Ke Au Okoa, Volume IV, Number 50, 1 April 1869 — Ka loaa hou ana o kekani wahine Mare. [He Kaao Kupua.] [ARTICLE]

Ka loaa hou ana o kekani wahine Mare.

[He Kaao Kupua.]

Ma ke Kolanakauhale o Curagaigue, he mare hanohano kai ikeia mawaeua o kekahi' mau opiopio elua. Mahope iho o ka pau ana o ka mare a me ka ahaaina mare ana, haalele iho la na mea raare i na hoa'i ma ka papaaina, e inu, a e olioli hoi noke ola o ke kane mare a me kana wahiue. Aka, oiai lakou e hoohiala'i ana iloko o na " unu kapo a ka naulu/' hea o#ū la ko kane mare mo na hiohiona weliweli ; ua haikea a kunahihi boi kona mau nanaina, a ia wa i puiwa like ae ai na hoa'i me ka pahaohao pu. Kahea mai la ia-me ka leo uwe. " Auwe au ! ua lawe ia o Magareta (kana wahine inare) e na'kua. Aole i hapalua minute kona haalele ia ana iho e kekahi 0.. kona mau hoa, a hiki aka la an ; aka aole he mau liiohiona o kona kino i loaa ia'u." I ka lohe ana o na hoa'i i keia mea, o lakou kekohi i komohia e ka ehneha, a hoomaka ibo la e imi, aole Dae he wahi mea a loaa iki. Mahope iho o ko imi ana no ka la okoa, a me ka po, hoomalia iho la ke kane mare i ka luhi o kaimi ana. A liuliu kona hoomaha ana iho, hookau mai la na poluluhi o ka make hiamoe, a kuu akn la oia iloko o na auume a ka maka me ka manao. Aka, oiai oia e hiamoe maikai ana, me ho niea 1a i hoala ia mai oia mai ka hiamoe mai a nana

ae la iloko o kona keena moe. E komo a»ai ana ka malamalama o ka mahina mu ka pu*i uuiani, a iwauna konu lioi o ia malamalaipa aliali, e ku mai ana o Mac:areta, Uie kotia ī.' kapa keokeo i mare ia'i. Manao ibo la oia e kamailio aku, a e lele ae hoi mai kona ae e hopu aku ia ia, aka, aole nae e hik» i kona eleio ke ekemu aku, a o kona mau lala hoi aole e hiki ke oni. A Ekemu mai la ka raea kino aka. " l|ii

hoopilikia ia oe iho eke kane aloha. Ua paa au iloko o ka mana kupua o na'kua, aka, iaa paha oe e lioonianawanui me ke ku-000, aīaila, e hui hou no kaua me ka pomaikai. jA keia Poalima ae oia ke ahiahi o ka la mue 1 o Mei, a e hele ana ua poe a pau o ke alo alii i ka holo lioi ka papu kupua kahiko maljo pe iho o ka pau ana oka horli umikumalia oke aumoe. Owau kekahi e holo pu aija me lakou, i ua papu kahiko nei, nolaila ; ' e koa oe a e kuoo hoi, a e hana e like me k»?u mau mea e kauoha aku nei ia oe. E pu oe me ona wai hemolele, a e lulu ma >e kau wahi kipuka poepoe a puni mawaho mai 0 ka papu, a me ona pahi kumu eleele pule hawele ai ma kou puliaka. Ina he koa kou a he ikaika hoi, e kaili koke ae iil'u mai luna ae o ka lio i ko'u wa e maalo ae'ai ma ke alo o kou anapuni wai hemolele, 4 e lawe aku ia'u iloko o ua anapuni la eku iji. A ke liiki kaua ilaila, aole o lakou man:{e hiki ai ke kii hou mai ia'u. E hoomakaukjiu Lio hoi oe itnea ai na'u,a waiho maloko o ke keena komo lole i na po a pan, no ka m«a, ina wau e hoao i kekahi maua hookahi o ka ai a ke akua, alaila, o ko'u nalowale loa no ia mai ou mai no ka manawa pau ole. No ko'u hoao ole i kekahi o ko lakou mau mea ai ke kumu o ko'u ikaika kanaka e koe nei me a'u ; a no ka mea hoi, aole wau i hoopoina i ko'u aloha nou e ka'n kane, nolaila, aole he mana e ae e hiki ai ia lakou ke lawe aku 1 kuu kino kanaka. Mai hoopoina no na m'ea a'u e hai aku nei. r

