Ke Au Okoa, Volume V, Number 20, 2 September 1869 — Untitled [ARTICLE]

Ua loaa mai i ko kakou Moi, ma ke ku ana mai 0 ka moku Comela i keia pule iho nei, he Bipi Kea hou, 0 ke ano Bipi kaulana i, ka niāikai no ke Kea, hoi ke ano Durahama - ahe Hipa Kea <o hoi kekahi, ae hookuuia una ma kona«wahi hanai holoholono, ma Molokai.

Ua xqaa mai ooi ia Mr.. Ward, Ija Pepee, he mau frogs (moolele paha ?) mai Kaleponi mai ; a ua lawe ia aku e hoolaha paha ma kona loko mawaho o Pawaa : a i keia.mau la aku paha e lohe ia aku ai Uo lakou mau walaau ana mai, a ka lehulehu hoi e haawi ole akn ni i ka uku no ka lohe ana.

Ka Puali Koa EaipeLa.—l ka po Poalima ilio. nei, ua loaa mai ia makou ka poloai ia ana raai, e makaikai aku i ua Puali la, oiai, oia ka. po e hoikeia lakou mau kahiko, mai luna a la/o, ua maikai no ; a o ka mea paha i ano e loa apai mai ko na Poali e ae, o .ko lakou mau papale me na hulu a me na kaula boopaa ma na poohiwi akau.

: Ka Hale Unikepa Hou.—Ua paa pono iho nei, a eia ke hoomaka ia nei fc kuai aūa o na wai^ai.moloko.o, ka Halekuai Unihepa Hoa o IVfika Holo me iiaiia l keikh " 0 kekahi koia 0 tia Halekuai Hela Akahi oke kulanakauhale tsei, aole ma kona ilani wale oka nanaina, aka, niō ka hiki ole i ke ahi ke a mai 'mawaho, oiai, he papa-pohaku ke pili, a he taau Un.ihepa na paia a puni. Mo ka hale nnni, ka maikai o na men kuai, a nie ka leo oluolu 1 ke kahea aku, āōlo e nelo kn laki ō ua J. Moanaali, ka mea kuai hoopo.no meka hana pololei. ■-

