Ke Au Okoa, Volume IV, Number 38, 7 January 1869 — Untitled [ARTICLE]

I keia pule iho nei, ua ano inehu iki ka liauwawa makau o ke kulanakauhale nei no ka laulaha ana ae o ka mai pnupuu liilii a kekahi poe i kalahea ai ma na piua alanui, ; e puu hou ana Kakou i ka nome ia e ua mai nei, no ka mea, ua hoopae :a mai e ka Papa Ola; a ua hilinai nui me ka lioahewa aku i kekahi poe i na hana a uaPapa la; me ke akahele ole iho i ka noonoo ana o ko kakou Moi Lokomaikai, ua manao nui oia i ke ola 0 kona lahui, a o kana mau kauwa hoi, ua noonoo nui hoi lakou elike me ka hiki ia lakou, e pale ae i ka ,ialahola ana ae. Ma ke Kuokoa hoi o ka Poaono iho nei, ike iho ai mak<>u i ka Palapala a ke Kon>ite 1 kohoia e na " Hawaii oiaio," i ka Moi, e hoopau i ka Papa Ola; a eia iho ia malalo nei :— E oluolu ka Moi > E Ka il aKua : 0 makou i kakau inoa ia malalo, he Komite i kohoia ma kekahi Aha o Kou mau Makaainana, i halawai ma keia kulanakauhale, ma ke ahiahi Poaono, la iwakalua ku-J mamaono o Dekemaba, e like ne ka mea i kauohaia mai e ua Aha la ; ke noi haahaa'nei e hoike aku ia Oe ka Moi penei: f Ua kaheaia ka halawai i oleloia maluna, e noonoo a e kuka wo »& mea i hana ia iho nei e ka Pupa Ola, ma ko lakou ae ana i ka mokuahi lāalio e komo ma keia aw3 ka Poakahi ilio uei, la 21 o keia malama, oiai aja maluna o ua moku la, he mea i maopopo loa ua loohia i ka mai puupun liilii; a ua hoike ia mai no ua mai la e ke Kauka o ke Awa, i na lala o na Papa Ola neH oleloia. A mahope ae o ke komo ana mai o ua mo--kuahi nei elike me ka mea i oleloia maluna, ua ae ia no ia e hoopili mni ma ka uapo, hoolei i kona mau Leta a me kona maaukana, a e hoolele i kona mau hope ; a ua ike ia no, o na luina o ua mokuahi la,< ua lele mauka, ma ke ahiahi o ka la 24 o v ke-i ia malama, a mahope ae ua hopu ia a 'uaj hoopaa ia no hoi ma ka Halewai. A o keialele ana i uka o na luina, he hua ponoi no ia' no ka ae ia ana e komo ka mokumahu i oleloia maloko o keia awa ; a o ka mea'i loohia, i ua mai puupuu liilii uei, ua ae ia. no e ho'maluna o ka moku uo na hora lie 48 ,mua o kona hookaawale ia ana aku. Ma ka manao o ka Ahananakeia Koou'k'l 0 keia mau hana inaluna a ka Papa OIi r Ji(i| mea no ia e hoopoino nui ia ai a e ia ai ke ōla o Kou mau Makaainana, aeM ino ia ai no hoi ka inoa maikai o keia ma na owa kalepa ona aina 3r'£ālepa &.•)£:!• • ■}£ . ••. & [• 51 - . xu ■ ... make pomo 'ma TCon Aupuni;» na keia mlī ahulau no i ka M. H. 185īJ i lioomanao maii ia, nolaila, ua inanao lokahi Aha, o ka liana a me ka hooko ana a ka Papa O/a.i olelo ia maluno, ua kue i ke Kanawai, a uā. kue no hoi i ka Oihana nui i ili malana o laliou, oia ie tlaraa» a mnlama ana i ke ol« me ka maluhia kino o Kou man Makaainana 1 al6ha man ia Oe ka Moi. Nolaila, o ka Alia i oleloia nialuna, ua kauoha lakou i ka poe i kakau inoa ia malalo, i ka lakou Koinite, ka poe e noi haahaa nei ia Oe ka Moi, e oluolu Oe ma Kou lokomaikai, e hoopau mai ko lakou oihana aku, na lala e noho nei ma ka Oihana Papa Ola. ■ l o makou kou mau makaainana, elike me ka mea i kauohaia mai ia lakou, ke noi haahaa nei ia Oe e hoopau ia lakou. • [Kakau inoa ia.] f Rolmtf G. Davis, | J. 0. Carter, Na Komite, \ C. J. Lyons, ) J. W. Kewehunaliala, [ A. M. Kahalewai. Ua hoounaia aku keia palapala alee Komite i ka Moi, ma ke ahonui oCol. Penikalaka, ka Puuku o ka Moi i keia wa; a ua hoihoiia mai i na poe Komite nei, me ka wehe ole ia e ka Moi. Ua hoouna lionia aku i ka ma o kn mea kupono la, ke, Kuhina Kalaiain:i, e waiho aku ai imua o ka Moi; a uakauohaia mai e ka Moi, ke Kuhina Kalaiaina, e paue mai i ua Koinite nei; a eia iho inalalo ka palapala pane mai ke Kuhina Kalaiaina mai, i hoounaia mai ai i ka Poakahi iho nei: E na Keoni.uaka : Ua kauolmia mai au e ke Alii, ka Moi, e •hai aku, o ka oukou palapala hoopii o ka la 2S o Dekemaba, ua waihoia aku imua ona; a maloko olaila i waiho mai ai oukon, he Komite oukou no kekahi Halawai a ka Lehulehu i hiiī ai makala 26 ma Honolnlu uei; a raa ka manao ana o ka halawai, nona na Komite a onkou, o ka hana a ka Papa Ola, ma ka hookuu ana aku i ka mokumaliu lāalio, e kōmo mai iloka nei o ke awa, me ka mai puupnu liilii maluna ona, i hoike mua ia mai i ka Papa Ola, ua noonoo nuiio, lie mea e hoopoino ai i ke ola o ka lahui, a pela aku; a ma ia mea, malalo o na kauoha a ia halawai, ua noi mai e hoopauia na hoaoua Papa Ola nei mai ko lakoa kulana mai. TJa kauoha mai ke 'Lii, ka Moi ia'u, e hai aku o ke ola o kona lahui, he mea mau kana noonoo nui nna no ia mea; a ua oluolu no hoi oia i ka ike ana, ua lioalaia -ka noonoo ana o ka lehulehu ma na mea e hiki ai ke pale aku i ka laulaha ana o ka mai puupun liilii; a ua ike no hoi ia, ua hnpai ka Papa Ola i kekahi mau kuniu e pale akn ai i ke konio ana mai a me ka laulaha una o keia mai, a ke manuoiana nei hoi 0 kokna mai auu ka Lwhuluhu i ka lukou mau hooikaika aua ma

