Ke Au Okoa, Volume V, Number 23, 23 September 1869 — KA MOOLELO HAWAII. NA S. M. KAMAKAU. HELU 131. NO KA NOHO ALII ANA O KAUIKEAOULI MALUNA O KE AUPUNI, A UA KAPAIA O KAMEHAMEHA III. [ARTICLE]

KA MOOLELO HAWAII.

NA S. M. KAMAKAU. HELU 131. NO KA NOHO ALII ANA O KAUIKEAOULI MALUNA O KE AUPUNI, A UA KAPAIA O KAMEHAMEHA III.

0 ke knpu alii, ho nni ke t\no o nt\ kapu iloko o ke'lii, a o ke kapn nkua he nui ke nuo iloko oluilo, u o ko ko kiilmua uiau kupu un pili pu komi uiau kapu i na knpu o u» ukvu\, o ke'lii no uae l-u uiea uaiu\ e hooko nn kapu oke t\kua. 0 ka poe kahuiia na ilamuku nanu ehooko ke k»pu nkm\. 0 ka poe iwikiiiiinoo ka poe nanu e liooko na kapu alii. Aku, ua lioopau iu i» niau kapu inauiua e kn Moi Liliohho Kamehumchji 11, aka, o kn hooko ana i a pau na ka-pu,-oa ka Moi Kninehanielin 111 110 in, a me kn oi pnkelnkela ana mainua o ka no|io Moi aua o ua'lii i.uoho anpuni int\ ba poepoo o ka honna a pnui. 0 Beritania ke anpnni knulana uui o ka honua, a ua oleloia aole e napoo ka la i ke aupuui o Beritania' a pnni ka honua, 110 k» puni ana o ka hoima i kona niau pnualaau, a o 11,1 Moi 11 ine na'lii.ma aupuui, ua uhi ia e ke kiiulHua nui kiekie loa, a o ka Ruiliala ke kuiiiu o ke kauhma mii loa ;0 ke kaulani; wahi a mi kaao. Ehia ka nui o na makahiki i hlo i\i ki\ Bt\ibaln i alakai nd.ia aupiini k inlnna kiekie 1 Mui ka noho Moi ana inai o 1 e'lii hea ? Ua ililaumania anei ia anpuni, uole anouakee ? No ka Inhui hea ka poe Keniuua f No ke aumuii hea ka poe koe 11100 lepo ? No ke aupuni hea ka poe moe opnla, a me ka poe aluala hele ma ua alauui ?

