Ke Au Okoa, Volume IV, Number 41, 28 January 1869 — Ka ikeia ana o ke Kulanakauhale o Pomepeii. [ARTICLE]

Ka ikeia ana o ke Kulanakauhale o Pomepeii.

Iloko o na makahiki he umikamamaono haneri a me kanaiwakamamaiwa ko Pomepeii kanuia ana malalo o ka lepo, a ua aneane do e poina loa ia. Aka, i*a makahiki 1592, ooki iho la kekahi kanaka kukula hale akamai i auwai eli malalo o ka honua, ma kahi i ku ai o ua kulanakauhule la, i hookahe ia mai ai ka wai mai ka muliwai mai o Sarano, a i ke kalanakauhale o Tore dela Auunaziata. oka inoa ona kanaka nei Dominiko Fonetana. Ika eli ana iua luawai nei ua loaa i na poe kanaka hana, ke kahua o kekahi mau hale, aka, aole nae he miau mea ano nui e ae i loaa, aole no hoi i imi hou ia aku i wahi e loaa ai ona inau mea ano e hou. He jnau makahiki i aneane haneri i hala, ma ia hōpe mol, ua loaa kekahi liale kahiko, a me.ka papa inoa " Pomepeii," aole nae i lilo ia i mea e/hoala ai i na manao o ka poe huli honua. Mahope mai, i ka wa i ike ia ai o ke kulanakanhale o Herekulenaio, oia ka mea i huli hou ae ai na kanaka naanao no Pomepeii. 0 Alekubiere, he Conela o na Eneginia o Se<pania, kekahi o na poe i hana pu ai i ka aowai eli me Dotniniko, ka mea i hoike mua ai 1 kona manao i ka Moi o Napele, no ka loaa ana o ua kahua hale ma kahi a lakou i eli ai, i ka i ana, " I ko'u manao, he kulanakauhale kahiko kai uhiia ma kela wahi i ka wa i poha nni ai ka pele o Ycsuvia i ka makahiki 79." A loaa mai la kona ae ia mai ka Moi mai Kale 111 o Napeie, hoomaka iho la oia i ka eli ana i ka M. H. 1848.

Ua hoouku koke ia kona lphi, e ka loaa aua ia ia o kekahi kii, he umikumamakahi kikoo ka loihi, a eha kikoo a me ka hapa ke kiekie, he mau hua i hoonohonohoia a puni, he mau hua ai a me na pua, o ke poo o ke kii kahi nui, ua hanaia a maikai, he mau ano manu, &c. 0 kekahi mea i loaa, he iwi poo kanaka, i uhiia a paa i ka lehu p'ele. Ma kona aoao he mau apana keleawe he 18 ame ka apana dala hookahi. Mamua o ka pau ana o ka makahiki mua i eliia ai ua loaa, a waiho wale kekahi hale keāka nui, e pau ai na kanaka be 1,0,000 iluko. ona poe nana e eli nei, oia na poe i hoahewaia ma ke kanawai, o ka hapa nui o na hihia feloni, a he poe kauwa knapaa Mahomeda. Aohe malihini i aeia e hele malaila e makaikai ai i na kahua kahiko o ua mau punana la o Pomepeii. Ua malama pono ia na mea pau i loaa, o na kii peua maikai, ua laweia māi na paia mai o na hale mohope iho oke kope aaa i ko lakou mau wahi a pau e ku ana.

I ka wa e loaa ai kekahi mau mea ano hou, ua aeia na malihini e hele e nana. Iloko o ka wa pokole i lilo ai o Napele ia Parani, ua holo mua na hana a pau e pili ana i ka eli ana, ua noho hooponopono mai o Caroline ka wohine a Murata, a he nui na mea ano nui i i loaa. Ua wehe hou ia ka hale keaka, mahope o kona hoopiha hou iaana mekaopala; a ua hookaawaleia hoi ke alanui o na ilina knpapau. I ka hoi hou ana ae o na Bourebona ma ka noho alii o Farani, loli hou ua liana e pili ana ilaila, aole i nui na mea i iko ia no Pomepeii. Ua kohoia o Goribaldi i Luna no ua haua la. Aka, no kona ano Generala a me ko koa, o ke kahua kaua wale no kona kulana kupono, aoho i kupono no ua wahi la i haawiia ai nana e hana. U:i liaawi aku oia i ka haua ia Alekancdcro Dumasa, ka haolo Farani kukau mea hou, (aole makou e hoopoina i ka hai ana aku ia oukon e na poo heluhelu nnpepa, oin ka mea nana i kakou ko kakou kaao e puka nei, " Ka Hakn Moncte Kariso.") Aka, aole i lilo nui ka manao o Alekanodero Duniasamakeia liana i

haawiia nana e hooponopono; ua olelo ia, hookahi wale no ana hele ana ilaila. TJa pokole nae kona noho luna ana, no ka lilo ana ae o ke aupuni o Italia ia Vitoa.Einanuela, a ua kohoia o Guseppe Fioreli ! 'a luaa. Ua holo holo hou ka hana o ka eli ana malalo o keia luna hou. He nui na mea i huaiia a waiho wale, he mau hale kula, na hale kuke, na luakini, na hale auau, ilina ame na alanui, e like me ko lakou ku ana iloko o na makahiki he 1800 i hala. Na pohaku makamae i hauaia i inau mea kahiko, na oo mahiai o lakou, na kupee o na paahao a me na mea kaua a na koa o lakou. Aia no hoi ke waiho la na meheu huila o na kaakaua, na lole aahu o ka poe e holo ana i pakele mai ka make mai, na piula wai, e kolili ana ka wai mai ko lakou mau niapuua mai, na papaaina me na mea ai o luna; na berena iloko o ka umu, na ipu lepo wnina maemae o Canrpania; na aila oliva hoi, e mau ana no ko lakou ikaika ke hoani ia aku me ka ula 6 ke ahi, a he mau wahi hoahu £ku a me ka waina maloo, na huakukui, a pela ako. Hookahi hapakolu o ke kulanakauhale i ike ia. Iloko o keia wahi, eono a ehiku haneri mau iwi poo kanaka i loaa, a ina paha e pau loa ke kulanakauhale i ka eli ia, ua like me 2,000 iwi poo i loaa. Aka, oka nui o na kanaka o Pomepeii he 20,000.