Ke Au Okoa, Volume IV, Number 34, 10 December 1868 — KA HAKU MONETE KARISO. [ARTICLE]

KA HAKU MONETE KARISO.

Ia laua e kamailio ana, kono mai la naluna paahao nei e komo aka lāifa ma kona rupalapala, a e hoike m'ai oia i ka' -buke i kakauia na inoa o ka poe paahao mainna aku. Ko laua komo aku la no ia iloko olaila, a "waiho ia'mai la imua o ia nei ka huke papa inoa o 7ia pa'ahao. 1 ka halo ana iho ao, ha'.awai mai Ia oia me ka inoa o Faria, a ma kekahfaoao mai no hoi ka.inoa o ua o Danatese, a ike pu iho la no hoi keia i ka palapala ōna i'hopuia ai.. Opiopi malie iho la oi<), a hookōmo iho la iloko o kona pakeke. Mahope iho o'ka nana pono ana o na kanaka Pelekane nei, poi iho'la keia i ka buke, a hoomaikai aku la oia i ka luna paahao, &• haalele aku la no hoi iaia."

MOKUNA XXVIV. KA HALE Hūl 0 MOE2EL ME EA27A KEIKI. O ka poe i maa me ka hale hui o Morrel rae kana keiki he ma» makahiki i kaahope aku, e hooinaopopo anei oia i ke ano kahuli ae o ua hui la—oiai, aole hoi kela ano paa mau o.kela kupakako keia kupakako i ka haua; aka, ua hapa loa mai na wahi kakauolelo,- a elua wale no i koe mai—he 'kanaka opiopio i aloha i ke £aikamahine a Morrel, a he wahi kanaka aoo nona ka inoa o Cocles, hoi ka mea malama dala.' Ua nui ka aie o ua Lui nei; ma ka'la 15 oiamalama, ,no e hookaaia aku ai ka aie ia- Boville, ka lona paahao he mau tansani/ra7ws, ahe mau aie okoa e ae no kekahi, ua hiki mai ka manawa e hookaa ai, eia nae, ua hilinai nui no ua hui nei ma ke ana mai o ka'-moku; Pharaon. " w

•n - — '■'• r Pela iho la ke ario o na knlana o tia 'fcat nei ia manawa, a i ka la mahope ihō o ke kamailio ana o aa kupakako nei o ka hale o Tamikāni me Farani, lke ia aku la oia e ko-

mo mai ana i ka hale kalepa o Morrel ma. ī kona komo ana aku, ninaa mai la o Emannela, heaha kana a heaha kana mao

feanoha āe ki b Emānoeīa iā-Coclea e"s3akai aka-i ka Taalilrim'io Morrel la*

Ma ke alanai pii e komo akn ai i ka rumi o Morrel, halawai mai la laaa me kekahi kaikamahine opiopio e iho mai ana, a ninau aku la o Cocles, ina aia kona makuakanema kona rumi. Hai mai la no hoi uu kaikamahine nei, aia no ma kona rumi, a e hoike

mua aku i ka. inoa o ka malihini mamua ae o ka hoike ana aku iaia i konamakua. Aka, pane aku la ka malihini, " He mea makehewa ka hai ana aku i kuu inoa, no ka mea, aole o Morrel i ike ia'u; a he mea. pono i keia keonimana ke hai aku, owan ke kupakako i paulele nui ia o ka hui o Famikana me Farani." ī ka lono anu o ua kaikamahine nei o kekupakako ia o ka hui o Tamikana me Farani o Roma, ua ane haikea mai la kona mau helehelena, a pii aku la laua nei, a wehe aku la ke kamaaina i ka puka, haalele iho la ia ia nei mawaho ; a puka mai la me ka olelo mai, makaukau no o Morrel e ike ia ia. Komo aku la ua kupakako nei o Roma, e nana o Morrel i na buke waiwai ana ; a i kona ike ana mai i ua malihini nei, haawi uiai la oia i noho no ua malahini nei, e noho iho ai. No na makahiki, he umikumaha mai ka hoomaka ana mai o keia moolelo, ka mea nana i hoano e ae i na hiohiona o na kanaka kalepa waiwai la a ke kulanakauhale o Masiela ; ua hooaiai ia ae kona mau'oho o ka manawa " E ka Mousieur," walii a Morrel, " ua makemake oe e kamailio pu me a'a ea ?" " Ae," wahi a ke kupakako, " & ua lohe paha oe i ka hai ana mai nei a kou mea ,malama dala, inai ka hale hui mai au o Tamikana me Farani o ke kulanakauliale 0 Roma. 0 ua hui nei o Roma, he mua ekolu a eha haneri tausani frances ka ua hale la e hookaa ana iloko o Farani nef, keia mahina nei a no ko laua manao, he kanaka kalepa hoopono ae no keia kulanakauhale, nolaila, ua kauoha mai laua ia'u e kuai i ka'u mau bila aie a pau loa, a ua waiho mai laua ia'u i ka manawa e hiki ai te ohi ia, e ohi au mai ia oe mai, a e hoopukapuka aku ma kekahi mau wahi okoa." Kaniuhu iho la o Morrel, i mai la "Nolaila, aia ia oe kekahi mau bila au ea ? Pehea ka nui o na dala iloko oia mau bila ?" " Ae," wahi a ka malihini, "e hoike aka no au ia oe, no ka mea, he mnu mea keia e pili ana i ke kupna mau ana a me ka ole o kou hale. E'a ia'u nei kou nie ia M. de Boville i hiki aku ka huina o kou aie iaia 1 ka 200,000 francs. O kou mau bila aie i ka hui o Parcal ma, ua lilo mai noia ia makou, a ke hui ia na mea a pau me ka uku puanee, ua hiki aku i ka 287,000francs. Ua kaulana no kou hoopono a aie na uku pololei ana i kou mau aie a pau loa, aka, na lono mai nei an, aole ka ou makaukau e ha-

