Ke Au Okoa, Volume IV, Number 6, 28 May 1868 — NO KA AHAOLELO. [ARTICLE]

NO KA AHAOLELO.

Poakahi, Mei 18 Halawai ka Hale ma ka hora inau. O ka Paresidena ma ka noho. Mahope iho oka pule ana, ua helohelu ia mai ka moolelo o ka Hale, a ua aponoia. Hoike a ke Komite—Hoike mai keKomite Wae i koho ia ai no ka nana ana i na mea' e pili ana i na lilo a me na loaa o ka Hale Pai Aupuni, ua kulike no me na mea i loaa mai a i hoolilo ia aku. Aka, he mea kupono nae e pono e hoolimalima ia aku ka Papa Pai i kekahi poe e aka. Na loaa ona makahiki elua i hala aku nei, he $32,746,09; a o na iilo, he $32,746. Na Loaa. Ka Haawina, $1 1,200.00. Na hoolaha, me na pai, 13,756 00. Uku pepa no ke Gazelte, 3,434,89. Uku pepa no ke Jsu Okoa, 3,989 44. Kokua kuai ana ona pepa, - 350.00. Koena dala, Maraki3l, 1866, 47.50. Hūina. $32,746,09 Na Lilo. Luna Hooponopono o ka Papa Pai 1| makahiki Q $3.000. $4500,00 Luna Eonponopono Jlu Ohoa, 2080,00 Malama Euke no na mahina 6, 550,00. Uku o ka poe paahana, 17,893 01. Na lako o ka Hale Pai, 5,328,38 Na uku Lana Jlu Okoa, 277 00 Kela a me keia Bila, 2,070.47 Koena dala Maraki 31, 47.13 Huina. $32,746.80 No na mea e pili ana i ka haawi--ona makakahiki elua e hiki x mai ana, penei ka noono a ke Komite. KaHalePai, $2 000.00 Ukupanee o ka Papa Pai, 2,000.00 Mai ka Oihana Waiwai, - 879.75 " " Kalaiaina, 312.00 " " Aina e, 114.50 " " Hoooaanao, 577.25 " " Loio Kuhina, 17 50 Huina. $1,919 00 Haawina. 11,200.00 Huina pau o na lilo o ke Aupuni 1 ku Oihana Pai. $^17,119.00 Hoike mai ke Komite no na lilo i manaoia o na makahiki elua e hiki mai ana, penei: Uku mak?" '*i o K'/Luaa Ho-" ~**, i _>' ' nopono' 'Zto2'eltef $»,000.00r Uku makahiki o ka Luna Hoopopono o ke <āu Okoa, 2,000.00 Ke pai ana ina mea oke Aupuni 5,000.00 $11,000.00 Na olelo hooholo —Waiho mai o Mi Pilipo he olelo hooholo, e kauoha ana i na Knhina, e hoike mai i ka uku o na Luna Aupuni ma kela ama keia Kau Ahaolelo. Hoomoe ia ma ka papa. Waiho mai o Mi Nahaku he bila e hoomahuahua ana i ka manawa o na Lunakanawai Kaapuni. Eooleia. Waiho mai o Mi Pilipo, he bila e hoololi ana ika Pauku 1,593 oke Kanawai Kivila. Hoolaha mai ke Kahina Kalaiaina, be bila e hooponopono ana i ka poe koho. Hoolaha mai o Kuihelani, he bila e pili ana i na palena aina i hoopaapaaia. Komite ka Hale, ma ke noi a Mi Hon. Upa. OMi Koakann ma ka noho. A ua hooholoia na haawina inalalo nei: Haa>. la Knhina Kalaiaina $10,000 Kaki .olelo Mua 4,000 Alna 3,000 Kiaaina o Oahu 3,500 " Mani 3,600 " Hawaii 2,000 " Kauai 2,400 Kakauolelo Kiaaina o Maui, a ma ka hoololi 800 Kakauolelo Kiaaina WaLine Hawaii. 