ID,e kuna hou KE KUKUI.U l>A NEI!-"-Airt" ma kuhi kupili moku 6 15mine's ma, niao illo o Ulnkoheo, ua hooniue ia ilio ke kila, u nie o keknhi moku kimu hou e kukiilu ia aku ana. Ua ulono mai makou, o manao ia nna, he kauakolu,paha ka nui o kona mau tona. Iloopii ia no ka PEPEin.—I kau ana o fta moku- knlepa,-Lorenzo , e (iolo aku no na enokupuni lepo aianu, ua popehi hooqaainoino iho ka malamamoku i kekahi luina. Oi hoomanawanui hoi' ka luina oka maku, a i hoi mai nei ka h.ina, ka hoopii iho nei no ia o ua luina nei ; a ua waiho ia ka liihiu o ua malumomoku nei, a liiki i ke Kau Jure Okatoha. Ka Halekula Aupuni 'hou.—O ka halekula Aupuiii hou e kukulu ia nei ma ka mana ana o na nlnnui Knla uie Pnpu, ke holo nei kona kukulu ia ana o na paia pohaku. Ua maikai n« puka komo me na puke flniqrii, i hanaia mo nn pohnku nno hou i mn kn haole, bo Concrele Slom. He mau la paha i koe, a komo ia o ku poe no lakou ku hale i manao ia ai. Ka Luakini o Polklewa,—Mawaena o na ohua o lui inoku leta Cometa i ku mai ai i ku Poulima o keia pule iho nei, ua ku pu inui o Uev. Snowdeu a ine koua ohana, o noho Kaliuna ka mua ma ka Luukini o Polelewa, oiui, o Rev. Damona ma na uina e, ma ke koi una aku a kekahi Komite ona Luukini la. Ike kukahiaka la Sabali iho nei, ia Rev. P. Tbompson, o ku Luakini o Hilo, kahalolelo. Ka maiiina ko o Kaiwiki.—l ke awakea o nehinei, ma Jca rumi kudala o C. S. Buto, i kuai kudalaia ai ka mahina ko o Kaiwiki, ma ka Apanao Hilo ; a na lilo ia F. H. Hnrris, no na dala he 15.400. ■ Ile muhiua leo inaikai no kela, a tna ka hooniakanlii d na laweluwe aua, aole no e nui ka lilo, a e loaa niai uo ke ola. Oua inahina ko nei mamua, no ka Doe Hui Olelu e no ia, makai iho nei*f) ko makou Keena Pai. Alaiiuka mai ka moklt mai.—l ka po Poaono 0 keia pule iho nei, ita mahnka inai la mai luua mai o ka moku kalepa War Hawk, e kn aua mawaho o ke luina moku, a ua au mai la i kula ue;, maluna o kekahi papa pani moku. No ka loaa ole ana o tia lnina uei ma kula nei, ua mauoia ua ko ia paha iwaho e ke au, a i ole ia, ua amu ia paha e ka pihi nui o ke kai. Aka, aole nae pela, ua pae mai oia i kula nei, ma knhi moku akulikuli ; a i ka Poalua iho nei, ua paa oia i ka hopuia ma Halawa. Ka Idaho.—l ka la 26 iho uei o Angate, kahaalele aoa o ka moku mnhu lawe leta, ka lāaho ia Knpalakiko ; e ku mai ana oia ia nei i ka Poakahi, a i ole ia i kaknhiaka nui o ka Poalua o keia pule ae. E lnwe mai ana oia i na lono telogarama'mni ka hikina mai, a hiki i kona la i holo mai »i. Maluna mai ono e looaa mai ai ka loao o ka eo o fta heihei waapa nui ma Enelani, a ke loaa io mai lono ia k'akou ma oria la, alaila ua hiki mni io kakou nei ka lono mai Enelani mai i na la he umikumamakahi. Hanau kupanaha:—Uq lono mai makou mai ia Kaleohano mai, i.keia ,pu|e iho nei, ina Laie i Koolau, un hnnau mai kekahi puaa, ehiku ona mau keiki. He eono o lakou 1 hanau mai, he mau nno o na puan ; a hookahi o lakou i.hahau mai, he ono lima kanakā na wawae, a ma kekahi mnu walii e ae ka, he ano kanaka. Malie aku la paha, he welo"aßu la na Knmanluaniho, ko kupunowahine o Kama'puaa, ka hiwahiwa o Kaliu-' waa, a ke kumaeu o na moku.

Ka Huinahelu hou:- I keia pule ka hoomaka ana o ko pai ia ana ina ko makou Keena Pai, ka Arimatika hou. Na Hon. C. J. Laiunn i unuhi, a i hooponopono iho nei ma ka olelo Haw~aii oua Huinahelu, hou nei, i lnwe ia mai mai ka buke inai a. Thomsou. O keia huko hou, ke piiu pono in a louloha mnwaena o na kula, e lilo noia i meo pomnikai no na kula o kakou, no kn mea, mnloko olaila, ua nui na wehewehe a me na hoakaka ana, i oi nku mamua o ka huinnhelu hoohaiki e ao ia nei ma ko kakou mau kula i keia mau la.

Ke Kanawai n.o ka iiana ino i na iioLoiiolona.—Ua lonomai mnko'u, umi kekahi makamaka mai oka " malu hekuawa ; ua nni wale ua hihia no ka hana.ino i na hoj,oholona, o hookolokoloia nei, a.pau i ka hoopaiia eka Lunakanawai Apana bou o Wailuku. Oia mau ano hihi'a, oia na lio kupaku, a hoohQlo no ke knhu me ka ike jho no ua kupono ole ke ka\iwa o halihali ana ia ia a me,.kana mau.hoounaupa. Ua loho mai makou, he iwakalua a keu ae.na hihia i. laweia.mai, a ua pau wale no lakou a pau i ka hoopai ia, Hookahi nae a makou wahi bihia ano akaaka ika haiia anamai. Aia kekahi \yahi,Makai, ua ike ia he lio kuapuka ko kekahi wahi kanaka, kona helo aku la no ia e hoopii i ka Lnnakanawai. Ua hookolpkoloia, aua hoo, paiia ua wahi kanaka nei, elima dala. Ika pau ana o ka hoopii ana a kn Makai, ka huli ae la no ia a hoopH jrnujj o ka _ Lunakauaw o'ua' wahi• kiitiiilea'notthōopaii a "mo'ka hahai pu aku, aia ka lio o ka Makai mnwaho o ka pa, ufl, puka ke kua, a i nalo iho i ka noho. Ke kii ia aku la no ia oka lio oua Makai nei, nana i hoopii mua ; a i ka wolieia ana ae 'o ka n'oho, koīokolo ana kn uo-a, he ia na'Uminmaka. ICo ka Lunakaiiawai hortpai mai la ho ia, elima dalu. Olei-o Ao—Mainna aku ia hai, o like mo ka hai e otiu mni ai ia oe.

