Ke Au Okoa, Volume IV, Number 44, 18 February 1869 — Untitled [ARTICLE]

0 ka ohana a rne ka uoho'na o ka hale, he mea kupono no ia e manao nui ia ai ma ka noho'na o kela ame keia anaina. No mea, aia malaila kahi i ao muaia ai na pulapula opiopio i ka hoomakili ana aku ma ka aoao pono a maikai o ka luana a malama ana aku i na pomaikai o ka manawa e hiki mai ana. Ke ole ka haku ame ke poo oka ohana, e malama hoi i ka pono a rne ka noho'na maikai o kona ohana iho, alaila, e lilo wale anei na hoa o kona ohana mai ke nui a me ka liiiii i mea paipaiku wale ia no o ka lae, a hana ino wale ia no e ka malihini aea o hea mai la.

0 ko kakou mau pono kuwaho a kuloko, .ua malama ia e ke kanawai me kona mau maka makaala. Aka, ika wa hiamoe, a lilo paha ma kahi e ua mau maka Ia o ke katiawai; alaila, ia wai ka uana a me ka hopu ana akn i mea e hookoia ai ka aoao pono, he pono; a ka aoao hewa hoi i hewa ? Ke i ae nei makou, i ka mea i makemake i ka pono, a i hookaawale loa aku i ka hewa mai kona mau palena aku—a hookuakaeo hoi ma ka aoao o ka pono o ka noho'na aiaikai o ka ohana, a me kela me keia anaina e like me ka noho

ana o kela me keia aupuni. He mea mau nae ma ka noho ana o ko kakou nei lahni ohana, ka mahaoi mai o kela a me keia haole, ka miala mai me k& noonoo ole, " nowai la he hale." Me he mea la, ua manao ia ka pnpupu a me ke kulana hale i

moamoa mauia e Hawaii nei, he mau wahi e hookoia'i o ko lakou mau iini hewa, (o ko vs. haole e hiki mai nei io kakou) a nolaila, ke [ | nrfet-inai o mok\:okoh<S>la, #-KU Kalepa, na moku mannwa a me na b»oIe iio hoi kekahi e noho nei a ane kamaaīna me kakau; a me he la, ua komohia iloko o lakou ma ke kna a me ke alo o ka aina, o na wahi a pau a lakou e hookomo aku ai o ko lakou mau poo, he mau wahi ia i maa ai o ko laI kou mau manao ino e hookoia ai.

Ke kumu i konoia mai ai o ko makou mau manao e kamailio ma keia mea; oiai, he mea kuluma, a he mea mau e kom.o ana kela a me keia ano haole maloko o na hale Hawaii, me ka manao ole i ka noho'na maikai o ka ohana Hawaii. E ike no kakon, ua komo knleana ole kekahi haole, nona ka inoa o Martin, kupakako a Hulipahu ma ka hale o kekahi ka'naka Hawaii, nona ka inoa o Ailuene Boyd. Ua hookipa maikai ia oia ma ia hale, a ua loaa iaia na hookipa oluolu maikai aua'o ka hale. Aka, mahope iho oia hookipa ana, ua hoao oia e a-e hewa aku mawaho o ka palena noho'na maikai "o ka ohana, me ke ake paha o kona iini hewa, e hoohaumia i ka noho'na maikai o ko ka hale. Ina paha, aole malaila ka haku o ka ohana, nawai la e malama i na malnhia la ? Pela wale iho la no anei kakou; oiai, iea paha kekahi poo o ka ohana e hele ma kahi e loaa ai ka mea e malama ana i ua ohana la; a hiki ia mai e ke ano poe kolohe o hea mai la; nawai e nana i ka poe palupalu o ka hale ?

I kela la aku nei no hoi, ua hele aku kekahi haole, nona ka inoa o Webb, no luna o ka mokumahu lāaho, tue na manao nahesa hoowalewale ino, e powa mai i. ka noho'na maikai o kekahi ohana, ma na olelo hoowalewale e hoohaumia i kekahi kaikamahine opiopio, nona ua makahiki, aole i hiki aku i ka umikumamaho. Ke i ae nei makou, he mea i ike mau ia, ke komo ana o kela a 'me keia haole iloko, aiwaenakonu o na ohana Hawaii, a hamohamo ana i ka hinnhinu "o ka liai ipu laau," me he mea la, pela ka hana mau ana ma ko lakon home ponoi. A eia ka ninan : Pela no anei ma na aina haole, ke komo akn o ka malihini o hea mai 10, a iwaenakonn o ka maluhia o kekahi ohana, hana aku ia i kana mau bana pono ole ? Aole i ikeia ia mea ma Hawaii nei, mawaena o na ohana haole. I ko makou manao maoli, ina kekahi kanaka Hawoii e Loao me ke kuleana ole e komo aku iloko o ka hale o kekahi haole ma ke kaona nei, he kanalua ole ko makou, e loaa mai ana no ia iakahopena o kana mau hoao ana. Aka, ko komo ana nae o ka haole iloko o ka hnle o ke kannka Hawnii, he men manao ole ia. Oiai nae paha, aole kanawai pololei e hlki ai ke hoopii ia, koe nao ka ao hewa ann; a no ia mea, ke kono ae nsi makou i ka poe hana kanawai, e kau i kanawai pololei no ia mea. A ke kau leo ae nei no lioi raa-

kou i ka lehulehu Hawaii, e malama a e makaala i ka malunia o ko kakou mau ohana, no ka pomaikai o ka noho ana o kakou a me ka kakou mau pulapula aku.