Ke Au Okoa, Volume V, Number 10, 24 June 1869 — NU HOU O NA AINA E. [ARTICLE]

NU HOU O NA AINA E.

Mailoko mai no okekahi mau mipepa i loaa mai ni ma ka moku leta hope i ku mai ai, ke lawe umi nei makou i kekahi mau louo hou, e pili ana uo na aina e. Aohe no nae he mau nu hou ano nui walo. No Ameiika. Ua lonolono walo ia no moruua mai nei, no na louo lauahea, ua hookohuia o Heneri A. Pieroe (llanere Paiki) o Bosetona, i Komisina Amerika ma ke !ilo nlii ma Hawaii nei; a e hai ana hoi ka uupepa Alla o Kaleponi, ua hooili ia aku nialuna ona ka hooko pono ia aua o ua hookoha lu. E holo mai n-na-ka oia ma ke alahao Pakipika i Kalepoui. Ua ane hoohalahala paha ko Kaleponi no ka hookohu 010 ia o kokahi poe o lakou i Komisina ma Hawaii nei. Aka, ua hoapouo pāhalakou i ko Paiki koho ia aua, no ka mea, ua maa oia me na kulaua o kakou uei, a hc haole no hoi oia i pili nui me ko kakou kalepa ana no na inakahiki he iwakalua. 0 kona ano maa me ko kakou nei mau ano, a me kona aloha ia no hoi, he mau kumu kupono no paba ia no kona kau ana i ke aki. ,Ha ka hoomakaukau ana a ke Kuhina Waiwai Amerika i ke ano o ka emi anao ka aie aupuui, ua ike ia malalo o ka lioopouopono hon ana, ua emi iho, he $6,665,869. Ua hoopuka ae o Kenela SheremeDa i kona manao e holo mai i ke kapakai Pakipika i keia makalii ūei. Ma ka la 21 o Mei iho nei. ua make ma ke capitala o Wasinetona, o Kamedoa MeOanley, ka mea i noho ma ka oihana moku kaua no na mQkahiki he kanaono. E hai ana ka nupepa Tribune, o na mea e pili ana i ka hopu ana a kekahi mau moku Sepania i ka moku Amerika Lizzie Major, ua hooponopono maikai ia; a e mihi mai ana o Sepania i ka hanaino i hanaia aku i kekahi kauaka Amerika, me ka uku poao ana oku ia ia no kona mau poino. Ua hoi mai o Adimarala Hoff i ke Keena Kaua Moana, e holo ana oia i Ki Komohaua no ka hooluolu aua i konn mau alii mokn. Ua lono ia ae i Amerikn ke ano mnluliin o 13avana; a ua manao na luna anpuni Scpa- j nia, e pau ana ko kaualeipi iloko o keia ma- j kahiki no. • J J Ua manao ko Kanikela Amcrikn Hale, o ka Luna o na aumoku knuu Pelokane, un nno- j ane o kupeo in ko kipi, n ho mnu pulo pnhn i koo, ua neoooo l<a hopnnui o ka pae kipi. Ma kn la 14 o Mei, ho hakaka limn Ual hnnaia ma VViiBinctooa, mawūona o Col. Dunoann, n me Copohnta, ka moa noi i Lunn no koknhi oihanu o ka Buro Knlaioina. O ka men mua, kai loan in in o na kunln. Mb Nu loka, maloko o kekalii hnle hanoko, ua holo mulu kekohi kupaknko, mo nn biln dala. ho $95,475 o kokahi; a ho $24,6f>b. Aolo i ikoia kona wahi i liolo mnlu oi, ua pulmluhio aku la pulin koln i Monu-a; a i 010 ia i Hamohamo pah» a ka hoka i knpnkni. I keia mau la i hala ae nei, k,e, hooponopono ln ko Kuhina o na Aumoku Kaua, no ka hoopau ana i na inoa Inikini o na moku; a e pono e kapaia o na mokuahi o ko papa akahi, e kapaia n:ahope.o, »a inoa o ua mokuaina; o na moku o ka papa alua, o kapaia mahopo o na inoa o na muliy?ai a me na lnilannkauhalei nui;.o na moku o ka papa akolu, e kapaia mahope o na inpa a ko Kuhina. o na Aumoku a mo kt» Paresidena o manao ai. Ua kuo keknhi tjiau alii mpkn i ka hoololi i na inon o na mokti i kaulana i kp kaua kipi i hala aku nei, no l;a mer.,, ho kumu ia e nalo\valo ai ka lakou hana- a mo leo lakou mnu moolōlo, • 0 kauoha i ko Komieina Motloy Amei'ikn wa L:tdnna, ua pau'(.iono; a 1 ria koknhi.kanaka.n lawo kino uku ia mAu' olelp, no na men a puu loa o pili ana i kaiia maq hana.. K hai ona kokahi niipopn, ua kapno ao ka PafGHidena i ka Luna Lota Alekanodoro ma

W««!nctoi)a, u hik' i ka halawni -ana o ka Sermto, no ke.kuhi inau kiinni, a ua hoonoho iho ia hāmunā rria ia wahi.