p poiio ia ana, no kela a me keia mea poj' iho, kona ohana, na makamaka me na i launa. : a kauoha pu mai no hoi ke 'Lii, ka Moi : e hai aku, no na mea e pili ana i ka • naluna o ka Idaho, i hoikeia mai ma ko .' u palapala hoopii, na ike oia i ke kumu, aua ka Papa Ola me ke akahele nui nia k'je niaikai loa i loaa io lukou a me ka i ili inai maluna o lakou e pili anai Sbulehu. Ua ike pu no hoi ia, ua makaa hoa o ka Papa, ma kalakou lawelawe i ika lakou mau hana i waihoia aku ai. i, le Kanawai, be Paresidena ke Kuhina |f"jiaina no ka Papa, a ua waeiamai nohoi 7hi mau hoa e iho, mai nakanaka noonoo a llama-pono o ke auaina, a ua hana me ka l 'iole, a ma kona manao, ua malama pono ''a lehulehu e lakou; a ma ka helulielu ahele ana no hoi i ka oukou palapala hooi, aole ia i ike i kekahi kumu i waihoia raai, aole no hoi i loaa ia ia, no ke noi ana mai Ēoopania ua poe Keonimana la. r Ka oukou Kauwa Hoolohe, Fred W. Hutchison, I Kuliiua Kalaiaina. la R. 6. Davis, J 0. Carter, C. J. Lyons, .»W. Keawehunahala, A. M. Kahaiewai.

