Ke Au Okoa, Volume IV, Number 38, 7 January 1869 — KA HAKU MONETE KARISO. [ARTICLE]

KA HAKU MONETE KARISO.

Ma keia mnu hoakakaana mai a aa haka hotelc nei, aia hoi, pj|ne mai la o Alebato, " Ina pela, e Franz, he hele maikai loa ana keia a kuim; hoopihu anei kaua i ko kaua kua holoholo a piha i ku pauda a me na mea puhu o keln ano keiaano, a me na pn waha lna. Ina i kii mai o Lnigi Varnp:i ia kana, nlnila, hopu aku no kauaia ia, a lioihoi inui i I,{i)nia nei, nie ka waiho oku ia ia iiuna o ka Pope, a hoohanohanoia mai kaua no ka haua

nui a kaua i hana aku ai i ka aina." Huli j ae la o Pastrini, a olelo aku la FraDZ, j " Ea, i ko'u manao, me he mea la, oa ano he-1 hena maoli paha ko'u hoa'loha e olelo nei ma ia ano." " Oiai," wahi a Frauz, " Ua hoike mai nei oeimua o maua, he kanaka powa kekahi e noho nei ma na wahi pili ia Roma nei, e pono oe e hahai mai ia maua i kona inau ano, he kanaka opiopio paha, a he kanaka elemakule paha; uo ke kulana kiekie a haahaa paha oia ? E hahai mai oe i kona mooleio." Noho iho la ua o Pastrini nei ilalo, a hoomaka mai la oia e hahai mai i ka moolelo o ua Lnigi Yainpa nei, ke 'lii ona powa. " 0 L«igi Vampa, ka nui o kona mau i keia nianawa, he iwakaluaknmamalua—he keiki hanai hipa oia e pili ana me ka o Count de San-Felice, mawaena o 'Palestrina a me ka loko o Gabri; ua hanauia oia ma Pamarinana, a ua komo hana aku oia malalo o ke Connt i kona manawa elima ka nni o kona man makahiki, a o kona makuakane hoi, he kanaka hanai hipa no hoi oia; a ma ka huIu ko lakou ola ke kaaiia aku ma ke kulanakauhale o Roraa. I kona hiki ana aku ika ehiku o kona mau makahiki, hele aku la oia e noi i kekahi wahi kahnna, e ao mai ia ia i ka ike palapala; a oiai nae hoi, aohenui o ka manawa e ao ai ia ia, no ka lilo nui oia i ka hanai ana i na"| hipa, a he manawa uuku. wale no kona e noho iho ai toe ke kahuna ma kapa alanui, e ao iki-mai ai ia ia i ka heluhelu ana, ahe mau mahina eono, ua akamai, a ua holo hoi oia ma" ka heluhelu ana. Aole iho la i pau kona ake ana i ka

hoonaanaoia, oa makemake oia e ike i ke ka'kau. Ekolu no hoi mahina, akamai oia ike kakaa lima ana. Na keia mau anoaapo ooa ma akamai, i hai aku ai ke kahuna i ke Csjjjtit, a kauohaia mai la oia e ai pu me na ohaa ponoi, aloaaiho la 110 hoi is ia he elua piastres no ka mahina hookahi; a me ia maa wahi apana dala i hiki ai ia ia ke kuai bnke a man peni hoi, a me ia maa mea oia i hoomaka ai e kakan i na kiio kela ano keia ano. " Ma ke kula hoi, halawai pinepine mai la oia me kekahi kaikamahine, nona ka inoa o Teresa; he wahi kaikamahine makna ole oia. Ua mau ko laua halawai pinepine ana i na la. I a pant. a pa n'- -.- J Aua, he umiknma[makahi na v Ke leaiMiōanine, a iie i umiknmam2(?ia o Luigi Vampa. 0 uaVampa

nei, aobe kamalii o kona kulana e lanakilaai maluna ona, be ikaika maoli no oia ma ka hakaka a me kulakulai ana; a aohe mea nana' e hoomalīelie i kona mau manao hnha, o Tereaa wale no. Me kahi nku mahina ona, a aie na loaa mai no kana man kii i kakan ai a hooana aku i Roma e kuai aku ai, na lilo ia maa dala i na pono kala pepeiao, a komo lima no Teresa; a ma ia mea i lilo ai oia ke kaikamahine komo i na mea maikai loa ma na wahi e kokoke ana i ke kalānakauhale o Eoma.

" I kekahi la, hai aku la ua kahuhipa nei i ke kuene a ke Count, aia he ilio hae e ane hoonene mai ana e ai i na hipa ana e malama ana; a haawiia mai la he pu ia ia, a oia iho la no hoi kana mea i kau nui ai e loaa. Me ua pu nei oia i hoomaamaa ai ia ia make kipu ana aku i na Aeto lele ae ma ka lewa, a i na Alnpeke hoi e hoea ae ana ma ka ili o ka honua; a no kona akamai loa, ua lilo ia i mea lealea loa ia Teresa, i ka nana aku ia Vampa e alakai ana i ka poka ma na wahi a pau loa ana e makemake ai.