2,000 " " Kauai, 600 Ukn o ka Luna Leta Nni 5,000 Hoopanee ka Hale. Poalua, Mei 19. Halawai ka Hale ma ka hora mau. oka Paresidena ma ka nobo. Mahope iho o ka pule ana, ua heluhelu ia ka moolelo 'o ka Hale, a na aponoia. Waiho mai o Mi Judd be palapala hoopii mai Koolaupoko mai, e noi ana i $500 no ke kukulu ana i uwapo ma Waikane. Waiho ia i ke Komite o na Hana Hou. Waiho mai o Mi Waila he palapala hoopii mai Koolaupoko mai e kue ana i ka uku makana, he $50,000 i na moku mahu, a me kekahi mau mea e ae. Waiho mai o Mi Upa he palapala hoopii mai Hilo mai c kapae ia ka auhau maluna o na lio kea. Hoomoeia ma ka papa. Waiho mai o Mi Kaine, he palapala hoopii mai Molokai mai, e noi ana e hookuu ia na pono lawaia i kela a me keia; e lapaau na kahuna Hawaii; e hoemi ia ka haawina o na Knhina me na Kiaaina; e hooknu ia na auhau o ka poe mea nui o ka ohana. Hoike a ke Komite—Waiho mai ke Komite Malama Ola i ka lakou hoike; a oia hoike, ua ia aku ma ko kakou pepa o keia pule iho nei. Waiho mai ke Komite Kalepa no na mea e pili ana i ka Haawina makana i ka Lnina Moknmahu o Kaleponi, a penei ka lakou I hoike :

I te*Mea Kielāe M. Kekuanaoa, Peresi-de-nz 'o 7ca Ahaolāo: Ua, kauohaia keia Komite e ka Hale, ma ka o Mei, e hoolohe i na olelo a ka poe i iloko o ia mau mea, no ka pono a me pono ole oka haawi ana i mau dala i kekahi Hui i kukuluia no ka ?'-oholo moku mahu pili aina, a me ka pon6 a'me ka pono ole paha o ke kokua ana ma"" '*bo no i kekahi laina mokuahi mawaena f \jolulu ame Kapalakiko. E nane ka mea i kauohaia, ua noonoo mal hoike i waihoia imua o makou e na *gjao elua, a ke noi haahaa nei e hoike aku ]>enei: I.~SIa na mea e pili ana i ka moku mahu pili aina, ke ike nei makou eia no ka Hui pili aina, na lakou ka moku Elauea. TJa ewalu pahā makahiki ke kukulniia, ana o keia Hui, a aole no i holo pono lo& ka lakou hana ma ke ano o na loaa. Aolejjo i pii loa ka waiwai o ka aina ma kona (Eolo ana, aole no ma pp- wahiponoi i leu al.ua moku la. Aole i pii ka nui o na hua o ka aina, i mea e pii loa ai na loaa o ua mokrf?]a, aka, ua emi ua mau loaa la, a no ua emi aia e ane poho loa ana ka Hui, ke kokua oie ia e ke Aupuni, me na kokua kahiko no ma'ke ano uku ole no ka palapalalaikini, me kai,wai ame ka uapo. Oka mea kue i ua mokū la oia no na moku pea pili aina, ua oi pahei ka waiwai iloko ō ua mau moku la, mamua-o ka §100,000, a he uku ko lakou no ka w^aiia'mekalailani a me ka uapo, a 'me he la, a ka poe nona ua mau moku la, ua aupuni ia lakou ma keia kokua ana i mahu. TJa pono iki no ko ua mau pea lea ika nana ana o ke Komite, :y<a nae, ke manao nei lakou, aole no e emi iou ana na pono o na moku pea ke mau kS holo ana oka mokuahi. Ke manao nei ke Komite he mea ano nui ka holo ana o ke aupuni a me ka lehulehu, aoiai eia no kona mau ona ma ke aupuijj. : :nei, a oiai o S>na mau lilo,- he niau lilo kuīoko no, a oiai im maa ke kalepa ana oka aina i keia holo*in3L'ana o ka moku mahu, nolaila, ke hoaponh nei ke Komite imua o ka Hale'i ka Haawiiia i na dala he SB,OOO no ka makahiki i keiii.Hui; ke hookoia nae kekahi mau olelo ae&ke i mea e pono ai ka lehulehu. O kekahi ua mau aelike nei, e holo ka moku i umikuipāmakahi holo ana o ka hapaha makahiki, āe ka hala ole e like me ka mea i hoolahaia. me ka hoopaiia i na he ekolu haneri paha, ke haule kekahi holo ana. Ke manao nei ke Komite e pono.paha e hoopau ka holo ena o Kilauea i Kauai.