Ua hookuu aku anei na Moi o me na'lii i ka aioa e hookuleana aina na makaainana a me na malihini ma ke aupuui, ua hookawale ia anei i mau uina kaawale ūo ke aupuni, i hiki ke kuai me ka poe ilihune, a me ka poe aina ole, a me ka poe malihini, a ua lilo anei ka poe malihini i poe kiekie maluna o na kamaaina ma ke aupuūi o Beritania ? Aole, he poe nnakaka !oa na malihini y kipa wale aku ma ia aupuni a ma na aupuni a pau o Eui-opa, aole paha, aupuni e hoohalike ia ma ka houua, ka make olai i na malihini, a ua lilo ka poe malihini i mau haku, a ua lilo na malihini ia lakou ka imi i ke ohi a me ka make, ka paa a me ka wehe, ka hookauwa kuapaa a aie ka ole, o ka niana kuka, aia i ka malihini. Owai la ke aupuni e like ai ma ka honua ? Aole no. U& hanaia auei pela i nui ka loaa o ke aupuni, a i pau kekahi mau auhau kaumaha ? A i ole ia, i hooknu ia ka poo kupa o ka aina, a i hiki i ua poe haku malihiui la ke hoopiha i ka waihoua dala o ke aupuni no ka pono o ka lehulehu o me ke aupuni, mailoko mai o ka loaa o na malihini, a me na loaa kuwaho ? Aole loaa kahiko mai no ia i ka wa kumukanawai ole, a he loaa i hoomahuahue. hou ia iho e ke a me na kanawai, e na hale ahaolelo kau kanawai o ke aupuni. Nolaila, o ke aupuni Hawaii, ua oi kelakela ma keknhi mau mea, a ua holo kekahi njau hana natjuao a me kekahi mau bana akam&i, i kupono i kahi lahui nawaliwali i hnpa ka nui o na kanaka, o e like me kahi pono i loaa i kahi moku kiakahi, a i kahi moku kuna kialua uuku i hoolako pnno ia i ke Uupena 8 ho mau sela o mnkaukau kupono ai no ka holo ana i ka moaua loihi. Pela ke aupuni Hawuii, he aupuni uuku, aia malolo loa o ka hupohaueri o kekuhi mau aupuni liilii iho ku aiua o Europa, aka, uft loaa nne ka mahaloia a me ka hoomaikai ia e na aupuni naauao o Europa, Da hookaawaleia he rumi okoa no ke aupnni Hawaii ma ka hale hoikeike nui o Parisa ma Farani. 0 ke aupuni Huwaii wale no ko moana Pakipika nei. He mea kahaha ko na anpuui o Bnropa i ka ikeana i ia palapala hoike mawnho 0 ka rutni o ke aupuni Hawaii. Ua hoopahaohao io kolakou manao, me ka olelo iho, he aupuni, a he lahui aikanaka ko ke aupuni Hawaii, aia ka 1 he rutni ko lakou, a i ka nana ana i na mea i hana ia ma ke aupuni Hawaii, he aahu hulu mauu. He lei hulu mnnu, a me kela mea keia mea 1 hanaia i ka wa kahiko a me na moa o pan i hanaia i keia wa ma na mea ulu, ke kopaa, ka malakeke, ka raiki, ke kope a me ke ano 0 ua mea i haaa, aole i hoopahaohao ia ko lakou manoo, aka, i ka alo ke keena waihona palopala o ke aupuni Hawaii, via hoomakaia na buko, mai ke kumu mua o ka iko o ka Pi-a-pa a na buke liilii, a na buke nui, a ua Baibala, n na buko nupopa o hoomaka ana i ka Lama Hawaii, a me ko Kumu Ilawoii, -i hiki i ke Au Okoa, a me ke /"Kuokoa, mai na buke hoonaauao a hiki i na Palapala Aina, mai na Kumukanawai a hiki 1 na Konawai, a ua piha ko keona waihona palapnla Hawaii tnailuna a lalo. Kahuli ae la ka hakuonohi o ka poe uanuao hohonu o kn aina a ka naauao i hookumuai o Europa me ka 01010 iho, uia ka aiua aikanaka i ka-

pnin imnu, no kti uiim uo(i;i v kt\ mnlnmulnnw i luipe. Ho luipuni mtum kunnikunawni ko aupuni Hnwnii, im pna ke kuinnknnawni n me iui k:um\vni, u nui kn nimm kuninkiuiawni ki\ nolioiilii ii'nw kn lalmi, a mo kn pono o lelmlohu, t\ um iin\iu\ o k<' kuinuknuawai ku wniwiii. 0 |<n lmpt» mii o nt\ t\upnni iloko o Europti, lio mniiii Moi wule 110, a he mana ulii, a o ke kminiknnnwiii u me ua kiuinwui, tiiu iloko o ka wnlm liouknlii o kt\ Moi, n i ka noonoo luiokulii a ka Moi, ti i kti noonoo hookalii 11 k;\ Moi, n nolnila, ua lielo iinnn ke aupnni Hnwaii, nm ke knkuln «nn i niuu kunuiknnawai no ke aiipnni. Pohea ilio la lmi iih iiupiiiii uinliuuiihinia o Ell- - ? Haulo liope i<. Uawnii. Ikn nolio nnu o k:\ Moi Kiimehamelin 111 nin Ouenwn no Kailun niu Koolaupoko ut\ olnolu niuikai ko kino, n i,<t t\ele olioli i kn lawnia i kt\ auiui kui, a nie keknlii mmi lianu i oluolu ia e komi luauao, oke kuniu nui no oka nawaliwnli o kona kino a iona i ka nn\i hoopail ia i\ me ka mni buki, o ka pukele loa i kekalii nianawa ika inu, Aka, ika noho ona ma Koolau, a «a pau ka hoonuu ine na lioa nam\ e hnpai pu i ke kiumi o kn olioli a me ka hoolealea i ki\ niunao e lilo ai i ke kupouli o ka iko.