Olelo mai la ke kane, " aole e kuu mea aloha," a i pau ana o kana olelo ana, ia manawa oia i ku ae ai iluna, aka, aohe mea o loko oka rumi, oia wale no. Noho hou iho la ia me ka hoomauawanui, me ka hoopaa loa i na mea a pau a kana wahine i olelo mai ai. I kekahi po mai, waiho iho la oia i m-au mea ai maloko o keeua komo lole, a i ke ao ana ae, aole ua mau mea ai nei, olioli na poe a pau o ka hale i ka ike ana ua kikeke na paia oka pa. Hoomau ako no oia i ka hana ana pela no kekahi inau po mai, a oia mau no ka nele o loko o na pa mea ui i ka ai ole i ke kakahiaka ae. Ao keia iho la ka mea i loaa iki mai,ai kekahi manaolana no kana wahii». A hiki i ka Poalima, hele akn la kekaie mare i ua papu knpua kahiko nei Mamna ae oka lmra. 1110 j>© neī hor>m'akaukau iho la oia i na mea a pau no ka liele aua, a hele hookahi aku la i ua papu nei me ka naau koa, ame ka manaolana. Mamua iki iho o ka hora umikumalua o ke aumoe, hiki aku la oia i ka puka komo o ka papu kahiko. Ana iho la oia i anapuni poepoe he iwakalua kapuai ke anawaena, a lulu iho la ia wahi a puni me ka wai iemole?e, a pela no hoi me kona kino : Ku iho la oia iwaena kouu o ka lina poepoe, a unuhi ae la ika pahi kuuin eleele ma kona lima no ka makaukau i ka hoouka aka.

Oiai oia e kn ana pela me ke kakali aku 0 ka hiki mai o na hoailona o ka mea i olelo ia mai ia ia, aia ke puapuai mai la mailoko mai ona na manao hoomalan, no ka hiki hoe ole mai o kana wahine ; a fee kukai pu mai la no nae na manao wela oka hoomanawanui. Ika hala ana'e oka hora okoa ame ka hapa o kona kakali ana, aia wale no koūa mau kironohi i na paia manoanoa o ka papn kahiko kahi i haka pono ai. Ke luhe mai la na weuweu ma na hai a me na puka komo o ka pa ; o kona mau paia ua kiekio. a kahiko no hoi ; ma kona mau puka komo ua ulu ia e na laau haahaa, a mawaena mai oia mau laau i liihi mai ai na aheahe welelau ; a 1 kela a me keia manawa e naue mai ai ua kumu laau lo r oia kona manawa e haka pono aku ai ilaila, me he mea la o na hoailona ia oka hiki ana mai oua poe eepa nei. Aka, aole.

Hala hou ae la kekahi hapalua hora i ke kali ia, oole he mau mea ano e i ike ia'ku,

oia mau waiho mai no a ua papu manoanoa uei me he hale la no ka make, a o ke anoano a me ka mehameha kai hoalii iho ma na paia oua wahi la. Ikaika mai la na kuko ino me ka nauki lanna ole, a hoomaka iho la ia e u, me ka wahawaha ia ia iho no kona hoolohe ana ika olelo hihio. Ia manawa, ike aku la oia, me he amo ana la a ka maka, i (• ' ka nalowale ano e ana'ku o'na paia o ua papu nei, a ma kona wahi i ku ai h'e hale alii jiui kiekie ; me kona kihapai akea mawaho mai. He man tausani na kukui i ike ia'ku