2. I nana ana i ke ano o ka Laina -Mokumahh e kolo mau nei iwaena o keia awa a me ko, Kapalakiko, ke hoomaopopo nei ko oukou E|-mite, ua aelike ka Hui i kapaia ka Hui ]il<->'\mahQ o Kalifonia, Oregon;\ a me' MekiH '•. Iw'* - ---niiiii AnaerLba Hi -<iūa, o nolo i iioio ouā o o keia mau Awa elna, a no na holo ana, e nku ia lakoul $75,000 ma ke dala pepa o Amerika Huipuia, a e mau keia holo ana no na makahiki he umi, a me he la, i ka nana 'ku, e mau io ana no keia hana e like me ka aelike. Ke manao nei ua Hui la e hooholo i ka lua o ua mau mokumahu la, a i ewalu holo hou ana i ka makahiki, oia hoi i umiknmama■walu holo o ka huina pau o ka makahiki, — hookahi holo ana ma na hebedoma ekolu; ke ukuia nae e keia aupuni na dala he 25,000 i ka makahiki, no na makahiki elua. Ua makaukau no hoi ua Hui nei e aelike, o ka uku hooili no ka ukana aole e pii maluna o ke $6 no ke tona, ma na mea i hoouka mau ia o Hawaii nei, aole no e oi ae hoi maluna o ka §75 ka uku no kela me keia ohua. Ke ninaninan nei ke Komite i ka pono o ka aelike o keia ano me kekahi Hui i aelike e manyia jiie kekahi aupuA e ae. Aole anei ma keia hope aku e lilo ana imeaano hihia? Me ka hooloihi ole nae i ke kamailio no keia mea, ke hoike nei ke Komite i ka noonoo ana no na pomaikai i manaoia e hiki mai ana.no ua mau holo hou ana o ka lna o na mokuahL Ma ka nana i ka lawe ana i ke Ko, a me ka Malakeke, oia hoi ka hapa nui o na mea hoouka aku o keia Aupuni ke manao nei ke Komite ua oi ka lilo no ka lawe ana me ka mahu mamua o ka lilo nia ka moku pea, a mailoko ae o keia oi, c ili paha kekahi poho maluna o kekahi poe; o ia poe, oia no paha na mahiko o keia aina. E emi io ana no ka ukupanee ma ka -waiwai o ka ukana i lawe ia, a e emi ana no hoi ka uku hoopaa no ka ukana i lawe mahu ia, aka, ua oi mamua o keia mau makepono, ka poho o na lilo noka lawe mahu ana, oiai he ukana ano nui ole o -ka waiwaL Ina he ukana ano waiwai loa, alaila, aole pela; o ka lawe ana i ke Ko, oia ka mea e kamailioia nel Ke laweia mai nei ka Papa me na lako kapili hale ma ka moku pea. Ina e hoi wale keia mau moku pea me ka ukana ole, me he la he mea ano poho paha ia. He mea ia e !)ii ai ke kumukuai o ka papa, a i ole ia, lio i keia mau moku ke Ko ma ka uku haahaa, a nele na mokumahu; a ina hoi i nele □a mokumahu i kekahi hapa ukana, alaila, e mau no ko lakou noi mai i ke aupuni e kokua ia lakou, ke pau na makahiki elua i oleloia, oiai, o ka mea e puka pono ai ko lakou holo ana, -oia no ka piha mau, a o keia piha mau aia wale no a pau na ukana ia lakou, ma ka hoike ana o ko lakou agena i maopopo ai keia. Ma ka nana ana o ke Komite, o ke Ko a me ka Malakeke, ua komo no ma na ano ukana i lawe mau ia ma na moku pea ma na wahi e aku o ka moana. Ua hoikeia no imua o ke Komite penei no ma kc ano hana 0 na aina mahiko e ae. Aole n.ae e hoole ana ke Komite i ka hiki pono i keia mokumahu e lawe poino ole i keiamau mea mako lakou mau moku, e like no me ka laweia ana ma na moku pea. Ua manao nui ia o ka holo mau ana a mc ka hikiwawe o keia mau mokn, he mea ia e nui ai ka lawe ana i na mea ulu, a me ke kanu ana i na mea ulu, (e laa ka Maia a me ka Alani,) no ka makeke o Kapalakiko. Ke manao nei ke Ivomite na hoonui loa ia palia keia manao mamua o ka oiaio. Ina no ka Maia ka olelo, aole no he nui loa ka makeke Maia ma Kapalalako. A ina no e pilia pono na mokumahu elua i na wa a pau, o ka loaa 1 keia aina i ka makahiki okoa, a aole paha i oi mamua o ka $2,500, a <!3,000 palia. A i