No ka olnolu o ka manao i ka ai pakiko a me ke kaawale ia mau la a he mnlama okua, ua ligi ae a noho pu raa Kikiwelnwela mu Ueein, a ma Aliulimnnu, a na liookipa oluylu ia e na kalniua Katolika Koma, a uo nolio pu maluila i kekuhi mau nuilama, a ua kaulaua ae la i ka manao o kauaka e huli aua ka ka Moi i ka llooniana Katolika, pola palia, aole paha, he auwni 110 ka manao o nn'lii uia uo i kuua wahi o hookahekulie ai elike nie kona makemake. I ka noho anu oka Moi ma Ileeia uie na Kahnna Katolika Roma, ua iho aku la ka Moiwahine me ke Kuhina Kalaiaiua e halawai pu 1110 ka Moi ma Heoia, a ua lakou me ka nie ka ike aku o ka Moiwahine i ka olnolu maikai o ke kino, a ua mai.kai maoli no no ke kauwale ana o n& mea inu, hala kekahi ruau la o ka uoho pu ana me ka Moiwahūle, alaila, olelo eku la ka Moiwahine " Apopo hoi au." Olelo mai ka Moikane, " Owau pu no kekahi e hoihoi aku ia oe." Olelo aku ka Moiwahine,'VAole, o makou no ke hoi, no ku mea, ua maikai loa oe i ka tioho i Koolau uei, na ola loa ko wahi mai." Ua makau ka Moiwahine o hele hou no i HonoK:!u a o lawe bou no na haole e inu, a loaa h6u ' ka mai, oia ko ka Moiwahine mea i hopohopo ai. Olelo mai fea Moi. Aole, e hoihoi akn no au ia oe, a noho akn, alailn, ;hoi mai no au. He haūa ku io no ia i ko aloha, a me ka hoohanuhauo i ka Moiwahine, a me ke ano o kana wahine i aloha ai, elike ai na loina a me na rula o ka wa kahiko, ua maikai no ia. Ika hoi ana oka Moiwahine ika Hulealii ma ke kulanakauhale alii o Honoluln, ua ukali mai ka Moi mai Koolau mai. I ka hiki ana o ka huakai alii ma Houolnlu, na ku mai kekahi moku manuwa, oia kekahi kumu i loihi ai ka Moi i ka hoi i. Koolau, no ka ike alii, a ua ili mai ka popilikia, no ka iuea, un paa ka manao no ka hoi i Koolau. JVo ka mak-e ana o Kamehameha 111. I ka Poaono oia ka la 11, ua kii mai o A. Piikoi i ka Moi e bele i ka ahaaina komo hale nona ma Kewalo i ka Moi, n ua ae akn ka Moi i ka hole i ka aliuiiiua a kona kanaku a i ka wa kupouo o ke ahiahi, ua holo aku la ka Moi me ka Muiwuhine, a me ke Knhina Knlaiuina a me kekahi mnu olii, a hiki ka Moi me na hoa, ua makaukaa ka uhaaina a ua mnknukau ka papaoina i na inea ai, a ua lako i na mea a pau loa, aolo he wai ikaika, he Ela, mo ka Bia na mea inu o ka papaaina, a pau ka ahnnina ana, a me ka hooluolu ana, alaila, hoomakaukan iho la na Moi e hoi i ke knlauakauhule a komo i ka Halealii, a koe ko ka Moikane lio, olelo mai ka Moiwahine. E holo hon ana no ka pnha oe ? Ao, e hele hou ae no hoi au a hoi koke mai, wahi a ka Moi. oka hplo hou no ia oka Moi i ka hale ahaaina i Kewalo. Ika holo hou ana, ua lako na mea inu, a o fea hoomuka hou no ia i ka inu, a hiki i ke aumoe, nlaila, hoi i ka hale. Ika hoi ana ika hale, alaila, ike mai la ka Moiwahine, ua inu. Olelo mai la kn Moiwahine \ kupunalia ! i hele hou aku nei

