o lakou, ma na keneturia mawaena mai, mō ko lakou hoopili aka' ia ia i ua mau inoa hooakua, au i bai mai la, oia o " Kahu ona Kahn," " Epikopo o na Epikopo," " Pookela," "Pohaku o ka Ekalesia," " Panihakahaka o ke Akua," a°tne na inoa akua e ae, me he hooko maoli ana la no ia o ka wauana a Paulo -oo " ua kanaka la o ka hewa," e hooakna ana hoi iaia iho, 2 Tes. 2:3, 4. Me ko ululia no ia 00. Akeike.