Ke Au Okoa, Volume V, Number 18, 19 August 1869 — Pane o Akeike ia Auberete. [ARTICLE]

Pane o Akeike ia Auberete.

NAWAI E HOOHOLO ? He kaualaa io anei kou, he hoomeamea kanalua paha,.e ake aua e huna i ka io o kou manao ? lua aole ou kaualua, no ke aha oe e " palia" mai nei ? Ina ma oria la io,. e hai pololei mai, iila mao hai, e hoike mai.me ka. liopohopo ole. Aole he " palia" ka na apo- ; setplo, ma Ona la;no, aole ma o iekahi mea eae e kalaia ai. Olelo o jPanlo, " I-ikeia.e oukou, e na kapaka, (kan'e,) na hoahauau, ma Ona la ke kala ana b na hala e haiia nei ia oukou. (Oih. 13: 36.) . I.a oe'.nae, ma ona paha—;na oka mea kauohaia paha. Ma ko •waha he ae, maloko he hoole., No ka mea, iua i waiho o lesu i kona mana kalahalai na epikopo, aole ia he kalahala no kakou i keia wa. Kamailio ano e o na epikopo Roma, aole ia lie ooli ako lakou hoounaia e Kristo. 2. KA HOC)KAHCU DAIBALA ONA EPIKOI'O ROMA. ; IJa hoike aa moluna no ko na epikopo Roma.hookahiili ana i ka hua " ekal6sia," ma Mat. ,18: 18. a me H Tim.'3: 15, he "hui epikopo," a o ka hua hoouna, ma loan. 20: 21,. ie;" hāo w'i meina," ano loaol' 20: 23, kahi i haawi ai o lesu I kona Uliane Kulahala i na haumana a pe.u, a hookahuli na.epikopo Ro"m'i, nō 'Uakou no" ia i hōoili ai. Ahe inau pauku e ae ka*u i hoike ai mamua, a ke •hooloio mai nei o Aubcretē e koo aii na epikopo, a e .huna ai i ko lakou kolohe, a 'e pono' au ke pane hou akn no ia, a no. kekahi mau pauku hou an i hoike mai nei me ka hooioli, a hookahuli i ke ano oyiio. : Kol. 3: 13, " E kala : ana. oukou kekahi i kekahi." Ake olelo nei oe, "he kulike keia tne ka leau a tnc na- epikopo e ao nei, 'a-he kūe ka Akeike.", Mahea. kou ike i 'kekahi olelo a Akeik6 e kue ana i keia pauku ? Ma- • ■ hoa kona hoole ana aole:pono na hoahanau te kala kekahi i kekahi ? Ina ua ike oe i kana olelo-pela c> hcti mai, mahea, a mahea ? "liio aole oe i ina ua hoopuKa oe i ka 'oiaio ole uiai kou waha m&i; Aole i kue ka Akeike ao ana i kei'a pauku. Kana ao mau ,no ia i na hoahanau e kala kekahi i kekahi. . A ua.'lik.e loa ka Akeike me lesuvfe'ao ana ioa hapoaana e pule, . f'.E kala māī*i ko makou raou hala mē makou e kala noi i na mea i lawehala mai ia makou," " me makou e kala hei," owai la iao ''makou ?" 0 naknhona wal'p n.o anei;?' Aole anei ijiooiaio mai nouā halpulo a pau e pulo akii ia pule7 īna pela, ina ina hoahanan a pan, a ua kauohaia na mea a pau e kala nku. Like loa !a ka -paub:e kouohm-Hai i na noahanau o Koloae, ;" ī! hookomo oukou i na mēa i waeia o ko Akua, na mea hoano a alohaia, i naau menemene," .&o. " B ahooui ana kekahj i ;kekahi, a e kala ana kekahi i kekahi.'lna fae kumn hoohalahala ko kekahi me kokahi, me Kristo i kala ai ia.oukoa, ,pela DO hoi on- . kou." • Oia, ka na' hoahanan a pau « kala i kekahi, kel* keh. i koaa hoalaana, hda haipule, hoa npho, hoa moe, hoa hai)»,' : , hpa hele, Aole he hana keia i haawiia i na epikopo wale a tne na kahjma, aka, i na mea vr* PW>- oke ao anaa Akeike, ualike loa me * ka lesu, 'ka Panlo, ka lakoho,, loane, &o. 0 k& ao tna ana opikopo kai kne loa, e ttoa na "lakou wale no" ke kala ana. Aole w»hi hq&.hodk«hi me ia ma ka Baibala. Ina o mai Mataio a Hoikeana, AOle loaa ka paMen hookahi e i ana, na ke a epikopp, a kahu ekakaio, e k'ala i n* hala ; ; ao!e wahi olelo iki ana aposetolo la* Jiele mai i o la,k o u la e kalaia'i, a e hele l' na epikopo, i na pereaena diakono, a,i f na kaho eae e kalaia Si. jUi nele loa no, oia ao ana ana ēpik'opo, , aole'na Kriflto, aole na ria aole na na hanmana a na, aposetolp, ua haku itfl!Mkp&i*'Jttalokq, o ka opu'p na epikopo, he 4oopaii3{)fini holOokoa na Sataha.. iiialenia . ia manao, ,i mea tia a ai ua kanaka ia Ukou" . m.he jpāa ana ika mana o ■ ke Akna. ka mIH < kala ai a e hoopaa ai Inakemake. Ao ke kumo oko Satana "hW I

