Ke Au Okoa, Volume IV, Number 48, 18 March 1869 — NU HOU O NA AINA E. [ARTICLE]

NU HOU O NA AINA E.

I keia mnu pule eiua i hala iho nei, ua hoopomaikai ia mai kakou me ke ku ana mai o na moku pea lawe leta, a me ka mokumahu lelaho. Ma ke ku ana mai nae oka mokutnahu i hoi mai ai ko kakou hoaaloha Kaona nei, H. M. Wini, ka Luna Hooponopono o ka nupepa P. C. Jdverliser. Uo Palna Keokeo. Mai ia ia makou i lono niai ai, ua loaa hou mai nei he wahi eli dala hou mauka loa ako oka mokuaina o Kaieponia. He eha haneri mile e holo akn ai ma ke kaamahu o ke alanai e hoomoe ia aku ai mai S-ikarameto aku, alaila, e mana aku ke alanui i.ka hema ponoi, he baneri me umi mile, a hiki i ua apana ainanei, nona ka inoa o Wbite Pine (P«ina Keokeo.) Ua waīwai loa ka na lua ma ia wahi, a ke kuai nui ia la na kuleana i kela mea keia mea ; s ke hele r.ui la no hoi na kanaka ia muu wahi'mai kela wahi keia wahi mai me ka manaoe imi waiwai malaila. He hookahi haneri mile wale no mai ke ala hao aku ke kaawale o ua wahi la ; a ke manaolana nei makou, ina e nui io na waiwai ma ia wahi, aole paha e emo, a lilo ia wahi i mau Uulanakauhale nui, a e hookui ia aku no ho' ke alahao mai laila aku, i ke alahao nui.

Aole paha o keia wahi wale, aka, oia man wahi holookoa paha oia mau lalani puu ke hu roai ana o ka waiwai honua, a he kumu nui no hoi iae hoonui ia ai ka noho ana lehulehu oia mau waonahele i manao ole ia ai roamua, he mau lua dala waiwai nui oka paa kokeaoaoke alahao mai ia mau wahiako, a i ka.aiahao nui o o ka Pakipika, he kokua nui ia ma ka hoohĪMhiki ana i na waiwai, oiai, he mea mau ma kela a me keia mau lua eli dafa hou, e like me ka nui a me ka hooikaika o kekahi poe e eli * !a, pela no boi Kahi poe e'hoao ai e powa i na waiwai i luhi ia e kahi poe. Ano, e like me na kaa lio e holo la mai ka hookui ana o ke alahao a hiki ia mau apana, he mea hiki wale no i kekahi mau put>li pnwa, Inikini a poe e ae paha ke kimopo mai. Nolaili, he mea kupono maoli ka hoomoe k<>ke ia o ke alahao ma ia wahi. Ua loaa ia H. M. Wini, E. P. Adamu, C. A. Williams, a me kekahi mau haole e iho i kamaaina me kakou nei kekahi maa kuleaoa ma ua mau lua dnla la. No Amerika. Ua hoopukaia ae ma 6<>setona kekahi poe i hoala ae he puu dula $100,000, i mea e makanii aku ai ia Kenela Sneremena i hale noho. Ua kuai iho ua poe la i ka hale o Grant ma Wasiaetona ; a mahope iho paha o ka la 4 iho nei o Maraki, e n«ho ai ua-ō Sb«remena ma kona hale. O ka ninau, e hookuu mai ia Uta i mokuaina no ka Oni»na, ke nunenune ia ia mawaeE paipai ana ka nupepa Stralde> Nu loka, e hooponopono koke ia ka pilikia me Mesiko ma ka hoohui ana mai ia wahi me Amenka Huipuia. Ma ka palapala mai a kekahi hui o Piladelepi.i, e hooholo ia aku ana ka malama ana u ke aupuni i na pomaikai o Inkou ma na wai o Cuba, oa pane aku o Sewada, aa haiia mni oia e ke Kuhioa o na aumoku kaua, he hapalua ona aumoku malalo o Adimarala Hu£f aia ma na wai o Cuba, kahi i malama ai me ke ki»i ana ina pomaikai o Amenka. Pela Ha olelo kauoha aku i ka Adim»rala.