K hai una kokahi mau lono i hiki ae inn Nu loka, ua kupikipikio ka nohuanama Porto Ilieo, a mo kona mau kanaka. 0 na alunui uui nia Panee, ua pulii koloho le i ke ahi. Ua ku malie na hana o kela ano keia i.no, a ke hamo lu he inau hanori i na puali koa £«- pania. Ua piha na holeniai i na mai o kela ano keia ano. 0 na liale o ka poe, Sepania a pan, ua hailona ia mo na l'ma nlaula; a ke hoopuka ia la kekahi mnn palapala, kia o ka poe e liiki ko holo, o holo nku lakon 2ia : ka mokupuui aku. 0 ka poo o helo ana mn kahi mehnmeha, na pepehi powa uialu ia lakou. Ke oi loa mai la ku koa ana o ka poe kipi ina ia wahi, a e kali walo ana no lakou, no ka i)i;i)iii»lii).i loa i»ai o ka mai fiva aloni.'-:-na, alaila, hooinnka mai lakou i ka hoailona o ka hoouka \na. Ua haulelo iho kekahi poe negevo i ko lakou mau huku, a ua liolo aku i ka inanna, kahi o ka poo kipi e noho ana me ka lehulehu loa. Ua kauoha ue ke Kuhina Waiwai i ke kokna Kakanolelo mii Nu loka, okoai nku i ke gnlu ma keia hope akn i $2,000,000 i ka pule hookahi. O ka l>ila i ao iae Sewnda o uku no na telejsarnpa ana mawaeua ona a mo .lohiiBon Koiniainu ma Ladnna, ua hoiko ia mai e ka Hui Tolegnrapa iio ka uku una aku. 0 ua hila 1«, he $10,001). L'a hoole aku ko Knhina Nui Vi«li i ka nku ann aku ia bila; a ua waiho ia aku i ka Loio Kuhiuu ka noonoo ana no ia mea. E oielo ana ka nupepa Post, o na hoikeana mai no ka umi nna o ka nio Inliui i keia mau mahina, e hiki nku unaku emi ana i ka umikumakolu miliona. IV« Cnba. Ua hoi mai o Kenela I)ulce mai Matnnasa mai. Ua ulono iu mui, aia he kaua ina kau wahi e kokoke ana i Neuoi(,oso, aka, aole nae he mau lono no ia mau kana i loaa mai. Ma Havann, ua lonolono ia ka pae anaaku 0 kokalii mau inoku lawe lako kaua me na kanaka, aka, aolie nao ho mau hooiaio ana mai no ia mau lono. Ho anoane hiki ole ke ku ana aku oia uuui ano moku, no ka mea, ua paa pono owaho inai oia tnuu wahi mawaeua o Huvana me Nenoitaua, i ke kiai pono ia e na moku kiai Sepania, a ua makaala loa no hoi ke aupuni i ke kiai ana. Ua hooiaio ia mai na lono o ke kaua ma Puerto Principe, ma ka hoao ana e wehe i ke alanui hao; ua nui ka poino o ka poe Sepania, ma ka lehulehu o ka poe i make. Ua olelo ia o ua kaua la kokahi o na kaua hahana loa i kaua ia. Ua kipa ae ka hope kanikela ma Havana, e kamailio pu mo ka Paresidena Grant, nona mea e pili ana ia Cuba. Ua hai mai oia i ka hele piuepine aku mawaena, a e holo pono ana no ka poe Cuba. Ka moku Saluador, me he mea la, ke lawe nui la i na lako knua me na kanaka, me ka ike pono aku no o na luna aupuni Beritania, aohe nae he keakea ia aku, Ona olelo kuahaua ino a Valamayeda, ke hoo ko ia la me ke nno hoomainoino loa. Ke lono pmepine ia mai la na hooko ino ia ana o ua kuahaua la. Eono mau wahine, hookahi keiki, a hookahi luna hooponopono nupepa i pepehi ia i ka la hookahi. E hai ana ka nupepu Tr>bune t i ka la 21 o Mei, ua hoouka ia aleu maluna o ka moku Moro, kekahi mau pu raipela a me ka pu pannpana, a ine na lako kaua, a e lawe ia aku ana 1 Havana. No Em'opa. 0 ka hana nui ma ka Ahaolelo Sepania, oia no ka nooooo ana no ke nno o ke Aupuni o ka noho anā aku mahope «ku. O Ornery, kekahi oltu poe e hooikaika ona mahope o ke ano nupuni Repubaliko, ua haawi oia i licl<hlii haiolelo loihi, o kokua nna ma in nno aupuni. Ua apono o Konelu Pi'ii.-. : ka manao no ka iiik ; "ho ann i kekahi poo aupuni malnlo 0 ka hoopoin pono ana a S(jrano. Ua ua mui ka Imi hoolioe wanpa o Lodaua 1 ka hoihoi nna me ka hui hoohoe waapa o Havuda o Ameriltu. Ma Trnleo i li'elani, uu lioomaku ia kokahi mun haknka mawaena o kokohi poo lioohaunaelo eluu, I ko hoomaka ana o ka hukaka, ua komo mni na makui e kue, nka, ua hui lokohi ao na poe hooliaunnelo nei e kuo aku i ka poo makai. Aka, ua lawe koko na inakni i na pu panupann n ki ukn, a oia ko kumu i pau ai o ka haunaole. līookahi mou i 'nake, n he lehnlohu ka poe i oha; a hookahi palia makui i manao ia o poino onn koua olh. 1 ke Kanikela AußCturia, e holoholo ana me CoI. 6ranvillo ma Leghorn na pepohi powa ia oia, a o kona kokoolua, ua eha, Ua manao ia o ko kokoolua ke make. Ua waiho aku ke Komiaina Burlingamiuu imua o ke Kuhina o"W nina e o Parani i ke kuikahi ano like i hooholoia ai me ko Beritania. E mauao ia ana, e pau ana poha k« hoopono iaana oia' kuiknhi o Kiname Parani, ma na lu hopo o keia mnhinn, a e hnalelo ana ua poo Elele la o Kina ia Parisa i ka la 21 n īulai. Ho nmikiftnaha poo i hopnia no kn pepohi ann i ko. Kauikola AuHcturia, a mo 001. Granvill>j, ka mea i olm walo no. Ua miuiao in he «no onomi ia Granvillo, i ala mni rio ko • kana tna Eonia i ka 1849. K« mnkaala lou ln na makai ma ko kaVjna 'o oork, no ko alamiii o kolenhi muu hahnn-' 010 kupouo 010. Ua liuli ia kokuhi mau hj»le no ua moa luuiu i huna in. Ua hookolui aela ka Pcrosidena ia Jamce Siinona. ,( ho ili oleolo ) ī Lnna lota no Sava-