lawai aku me ka hookaa ana mai i keia mau aie a pau loa ou." * . , I ke.ia mau huaolelo co a ua _maiihini nei o pili ana no kona mau aie, aia hoi, akahi no a haikea mai la kona man hiohiona, a pane mai la ua'o Morrel, " Ea, a hiki mai i keia manawa o ka iwakalūakumaha keia o na makahiki o ko'u noho ana keia i ko'u hale hui kalepa me kuu makuakane i make, aole i ike ka inoa o ka nui o Morrel rae kana keiki, us hoohaahaaia iho e kekahi mau ane. kuponole." ; " Ua ike no au ia. ihea;' ? wahi a .ke kup* kako o ka hale o Tamikana' ma, " aka, oiai, oe he. kanaka i hilinai a i paulsle nui ia e hiki ana anei ia oe ke uku mai i keia mau dala, e like me ia paa mau o kona ane hoopono.??

Haalula iho la ko Morrel manao, a pane mai la, " I na ninao a pau loa e ninaa_ pololei ia mai ai, e poho no ke pane 'pololei ia aku. Ae e nku no au, ina nae e like me ka'u mānao ana, ke hoi pono mai kuu moku; aka, ina ur make kuu moku Pharaon i ka, moana, a koi ino loā ia mai la' au e ukn i keia aie, alaila—o ko'u haule iao ana no ia, no ka mea, o kahi mea hookahi iho la no iaa'u e hilinai nei no ka hookaaia ana o kuu mau aie, oiai, he nui a he lehulehu no hoika poe i aie.ia'u ma kekahi man wahi e 'aku, a i keia hoi ana mai a kuu moku e hoihoi pu mai ai oia' me na hookaaia ana mai.

Pane aku la na knpakako uei o Eoma ia Morrel, " la'u i komo mai nei iloko o kou ' keena nei, aia hoi e hookomō mai ana ia nio--kn, molia paha o ka mokD PAoroo» oo." "Ua ike no au ia mea," wa'ai a Morrel, "ffO ka hoonoho au i kekahi keiki meeliina o ka aleo e kiai ai no ka hookomo liiai o. "ua moku la. Aka, oka moku i hookomo mai la no Bordeaaz mai ia." "Malia paha," wahi ake kupakako malihini, "ua halawai m»i oia me ka ma ka moana." Ja laoa no e kamailio'anā- me ia' ano, kani, ana ka hauwawa ana malalo; a kooio mai ana o Jolia ke kaikamahine a Morrel, nfe ka hai mai, "E kala mai oe i kao kaikamahine, oiai,

kaikamahine neLno hoi i hahai oku ai i keia mau huaolelo, kamumn mai ana na kapnai o ka poe sela mawaho, a kahea aku la o Morrel ia lakou e komo mai, »E Penelona e hookokoke mai oe, a e hahai mai i na mea a pau loa e pili ana i ka nalowale ana oka Pharaon. Aia mahea ke kapeua mokn."

