Ke Au Okoa, Volume IV, Number 42, 4 February 1869 — KA HAKU MONETE KARISO. [ARTICLE]

KA HAKU MONETE KARISO.

Ee elima mau sekona mahope iho, ku aiia ua kanaka powa nei ma, ka ipiika, a ike aku la ka Haku Munete Kariso, me ka pane mua aku iaia, " A ! o oe ku ia e Pepino ea !" Aole i pane hou mai ua wahi kanaka powa Dei i kekahi mau hnaolelo, aka, hanle iho la oia tna kona mau kuli imua o Monete Kariso: a pane hou mai la ua Haku la, " A ! aole ka oe i hoopoioa no kuo hoopakele ana i ko ola; aka, he mea knpanaha keia, he akahi pule wale no i hala ae nei mai ia manawa mai. E ku ae oe iluna a e hai mai, heaha ke kumu ō kou hiki ana mai ia nei ?" Nana pono ae la na o Pepino, me ka i ae ia Franz, " Naa hoi e hai aku i ka mea kiekie." I oku la o Franz iaia, "Ee mea hiki ia oe ke kamailio mamua, no ka mea hoi, hs hoa'loha au nona." A i mai la no hoi ua wahi kanaka nei, "He mea pono no ia oe ke ninau mai i na ninau a pan loa au e makemake ai." Ninau mai la no boi ke Connt M—Kariso, " Pehea na kumu i haulehia ai o ka Haku opio Alebata iloko o na lima o Luigi Vampa ko oukou alakai ? E wehewehe mai no oe ia mau mea a paa loa." Hoomaka koke mai la o Pepino, "Ua pinepine ka maalo raau ana o ko ke kanaka Farani opio holokaa ma ke kaa o Teresa e holo ana, oia hoi ka ipo a Luigi Vampa; a ua kiola aku oia he pn-a pua ia Teresa, ua kiola hou ia mai no iaia: no ka mea, o Luigi Vāmpa pu kekahi e holo ana malona o ke baa o Teresa, ma ke ano kino kahu lio, ua hoano e iaia iho. Noi aku la iaia, e halawai mai o Teresa me ia ma ka ipuka o ka hale hnla i ke ahiani nei, me ka hoailona, aia o ka mea e puhi ana. i ke kukui o ke keiki Farani, oia Beppo, he keiki opiopio, kahi hookomoia i kekapa wahine o Teresa, a hoounaia aku i ka hale hula, kahi i kali ai ine ka hoomanawanui o ke keiki -Faraui.

" I kona hiki ana aku, e kali mai ana na keiki Farani la; na ome koke ia mai la ka ipukukui, a ahai mai la ke keiki Farani ia Beppo, a hiki ma ka bia Maeella, malaila kahi i ke ai o ke kaa, a ka-kakau aku Ia laua iluna, a holo akn la i kahi a Beppo i olelo aku ai he wahi hoolnoln kona, he ekolu mile ke kaawale mai Roma akn. I mai la no ia ia Beppo, ua makaukan oia e uhai iaia, a liiki i ka hopena o ke ao nei, (e manao hoi paha oka pono ia.) He elua haneri i-a paha o ke kaa mawaho o Eoma, ua ane mahaoi loa aku la o ua kanaka Farani opiopio nei me ka mea aua i manao ai o Teresa (Beppo), a no ia mea, ka un ae la no ia o Beppo he mau pu panapaua waha lua a kau pololei mai lu i koua poo; ua kaohi koke mai la ke kahu kaa i na lio, a kau pu mai la no ia i -kana mau pu panapiana i ua keiki Farani nei; a ia manawa pu no hoi, hoea mai la he mun konaka elima me na pu a me oa pahi. Eloao iho la oia e kookelakela i kona ikaika, aka, he raea makehewa. Ika manawa i hiki ole ai iaia iho ke hoolanakila iaia iho, ua k»no ia aku la oia e hele wawae ma ke kae o ka muliwai; a hiki wale aku ai oia imua o Luigi Vanipa me Teresa, e kali mai ana no kona hiki aua aku ma na iliua honna huna o na pa a me na lua kanu o St. Sebasatiana.' f

