Ke Au Okoa, Volume V, Number 16, 5 August 1869 — He wahi moolelo no J. K. Kapahee. [ARTICLE]

He wahi moolelo no J. K. Kapahee.

Kc hoonna aku nei :vu i ko'u wnlii nioolelo mai Huu hnalolo nna mc o'u man hoa holo moana ia Kiumi, n liiki i kuu pae olulo ana i kuu aina hanuu. (Niihau). Ma ka lokouiaikai oko ko'u ola ana. Maīia la 9 o liipo, haalolo iimkon i\ Ilanaloi, a ku ma kakaliiaka oka la 10 ma Kalalau, noho inalaila o knliu ai, amakala 11 ao makaukau no ka lioi ana, h<)iliili na pai ai lio 70, hookahi pahn a mi' na w.iiwai o at\ A mawne na paha o ka hor;«. 11 a mo 12, haalolo makou ia Knuni, a hoi akn i Niihau. Eha makon

owan, o Kawnla, o Walmpaa a īne Pnikuli knna wahine. In makoii e holo aua, liooikaka mai la kn makani Koolau, pnana like ae la mnkou, ina paha e inun ka ikaika o keia mnkani kau ln okoa i ka aina ; a aneone knpono makou iwaho o Milolii, ikaika loa mai ba makani, ke nana akti la makou popakea ua moa he nle. Aole no hoi he manao ao'e hoi liou i Kauai ; aole no lioi he manao mai e make ana. Ua liolo pku makon a kupono o Pooahonn e pili la me Nohili ma ka aoaooinakou poi ia iho la e ka nle, aole no uae i pilikia, koi aku au ia Kawala e hoolei i kokahi ai, anu ino kela, aole no hoi i mamao aku kahi i poi ia ai, pae hon makon i ka ale, a pnu ka pae ana, e ume ia mai ana ka -waapa ihope, en hou mai ana kekahi ale, nana i ho'luluoiapea, aole e hiki ke holo aku, aole hoi e hiki ke hookaa ae, o ka uhi pu mai la no ia o ka ale iluna o makou; a pilio iho la, ia manawa koke no, oka hnli iho )a no ia ilalo oka wahn, a au ana mnkou i ka opu o ka moana; noku akn i ka wehewehe i na kauia, me ke kia, a hoolana ae i ka waa, a no ka nui loa o ka ale, oka pii ae la no ia o mnkou maluna e hoomaha ai. Hoomaopopo ae la au i kahi o makon i make ai. Mai kahi o makou i mako ai a hiki i Poonhonu, Kauai, ekolu a eha paha mile, a o Niihau lioi be 26 mile paha ke kaawule, nlawa ae la au i ka la, ua ani ki, o ka hora 2 paha ia, e lawe ana ke aui me ka ikaika ia makou i ka moana wehiwehi a pau keia.hoomaopop ana a'u. Ia manawa hoomaka hou e hoolana, oi noke aku aohe a lana iki, o ka iiooki iho la no ia ika hoolana ana. Hoomaopopo hou ae la au, mai kahi o ka make ana, a kahi i pau ai o ka hoolana ana, elua mile paha ke kanwale o ka aina, o Milolii kai ukß, o makou koi waho pono oia moana, kau a mea o ka ikaika o ke au, a mai Pooahonu a Noliili ke aneane nku la ke kai e huna aku, o Puulehihi i Niihau, ua huna ia aku ia, a o kahi kuuhiwi a me Lehua mokupupi, e waiho wale mai ana nolaua. la'u no e noho aua ilnna o ka waapa, au aku o Kaawala, me Wahapaa, a me Paikuli, a mamao aku, kaliea mai o Wahapaa ia'u, au mai kakou, pane aku au boi mai kakou iluna o ka waapa e noho ai a make, oiai, ina kako.u e au make no, malie paha 0 boi mai ke au i ka aina, pae kakou, pnne hou mai kela, au inai kakou. . Ia manawa o ko'u wehe ae la no ia i ka papa nohoo hope, 1 mea hoolana no ka an ana, hele aku Ia au a mamua, pane iho la au, aloha 110 hoi oe e ku waapa, aloha no hoi makou, nana ae la i na aina elua, ua kaawale, e aho nae o Kanai lie kokoke iki mni, e lawo ana nae ke au iwaho me kolia iknika i kalii aina ole, o ko'u lele akn la no ia, a au aku la au a loaa ko'u mau hoa, pnno mai o Kawala, pehea l<o pai ki dahi, i aku lanu kiola ia aku. Eoakoakoo ae la mukou a kahi hooknhi, me ka lawa kupono no ka au nnii, o ka hoe ohope ia Kawnla, a o ka hoo niaoli ko Wahnpa, ho palulu ko Pailuili, pane aku la au e pule knkou.