E hai ana kekahi palupala iapanao ka la 22 o DekemBba, ua kaohi iho ka Mlkado ia Lutanela Grinela, he Amerika i luna nui maluna o kekahi Buro. Ua hookohu pu no hoi ua Mikado la ia Kenela Paulo Frank, o ka puali koa Amorika mamua aku nei, oia ka Akukaoa Nui no na puali koa lapana, ine ka jku, he $12,000 do ka makah>ki. Ua kae na Luna o Beritania me Farani malaila no keia mau hnokohuia ana, aka, ua pane ia mai nae laua, he aupuni knokoa o lapana, a aohe nana akū i ke ao a me ke kohikuhi ana mai o ko waho poe. Ua olelo ia no Graot i keia manawa, ua ane Inunu. nni oia ma ke kamailio pu ana. Wahi ana i kekahi hoaaioha ona no na mea e pli ana i ke k"ho ana i kona aha kuhioa, " Ina, i ka manawa mua aole e kupono ka'n koho ana, nlaila, e ano hoomaikai no au i ko'u mau kuhihewa ma ka wae alua a ek'olu ana, ina ia he mea kopono. Ua waiho mai ka poe o ke kulanakauhale o Enlalimoa, he olelo hooholo, e poloai mai ana i na hookipa ana oia kui><nakauhale, oiai, ke hiki aku i ka wa e maalo aku ai o Paresidena lonesona ma ie wahi no ka hoi ana i kona kulanakauhale ponoi iho. Ua ae aku o Gmnt ia mea, me ka hai pu aku i ka la ana e hi!;i aka ai. E manao ana o Grant e holo makaikai aku ma Kaleponi i ka makalii e hiki mai ana. Ua olelo ia, e lilo nna ia Kenela Makuke, Komis : na Amerika ma Hawaii nei, ke kul«na Luna Ohi ma Kapalakiko. E olelo ana kekahi palapala, na kue oGrant i ke koho ana i na Luna o na puali koa me na moka kana, ma na keena kivila, a e koho ana oia i poe o ka aina no ma ia mau keena. E minao ana kekahi poe hoaoloha o Grant e knkulu i kia hoomanao hololio nona, ma ka puu ma ka aoao hema iho o ke Keena Waiwai mn W«s netona. Oka mea e kukuluia ai, oia na pu i lawe'pio ia mai ai e Gr»nt. E hai ana kekahi ma kana kamailio ana me Grrtnt, ua hoopuka mai oia i kona mnnao, o na'liiko>« ma ka Hema i hoopau ia'i e loneaona, e hoihoi hou ana oia ia lakou ma ko lakou mau w«hi kahiko.

0 ka papa hoike oo ke kuai ana ia Rusia Anienkn, ua pai ia ; a malaila, i hoike mai ai oia, aohe kekahi mau uku kipe i hunaia ma D3 mea e pili ana ike kuai ana, a e pili ana hoi me ka opono ia ana o ke kuikahi, ma ka hooholoia ana oKa Bila Haawina Ua aneane e pau loa ke daia i ka huounaia aku i Europa. Ua hoole mai o Kenela Grant me ka i ana, aole ia, he luna mai ka poe Repuba!ikana mai. Ua loaa mai ia Kenela Grant kekahi palapala mai ia Bismarck mai.'ke Kuhina kaulana o Perusia msmuu iho neī, e hoomaikai mai ana i na ano koa, o ke Kenela nui kauiana o Amerika o keia au mai nei. Ua lonolono ia o ke ano hilinai mau o Grt>nt i kana kakanolelo, Kenela B«rdeau, ana i hilinai mau ai, ua aoe kowa ko laua lanna pili loa aoa. Ua hoihoi ia mai ke kino o ke kanaka ino Bu i pepehi ai ia Linekona, a e kanuia ana < ma Balatimoa ma ka aoao o kona makuakane nana ia i Eanau m»i. ]Vo Enropa. Ma ka la 16 o Feberuari iho nei, ua wehe ia ka ahaolelo Beritania. Aole nae i hiki kino mai ka Moiwahine, a sa ka Lunakanawai Kiekie i wehe ma ke Komisina Alii. 1 ka la 1 o Maraki nei, e hoopaa ia ai no ka hoopau ana i ka hookahua ia o ka Ekalesia Irelani. Ua hiki ae kekahi mau palapala i LsdBna - e hai ana no ke kaua noa Nu Zilani, ua lawe pio ia kahi paa loa o ka poe Maori, maliope iho oke pale hahana ana. He 22 poe koa Beritania i make, a he noi ka poe i eha. Ua hoopuka aupuni ae ke aupuni o Helene, no ke kukulu hou ia ana o ka maluhia mawaena oia aupuni me Tureke. ' Ua hoopuka ae ke kuhioa o na aumoku kaua o Sepania, i kekahi mau olelo kauoha, e hooponopono hou ia oa aumoko kaua. E lilo ana paha o Rivero, ka Paresidena o ka ahaolelo Sepania. Ke kiai mai la oFarani i na hana a ka poe Calists, a he iwakaluakumawelu o lakou i pau i ka hopuia, e hoao ana e komo aku ma ka paleoa. Ua hoouna ia iakou i B»yonoe. He umi mau poe koa hou e haalele koke anu ia Sepania no ka mokupuni o Cuba. E olelo ana kekahi palapala mai Rio Jaueiro mai o ka le 29 o Dekemaba aku nei, ua manaoio o AdimBrala Davis, ko Washborne, Biiss, a me Masttrmann maoao o, ka hookahuli i ke aupuni o Psraguay. O ke kuikahi e pili ana i ka moku kipi Alabama, _ua kue nui ia e kekahi poe hooponopono aupuni o Amerika. IN'o Cuba.