£"eena Kalaiaina, Honolulu, lan. 4, 1869. lAuo, ua ike like ae la kakou i na palapala | e l ua —ka ke Komite i kohoia ai e kekahi

Jawai a ka Lehulehu, e noi aku ana e hoo'(uia na hoa o ka Papa Ola; a ineka kaMoi ai hoi mao ke Kuhina Kalaiaina la, e apoi ole mai ;".aa ia noi ana aku. Ua kanana iahele ka Moi tne kona noonoo nui i ke ola kona mau makaainana aloha, a' ua t kono jai oia i kona Kuhina Kalaiaina, epanemai ;ke noi aku a ke Komite, a ua ike ae la kai)U" i kaaa paue mai no na mea i hoopiiia'ku; 5 ma kona noonoo akahai ana, aole i loaa ia jb, a aole no hoi i moakaka lea, ina na mea i paihoia aku, na kumu, ina he mau kumu ku?puo kekahi e hoopau ai i na hoa o ka Papa

pla. " 0 ka lapa Ola, me kona mau hoa i hoo■kaawale ole ia ma ka haawina a ma ke Ka- j jnawaikekahi mou uku no ko lakou lawelawe 'a noonoo ana ma na mea kupono, he kulana no ia e hoopiha ia oi me ka makaala a me ke akahele, aole hoi ma ka noonoo wale; aka, ma ka lawelawe pu ana kekaln'; oiai, ua hilinai nui ke ola lahui ma ka lakou man hana pela ma na mai i pū-a ae mawaena o kakūli a me na niai poe mai, nw. iia knkuln e mai, e palahola ae ana i mailo, poBA)pjt e ako ae ai i ka mu-o o ke ola o ka lehulehu, a • e lawe aku ai i kekahi mau kauna o kakou nei.. oka Moi iloko o kona noonoo noiau, koho, (aole hoi i ke Kuhina Kalaiaina,ho ■Par'esic!ena ii. no ka Papa laa-ke 1 Kanawai,) • T 0. Hoika, Hon. .' lakou ' I ?apa Ta. - - '• . . , I ' Ika hiki mai no hoi oka mai, na noonoo -j ua Papa nei me ke akahele, he mea pono e | hoop'ae mai no i ka moku nona ua mai 1«; « I na hookaawaleia akw ka mēa mai a rfle ke- ! kahī poe- 5 hooma?uia, ma kahi kaawale kupa- | no e lele ole mai ai na eheu o ka mai i ka lej hnlehu. A heaha_ ka hopena o keia hana ! akahai ana aka Papa me ke akahele ? Ika anina la o ka Poakahi iho nei, uaheleakuke Kauka e nana i ka mea mai a me ka poe hoi

i hoomalnia, ua ike oia, aohe wnhi ano ehea mai malnna o lakon, a ua hookunia mai lakou, mai kolakon hoomalnia ona mai—o fea niea hoi i loohia i ka maī, ua olnoln kupono oia, ke maloo mai la na pnnpuu ma kona ili; _a na hil* kupono hoi ia ia ke holoholo ma kona rumi, a ke puka Ua lono pololei loa mai makou mai kekahi mai o na Luna e lioomalu aua ia wahi. 0 keia iho la paha kekahi o na knmu nui e pono ai ke hoopania na hoa o ka Papa Ola ? A pehea hoi, ina e kipaku loa aku ka i 'na mokumahn nei; e nele ana no anei kammunamn a ka poe uwa nji, " E papnu ana kakon a pau loa i ka make i K*a mai punpuu liilii a ka Popa Ola i lii'Opae mni ai! " Fa olioTi no makon i ka ike ana akn e ma--I:t;\!a ana kekahi hapa o ka lehuleha i ka liooikaika ana e pale aku i k'a laulalia ana'o uamai nei; aka, ua hoohikiwawe nne oa hapala ike noi e hoopau ana i na hoa o ka Papa, oiai, aole lakon i kakali i na knmu bapono oia hoohalahala ana, a wiwi e i ka pnann e hoopau. Ina io e hoopauia keia Papn Oli, he wahi kanalua ko makou, aole pahae lom lion kekahi Papa Ola e like me keia ka hoeikaika e hooko pono i ka lakou hana me iewiu ole. Nolaila, aole mea a kakon e kan nui ai ko kakou muu liia makau, no ka men, na loaa ia kakou lie Papa Ola, a he poe hoi i liilinaiia e ko kakon Moi, e malama makaala i ke ola o ka lehulehu mai o a o; a oi* no hoi ka lakou e hoomikiala nei, a e akaaele nei ka lakou mau lawelawe ana, oini, ua kimo no iloko o lakon ka noonooo, he kulma nui a me ke akahai ka lakoa i hoopihaai. ""