Aolo no hoi i 01010 inui lukou, o ko'u pnle ao lii no ia n pau. Lohe aku ou i« Knwaln i kn pule nna ue mn ke nno kHhiko o Hawnii nni, pnne nku nu. " Ein wnlo no kn pono-ia kukou, e £ u ine ka mnikoi, mni wikiwiki a pihoihoi, o pulo mnu kakou i ke Akua nui i« lohovn, kn mea nonn ke oln, o hiki i ka maka nna, o ola onn pnha." Uo napoo eku la kn la, a a-u oku mnkou i Niihau, me ka Inwe 0 ke au iluna, a- me ka makani e puhi ona me kona ikoika, me na ole huiknu o ka moana □ Kaulnkahi. Aole no hoi au i hoopoina 1 ka ninau piti<>pine ona i ko'u mau hon a-u monna, i ke ano e o kn au an'a, a me ka hoomonno mBU ona i ke Akūa. Pela no kn mnkou au ona, a pane m»i o Kawala, " pololi mni nei ka hoi, o luwe ia moi nei >no kn hoi me kekahi pni ni," olelo aku au, " au mni knkou," a nu like no makou. Ninnu aku au " pehea mai ko oukou manao," pane mai lakou " nole o makou anu he mehnnn wale no, nole no he kaumnha mai, 1 ' pela no ka au iina o napoo knhi mahino. Ninau bou au, " po* hea oukou ?" Pane mai o Kawala, "ua kaumahn nu," * Hoolnnn mnkou a upuupu iki, au aku makou a aneane hnpalua o ka po, nno eini oku lakou ekulu ihope, hool#niv au a ninau aku iu Inkou, " pehen m«i oukoo ? " Pano lika mni lukou i ka wa houknhi, " U9 kaumaIm makou.'' Okilwaku au-, "eia ka pono, e o-u liilii kakou, e a-u no hoi oukou a i mnke oia iho la no, a i ola' pomuikai oukou, n pelo

no hm au, i a u no hoi su a i make, a i ela oia iho la no. Oiai aole kakou e manao ana e oln, e make ana no kakou." Ma keia hui nnn o mnkou, pau ko lakou -ike nna. ia'u, a me h'u no lioi ia Ukou. Pule eau a pau, n-u aku au, a ii-u no hoi lakou, me kuu kuhikuhi pono i kahi e a-u~ai, ma ka aina o Niihau, aola e hoihoi i Lehua, no ka inen o ke n-u Inwe iwaho, "oka ae mai la no ia." A a-u no hoi nu, n knhea aku au, kahoa mni m lakou, pela no makou i a-u kahea ai, a i ko'u kuliea hopo ana, poliuliu loa, ma ka aoao maluna Ko'u lohe ana'ku o ko Wahapaa leo, a kiihiMi hou nu, aohe kahen mßi. Oka p«u no ia o ko'u lohe ana i ko lnkou leo. inake nna, a e ola ana, he n-u walo iho la no, aolo no ho nnu mai, he welw-ka mea loaa ia'u a make iho la no i ka hiamoo, hi%moe iho la no, n po. ia iho la e ka nle, puiwa ae la e huli ana au i ka wai, huli ae la no i Niihnu e a u ai, ikaika mailake au i ka huki ana i ho|S», Hoomaka nu o pule, a pau ka pulo ana, iko iho au i ke a u; me he mea la e huki nna ia'u i ka aina i Niihau, aole no au i hooikaika nui i ka a u ana, iloko no oia n-u la, hiamoe iho la no, puiwa ae i ke poi a ka ale i ke poo, e huli ana i Kauai, huli hou no au, nana iho no i ko a-u, Ua 'mi hou e like mo mamua. Hoomanao ae la au ike Akua ii pau, ike iho au, me he moa la e huki ana ke au i ka aina o like me maoiua.