Ke Au Okoa, Volume IV, Number 10, 25 June 1868 — Ka Ahaolelo. [ARTICLE]

Ka Ahaolelo.

Inehinei, ma ka hora 12 ponoi o ke awakeo, ua hiki ?o ka Moi, i ukaliia e kona poe Alii ame ka Puali Koa Lio. Aua hookuuia ka Ahaolelo o keia Kau. A ma ke ano nui o na mea i hanaia iho nei, ua mahalo makou i ka eleu o ka lakou mau hana, a ua mahalo loa makou i ka hapanui o na Lunamakaainana o keia Kau i hala, ma ko lakou ano noiau a hoopono hoi meke akahele, a o kekahi keia o na Kau Ahaolelo ano nui a makou i hoomaopopo lea ai. Ke haawi aku nei makou i ko makou aloha hope loa i na Lunamakaainana o ka Mokupuni o Hawaii, me ka olelo ae, o na Lunamakaainana a pau a oukou i hoouna mai nei, ua kupono wale no iakou a pau no keia Kau Ahaolelo ae e hiki mai ana, o ka A. D. 1870, mai koho i ka mea e, e koho no ia lakou. A pela no hoi ke haawi pu aku nei makou i ka mahalo no na Lunamakaainana o ka Mo* kupuni o Maui, he poe Luna eleu maoli keia a makou i hakilo iho nei, a ua maopepo lea ia makou ko lakou kupono e koho houia mai no eoukou, he mea makehewa wale noke koho ana i ka mea bou akahi a hele mai, a i ka hiki ana mai, noho wale no me ka ekemu ole a hala ka manawa, e like me kekahi mau Lunamakaainana a makou i nana iho nei i keia Kau, ua hele mai a noho wale, a lilo i mau kii a i mau hilu no keia Kau Ahaolelo iho nei. A ke hoike pu aku nei makou i ko makoa mahalo i ko Molokai ame ko Lanai, no ko oukou koho ana i ko oukou mau Lunamakaainana elua, a o kekahi o ko oukou mau Luna i koho ai, ke mahalo aku nei makou no kona noho malie loa me ka ekemu ole, a pau wale keU Kau Ahaolelo, heaha la ka pono oke koho ana i kn mea hiki ole ke olelo no oukou i ka Ahaolelo ? Eia nae, ua iiele mai a nana wale i ka huihui ipukukui oloko o ka a ua minamina makou i ka ike ana, hookahi wale no o oukou waha olelo i keia Kau. Aka, ke. kau nei no nae ko makou manao, e koho no oukou ia laua oiai o laua kai maa iho nei, a i keia kau ae, aole o makou kanalua e kamailio ana oia. No na Luna o Honolulu a me Oahu nei a puni, b« poe ia a makou e hilinai nui nei a he poe akamai io no lakou, a ua kupono lakou a pau no keia Kau Ahaolelo aeehikimai ana, a hookahi wale no mea i noho malie, ka mea i kapaia e ke Kuokoa, he kukulu kii; aka, ma kona ano, he kanaka akamai maoli oia. A no na Lunamakaainana o ka Mokupuūi o Kauai, ke hoike aku nei makou, he mau Pukuniahi lakou a pau ekok), a ua kupono lakou ekolu no keia Kau Ahaolelo ae ; nani maoli keia poe Lunamakaainana, o k'a Lanamakaainana o Koloa me Lihue, ua kupono loa oia no ka Mokupuni holookoa a pau o Kauai. Aka hoi, ma ka uana ana i na biohiona o keia Kau Ahaolelo, ua holo pono na pau a lakou, ame-na "U kakau inoa ka Moi i kekahi mau bi!a, a na miaamina makou i ka hoik« aku imua o ka lehulehu, i ke kakau inoa ole ana o ka Moi, i k» Bila Kanawai e hoemi ana i ka auhau Lio. A no ko makou manao ana, o olelo mai paha auanei oukou, ua hooikaika ole ko oukou poe Luna; aole pela, ua hooikaika loa kooupoe Luna ma keia bi!a, a eha la ka hoopaapaa ana, a ua holo iho nei hoi, nolaila, ua ko ka lakou mea i manaoai; eia nae, e hoomanao oukou, o ka Moi kekahhmea mana, a ua hoole kela, a oia iho la no ka hopena o ua Bila Lio la. Nolaila, o na bila e ae, ua kakou inoa ia e ka Moi, aole hoi he mau Kanawai e hoopilikiaana i na Makaoinana i keia Kau, ano ka hookuuia aua o keia Kau Ahaolelo e k& Moi a roe na hana o kefa Kau. Ke waiho nei makuu i ko makou kamailio anano keia mea, me ka olelo ana, " Aloha oukou." Haihala. Ka poe lapana. —Ma kela Depa aku nei, ua hoopuka aku makou no oa mea e pili ana i ka poe paahana lapana; a i ka Poalima iho nei, ua hiki mai kekahi poe lapana, he 34? kane, ahe 6 wahine. Ua hoouna ia mai lakou e ko kakou Kanikela Mi. Van Reed ma lapana. Ma ko makou launa ana mo kekahi poe o lakou, ua ike makou he poe oluolu lakou me ka ikaika maikai o na kino, puipui kupono. Ua launa oluolu lakou rae ka poe n ke kaona uei, kanaka Hawaii me na liaole; a ua hoike mai no hoi lakou he poe paahana kupono. Ua pau kekahi poe o lakou i ke kepa ia i poe paahnna, a ua lawe ia aku me ko lakou mau haku hana. Maluna mai oua moku nei o lakou ke Sciolo i hoili mai ai kekahi. mau lapana kalepa i ka laua mau waiwai, eia nae aole i kau kino mai ia mau mea; a ke malama ia nei nae na waiwai ma ka Hale Dute. No ke Aloalii.—Ua oluolu i ka Moi ka hoi ana mai i ke kaoua nei i ka Poaono iho nei, e hookipa oluolu aku ika Hope K isina a Kanikela Amerika, a me Kapena b..npson o luna oka manuwa Mohongo. Ma ka Halealii lolani ma ka hora 12 oke awakea. Na ke Kuhina o na aina e i hoikeike aku i ka Moi ia Col Z. Spaulding, a nana hoi i hoike aku ike Kapena Simpson. Hookahi paha hora ka luana oluolu ana a hooknu ia ae la ka luana alii ana. No ka oihana wai.—E ike ia ma ko kakou mau kolamu olelo hoolaha o ka pepu o keia la, ka hoolaha a lea Luna o ka Oihana Wai o paipai ana e hookaa koke ina uku wai. 0 nele aunnei oukou i ka olelo ana " Olu au a he wai ko lalo I" Na pake pepehi kanaka.—l ka nuina la o ka Poaōno iho nei, ia I<ate Lee i holo aki' ai, ua hookan ia aku o Ahnee a me kona mau hoa pake pepehi kanaka, a ua lawe ia aku i Lahainn, ka£i o lakou e hookolokoloia ai a ku ka hewa a me ka pono paha ia lakou.