ka nana aku, ua ane like no na makaukau o na moku pea ma ko na moku maliu ma keia moa. . A ina no ka Alani ka olelo, aole noka nele i ka mokumahu ole ke kumu o ka nui ole o keia ano kalepa. Ua, lawe nui ia no ka Alani me ka poino ole mai keia aina aku; a mai Tahiti aku no hoi ka nui loa i keia mau makahiki i hala aku nei, a ma na mo.'<u pea no ia lawe nui ana. Ua manaoia ina he nui na ohua holo mai ma na moku e makaikai ai i keia aina, alaila e nui hou ae na haole hookupa a noho kuonoono e mahi ai ika aina. Ika nana aku he nui no ka poe e holo makaikai mai nei, aole nae e hookuonoono ana, a no na mokuahi ole anei keia hookuonoono ole ana ? Me he mea 'la no ka lako ole o ka aina i na alanui kuloko. A nolaila, ika nana aku, he wa keia e haawi nui ia ai na dala o ke Aupuni, i mea e maikai ai na alanui, a i mea e hiki pono mai ai i Honolulu nei na mea kalepa kuloko a pau, a me he mea la no hoi ua iako no o Honolulu nei ina alanui e hiki aku ai ua mau ukana nei i na aina e. He oiaio e pono ana no ka poe kalepa o Honolulu ma ka hikiwawe a me ka pinepine o ka holo ana o na mokumahu. Aka, oka waiwai io o ka aina, aia no mai loko ae oka honua, ma ka mahiaL Ike komo ana o keia waiwai ma na lima o ka poe kalepa i mea e hiki aku ai ua waiwai la i na aina e, a e hiki mai ai na waiwai o na aina e, e lilo ana no ia lakou he mau hapa-haneri kupono. Ama ka hikiwawe o ke kalepa ana ma na mokumahu, e oi ana ua mau hapa-haneri nei ia lakou. Aka, aole anei aia a nui na hana ponoi o ka aina (e like me ka mahiko), alaila waiwai io ka aina, a he ninau pono no, he mea anei ia e nui ai na mahiko ka holo ana o na mokumahu. Ke oleloia nei na ka poe kalepa ka nui o na auhau, a nolaila e pono e kau maluna o lakou ke kokua mokuahi. Aka, aole anei' mai na kanaka maoli mai a me ka hapa nui 'o ka lehulehu ka ohi ana o ko lakou mau lilo no na auhau dute, oiai e kuai ana lakou i na mea i auhau dute ia? I ka hoohalike ana i na pono holo moku a me na pono holo moku pea iwaena o keia mau awa e pono e noonoo, aole ma na wahi e ae i ane like ai ka holo ana o ka moku pea me ka mokumahu oiai he kai malie, a he mau makani kamaaina ko keia holo ana. Nolaila, aole no i oi ae ka mahu ma keia holo ana e like me ka oi ma ke kauwahi e aku o ka moana. Aole no e pono e hoonui loa ae ka lawe ukana hikiwawe, maluna ae o ka lawe ukana hoololohl Pela no ike kaa like ana ona auwai lawe ukana holo lohi, me na alanui mahu holo hikiwawe, lie kaulike mau no. A me he mea la o keia kaulike, oia no ka moku mahu hookahi e holo mau nei, i mea hoi ejiiki ai i kekahi e Jjue i kekaii. a peU c »«emx aii_ka law« nk»na.'"~ ■--- ~

