Ke Au Okoa, Volume IV, Number 5, 21 May 1868 — NA ALII SEKOTIA. He Moolelo no Sekotia. [ARTICLE]

NA ALII SEKOTIA. He Moolelo no Sekotia.

BUKEIH. No ka uhi ana mai o ka po i kokua mai i kana mau mea i manao ai e hana. Ko ua Lede Helene hoi akn la no ia iloko o lfana rumi, a kipaku aku la oia i kana mau haia wahine mai loko aku o kona rumi, me ka olelo aku, ua ane omaimai oia ia po, a aole ona makemake e hoonioniia" ia po, a hiki wale ike k&kahiaka. Kona ki mai la no ia ika puka a paa loa, pelu iho la kona mau kuli, a haawi aku la i kana man hua pule i ka lani. Ika pau ana o kana pule ana, ko na komo iho la no ia i kahi lole keiki aaa i nialama ai, a ana no hoi i komo ai i Parani ia Walaka ma i hoopakele ai iaia. Paa po-

no mai lana a lalo, koaa hookuukua iho la r.o ia iaia jho ina ka pūka aiiiani e : kiei ana i ka niehmaai; 'a hoto n>ama aka la oia i!oko o ka nlalaan, e hiki akn ai i ke awa kumoku oDoxtdce. Mamua ae 6 kona hiki ana mai, mawaho . aktto na k&iauln o ke kulanakauhale o Perth, na npepeha ae la kona maa wahi kapuai, a aole e hiki ke holo hon akn. Na na kopikipikio ana o kona man manao i kono mai iaia, aolemakehooluoluiapo, akipa.ae la oia ma kekahi wahi hale e knai i lio noaa e holo wikiwiki ai ia po no i ke awa kumoko o Dundee. ■ Eo na o Helene haawi akn la no ia.i kana eke' 1 piha i na moni gula iloko o ka lima ona haku mea hale ūei. Ika lawe ia«ina mai nae o ka lio, hoihoi hou mai Ia ke kanaka Sekotia maikai i na eke gula nei a Helene,.aka, o/Helene.me ka naan makemake e hana inaikai, mahele iho la oia i na mooi, a haawi akn la i hiapalaa o ka eke na ta mea nona ka lio. Me ia hoomaikai akp. hoi o Helehe i ka mea nona ka lio, kaa ae la oia a holo aka la. He hora paha mamoa o ka owehewehe ana mai o kē alaiila o ke kakahiaka, kiei anakeia ma kiekiena e naoa iho ai i ke ku ana 6 na moku oke awa o Daodee. Ia manawa oia i lele mai ai mai luna mai o kooa lio, a hookuu ako la ia ia « hele ima na wahi a pao anae makemake ai. Pa-.mai la ka makani aiaikiā fanbnlil a « hūki ena na heleuma o kekahi mau moku, no ka hoomakaakau ika holo. Ka ana keia ma ka aoao o .kekahi moku, me ka ninau aku, " Aohe paha he moku e holo ana i ke TowelaoLadana?" " Aole," oia ka haaolelo i pane ia mai ia ia. Hooalii iho la kaiiohoka ia malana iho 0 kona puuwai. Aka, ka hoomanao koke ae la no ia ona, ia ia i hoomakaukau ai e holo mai. ua poioa ia i ka wehe ana ae i na lako gnla maluoa o kona a-i, a me na knpee kumukuai nui ma kona maif lima. O kona ninau hou aku la no ia, " Aole paha e hiki i ke gula ke kono i kekahi o oukou o lawe ia'u 1 ke JTowera o Ladana 1 " Ka lele ino mai> no ia o kekahi Kapena o ke kuna Noret?ai, me ka ae mai, nana e lawe iua o llelene. " O kuu ola," wahi a Helene, " A i ole ia, o kuu lei momi maikai loa, ka'o uku ia oe, i koo manawa e hoopae ai ia'u ma ke Towera o Ladana." I ka nana maoli ana mai a aa kapena nei i ko Helen ano, ua kanalua iho la ia i ka hiki ia ia ke hooko ina mea ana e olulo nei. Ika ike ana mai nae o Helen ia ano kanalaa o ke Kapena, aia hoi, hoikeike mai la oia ina kapee maluna o kona lima—a na ia mea i hoopau akn i ke kanalna, a kau aku la ua o Helen iluoa oka moku. Hohola ae la na pea, lele mai la ka heleuma ilnna, olioli iho la na kaoaka, no ko lakou holo; a o Helen, aia oia iloko o kona keena e haawi ana oia i kona hoomaikai i ka Makua, no kona hookuu ana mai ia ia', e kau maluna o ka' moana, no na ale ana. i paulele aku ai, e lawe koke aku ana ia ia e hoohui me Walaka.