e malamalama mai ana mai na puka aniani mai, ame na puka komo kiekie. Aole ifO lioi i, kana mai na kukui e hio ana i oa ia nei mawaena o na pa o ka hale alii o paa liele ia ana ena kauwa. A ike aku la ia ina wahine alii, a me na kane e kuikui hele ae ana me na aahu lole nani. A ike pu aku la no hoi ia i ke komo ana ae o kekahi huakai nui, me ka hanohano ma ka puka pa, kahi ana eku nei. Oiai lakou o holo ana maona la me ka akhaka, me ka lealeu no hoi, aole e hiki ia ia ke hoomaopopo i ko lakou ike mai ia ia nei, a me ka ole.

Nana pololei aku la oia i kela mea keia mea pakahi o lukou, oiai e komo ae ana, a i

ka hala ana ae o kekahi oianawa, ike aku la oia i na helehelena o kana wahiie, e holo ae aua malona oka lio keokeo. Ua ike pono mai la kela ia ia nei, a hoomaka ae la kona mau helehelena e akaaka me na mino o ka olioli, me ke ake nui e hookokoke mai ia ia. Aka, aole e hiki. Aole e hiki ia ia ke alakai pono ae i ka holoholona a kokoke i ke anapuni maua ;no ia mea, lele koke mai ke kanemailoko ae o kona wahi i ku aī a hopu ak;i la i na lima o kana wahine, a kaili mai la mailuna ae o ka holoholona i ke anapnni mana ona. Uwa mai la na leo wawalo mai kela a me keia aoao mai, a ka po-e mai la a puni ke anapani wai hemolele, a hoopololei mai la i ka lakou mau mea kaua ia ia nui, ma kona poo a me ka umauma, i mea e hooweliwel? ai ia ia. Aka, oka mana oka pahi kumu eleele a me kona ikaika ka mea nana i hoopnehu aku ia lakou. Aohe manawa i nele ia ia i ka hahao ia me ka pahi, a hoonui ia mai la kona ikaika me he mea la he kino ano papalua nona na palena o ke ola ana iloko o kela ao. A hoihoi mai la oia i kana pahi iloko o ka lina kupua e ka ai, no ka mea, maloko o na palena oia wahi, aole akua i a-a e komo iloko. Ea mai la na leo uwa he nui mailnna mai o ka hale alii a mailorko mai hoi o ka pa alii a me na hale kiekie. Holo mai la kekahi poe me na lamalama kukui e hoomaamaama ia ia nei a puni, aka, ku-oo iho la ia me ka wiwo ole. Hoomau mai la lakon i ka uwa affa no ka manawa loihi, a pa-ia kuli ka lewa i na leo ikuwa mai kela wahi mai keia wahi oka hale alii. Kahea mai la kekahi poe " E pepehi I'' A o kekahipoe hoi, " he aihue !" Aka, paapono iho la oia i kana pahi a kahili ae la nae ia

mea imua o lakou. Aole i liuliu mahope iho o keia manawa, pau aku la lakou i ka hele rnai ona aku, a ia manawa koke no, hoi ae la ka papu kahiko a like me kona _mau kahiko, a nalowale aku la hoi ka liale alii nani. Puka mai la he huakai hele nui o na poe akua nei, mai ka puka pa mai a maalo ae o ke anapuni o na mea kino kanaka e ku nei, aole hoi lakou e hanaino hou mai,aka, hoomau aku la no i-ka hele ana ma ka lakou hnakai. A ia wa haule hou mai la ka pouli a mp ke anoano maluaa o ua wahi nei a puni, a hoomaka ae la ka wahine a me kana aloha e hoomaha me ke kupilikii ole o ka manao. goi ae la na mau mea mere nei i ka home me ka olioli t i hui pu ia mai me ke aloha olioli o na hoa mare a pau, a me na makua. Ia po i loaa ai o Magareta, o ka akahi maliina ia.o kona kaa ana malalo o ka mana kupua o na akua ; a i ko laua noho ana mai mahope mai aole i hoopilikia hou ia mai kekahi o laua e na akua a hijki i ka hopena.