, E KOMO ANA I'AIIA 1 KA llEllliil WAAI'A NUI. — Un ulono ia inai, o Fvanoiß 0. Lyinim, ku mnli'O -na l<;t'ikikauo a Laiinana o Hilo ; i olioinai nei rau ke Kulamn o Havard, i Amorika, aoia.no Lioi kekahi o ka heihoi waapa i niake uiai nei o Yale—»a liolo akuoiai Enelani, e kohio ma ka heihei waapa nui, ina e pil.ikia a kupono ole i ka hoe aua kekahi o lta poe elitua i holo aku e hpao i ko lakou mau ikaika. Tna e loaa ia ia ke komo ; ana aku, o,ka mapunahoe kahi a Hawiii i komo aku ma ia hookahakaha nui. No Niihau mai.—Ua nui ka laoNiihau nei i keia manawa, aohe wahi p.aka ua i haule mai. Ua maloo na walii pue uala, uaikaika mai ka hana a ka wi, kokoke e lanokila loa ka wi maluna o keia -mau oUolao kanaka. Aole no ka mahiai ole ke kumu o ka wi, akn, 110 ka nui o ka la, nniloo na niea kanu, a oia ke kumu oku wi. Aia ko makou ola iku ihu o ka waapa holo i Karitti, a hoi mai mc na pai-poi. Hala ae ana ia mau la makaponiuniu ; o na hua pnpipi ia e hoopiha noi i ka lun. o ka inaina, i pua mai na anoano, a hala nn la elua a okolu paha. E. K.

Hoowaiiawaiia i ka A.ha.—Ma ka hool<oloolo ia una o ka molnmoku o ke Knlepo Lorenzo i Ueia mau )a iho nei no ka pepohi ana i kekahi luina ; ua lawe ia ne ke kuke o ua moku la, he linole pwele, e hoike i kana ineā i ike no ua hihia la. Ika olelo ia ana niiii e hoohiiii ia oia, pane mai la oia, " Ke makemnke nei hai aku i ka oiaio me ka hoohiki ole ia. "I ka pnu nna oia, hooinaka mai Ia ka Loio Kanale, e ninau ; a ua hoooiaka ae la oia e kau ina kona helehelena n a me kana hoopuka nna 'i na onu hookiekie, me kona manao e pahu—a'ana nu loio ia ia. Ninau mai.la ka Loio Kanale—" Ua ike pinepine no anei oe i ka luina i eha, i ka oukou holn ana, a hiki i Baker's Island ( Punkailima) 1" Huike—" Aole, oo ka mea, aolo o'u luuna pu me na luina haahaa. Ua ike ia ia e hana ana i kona hana ma ka hoopiha ana i ka moku me ke akonkoa i paluhe,'' Lunukannwai—" Me kq aha ?" Ho?ke-— "Me ke ako'ako'a i paluhe." Lunakunawai

—" He hiki anei ia oe ke hoohiki inai ia oiea ?" Hoike—•' Aē, a e hai mai no anei na kanaka akamai ia mea hookahi. O ka lepo manu, he ako'uko'a ia i paluhe." Makemiike aku la ka Lunakanawni e hooponopono i kana olelo no nn mea e pili ana i kn hihia, eia nae, me he mea la, ua hoowahawuha oia i ka Aha, a hoouna ia aku la e hoopaa ia ma ka halepaahao ma Kuwa, me na keiki hanai ahuliu a Baraunu.