I ku pau ana o ka hahai aiia a Pepino i keia moolelo, huli ae la ka Haku Monete Kuriso, a i aku Ia ia Franz, " 1 kon manao nna, he oiuio maoli keia moolelo, a ina nae he me» e ae, a aohe o ko kakou hoa'loha, he walii moolelo ane ukaaka. E pono paha kana e hele koke e imi iaia, ina bc makemake <>c e ike i na laa', huna o kela ilina kuulana. Malnna paha kaua oke kaa. Aole o'u kaa eu ?" Hoole mai la no hoi o'sYanz, aohe ona kaa i makaukau; a i hou aku la no ua Monete Kariso nei, "0 ! aole no ia he mea nui, e makaukan mau ona au me ko'u mau koa ; na manawa a pau i ka po me ke ao."

Ninau mai hi o Franz, " E makankau man ana kou kaa i na manawa a pau ?" " Ae," wahi a ke Count, " he kanaka ane kupanaha wmi, a i kekahi mauawa o'u e ala ae ai o ka po, i ke aumoe a me ka wanaao paha, ko'u ala ae no ia kuu maluna o ko kaa o ka holo no ia." Ko ua Count nei hookani aku lano ia i ka Liele, a pii mai la kekahi kauwa, liaawi aleu la i ka olelo kauoha, " E kahea aku e luwe mai i ko kaa, a e wehe oe i na pu panapana a waiho. Mai honla akn i ke kahu k;ia; na Ali n<> e pailaka, a uniio no e luwe mni i ke kaa mannia ue nei." Iloko o ka manawa pokole loa, loho ia aku la ko knmu-