No keia mau kumn, a o oiai no hoi ke leoi nui ia nei na waiwai haa-wio keia Ahaolelo, a me na waiwai e hiki paha ke loaa i ke aupuni ma ka aie, i mea e hoolako* ia ai na hana hou kuloko, nolaila ke kokua nei ke Komite i ka hoopanee loa i ka noonoo ana o ka haawina no ke kokua ana i ka hui mokumahu holo moana i oleloia maluna. Kakau inoa ia: V. KTO)SEN, C. J. LYONS, E. H. BOYD, J. W. MAKAIENA, . ASA HOPU. Noi mai ke Kuhiaa o na Aina e, e pai ia ka hoike a ke Eomile ma na olelo a i elua, a o lea Poakahi ka manawa e /oonoo ia ai e ka Hale, a hiki wale i kooa hooholoia a me ka ole paha. ' Hoopaapaaia, a ko mai o Mi Keawehunahala, he inakemake ia e nooooo pono ia keis mea imaa o ka Hale, a kokua oia i ke Doi a ke Kuhioa o na Aioa e. Ninaa ia ke ooi a Mi Hikikoke, e apoūo mua ia ka Bila. Hooholoia, he 24 ma ka ae, a he 14 ma ka hoole. Hoopanee ia ka Hale. Poakolu, Mei 20 Halawai ka Hale ma ka hora mau o ka Parpsidena ma ka noho. Haawiia ka pule e ke Kahunapale a pau. Ku mai o Mi Keawehunahala, me ke noi mai, mamua ae o ka heluheiii ia ana mai o ka moolelo, e noonoo hou ia ka hoike a ke Komite Kalepa. Olelo mai k& Paresidena, e helnhelu mua ia ka moolelo o Hale. Heiuheluia ka moolelo o ka Hala, aponoia Noi mai o Mi Eeawehunahala, e noonoo hou ja ke pai ana i ka hoikea ko Komite Kalepa, a olelo loihi mai oia be mea pono e pai ia, a kn Poakahi noonoo ia. Ninau ia, he 21 ae, 18 hoole. Noi mai ke Kuhina o na Aina e, e paiia, a ka Poalua, noonooia e kaHale. Kuo o Mi Hikikoke, e like no mo kana kue inehinei. * Kue mai no hoi ke Kuhina o na aina o, i ka Wi Hikikoke, a ua kokua ia niai ke noi a ke Kuhina o na aina e, e Hod. Kalakaua. Hoakaka mai ke Kuhinu Kalaiaioa, ua apono aku ke Komite Kalepa e hoolilo i $16,000 no ka mokuahi Kilauea, aole nae oia i kue i kela haawina, aka, o ke poloke o Kilauea kana i kue, aole no hoi oia i kokua i ka hoololi a ka Luna o liilo, a noluila, e kolio ana no oia a me kona mau hoa e ae i | ka ke Kuhina o ko na aina e. Hoakaka mai o Hon. Bihopa, he loa i keia noi a ka Lnna o Hilo, no ka mea, o na hoa o ka Hale lnolelo, aole lokou i hele mau a hooloho i ku inanawa a ke Komite Kalepa e hana ai no keia ninau nui, aole hoi kekahi o ke Komite i kokua ma keia haawina no na mokumahu, a i ka manawa i

[ heluhelaia mai ai ka olelo hoike a te Komite, aole oia i lohe pono, a ua makemake nui oia e noonoo ka hale. Ninauia ka hoololi a Hikikoke, he 17 ma ka ae, a he 21 na hoole, a haale kana noi. Ninauia ke noi a ke Kuhina o na aina e, a ua hooholoia. Hoopane.ia ka Ahaolelo. Poaha, Mei 21. Halawai ka Hale ma ka hora 10. 0 ka Hope Paresidena ma ka noho. Mahope iho o ka pule ana, ua heiuhelu ia ka moolelo oka Hale, a ua aponoia. Hoike inai o Mi Alapaki i kona palapala hookohu mai na Lnna NansP Koho mai o Kona Hema, a na haawiia i na Komite nana palapala, a na nana ke Komite a hoike mai, na pono a ua hoohikiia o Mi Alapaki, a noho oia ma ka noho o Kona Hema. Heluhela niai o Mi Pinehasa Wood he palapala hoopii no Honolula e noi ana e hoomahnahaa ika ukn ona Jure. Haawiia i ke Komite o na ahahookolokolo'. He palapala- ka Mi Martin no Koolaupokomai, e noi ana e holo wale na holoholona ma na aina Konohiki,"ua hoomoeia ma ka papa Hoolaha mai'o Mi Hikikoke e hoopukamai ana i bila kanawai no ka hooponopono hou ana i ke Kanawai Kivila a me ke Kanawai Karaima. Hoopuka mai o Mi Hikikoke i olelo hooholo, e kohoia i Komite