" I kekahi ahiahi, hoea mai la kekahi ilio hae mailoko mai o ka ululaan, aohe nae i puka loa mai, ua lilo iho la oia'i ilio hae make. No ka olioli loa, ua lawe aku la oia ia mea i ke knlanakauhale, a uakaulana ae la oia ma o a inaanei, no ke keiki opiopio ikaika ma ia mau wahi, he umi paha mile ka mamao; a o Teresa hoi, ua kaulana oia i ke kaikamahine ui loa ma ia wahi, a aohe no hoi he poe kanaka opiopio i aa mai e hooipoipo me ia, no ka mea, ua ike lakou, ua lilo kona puuwai ia Vampa. Ua huipu pua loa ia ko laua mau manao aloha, me he mau lana la i huipuia ko laua mau a-a; a ia manawa, be umikumamaono makahiki o Teresa, a he umikamamawala hoi o Vampa.

"la manawa, ua ane wawa wale mai ke kaulana o iia powa ma ka mauna o Lepini, malalo oke alakai ana a Cucumeto. Ua lehulehu wale na keiki kaukau alii i pau i ka nalowale, a ua hoohuoi ia ko lakou nalowale ana, a mahope mai, ua ikeia, ua hui aku lakou me ka poe o Cucumeto. Ua nui loa na mea i oleloia no ua alii powa nei, no ka meo, i kekahi la, ua aihueia kaikamahine opiopio e ia; a aia hoi iloko o ua poe powa uei ka ipo aloha a ua kaikamahine nei, nona ka inoa o Carlini. I kona ike ana aku i kana mea aloha, ua hu mai la kona aloha, a aohe oia i ike i kana mea e hana aku ai. Oiai, o ua Carlini nei, he punahele oia na Cucumeto, hai akn la oia ia ia i kona mau aloha a pau loa ia ia, me ko noi aku e hoopakele ia ia.

" Ia po iho, hoouna aku la o Cucumelo ia Carlinī i kekahi kauhalo o pili koke rnai ana, i hiki ole ia ia ke hele ma kahi o ka halawai

ana. Ua hiki aka la o Cucnmeto ilaila, aaa lawe kolohe inai i ua kaikamahine nei, nona ka inoa o Kita. Noi aku la o CarliDi iko 1&kon poo, e hookua i ke kaikamahine me ke kumukuai, no ka mea, be kanaka waiwai kona makuakane; a hai aku Ia o Carlini ia Kita, na pakele oia, a e pono ia ia ke palapala aku i kona makuakane, ma kaubale Felosine, he ekolu haneri piastres, alaila, hemo aku oia mai kahi hoomoaaa aku oka poe powa. I ka paa ana o ka palapala, lawe akn la o Carlini me ka olioli nui, a haawi aku la i kekaUi keiki kahu hipa, a nana hoi i lawe akui ka makuakane o Rita i ke kulanakauhale, me ka hai aku, he mea pono e hoouna koke ia mai ka uku no ka hoohemo ana i kanakaikamahine, mamua ae o ka hora eiwa o kekahi kakahiaka ae. Laweia aku Ia ka palapala, a hoi mai la o Carlini, me ka manao e loaa mai ana la kana meii aloha ai me Oueumeto. Ninan iho la oia i kekahi poe powa o lakou e noho ana e paina, aka, akaaka wale mai la no uue lakou i kana man ninaa aku. Hoomau aku la no ia i ka ninnu ana, a ku mai Ia kekahi powa iluna, me ka haawi mai~ ia ia i ke kiaha i piha i ka waina, me ka i mai, ' E inu ike ola o Cacumeto ame Rita, ke kaikamahine nani.'

"Ia uaanawa, lohe akn la o Carlini, i ka leo uwe o kekahi wahine; ike iho la oia i ka oiaio oia mea, lalau akō la oia i ke kiaha, a hoonoa aka Ia i ka maka o ka mea nana i pane mai ia man olelo ia ia, a holo akn la i kahi o ka lap Lpuka mai ai, a ike aku la ia Rita e waiho a maule ana iloko o na lima o ko lakou poo a alakai hoi. Ika ike ana mai o Cacumeto ia Carlini, lalau iho la oia i kana mau pu panapano; aka, o Carlini nae, (na nana, aku kekahi i kekahi, me na maka kapono ole,) ke paa pono la oia i kana pn panapana ina kona aoao, a no kekahi man minate, hanle aku la mai kona lima aka, a ia manawa no hoi o Rita i iianle iho ai inawaena o na mao kanaka powa nei a i elua.

