Ke Au Okoa, Volume IV, Number 44, 18 February 1869 — KA HAKU MONETE KARISO. [ARTICLE]

KA HAKU MONETE KARISO.

MOKUNA XXV. NA HOA I POLOAIIA. Ma fea hotele Kue du Heledera, feahi a Alebata i poloai aku ai i ka Haku Monete Kariso, ua hoomafeaukauia na mea a pau ma ke kakahiaka o ka la 21 o Mei, i mea e hooko pono ai i na olelo a laua i kamailio pu ai e halawai ua o Alebata tue ka Haku Monete Kariso. oua rumi nei ana e halawai ai oa o Alebata me ka oiea uana i hoopakele i leona ola; ua hoonaui maikaiia me na mea ulu mahiehie o ua kulanakauhale hanohauo la o Parisa. E noho ana ua o Alebatailoko o kekahi ruini pulii baka ona. komo mai la kekahi kauwa a koua makunkane, me na palapala a me kekahi mau nupepa; a ninau mai la, inahope iho o ka heluhelu ana i kekahi mau palapala i hoalaalaia, mai hea kahi i loaa mai ai o kekahi mau palapala elua. Hai niai la ke kauwa, hookahi ma kaleta mai, a hookahi mai mai ke kanaka o Aladame Danglars. Nioau hou mai la no hoi ua kanaka nei, i kona wa e paina ai; a hai mai la kona haku opio, " Ma ka hapalua o ka h'ora umi wau e paina ai, no ka mea, o ka manawa ia e hiki mai ka Haku Monete Kariso. E hele aku oe e ninau, ina ua ala mai kuu makuahine; a e hai aku. oe ia ia, n ka hōra ekolu, e hiki aku ai au ma kona rumi, a e hoomakaukau oia ia ia iho, no ka mea, e hoikeike aku ana au ia ia i ke kauaka nana i hoopakele i kuu ola "

Hai hou aku la 110 hoi ke kauwa me ia mau olelo kauoha, a noho hookahi iho la oia e heluhelu i na nupepa. Aole i liulio, komo ana kekahi o kofla mau hoa'loha, nona ka inoa o Loeiana Debray; a he kakaeolelo hoi no ko na aina e, I kona komō ana mai, i akn la o Alebata, " Ka ! aole an i manao e hiki koke mai ana oe i keia -manawa. A ! heaha kelu mea e kau la ma kou nmauma ? He kea hoohanohano hou !" A hai mai la no hoi o Lueiana, " He kea hoohanohano i hoounaia mai ia'ii e ka papa o Kale III." No ke ano pololi o Lueiana, nolaila, hoouna ae lao Alebata i kekahi kauwa ana, e lawe mai i mau omole waina r ~me"ona mau kiaha kope, a nmau mai la oia, ina o ka aina kakahiaka maoli ia, <a hoole aku la o Alehata, 'iio ka mea, e kali ana ia a hiki mai kekahi mea ai. I Ia laua na hoi e noho'ana, hiki la .ao<ia_kā inoa o ma, a hff' r fianaKB hbop€o3p'on Mahope iho o ka lulu liia ana; nina'u mai la t>'Bonkiito<* i la maoowa e paioa ai; a hsi aku la o Alebata, " O olna no ke kamau iho. £ kali ana au a hoea mai eloa mau -malihini i koe, alaila, kakou paina maoli." " A heaha ke ano o ke konaka a kakou e kali ai, a hiki mai oia, alaila paina," wahi a Boukama. P&ne akn la o Alebata, "He keonimana, a he kanaka hooponopono aupuni." " Ina pe- i la," wahi a Boukama, " alaila, e kali ana kakou he eloa hora eo ke keonimana; a he ekolu hora no ke kanaka hooponopono aupu- [ ni, hui alima hora. Ina pela, e paioa iki ano i keia mnnuwa me Lueieoa." E kamau iki ana no hoi iaua, a e heluhelu nupepa ana o Alebata, komo mai la kekahi kauwa, a hai mui la, aia kekahi man malihini hou e komo snai ana o Cbateau Renaud me Maxemilianii Morela, a kooo akula ka hnku opio e komo mai iloko. " Ano, e paina paha anei ka aina kakahiaka la, e Alebata ? " wahi a Boukama, " no