noloko o na hoa ma kela moknpuni keia mokupani e nana a e noonoo no ka hooponopono hou ana i ca auhau. Ua kohoia o Mi Hikikoke, Mi Nahaku, Mi Kalu, F. W. Hutchison a me Kanuka. Hoopuka mai o Mi he olelo hooholo, e hookaawale ia i $500, dala no ke alanui mai Kalepolepo a Ulupalakna ma Maai, hoomoe ia. Hoolaha mai o Kuihelani i bila kanawai e hoonoho ai i Komisina no na paleaa aina, ua nui ka hoopaapaa no ia mea. Hoolaha mai ke Kuhina Kalaiaina be bila e hoololi ai ina Pauku 118, 119, ame 120, a e hoopau hou i ka Pauku 121 o ke Kanawai Kiwila.

Noi mai o Mi Kale Kauka, e hookaawale ma ka bila haawina i $25,000, no ke ala*a9t" ka pali o N uuanu, ua hoomoeia ma ka 'pppa. -V takiro 'Mī L H?£b7fl:a m b'<B "oiēlo boo-. ~ holo e kohoia i Komite e imi maopopo ina paha he aie e pili nei i oa.aina Lei Alii. Hc«opaneeia. - Hoolaha mai oMi Martin he bila e ae sii na Kahuoa Lapaau Hawaii. Hoopuka mai o Mi Nakila, i olelo Hooholo, aia i a ka manawa e noonoo ai ka Ha.Te Ahaolelo no ke kokna ana i ka Laina Moknmahn, e pono no i na Knhinake hoomaopopo loa-inai, a e waiho mai hoi i mea a pan, ina he olelo ae like me ia poe hui, a he mea e ae paha. Hooakaka mai ka Hope Kohina waiwai a Loio Kohina hoi, aia"i*ka mana e noonooiaai imna o ka Hale keia ninan nni, na makankan no oia e hooakaaka mai i na mea a pan. He olelo hooholo.ka Mi Mahelona, e hookomoia ma ka bila haawina i $2,500 no ks alanui o Kalaeokaena ma Waianae, a e hana hoi i Kao no ka nnkn o Puuloa Ewa, nahoomoeiaka papa. He ninaa ka Mi Hikikoke i ke Knhina Waiwai, ina paha na makaukan oia e hoike mai i na lilo e pili ana no ka ahaolelo iho nei no ke Knikahi Panai Like. Ku mai ke Kuhina o na aina e, a pane mai 0 na lilo no ia Ahaolelo kn i ka wa he $10,362.40. Ma ke noi a Mi Upa, ua hapaiia na hana i hoopaneeia. Heluhelu akolu ia ka bila kanawai e haawi ana i ka mana i na Kiaaina, e hoohiki ma na mea e piii ana i ka lakon oihana, a ua hooholo loa ia. Heluhelu akolnia ka bila kanawai e hoopo» nopono ai i ka auhau Lio, a ua loa ia. Heluhelu akolu ia ka hila kanawai e pili ana i lawe ana i na ohua mai kekahi moku* puni a i kekahi o kakou nei, a oa hooholo loa ia. Heluhelu akolu ia ka hila'kanawai ehoo~ -komo mai ai i na mea hoolnu ili me ke dute ole, a ua hooholo loa ia. Heluhelu ak<Du ia ka bila kanawai e hoo« pau ai i ka pauku 10 o ke Kaoawai Kivila, a ua haohoolo loa ia. Heluhelu ia mai ka bila kanawai e hoonoho ai i Komiaina Palena Aioa, a lilo ka Hale 1 Komite no ka Bila la. Noho oMi Laiana ma ka noho Luna Hoomalu. Noi mai o Mi Kalakaua, e hoololi ka pauku 2 o ka hila, ma ka bookomo nna " aole nae e kohoia kekuhi Lonakanawai o ka Aha Kiekie." Hoakaka mai ke Kuhina Kalaiaina, me ke kokua ana i ka bila a me ka hoole i kela hoololi, no ka raea, ua manaoia he mea ia e hoonui ole ai i na lilo o na aoao hoopaapaa, ina he poe e ae, e iioopii hou mai no auanei i ka Aha Kiekio, a lilo i mea o noi ai nn lilo. Kokua o Mi Nahaku i ka hoololi a Mi Kai lakaua, a ua hooholoia ka hoololi. Heluhelu ia ka pauku me ka hoololi, a na I hooholoia. Hoopauia ke Komite o ka Hale, a ua aponoia ka hoike a ke Komite no ka bila, a kauohaia e kakau poepoe ia. I Hoopaneeia ka Hale.