komo anu ia hoopniiipuni i*lok<j o ka nauu o int epikoho Roma, i uiea no o Uehiiu'i ilalo, a hiolo loa kona mana ma ka homiu. Kontv maaloa lua ole ia, no kona ike o makehewa kana kana ann ia Ki'isti> "ma ona iho," honO iho 1a ma ono ' lnna pkaleeia," e hookomo ai iloko o ko. UUou nao« ke kuhihowa,

"he mau kahuna lakou," P like me Aarona, i hele mai ai na kanaka a pau i o lakoula e kalaia, aole ia Kristo, a nele o FCristo i fea hanmana ole. Nolaila, hoalaia ia manao, he mau pani hakahaka lakou no Kristo, me' ka mana a pau o ke Akun i hooiliia'i ia lakou. A hookoia ka -wanana a Panlo ma IT Tes. 2: i4,no na " Kanaka la oka Hewa," "e koe ana a haokiekie ana ia ia iho maluna o kela 1 meā keia.mea i kapaia he a i hoomana ia," oia hoi ma'.una o Kr!stu, a noho ia i ka luakini o ke Akna, .(me ho nkno la,) e hoike ana ia ia ihohe akua ia," he kalnhala ,no na kanaka n pau, ia ia ka maiīa a pou o kn Akua. Malailn hoi i hookoia'i ka wanana a īonne ma Hoik. I*7: 8, no ka holoholona ahin, ua maria kah.una nei. " Ma*nua no ia," wahi ana, oia ka wa ia Aarona ma, " n ke ole ae la,"'o'ia ]t» wa ia īoane ma, " a e pii mai ana mai ka h'ōhonu," oia ka honla hou ana o tia epikopo Eoma, i ka mana kahuna o Aaropa maloko o lakon iho, a ku iakou he Doe kahnna nui hon, oiai o olelo nei ka Palapala Hoaano, o " Kristo ke Kahuna Nni a nian loa." (Heb. 6: 20.) Nolaila, oua kahuna nui hou j noi o Roma, he kipi ia, e huki ana i na kanaka mahope ona, e papa ana i na kanaka i ka Ihele i o Kristoe kalaia ai. Auhea la ka helehelena "ant-kristo," kue ia Kristo, ke ole ia ? A nolaila, o ua "sakarema" nei o "penitepia,': oia ka hele i ua kahuna e hai i ka hewa a e kalaia'i, a Auberete hoi e knena nei i ka loa ; ka hemolele, ka waiwai, o ka pohaku kumu kihi ia oke aupnni o Sata*ia ma ka houua nei. Aia a pau ka hele o konaka ina kahuiia kanaka e kalaia'i, a koho lakon ia Kristo wale no i Kalahula, a paulele ia ia, alaila, ua hiolo loa ko Satana aupuni aole e kii hou.