" 0 ke kapena mobo," wahi a Penelona, " aia oia ina Parma, oa omaimai oia, aka, aohe no paha e liuliu wale a olaolu oia, a hoi mai no. Ke kuma i maha ai ka moku, i loohia i kekahi makani kualau ino; a i ka mao ana ae o ka makani, aia hoi, ua liu iho la ka moku, aoi noke wale no makou i ka pauma a ao ka po, ua oi loa aku ka- wai komo mai iloko, mamua ae o ka wai puka aku iwaho; a no ka hiki ole ke hoopakele ia oua moku nei, nolaila, ua kauoha ae la ke kapena i na sela a pau e hoopakele ia lakou iho, 0 makou, na sela a me na 'lii malalo iho kai iho mua, a o kapena, ua hoopupu 50 oia e noho no iluna 0 ka moku, a hiki i ka wa e make pu ai me ka m'oku, Aka, lele aku la au me kek->hi sela e iho, a hopu aku la iaia, kiola iho la iluna 0 ka waapa; a ia piako no hoi a pau ilun? o ka waapa, ka iho aku la no ia oua moku la ika moana. Ekolu 0 makou mau la ke kuoili hele ana i ka moana, a ua nele makou i ka ai ole, no ka hapa la okoa, hoea mai ana ka moku La Gironāc 0 Bordeaux, kau aku la makou i ka hae poino, a hookuuia mai la na waapo, hooukaia aku la makou iluna oua moku la. Nolaila, e Morrel, 0 ka oiaio iho la keia 0 na mea a pau i ulia mai maluna o makou, e like rae ka hanohano 0 ka luina moku i hooko pono ai." Hooia like pu mai la no hoi na hoa luina 0 "ka mea nana i hahai aku i ka moolelo.

" Ua pono ! ua pono," wahi hoi a Morrel, " aole au i ike iki, ua hewa iki kahi mea, aka, o ko'u hopena iho la no paha ia. oka niakemake iho la no ia o ke Akua e hanaia keia mau mea penei, aka, e hoomaikaiia aku no nae kona inoa. E Cocles, e uku ae oe i 200 francs pakahi i keia poe; a ina no hoi paha, he wa pono mai nei nei, ina la ua kauoha aku ia Cocles e haawi makana wale aku mamua 200 franca. E lawe oukou ia mau moa, a ina e loaa hou aku o ua haku hana no oukou, e pono no ia oukou keimi aku."

I mni la kahi Penelona, '*Ka! hekamu maoli ka kou e manno nei e kipaku ia makou. Ina pela, e pono e uku mai oe ia makou i 50 francs paknhi, a i ole no hoi ia mai uku mai no oe ia makou. E hele ilihune no makou e like me ka piholo ana o ka moku Pharaon."

Huli ne la o Morrel a olelo aku la i na luina e hahai aku lakou ia Cocles, ka mea malama dala, a nana hoi lakou e uku mai i 20 francs pakahi; a huli pu ae la no hoi oia a olelo aku la i knna kaikamahine me kana wahine, e hoi aku laua ma ko laua keena, a e waiho iho ia Inua me ka miilihini ke kupakako a Tamikana me Farani o Roma.

Koe iho la ua mau kanaka nei, a i aku la o.Morrel i ua kanaka Pelekane nei, "Auo,

I ua loae ae la no paha oe i na mea a pau i haiiamai la, oia iho la no la. Aia wale no me oe ka manawa a me ka. mea poao e li&ua raai«& : ;;'u. E ike no oe i ka nui o na popilik inai maluoa o'u." " kau mea makemake ?" wahi a ke ! :ako, " ua ike no oe, owau kau mea i i ai. Ina oe e makemake manawa e i mai ai, e haawi aku no au. Ehia •a au i inakemake ai," a i mai la ua o a ua kapakako nei, "E Laawi aku no al!ia oe i ekolu. 0 keia lea la 5 o luue, •a ka«ora 11 o ke awakea o ka la 5 o Sepakma'la, a kau pono ka mauamana i ua hora 'la, e liki mai no au ianei nokou hookaa ana mai dala." Ua hooholo like ia iho la mea mawaena o laua, a hoomaikai aku la' o Morrel i ke kanaka Pelekane'no kona lo3omaikai, puka aku la ka malihini; a ma ka)iho ana aku o ke alanni pii, halawai <-akn la me ua malihini nei o Jnlia, a i aku la ka malihini, " I kekahi la, e loaa ai ia oe kekala. palapala i kau iuoa ia, e Siuibada ka E hana oe e like i.ie ka īnea a ua palapalala e kauolia mai ai ia oe; o ka'u noi hookaii ia ia oe." " hoohiki aku nei au ia oe, e hana no au e like me ia mau olelo a pau loa," wahi aiJulia. "JJsjpono," wahi a ua kanaka Pelekane " noho hewa ole oe, e like me oe e ~noßo pei i.keia manawa, a he mau manao--lana nii no ko'u, e hoopomaikai mai ana no. T ka laii ia oe me Emanuela i kaue mare nau." ana aku no, lialawai aku Ia oia me Pelelōla, a i aku.la oia iaia, 'iE hele mai me a'p|&:i:uu hoa'loha, makemake āa e kamailioou me oe;" ; • ( Āolei pau.)