Poalima Mei 22. I Halawai kt> Hnle ma ka hora mau. 0 ka Paresiden» ma ka noho. Mnhope iho o ka puie ana, ua heluhela ia mai katnoolelb 6 ka Hale a ua apnnoia. Heluhela mai o Mi Waila he paiapala hoopii mai ka Halemai Lepera mai o Molokai. Waiho ia i ke Komile o ka Malama Ola. WaihomaioMi Mahelona, he palapala hoopii mai Ewa a me Waianae mai e noi ana i $1,000 no ke kukulu ana'i kao aloalo ma ka nuku muliwai o Puuloa. Hoomoeia ma ka papa. Waiho mai o Mi Kale Kauka, heolelo hooholo e noi ana e hookaawaie ia i $500 no ke kukulu ana i uwapo ma Waikane, Oahu. Hoomoeia ma ka papa.

Noi mai o Mi Hikikoke e kapae ia na lula a e hoopanee loa ia aku ka noonoo ana ī ka bila haawina, aia a pau ka noono'u ana i ka uku makana no ka Laina Mokuahi. Hoolaha mai o Mi Bihopa he bila e hoomahuahua ai i ka mana o ka Buro o ka Hoopae Lima Hana. Hoolaha mai ke Kuhina Kalaiaina, e waiho mai ana oia, he Bila e hooioli ai i ka Pauku 788 o ke K(;nawai Kivila. Waiho mai o Mi Asa Hopu, he Bila c auhau ana i na bipi, na hipa a me na kao. He 10 keneta no ke poo o ka bipi hookahi ; ka hipa 2 keneta ; a o na kao, he li keneta no ke poo hookahi kapae ia. Noi mai o Mi Hikikoke, e hapai ia na bana o ka la Hooholoia. Na hana o ka la —Ke kanawai e bool«>li ai ika pauko 7SB oke Kanawai Kivila. Ua heluhelu ia mai, a ua waieoia aku i ke Komite ona Ahahookolokolo. Ua heluhelu ia mai ke Kanawai e hoololi ai i ka paoku 577 o ke Kanawai Kivila. Noi o Mi Hikikoke, e hoopanee loa ia, ha- ( Noi mai o Mi Kuihelnni, e waihoia aku ka noonoo ana ike Komite oka Hale. Hooholo ia. O Mi Kalu ma ka noho. Heluhelu ia ka bila e kono ana e wehe ia ke awa o Kahuli i awa koino. ka bila, a ma ke noi a Hon. Bihopa, ua hoopanee loa ia ka bila. Hoopau ia ke Komite a aponoia ka hoike. Heluheiu ia mai ka bila e hooponopono ai i hooiaio ana, a ua kauohaia e kakaa poepoe ia. Ua heluneluia mai ka bila e wehe bou hou ai i ke keena oke Komisioa Aiua, aua waihoia aku i ke Komite o Hookolokolo. He bile e p»pa ana i ka auau ana ma na kahawai o Nuuanu, ua heloheluia mai, a ua aponoia ka hoike a ke Komite, e hoopanre ia bila. Ua heluheluia mai ka bila e hoololi ai i ka ana i ke kuai awa ana. Noi mai o Mi Hikikikoke, e hoopanee {oa ia ka noonoo ana no ia mea. Kokua mai ke Kuhina Kalaiaina i ka hoopanee loa ana; a o.ke noi a Mi Hikikoke, e hoopanee loa ia, ua haule. Komite ka Hale no ka noonoo ana OMi Eoakanu ma ka noho. Wehewehe mai o Mi Hikikoke, i na kumu fco e pili ana n<> ka awa, a me ka hoemi ana i ka lahui. Kokna o Mi Kalu me Mi Nahakn i ka Bila, no ka mea, o ka awa he mea pomaikai no ia i ka lahai ma ke ano "laan ; a hoi iho uo hoi e ioaa mai ana no i ke Anpuni he mau pua dala nui. Mahope iho o ka hoopaapaa ia ana, hoopan ia ke Komite, a hoopanee ia ka Hale. Poaono Mei 23. Halawai ka Hale ma ka hora 10. O ka Parisidena ma ka noho. Mahope iho o ka pule ana o ke kahuna, ua heluhela ia mai ka moolelo o ka hale, a si«