mu mai a na huila kaa, a ka ana mawaho o ka ipoka. la manawa, hnki ae la ke Count i ba wati mai kona pakeke ae e nana i ka. maoawa, a i mai la, "Ka hapalua wale no keia o kahora umikumamalua, a ina no e noho ia e kane. a hiki i ka hora elima o ka wanaao, hiki no kana ilaila mamua ae oka manawa. Aka, aole nae paha o kaua makemake i ko kana hoa'loha e inoino kona moe ana i keia po; a nolaila, he mea kupono ia kaua ke wikiwiki A'u e lawe mai iaia mai ka hoopaa ino ana o ka poe aia." Ka hoeu ae la no ia o laua i ka iho aoa i ke alanui pii e kau aku iluna o ke kaa, i ukaliia mai eke kanaka potva Pepino. E ku ana ke kaa ma ka ipuka, o ke"kauwa eleele, hiki ole ke kamailio o Ali, ke noho ana ma kahi o ke kahu kaa; a na kona mau helehelena no hoi i hoomaopopo lea mai hoi ia. Franz o ke kanwa ia ana i ike ai ma ke ana oka mokupnni o Monete Kariso. Kan aku la no hoi laua ilona o ke kaa: a o kahi Pepino, kau pu ae la ia me ia. Ua loaa mna aku ia Ali na olelo kanoha i na wahi a paa a luna eu holo ai; a hiki aku la lakoa i ka ipaka pa oua ilina nei. Aka, ua mai - la ke kaa e ke kanaka kiai ipuka, aole make komo iloko ia hora o ka po; a no ia mea, hoike aku ke Count i ka mana i loaa mai ia ia, mai ke kiaaina mai o Roma, he hiki iaia ke hele ma ia wahi ke komo ma kela a me keia hora o kela po keia po a me kela ao keia ao. Ka hookuuia mai la no ia o ke kaa, a uku aku la be mau j>iastres uo ka luhi o ke kiai puka. Mai ia manawa mai, ike aku la no ia Ika halali mai o na elau o ka pu o na koa kiai; a aia nae a hoike aku o Pepino i kekahi' hoailona, alaila, kuemi hope aku Ia be koa. He mau manawa uuku wale no hoi oia holo ana eku o lakou, ku anaAe kaa; wehe maila o Pepino i ka ipukā, a lele aku la ke Count a me Franz rJalo; a huli ae la ko Count, olelo aku la i kona hoa, "Ma keia wahi nei e haalele ai kakou i ke kaa, a mshope iho olaila e holoholo aku anai kaoa maUIo aku o keia; a he umi minute mai ka ipuka mua aku a kaua e iho aku ai, hiki aku kaua ilaila." „ Lawe ae laTte Count ia Pepino ma kapa, a kamailio aku la ia ia ma ka le > haahaa, a hele ajiu la oia me ihoiho kukui ma kona lima, a lakou no i fāwe mai >»i maluaa o 'ke " - kaa. He elima paha miaute i hala ae, hoea hou mai la ua o Papino, a i aku la ke Count ia Franz, " Ano, e uhai kaua ia ia," a hele aku la kahi kanaka momna o hua a l u aei mahope, a h>ki w,)le iko laua nei iho ana aku he ane wahi owawawa. Ike a>-u la ua nei he mau kauaka elaa eu ka-< ailio ana a Aole laua i manao nui aku i na me i aia mau kanaka e kamailio ana, no ka uiea, ua ike aku la ke Count o Pepino. Haele m«i U l iua a he wahi hamama mahope o kekahi mau puu laau, he aneane "hiki ole ike kanaka ke kono aku. O Pepino kai komo mua aku ma ua wahi nei, a i ka hoomau loa ana aku o ka hele ann, ua akea loa ae. He hookahi haneri a'me kanalima paha i-a i hala m»i in lakou, ua hookuemi hope ia mai la lakou e ke kahea ina mai o i- ekahi leo e i ana, " Owai kel» mea e I ele mai la mao ?" Aia manawa pu no h"i I t-ou i ike aku ai i ke kukui miluna o ka j u a ke koa kiai. Aka, haiaku la no hoi o Pepino, "he hoa'loha !" a hai pn aku la no hoi oia ia lakou a pau. Mnhope iho oke alnnui pii, he alanui pii, he iwakalua aniu ke kiekie. Iho aku la ke Count me Fr >nz m i ua ala nei; a i ko laua hiki ena aku ilalo, he ano uhnui kea malaila, a ma kekahi mana ke ala e hele a> i i- ekahi wahi kanu kupapnu. Elim> m«u alaaui eae ma kekahi aoao, a ua kimokimo ia oh paia, a ua ane like pu ke ano me ca p< hu i-upapau. Ma kekahi mau pokapuka nae oweawea mai la ka puka ana mai a ka malamalama, & kaa iho la ka lima o ke Count maluna okaFronz, me ka i aku, "he makemake anei oe e ike i ka poe powa e hiamoe ana ? Ae mai ia no hoi kona kokoolua. " Alaila, e hele mai me a'u. E Pepino, « puhi iho i kau kukui," wahi a ke Count. Puhi iho la no koi o Pepino i ke kukui, a hele aku la lakou e komo aku iloko o kehahi rumi nui ane huina ha i hoomaamaamaia e kekahi uwiuwiki ana o kekahi mau ipuknkoi. Iwaenakonu o keia rumi, eha itau pohaku, me he la he ano kuahu i ka manawakahiko. Makekohi kia e ku ona, he ipukukui, a nona ka malamalama i loaa ai i kekahi kanakae heluholu ana, me ka huli mai oke kua io lakou nei; aia hoi, a puni ua kanaka nei,e moe ana he "waknlua mau kanaka powa me ka waiho no o ka pu ma ko lakou aoao. I ke Count i manao ai, ua.ko Franz nana ana i kei» mnumea, ko ke Count komo aku la no ia iloko o ua rumi nei, me ka hoonone aku e hele ma kulii o ko kanaka e heluhela ana i ko huke, no kn me«, o Luigi Vampa ia ko lakou aliikai. Ain hoi, ninau mai la he koa kiai, " Owai kela e hole mai la ?" (Aole i pau.)