... I akaka loa nae kou imi u hoo-aiio-e i na huaolelo o kaßaibala, makemake au e nana pono na keiki Hawaii a pau i na huaolelo o ;ia, mau pauku au' e kakoo nei i koo no.ka oi- ; hano. penitenia ana epikopo Roma. Oia ua paukn nei Kiil. 3: 13. " E kala ana' oukou kekahi i kekahi," a me'lak. .5: 16.- " E hai oukou i na hala' i kekahi,.,a epnle ou•kou kekahi no kekahi." Ke- kahea nei o Paulo i na .hoahanau Kolose a pau, a o lakobo i na hoahanau ludaiō a pan, a o ka mea i haawi like iai na mea a pau, e hiki-anei'-i na kahuna ke hoana e, a kaili, a hookaawale no iakou iho wale" no ?, A pehea ke liauoha, "I) aloha oukpu k.ekahi i kekahi" "E 'pule oukou kekahi i kekahi," ina e i mai ke kahuna' i kaha hanmauo, " Penei )se ano- o ia māu 'kauoha, " Oukou kekahi a uwau kekahi, nolaila, e aloha mai oukou ia'u 'wale no,' aole ia hai, a o pule oukou ia'u 'wale n.o,' aole i kekahi mea e ae." Aole anei e kapa mai na inea a pau ia ia he hookahuii, a he wehewehe kolohe maoli ? Oia ke ano o kū Auberete kuknlu ana i na pauku Baibala, e kokua i ke ao ana o na opikopo, aia i na kahuna 'wale no' ke kala ana. ona hala. Ake imai nei ia, "be kulike'ia ao ana me ka lesu, a hekueka Akeike 1 " Kulike loa me ka'u ma I loan. i: 9.: " Ina e hai kakou iko kakou maū hewa, he maikai "la" a he pono, 6 kala mui ai i ua hewa ia kakou, a e hnikala ai ia kakou.i ka hewa a pau." Ōwai la' "Ia ?" 0 "lesu Kvisto no," i oleloia ma ka pauku T; Iko og aole ina 'kahuna' ia' kala ana. Makemake loa, paha o Auberete e hookomo i mau hua bo_u ma'ia pauku 9 ( i heluheluia penei, "Ina e h.ai kakou i ko kakou rnau hewa i na kahuna, &o." Mai kuhi nae kalou o ko kala ana i'kauoha iike ia mni i na haipule a pau, " e kala oukou kekahi ,i kekahi," he waiwai like me ko kala ana o KTißto. He kala Akua kekahi knla ana, he kala kanaka kekahii ,0 ke kula kanaka ana, ua kauoha like ia i na kdnfakaa i pau,,like,]oa J ka mana o ka luahine tno ko ka epikopo, ka haumana me ke kumy, nole 1 na kahuna wale la mea. oko kala Akna ana, i ke Akua Wale.no ijj, it?lesu Kristo ho, oole i haawiia i ke kilnaka, Uolp, i i)fl apoHetolo, nole ina opikopo, aole ina mea ne. 0 ke kala kanakn, he waiwai uuku, pau huhu koūaka,.pa« ka makemake o ke kanaka o hoopai, aole he mea ia e kapaia ai tSa kāhaka lie poe kalahala , ' io.' Qke Kalahala 1 io/ o ;Kristp wal? noj. n'ana e " holoi i ha hewa a pau,V a e hoōpau I, ka hoopai mau lo». Aka, o kei kala kahuha/Ke ole loa ia makaßaiba)a. ikalka loa o A übercte 0 huki f kekahi mau paukn' e kokua i ka manao Roina,' aole e hiki. He ouli nne ia e moopopo a : i ka hoooua ole;.ia o na epikopo Roma e Kristo i l(jna hooholo: , ■~'n

I T>ni, 3:2. Eane a ka wahino' hookahl.'» | mai 00, ao uūulii ao i kn hnāepi'leopo i " luna ekaleeia." Ūa.-kuhihewa oe; ua kapa wale au ia ia he luaa ekaleaia, ,aole au i opnhi. Ua iike me koo kapa ana io ia he luua-kioi/ oiai aole .be hna Moha' m*lailj«. ī mai oe, aole i olelo maiol-anlo he epik'oiio wahipo kekahi, 'ae, e kamailio ana o Panlo no na kano mea wahine 1 wale no, aole una olelo malaila no na wahine a mo na keiki mare ole ia, aole ono ae, aole ona hople ia lakoii. I " me he raea 1« o ko oukon enemi nui -na epikōpo." Aole he'enomi na epikopp oiaio, na bpikopo a Panlo i ao a lann» pu ai. Heinoa maikai o epikopo, he kiai, he kajiu, be alaka'i kona A peli* io no na epikopo uiu». Ak», o na epikopo kuknlū ia lokōn iho i aliii I poo, i haku, i kaluliala,' i mana |