ka mea, ua hai mai nei hoi oe, e kali wale ana no oe, a hiki mai elua mau mea i koe, alaila, paina ka aina kakahiaka." " 0 Morrel! " wahi a Alebata, " O Maximilliana ! " Mamua ae nae o ka hiki ana ia ia ke hoopau mai ka puana ana mai ia mau huaolelo, pane māi la o Chateaa-Rcnauda, "E Alebata, e hookuu moi oe ia'a e hoike aku ia Maximilliana Morrel, ke kapena o na puuli koa o Sapisa, a o kuu hoa'loha hoi—a o ka mea oi loa aku nae, oia ka mea nana i hoopakele i kuu ola. E pono oe e aloha mai ia ia ! " Kupae ae Ia oia ma kahi e, a ike moakaka ia aku la i>a helehelena o Maximiliana Moiela, ke keiki a ka ona mokn Phara• ona, o Maisela. Ua hoaahuia oia me ke kapa komo alii koa; a e kau ana ma konaumauma kekahi mau kea hoohanohano; a lalau mai la 0 Alebata i na lima o ua Maximi!iana, mo ka 1 mai, " Oiai, he hoa'loha oe no ko makou hoa'loha Raunada, e lilo pu hoi oe i hoa'loha no makou." " Ua maikai ia mau olelo au, no ka meo, he hana nui kana i hoopakele mai ai i kuu ola," wahi a Ch<iteau Rauaada. Ninau ma> la na hoa'loha i ke kumu nui oia mau hana koaanaa Muximili«na, a i hou mai la oia, "Ina oukou e hoomanawanui, alaila, e hahai aku oo au ia oukou. E hoomanao ia e oukou, i keia mau mahina aku nei, ua hoio nku ru i Ar;ibia e hooluolu ai no kuu oia kino; a no ka'u hana ole, ua komo au ma ka aoao o kun ana i ka poe Ar«bin; q ua lawe pu aku la au me kuu mnu pu panapana i mukana wale ia mai ia'u. " Ua holo aku la au i Orano, a moilaila

aku i Kooasatine; a ua hiki aku la nohoi au ilaila i ka manawa i hoomaka ia ai ka hooaka kaua. He kaeaha kumamawalu paha mau hora o ko makou mau oee hope ana. Ua kupaa au i ka ua ma ka la, a me ke koekoe ma ka po; a i ke kolu o ka la, make iho ia kuu lio ike onu. E hoi hou ana au ihope me kuu hele wawae ana, no ka mea, ua make kuu lio; aia hoi, holo mai ia.eono mau kanaka Arabio, ine ka makaukau e oki i kuu poo. Make ia'u elua me kuu pa wahalua kaupoohiwi, a elua me kuu maa pu panapana. Aka, ia manewa, ua nelp au i ka mea kaua ole; elua mai la mau Arabia i koe v hookahi e paa ana roa kuu lsuoho, a hookahi e hoana iho e oki i kuu poo me ke koi; aka, hiki e mai la nae keia kanaka e hoopakele i kuu ola. Ki aku la ia i kekahi Arabia me ka pu panapaaa, a oki iho la oia i ke poo o kekahi me kana pahi kaua." " Ae," wahi a Morela, " 0 ka la snoia o Sepatemaba, ka la no hoi ia i hoopakeleia ai 0 kuu makuakane mai kona haulohia ana iloko o ka poho ana o kona'inoa a me kona mau waiwai a pau foa o keia honaa; a nolaila, e like me ka maoa i loaa ia'u, ehoomanao ana au i na la la, ma kekahi mau hana koa e kupono ai i ka hoopakele ana i ke ola o kekahi mea, ke hoopomaikai mai hoi ka lani i ka halawai ana aku me kekahi mea e makemakeia ana o ko'u kokua." Mahope iho o ka hoolohe ana i kela mau mooleio, paipai mai la n'a noa'loha o ua o Alebata, e paina koke ko lakoa aina kakahiaka; a i mai la no hoi o Alebata, "Ua hala iki iho 1 keia manawa, hemau minute mahope iho o kahoi'a umi;- a e oluolu hoi oukou, e kali a hiki mai ka hapalua o ka hora umi, alaila, ia maeawa e hiki maiko'u mea nanai hoopa- ! kele." ;' \ • - Olelo mai la hoi, kekahi hoa'loha ona, "O oe