MOKUNA XXI. Mahope iho o ka lula ana i ka moana, no ka malie pinepine, a i ke ahiahi i ka urai o ka la, komo ana ua wahi moku nei iloko o ka nuku o ka muliwai Noor. Ia ia e noho 'ana maluna o ka papahele o ka moku, me kona ake nui, ina he mau eheu kona, ina ua lele koke aku ia i ka mea ana i manao nui ai e hoohui aku—akahi no ia a ike i kn hulalali a ka wai o ka muliwai Teraa. Ma kekahi lae, olelo aku la ke kapena maloko o kana o-le e hoouna mai i Pailota mai ka aina mai, e alakai akn ai a ku—He mau minule hapa, hiki mai la ke Pailota; a lilo aku la i ke kanaka Pelekane ke ku ana o ka hoe—e moe ana o Helen maluna o kekahi pokaa kaula i kokoke i ka hoe, a e hahai ana oia i kekahi mea. 0 ko kapena o ua wahi moku nei e holo nei, ua hai ae uei makon, o Norewai kona one hanau; a no kona holo pinepine ma na kapakai o Sekotia, nolaila, he kanaka Sekoti» oia ma ke kapilipili olelo onii. Eu kama ilio ana laua no na'lii maikai a mo na'lii ino, a me ko lakou mau ano. Iloko nao oia mau

kamuilio ana, hoopuka mai la ua pailaka nei no ba hopuia ana o ke koa luaole o Sekotia. Oiai, he enemi (kanaka Pelekane) ua pailaka nei, aka, aia iloko o kana mau olelo mai, ka hoike maoli ana mai i kona mau manao j inaikai no Walaka.

" Owau pu kekahi ilaila," wahi a ka pailata, " i kona manawa i hookauia ai inaluna o ka lana e alo ai iaia, a lomo loa aku iloko oka iauka oke towera. Ua paa kona mau lima a me kona mau wawae i ka hauhoa ia i ka hao; a o kona poo, no ka eha i loaa ai iaia ma Lumaloka, nolaila, ua maewa iho kona maluna o kona umauma, a no ia mea, aole au i ike aku i kona helehelena. īa manawa, na maha na leo ō na mea a pan loa e kuku aku ana me ka makaikai iaia. He nni wale na mea i hiki ae ila'ila, no lakōu na ola ana i hoopakele ai ma ke kahua kaua o Sekotia, a o ko'u kaikuaana kekahi ana i hoopakele mai ai i kona ola. No ko'u makemake nui loa e ike kino i ke kanaka nana i hookoemi hope mau *i" ko'u moi, nolaila, i kona la i hookolokoloia a.i, 'ua hele aku au e nana kino maoli iaia ina ke keena hookolokolo a Westminister. Ua houluulu mai n'a alii a me na lnnakanawai nui o ka aina e ike i kona hōokolokōloia ana." Aka, i ka hemo ana mai o ka pnka, a hoeā mai la oia, akahi no wan a ike aku i ka hanohano ibōi oiaio maoli. Oka moi Edewada milona o kona noho alii, aohe i like pu me ia ka hanoliauo'nni. ona kanlahao i hoopaaia af ma kona lima, nie he inea la i haawi i'a akn i mea hoonani iaia, oiai oia e hele kuoo ana iwaena o ka poe a pau; iā& tna kona kulana mua, ina ua waiho ka poe i hoopii iaia ma kona mau kapuai.