no ka oe e inu. A elike me ko aao mau o ua alii nei ke inn, e hoope hoonawali ai ka olelo, ua iho o Kalani ma. Olelo mai la ka Moi i ka Moiwahine, e hoi kaua iwaho i ka oluola. E loaa paha aoanei kaua i ke anu, wahi a ka Moiwahine. Ho oluolu owaho

e hoi kana iwaho, wahi a ka Woikane. 0 ka makaukan no ia' H o ka moe iwaho. 0 Kaoo ma kahi knawale iki aku iluna o kwhi koki, ma ka aoao o ka hunmoeno, a o ka Moiwahine rtlii ko poo o ka Moi, a ua makaala ka Moiwahine i ko kiai ana i ka Moi, a hiamoe ko'lii. A liuliu walo iho, a i kona hoolohe ana i ka hann, o nunulu ana, a na hoopuiwa ia mai kona innnno mo ka hikilele, a o ka hoala aku lu no i». Eia noi 1 Eia noi I Bia noi I ea-euL hoaha keiaou o nunulu noi ? Eu 1 En I na I6ivt\ paha oe i ko unu, 0 hoi kauu iloko o ka halo, a kii ka Moiwahine, u

hnpai ninoli iluiia, 1» knhou ia Keoni Ana 0 kii 0 kaikni iloko p kn hnlo, a m\ hnpniia iloko o ka liale, n na kii ia ko Kf\ikn Lapniui. o Knnkn liiikn ; i\Xin hiki niai oia, n na ham\ oia i kana oiliann Lupaiui. 1 ko no ana ae, ua olnolu iki, ahe nnlulo nin ke poo.

Olt\)o n»:»i ln ku Moi i ka Moiwahine o haawi aku i kiaha p»rani i pnu ka nnlulu, aka, ua mnkau ka Moiwahine i kahaawi ia mea o pilikia hoii. Aka, ua olelo mai keknlii poo i iko i ka ai nna oia ai. he iw,» io iao pau ai ka nalnln. A jia ao io ka Moiwahino, aua oli» ka nalnlu, a ua hol<tholo kela mawalio, n on imi malu no, a na lona i ka mai hoopnilna, a mni linki a ano pnlepulo, a o ka niai lioopailua ka mea nana i linpai ka mni huki a waiho ma knhi moe, maloko koia mau mai i loaa ai ma ka hnlo o ko Knhina Knlniaina Keoni Ann, ma ka pahnle Kinau, a i ka wa i mahualma !oa ni ka mni, ua hnpai ia kā Moi ma kona halo moe ma Hoihoikeea, ma ka pa Halealii. oka Ina o ke kalinna 'apnnu i komo pn me ke Knuka o ka Moi, o Kanka Samitn, he Knuka Beritania no in, a oia ke Kauka nniin i hoike i na haole mnwaho, e make ann ka Moi, a ua knpoulika Moime na'lii, a me ka haiiauua alii oloko o'kn pa o Halenlii, ua ike aku no i ka mai i ka moo niai i ka moe, a me na'lii a fmu lon, a o ko lnkou innnno o ka mai no a pohala elike me kona mnu mni mnu. Eia kn, ke wawa nei ka inake mawaho o ke kulanakauliale. f ke hamau nei ka waha o na makaainnna me ka nnno hanene o ke kulanakauha'e, me ka wahi i kii pili paa o ka houpo, e hou poo ana i kela a i keia, a i ke kani ana 0 ka pu kuniiilii o l'nowina i ka hora 11 o ke awakea o ka la 16 o Dekemaba o ka A. D. 185<1. Ika lolio ana oke kulanakauhale 1 ka leo o ko pu e uwo kaninahia ana ka leo kumakenn, a me ua hoailona no ka make e pnlelo ana, a e lnwe ana na oheahe welelau makani ma ka lewalani, ua hele. aku la ko kakou Hakn, ko kakou makun, ua bala aku la o kuapapanui ika hnakai hele loa. I ka ike ana o ka laliui makaainana o ke kulanakauhale, ko na Ewa, ko Koelau, a me ko na kua a pau, na malihini haole a me ko na aina e ma'.oko q ke kulanakauhale. Ulnnahele keaie ae la na leo o ka uwe makena, a ua like ka owe .r.e na nalu aukuku e ikuwa, e ikumaumau va aoa aikuwa i ka ne-i a me ka halulu, aia iloko o ke kaakumakena, elike me ka leo o ke kua kawau a ka poe loea i kuku palalahiwa ia, » elike me ka leo o ka lale hulu memeie e kaoikuao aaa ka olu o ka leo o ka Moiwahine, aole e nalo iloko o ka uluaoa o ka lehulehu o na leo be mau tausi»ni ka nui.