na G'eorcgia. Ua hoiko ia rnai i keia w:t, he ekolu baneri a oi ae na waliine i puka mai na halekula ē lapaau nei rna Aiuerika Huipuia, o kekahi poe o lakou he $10 000 ka loaa. i ka makaliiki no ka lapaun ana - P ka uku makaliiki o m» Kuliina Noho o Amerika i ko na nina e penei ku haua ana mai: No, nu Kuhina noho i Enelnni mo Pawhe $17,500 pakahi; no na Kuhir>>i Nnho 1 Rusia, Ausetuna, Sepania, he $12,000 pakahi; i)o na Kuhina Noh» i Hnili, a me Sibpria, Suedena, Beleginmu, Guutimi:la, Bogota, Bolivia, Niltnr»guii, a nui nH Mokupuni Hawaii nei, he $7,(500 pakahi. Ua 01010 ia o ka nui o na lio ma Amerika Huipuin he ewalu miliona, o ka huinn o ko lakou kumukuai lio $2,(>00,000,000, ua oi ao uiiimua okn aie holookoa oia nupuni. Ona mokuaina hanai nui i oa lio, o Ohio, Ilmoe, liiiliann, Nu lol'.a, Pein.snlevenia, Misouri Konetaku a me Tokasa. O Kaleponia, nae ka mokuaina oi o ku pn ioo o kona muu lio mamua o koknhi mokunina u ae. No ka inea, i ka makahiki 18f»0 lie 100,610 ona mnu lio, aka i keia makaiiiki e helo nei he 500.000. " I I'ono ka iiai«a Uā wikiwiki K mnj kela pepn ma o mai o mnkou i ka hoolahn mu ka hoopololoi maiikekahio ko inukou mau Ikamu Na makou no e hoopololei me ka mnopopo lea ; aole na ia la miiiioi wale a hapapu kona hoaknku ana. —He oiuio no ; ua nonoi ak.: o Mr. S. N Kakela e hookuuin mai oia iri,-twuho o ka noho nna hoa no kn Papa Hawnii a,ua ae oluolu ia mai ; a pela no i kamnilio ia'i maloko o ka nupepa haole u Wini kahi o ko makou iknmu i laweia mai ai. He inea aknka keia, aole i haku ia keia ikainu me ka pololei ole, a mo ka ulapahi ; a he mea mua no lioi keia, o o ka hoi hou ana i hoa no lia Papa Hawaii he mea hope no ia. Mumuli oke noi hou ana mui a kona poe hoa'lohn i hoihoi hou ai oia i kora nonoi mua, a ua noho iho no i hoa no ia Pupa e like me konu mau knhiko. ' —Aole io no he kula kaiUumahine ma Kahehuna malalo o ke alakai ana a na Misses C. &. B—. «ka he Kula Kumu mua (no na keikika ,e) peln i oleloia ai ma ke kauwahi e āe oia pepn hookahi, malalo o ko poo " Nu Hoike Kula," a pela no ko inakou manaoiom»oli.