ukiia inalumi o ka ukaleuia, e like me Koina, he eiieuii no f no ka moa, uu eueini lakou uo Kvisto. , 1 Aka, no ko na opikopo hoololi, a welieweho apiki i ka Baibala, ka'n e kamailio aku ui. Kauoha o Puulo 0 iioho ka epikopo, " he kiy ne a ka wahine hookahi," a oielo »u, ua hookui kolohe na epikoko i ko lakou manao iho, 'ua make iu kane,' ake uinau uei "oe, " Mahea ko ike i ko na epikopo hookui ana ua •make ka wahine hookalii ?" Ke pane nei au, ma ko oukou buke Manuale, aoao 172. Eia ka ninau, " Ina e ola ana ua waliihe la, hiki auei i kaua kane ke lilo i kahuna ? " Eia ka pane, Aolo hiki, kē ole ua wahine lā e noho kaawale," &c. Eia kā ! tia hai hapa wau i ka manao hookui hou ! No ka 'make,' wale no kuu hai aua, a waiho an uo ka 'nohokaii.wale.' Ke makemake nei o Auberete o hai pau loa >vau i na hu>i hookomo koiuhe a na epikopo. Ua pono loa iho la, eia mai hoi... Ēia ka Paulo, '' Enohoka epikopo he hnla ole, he kane aka wahine hookahi," &o. Eia ka na epikopo Ro.-na hookui, "Ai'a a make ua wahine la, a i ole, na noho kaawale." Ilaila hiolo loa ke kanawai o Paulo. He noho wahine ole ko Roma kanawai, no di£ kahu ekaleaia, he •' noho kane na ka wahine hookahi" ka Paulo, aole aole ana olelo no k$ make o ka wahine; a iio ka noho kaawale. No ka Baibala 'hon' ia ana epikopo Romo. A uiea mai lakou, o kela wahine pookahi, uo ka wn mamua ia, ka wa i lilo ole ai ia i epikopo I Nu Paulo anei ia olelo ? Aole loa, na ua poe hookahuli nei no. Ua akaka loa ka Panlo, e hai ana ia i ke ano pono o ke kahu ekalesia, (eūikopo,) i koua wa e 'noho kahu ina,' aole nna kamailio mai uo ka wa mamuaaku. Penei ia panku a paū. " Nolaila e pono i ka "pikopo e 'noho hnla ole,' kane a ka wahine u 'I'ahi, noho pono, kuop, akahai, akamni i Ike oe, aole wahi hiona iki e like me kao. Ir;a no ka 'wa mamua' ia noho kane ana a ko wahine.hookahi, aole no kona \ya noho epikopo, alaila, no ka wa mamna kona noho " h.ala ole, noho malie, akahai, kuoo," &c., aole uo ka wa noho epikopo. Alaila hiki ia ia ke noho lealea, uhauha, puni waiwai, ,&c., i kona wa epikopo. A ke ake nei o Auhei'eie,, e kuhi kakou o ka olelo ''k;ane a ka, wahine hookahi," ua like uie " mare hookahi ia." He lalau loa ia, he mau manao okoa loa laua,,. he okoa ua hua Helene, e hoomaopopo mai. Ka.olelo Helene, no ke " kane a ka wahine hookahi," oia keia, " mias gunaikos Bner,"„ a no ka maīe hookahi ia, " monogaino." .*• Ina o ko Paulo tnanao ia, aole ia e hemahema ia hua. Ano kona koho ole i ka hua " monopamo" e hoakaka ai i kona manao, ,ua akaka loa aole o ka mare hookahi ia kona 'manao, aka, 'o uoho "'miaa gunaikos aner," tane a ka wahine hookahi, aol'e elua, aole'ekolu, oia kona raanao. No ka mea, iwaena ona lahui a Paulo i heleai, ua lāhiii hpomanakii, uamaaka rnoe lehulehu oua kaūe a me'ua wahine. £ke ao uei o Faulo i ka pono ole o ia hana i na haip'ule. 'Pela iiei'kou lalau .no I Tim. 5: 9, kahi a Paulo i kauoha e hfeluia i wahine kane, make, he wahine " benos'andros," "a he ka-.l ne hookahi." Aole i olēlp tie " nion6gani'o," I mea "mare hookahi ia." Ao ka olelo " wahine a ke kane hookahi;-" ke hoomaopopo la i koua ano, i kona wa ■ helūia ai i wahine kane m.ake, oia hoi ka'mām * N i maike ai ka-' ria kane, o kana kane hb'oki 'ii iho la no ia, iole elua kane, make'kēkahi, a ko'e kekahi.

hoomea \vale ana atia epikopp i ka p o :' no ole oka marē hou, ke rnake ka wahine mua, ke kane mua palia, he kue loa ia i ke ao ana a Paulo ina.' Olelo o Paulo u:a llom. 7: 3, .110 ka wahine, " lua i make kuna kane, ua kaawale ia mai ke kunawui uo, aole ii.t he moekolohe k'e lilo ia iio kekuhi kane ne." Ma I Kor. 39. "'lūa' i' hiamoe, (mako,) kana kaiie, ua kaiiwale ia e Wiai'e 'ui i kaiia meae makemako ui, inaloko nae o ku Huku wale no," Ma I Tim. 5: H, olelo oia no ha wahine kane make v opio ae, "Ko mako nei au, e inaro lakou, e hanau keiki, e'hoomnlu i liule." Ho maikui,',iioj ko Pi\ulo manao ke wai-e bou, he ano hanmla uia uē ; ao ana u na kaUuna Homu, oua ouli ia np ko lakou hoonna ole ia e Kristo, ua hookaluili i knl KriBto .olelo. ,