aponoia. Na palapau. hoopii—Waiho mai o Martina, he palapala hoopii luai Kona Hema mai e kue ana i ke kohoia ana o Alapaki F. Judd, Waiho ia aku i ke Komite o na Aha kolokoloWaihomai o Mi C. H. Judd, he palapala hoopii mai ka poe kalepa inai o Honolulu nei. e noi aaa e hoomahuahua ai i ka uku o na Pailota. Waiho mai o Mi Pilipo, he palapala hoopii mni Kona ma,', e kue ana i ko lukou maa Luna Alanui. E hoololi ika uku ona kuniu ku|a; e auhau i na holoholona elike me ko lakonmau kumukuai; e hoolako uku ke Aapuni i ūa makaainana i ka laau mo ka uku ol«. Waiho ia aku ike Komite Wae ona palapala hoopii. Waiho mai o Mi Martio, he palapala hoopii mai Kau mai, i haawina no Ke alanui hou. He hoopii kekahi e hookuu ia na lio kea me ka auhaa ole ia. Hoomoeia ma ka pap». Waiho mai o Mi Halemanu he palapala hoopii mai Hamakua mai e noi ana i eluu taußani dala no ke awa o Koholalele; O ka poe aie hiki ole ke hookaa e hann lakou i hiki ai ke hookaa; ona Luna Helu e paewaewa ana o ka lakou mau buke e pono e hoopai ia. Hoomoeia mo kfi papa. Na olelo hooholo —Waīho moi ke Kuhiaa Waiwai be bila e hoomehuahua ai i ka hooholo Mokumahu Moana ana. Waiho mai o Mi Waila, he olelo hooholo e hoike mai ke Kuhina b na aina e, no na li.lo a pau oko Kuiknhi Panai Like, ina he mea kupono ia i ke aupeni o ka Moi. Hoolnha mai o Mi A. F. Judd e waiho ma* anaoia he bila e hoololi ai i ka Pauku 27 o <ke Kanawai Kiwila.

Waiho mai ke Kuhina Kalaiaion he bila e hoop()nopono i ke kupono o ka poe kohn balota. Ahe bila e hoololi ai ika Pauku 7SB o ke Kanawai Kivila. Kauoha ia ka Bila e pai ia. Noi ra?.i#> Mi Eoakanu e kauoha ia ka Makai o ka Hale e hoolako mai i 100 poo leta i kela ame keia hoa. Hooholoia. Ma ke noi mai a ka Loio Kuhina, ua hapai ia na hana o ka la. He bila e pili ana i ke kuai awa; a ma ke noi a Mi Kale Kauka e hoopanee loa ia ka noonoo ana īa mea. Hooholoia. He bila e loaa ai ka haawina kumau i ka Moiwahine Kalama. He hoololi ka Hon. Kanaina e hoomahuahua ae i $6.000. Noi o Mi Kalakaua, e hoopanee i ka noonoo ana a ka Poakahi, hooholoia. Heluhelu ia mai ka Bila a Mi Keawehunahala, e pili ana i ke kono balota. Noi mai o Mikikoke, e hoome ia ma ka papa. He hoololi ka Mi Nahaku, e waihoia a hiki i ka wa e noonooia ai ka bila a ke Kuhina Kalaiaina. Hooholoia ke noi a Mi Hikikoke. Hoopanee ka Hale.