| " Pane mai la o Cncameto, ' Ua"hooko pono anei oe i kan hana ? " Ae mai Ia no hoi o Cariini, me ka i mai, a ka la apopo ae, alaila hiki mai ka maknakane o Rita me ka uka a na alii nei i kauoha aka ai. A i hon mai la no hoi o Cucameto, he mea pono no noi ia iaaa ke bii me ko matwl>oa, e nmenme a? ; ;v -:a ka mea ai o Rita. Hele aka • rlini ma ia aoao o &iVa ona i kahi a na powa e n mai la lakon, ' E nmenme > p " Ua kulike ko lakon manao me ke alakai o lakoa, a hookomoia iho la ko lakoa maninoa iloko o ka papale, a na ka mea opiopio loa o lakoa i noie uiai i ka inoa, a lilo iho la o Diavolaccio, ke kanaka laki -o lakon, a oiano hoi ke kanaka a Carliai i non akn ai i ke kiaha i kona maka, a ke hiolo mai la no hoi ke.kokoma kooa papalina. No- kona- ike ana iho nae oia ke kanakalaki, hnmaila kona man leo aka, me ka i mai, ' E ke kapena,o Carlini nei ka mea i inu ole i kon kiaha aloha, i ka'u kauoha ana aku e inn, a malia paha o hoolohe oia ia oe i ka inu ana i kou kiaha aloha !' Manao iho Ia na mea a pan e kue ana la o Carlini ia mea, aka, lalan akulā oia ike kiaha a inn ae hrme ka pane ole akn. Noho iho la oia ilalo e paina me kekahi poe powa e iho, akn, o Diavolaccio,"nalowale aka īa oia, a mahope, hoea hon mai Ia me Kita.

" Lawe mai la oia īa Hita, a wailio ilio la ma Da kapnai o ko lakoa kapena; na bele wale kona uian heleLelena (ko Rita,) a haikea; a i ko lakou hoomaopoopo ana akn i ke kumu oia mea, ike iho la lakou, he pahi eka ani maluna ponoi ihoo ka puuwai o Rita. 'A ! A!' wahi a Cacumeto, ' Akahi an a ike i ke kumu nui i ni-ho aku nei mahope,' a ia wa no hoi o Carlini i ka mai ai iiuna, a olelo mai la, ' He mea hiki anei i kekahi mea ke hoopaapaa mai ia'u no keia mea i hoohaakaeia?-" Hoole mai la ka poepowa; akaikai ae la oia i ke kino make o £ita, a lawe aka la malalo o kekahi kumu laau, a kiai iho la ia ia. Kukuluia ae la na ki&i, a puni ma na palena o kahi' hoomoana o na powa. " I ke aumoe, ua hoalaia ae la na powa mai ko lakou niau moeuhane ana, e ka hiki ana mai o kekahi mea. oka makuakane o Eita, i lawe mai i ka uku no ke ola o kana kaikamahine. I mai la ka makoakaneiaCacumeto, ' Eia ekolu liauei'i piastres t aohea knu lei, he keiki ?' Aka, aolei lawe mai ua 'lii powa nei i ka nku, i akn la oae ia i ka makuakane o ua kaikamahine nei, e hahai mai ia ia, a uhai aku la no hoi ia, a malalo o kekahi kumu luau hoomaha iho, me le kohikuhi i kekahi mau mea e noho ana. 'Aia,' wahi a Cucur»eto, ' E noi aku oe iko keikl. ia Cuvlini; a uana no e hai mai ia oe i kana mau mea i hana aku ai iaia.' Hali aka la ua 'lii powa nei, a hoi aku la e halawai me' kona mau lioa powa. " Ku iho la ka makaakane me ka pane leoole, a hookokoke ako la oiu ma ka aoao o ua mau mea nei e noho ana. Huli ae la o Carlini, a olelo mai la oia,*'Ua manao no aa e hiki mai ana oe,' ' Heaha kau mea i hana ai i kun keiki T wuhi a ka elemaknle i ke kanaka powa. Pa iho la na kaknna moaliali o ka mahina maluna o na helehelena o ka men i make—' Ua hoohanmia ia kao keikf e Cin.-iimet.ts,' wahi a Carlini, 'Ua aloha ai. iaia, a nolaila au i popehi ai, no ka mea, mamuli oia e lilo i mea lealea hana ino ia e keia poe powa a pau loa; a ano, ina waa i hana ino, alaila,' —unnhi mai la oia i ka parf mai ka nmauma niai o Rita, a uhae oe la no hoi oia i ke alo o kona puliki, a hoene iho la no hoi oia e hou i kona umauma. (J3ole i pau.)