Ke hele la imua' ke kaua kipi ma ka mokopuni o Coba. U» okiia na waea e"Kol6~fa mai flavana mai e kukulu papu ae ma. kekalii mau kulanaksuhale mawaena aku, a ua hookau aku i kekahi mau pu kuniahi maluna olaila, a be poe kipu Amerika ka poe nana e hoopooopono ke ki ana. Ua lilo i ka poe kipi o Quanjo maluna o ka mokupuni C y Romano, a ua hoolako nui ia mai iakou ika ei mai Amerika mai. Ka nui o ka poe koa maluna o ka mokupuni (?) he 7,000 —a ikala 26 o Feberuari, ka hiki ana mai Sepania mai, 1,000 poe koa hou. Ua ae ke Eapena Kenela o ka mi'kupuoi o Cuba i kekahi palapala, e pani i na awa a pau, aole o lakou mau hale dnte. Ehai ana kekahi man palapala mai Sanati»go mai o ka la 14 o Febernari, ua pau hou ike puhi ia kekahi mau waiwai hou aku. Ke ulopa la malaila ka mai kolera. He lehuleho wale o ka poe koa aie lakou iloko o na halemai. E hai hou ana no kekahi palapala hou mai S«natiago mai, un kauoha je ke Kenela kipi Gouz. e puhiia na waiwni o ka poe Paniolo i ke ahi, i kumn e hoomahuahua ole ia ai ko lakou mau dala ma ka hoala ana i na koa pualu. Ma kekahi hoouka kaua ana ma ka waha o ka muliwai Damuki, ua hopuia kekahi KeDela Mesiko, a ua kipu ia. Ua hiki ae kekalii mau lonn i Kaletona, ua haalele ana e iho kekahi poe, (he hapa o Inkou, he pne no Cuba) i na knpakai o Felorida me Georgia ; a ua manaoia, ua huipu lakou me ke kaua kipi ma Cuba. - Ua hoihoi hou mai ke Kapena Kenela Dulce i kana olelo e kala i ka poe kipi a paa loa ma ka mokupnni o Cuba. Ke kumu paha oia. no ka pipii hou ana mai o ke kai o ka pne kipi. Ma kn hoouka ana ma Sana KariBtovala, ua hookuemi hopeia maina koa aupuni e na koa kipi. Ma Villa Clara a me Cienafugasa, he elima tausani ka nui ona koa kipi. Ua mahe--1« ia lakou i ekolu mau apana, a ua lianaino ia e lakou na ala hao m# na waea telegarapa. Ke hnalelo la na kanaka opiopio o kekulanakauhale, e hui aku me ka poe kipi. • Ke nunenuno la ka noho ana oloko o Hav«na. Ke noi aku la ka poe Coba ia Kenela Dulce, e hookuu maija lakou, e holo aku maluna o ka m<>ku o ka Adimarala Hoff. Ke pilikia loa mai, ua ae aku ua Adimarnla nc; e lawe aku i na kanaka Amerika ma Ki Komohana. E hai ana kekahi mau palapnla mai Trinidtda mai, ua uu ae na, kanaka Cuba i na hae kipi ma na wahi a pau, ua hanaino ia na ala liao, a un paa in na elte leta; ua puhiia na m:ihina ko. He lehulehu waje oa Paniolo j huli oku mahope o ka poe kipi.