no hoi kahi i komohia poe Hoko o ka po- | pīlīkīa.?" " hookipa ana mai i kuu mea nana i hoopakele," wahi hoi a Alehala, " wao i hoomakaukau fli i keia . paina kakahiaka. Ina oukou e makemake e lohe i ka moolelo o ko'u pilikia ana, e hai aku no au. Ma ka ahaaina Pope au ma Roma, a i ka po hope loa, ua paa iho la wau i ka hopuia e ka poe powa, a laweia aku la wau i na ana honuk o Sebasatiana, kahi i .noho aioLuigi Vampa me kona poe powa a malalia au i hoopaa ia ai. Ua kau iamai la he uku malunao bau poo, iua aofe e liiki ia'u ke hookaa aku mamaa ae o ka hala aoa o ka hora eono o ke jj^rah^|ka v he 24,000 francs, alaila e oki ia iku|upo6, ā"mafte niike hewa"&le ~ Ua hoomauawoeoi so au i keia mau -* hoomakaukaa, a hoouna aku la au ia Franz D' Espin7, ina aole ia e hiki mai me ia mau <lala ma ua manawa i hai ia, alaila,ko'u hala aku no ia e huipo me na haipule i .hoopomaikai ia, a ina io no paha aole ia kaa, aole no e hoohala o Luigi Yampa i kana olelo. la'o i paulehia ai i ka hiamoe, hiki mai la o Franz aole me na tausani/ranes, aka, me ka malihiai a'u e hookipa moi aoa i keia monawa kokoke. Aole ana pu i lawe ae ai, nole dala e uku ai, aka, he mau wahi huaoleio wale no kana i hoopuka aku ai i ke'lii o oa poe powa la; a o ko'u hookuuia mai la no ia me ke kamailio nui ole ia mai. Hoi mai la naeoa alii powa la, no kona kaumaha i ko'u hoopaa ia ana, no ka mea, aole ia a me kona mau koa i ike ia'u mama, he hoa'ioha au no ua malihini nei." " Kanaka kupanaha maoli aku la ka na,'' wahi a Boukana, " aa ane like aku la paha na kanaka, a i ole ia, o ka luā paha na o Arivoto." Pane aku la o Alebata, " Aole, o kona inoa o Monete Kariso.", Ma kana pane ana aku i ka inoa o kona hoa'loha, ua lilo ia i mea hoopaapaa inawaena o na hoa'loha; a hoole aku kekahi, a hoole mai, aohe kanaka a aohe haku ma ia inoa, i mai la o Maxioiiliana Morela, " I ko'u manao, he mea hiki ia'u ke kokua aku i ka oukou mea e hoopaapaa paapaa nei. Ua lolie pinepine au ina luina o luna o na moku o kuu makuakane, o Mooete Kariso, be wahi mokupuni uuku, aia iwaenu oke Kaiwaenahonna. Oua wahimokupuni nei, ua lilo i ko kuaiia e ua kanakanei, mai ko aupuni mai o Tuscany, a ua lilo pu ia ia ka inoa hakn. He ana i piha i ke gula, aia maluūa o ua wahi mokupuni nei, no ua kanaka la." 1 ka lohe ana o ua poe hoomaauea nei i keia mau olelo, pau mai la lakou i ka akatika ia Morela, a hai mai la no hoi ia, ua lohe pono mai la oia ia mea, mai ia Peneleooa mai, he luina maluna o kekahi moku o kona makuakane. Aka, aole no oae lakou la i manao mai, he kaaaka kahi ma ke'anoo ka haku o Monete— Karaito. Pela iho la ka lakou kamailio wale ana, a hoomaka mai lar ke ke ana o ka hapalua o ka hora umi; a olelo mai la o Boukama e paina lakon. Aka, aohe i pau ke ke ana o ka hapalua o ka hora umi, komo mai la ke kauwa Germaio, a hai mai la, aia lta mea kiekie ka h«ku Monete Karaiao mawaho. Un pau ae la aa hoaaloha a pau o Alebntn i ka hoekahaha ia, a ua kau iho la ka manaoio malunn o lakoo, oiaiō ka mea i hai ia mai ia lakou. Ua kahahi pu no hoi me Alebntn, no ka mea, aolo i loho ia aku ke kamumu mai o ko ke kaa o Moneto Kariso. (Aole ipau.)