" Ma ka aoao akau o ka Lonakanawai Kiekie, kahi ia i noho ai oka Hakti Griouceatef, ka mea nona keola a Walaka i hoopakeleai raa ke kohnakauhale o Berewika. O ka Eihopa 6eck, nahaku De Valcoa a ine kahakuSonliBarae kekahi haku Monteiti, a oia kā ke kanaka nāna i kumakaia mai ia ia iloko o ko makon mau lima, a ua hoopii ia oia no ke kip: kiekie e ku ana i ke ola o ka Moi Edewada. Ua kaumaha loa ka hoopii iaana e kueana ia ia. Iwaena konu oia mau luana aha, ku mai la o ka haku GrlouCester, a noi ikāika mai la ia Walaka e paneaka.'* .. , - £ keia pane māi Walaka, ' ,Malun& o keia mea e ka Haku wiwo ole, ke ae aku nei! "Oe na kanaka Sekotia, nani ino ka lohe ana aku i kela ieo. Ia wa no hoi i lohe ia aku ai ke kamomu mai ona leo oloko oka Hale Hookolokolo. Ku hou mai la o Gloucester iluna, a olelo mai la, " E noho 'malie na leo o na mea a pau, a e hookuu ia Sir WiHama Walaka; ao ka mea e hookuli, e kipaku ia aku oiā mailoko aku o keia rumi hookolokolo. Meha iho la oloko o ka rumi hookolokolo, a'hoopuka mai la i na huaolelo e hoole ana aole oia i kipi io maoli i ka Moi Edewuda, a hoohiolo hoi i koaa lei alii.

" Hooipau hou aku la no o Walnka i ka olelo ana, " He keiki au e pale aka ana i na ino e kau mai ana maluna ona keiki makaa ole a kona makuakane ! He pahikaua oka hoihoi mai ka'u i huki ae ai, i"mea e hoihoi mai ai i na mea i lawe ia aku mai ko lakou mau poli aku !"

" He mau kamailio maikai loa aku no koe ana i hoopuka mai ai. He hapalua hora mahope iho o kana kamailio ana, hoopuka ia mai la ka olelo hooholo, e make oia. Ua haikea iho la ko ka haku Gloucester—helehelena, aka, oko Walaka, aole loli iki ae. Ia ia i alakai ia aku ai iwaho; ko'a uhai aku la no ia .mahope, a lohe aku la no wau i na olelo ino i hoopnka ia aku ia ia me ka hilahila ole, mai na keiki aku a ka poe nana i makemake e hopu ia ia. Aka, oka poe e ike lea aku i kona mau manao maikai, uwe iho la lakou no ka olelo e hoopai ana ia ia. A ka la opopo, i ka puka ana ae o Ra la, alaila, make oia."

I ka lohe ana oku o Lede {ielene i keia mau huaolelo hope !oa a ke pailata, aole i ike ia aku na manao knumaha ma kona mau helehelena. Ikoua o Lede Heleoe lohe ana nae i na huaolelo, " a i ka la apopo make oia ! " Kona huli ae la no ia, a i 6ku la i ke Kapena Nouaiki o kahi kuna aoa i holo mai ai, "E L , ke Kapena, e pono wau e hiki koke eku i ke towera i keia po 1" " Aole e hiki," wahi.a ke pailatft, "aoleonkou e f ae'iuka, ahikii ka la apopo, no ka men, he ikaika loa ke au ike kokoia arja." " lna peln," wahi a Lede Helene, "na ka ale hoi ha e lawe aku ia'u," a honenene aku la oia e lele aku mawaho o ka aoeo oka moku, a iloko o ka wai. Mai haule io no paha, ina aole e paa mai ke pailata i kona lima.. " E ke keiki, ua pupule paba oe ? "

" Aole," wabi a Helena, " aka, e pono ou e hiki kolee aku i ketoweia i keio po 1 R ke Aku», e hoopau koke mai oe i ko'O ino maanei ! "Na keia mau huaolelo, a me na uwe aoa i kono mai i ka maoao aloha iloko ona. Nolaila, kahea aku la ke pailata i kona waapa e kolo mai ma ka aoao o ka moku, a.uie ka lohi ole iho o Lede Heleno, lele aku la oia i/iina o ka waapo', aka, paa mai la ke Kapena Nouaiki ia ia no kona uku hoolimalima. Lolau iho la oia ika lei momi, a haawi aku la, a lewa aku la ka waepa i ke kai, {Jlolc i pau.)