l ,Kor. 9:6. " Aolo anei o makou manae 'kai puni ae' i kaikuniiiiie i wnhine, me na appsetolp e oe hoi n me na o, ka Haku a me Kepa ? » Ua unuhila ina Au Vulegato f ." mulioi'em eororem," i wahino i kaikuahina, hoihoiia o wahine mamua, a 'ii kui- ( kiiuhine mahope 1 N O . ke ahil la'ii hookahuli'. a na opikopo ? Eia, ,uu imakemako lakou e' hupa i,ko Paulo manao, no lea niett,i ka Pnulo kakao.ana ma ka.Heleiie, " adelphen guaika" , i kaikuahine i wahine, ua. maopopo loa ma ike kau ana o kaikuahine mamua a o wahine . māhope* he wahine mare na wahine la£. ike na U'a kue loa kō Paulo <man&o i ko lakoo kanawai e rioho wahiiie ōle »a kafhunā f nolaila/iipihoi lakpu i ka hua 'wahliie niamua, i 'nalo ai Wona ano he, wahine muia 1 Aol(j kolo.be a]su akou I Mumuleo Auberete ho ia. hookaliiili. Eia'walo no kana, " AoJe he epikopo o loane, a ūa unuhi peld i k'a wn kahiko 1", Ae f( asls hp,epjkopo o %po, aka, ho kauwa ja na kaopikopo Iloma, aina uana ia-i nnuhi, a na hai paha, uaiinuhiia ipamuli l o ka makemake o ka'i'iipe.

Moke«iakb los nae oa i ke ao n na pope, a ke hai mai tlei i oa kōmu elimh 0 kou ie ana ika IkMou, •« Aknhi, no ku kue oha ieroliko kekahi me kekahi." Oia 00 ko'u inuW ole ia pauku 0 liko me ku p De hoolo

»npe 0 Hawpii nei ! Wo ka like ole o k&'tnaiflo o Jl, me ko E. nolnila pololoi ka munao

0 / ! No ku kuliikuhi 010 o kokahi mau lioulo pppe, uoJurlu uu polaloi ko ka popo ! -Aolo pnliu o hiki ia oe ke noonoo'iho, tntt lia pnhu do ko Akoi.ko nnno pono i ku olelo Ooleue o Pdul'>, a iko nohe like mo ia ka uuuhi o ka poe a.e pope a mo ka poo hpole pope, noluila uniiiii koii ia a pololei e like me ka Helone. No ke aha i hoao ole ai oe e hoike mai i ka paewoewa o kuu unuhi ana ? No ka hiki ole ea ;.no kou ike ua polei toa e like me ka Helena ? " Alua, no ke kue o ka manao o na epikopo'i na kuko ino." Oko lakou papa ka mare, he 4tue i ke kuko, ea ! A kahi rnakou a lohe ia nila ! Kuhihewn ka o Paulo ! E ia knna kue i ke kuko ino o na wahine kane mnke opio, mo ke kauohn nna ia lakou e mßro nn, a e hanau keiki, ole ma ka papa ana ika mare. (Tim. 5. 14): M.a kana ao ana hoi i na hoahanan " Ei mohalo ia ka niare ma na mea a pau." ( Heb. 13:4): Aole 1 lohe iki o Paulo he mea hqala kuko ino ka ka mare, kauoha oia i ku poo kuko e mare no i mea e pio ai ke kuko ioo. (I Kor. 7 : 9.) Wanana no oia no kekolii poe e hiki mai nna mohope, be poe " hoolf he i na uhane hoopunipuni," vyahi aoa, " a i na ao ana ana elnimonio, me ka hookammi o lia poe olelo wahee, e papa ana i k'a mare" &c. Ike oe, oole i manao o Paulo o ka papa i ka mare he kue ia i na kuko ino, aka o ke ao ana ia o na daimonia, na mea wahnhee. " A .Jiolu ina he wahine msre kai manao ia, i na aole.i Kau l«a hua kaiku&hine, he hua make hewa ia." Ae ,ike ole oe i ke kumu o ke kauia ana i ka hua kaikuahine 1 Noonoo oe me kou ikaika a aole loaa iki I Aole ka e hiki ia oe ke noonoo, no Uo Puulo makemake olf e lawe na aposetole i wahine hoomaloka, n hoomana kii paha. {Aole i pau.)