A ua mau kona uwe leo nui Qna iloko b ka makahiki olioa, aoi akn. Aole no i ike ia kekahi Moiwahine, a mau alii wahine i ka lakou mnu alii kane, 8 me kona mau la i noho kanikau ai elike me ke ano niau o nawahine kauikau e aahu mau ana i na kapa eleele, ua loaa man no ia i ka wehine i ke kaiie, o ke kane i ka wahine, o- na makua i na keiki, o na keiki i nn makua, a pela mau aku ka poe kanikau, a o k.a poe kaa kumakena, he kakaikuhi ka poe i hoomau maoli i ka uwe maoli ana a hala na malama, a ua lilo e ina 4 kamailio lalau, a mo na kaao lapuwale. Ika lolie nna oka hihni makauinunn mai Uuwaii a Konai, ua make ko lakou h«ku alii kanu, a ua hauwi ae la lakou i ko lakou mau leo aoa i ka luni, e loho mai o Kanewawahilani, a e wawahi mai ia Kulanihukoi, knlokuloku ka na mai ko loni. 0 kekahi poe, na holo mai lakou ma Oahu, e wawalii i ka lakou mau kiah(i kala, a me ka lakou niau gftlani gula o ka waimaka, e linokahe pu aku me ka Moiwaliine knue make i na kio wai pau'ole he waimaka. Da piha a hu, na mokunhi pili aina o Mannoke.kai a me Kalnmo, a me nn moku pea lie lehuleliu e liolo pili aina ona. Na ka leo kuoloknni leo lea o ki Moiwnhine e kahea nna na huakui uwe knn.akena o na makaainana, a me na malihini, aole e hooknemi ia na wawae i kahi kapu. He nui na kiowai a. ka waimaka i huipu aku tne ko ka Moiwahine Knnemake, a me ka poe hooilina o ke aupuni, n me na'lii, me ka naau i piha i ko aloha pninehana, mo he mau kumu alani li, a mau knmu m»nngo i piha na lala i na hna, ua hele a luluu i ke kaumnha o ka naau i ka walam'a e mokumokuahun ana i ka houpo, a me he mea la ua okioki ia ke ake a weluwelu i ka manawa ino. Aho nui na olelo kuhoahoa ma ka nwe kaakumnkena a kalahui makaainano i akookoa mai i kahi o ko kupnpnn o ka Moi Kamohamoha 111 ma ka pao Ualolealii. Ua hoohiunama ia na puka o Hulealli mai ka hoihoi ona oke kino knpapau o ka Moi maloko o Halealii, a hiki i ka la ,i hoolewa ia ai, i hiki ai i na m&kaainana ke komo iloko o Halealii ke uwe, elike mo ko lakou makemake. Ika lt\ 10 o latiuari oka A. D. 1855, ua hoolowa ia ke kupapau o ka Mui Kamehameha 111. Aua hauwi ia kii Va o ka malnhiii me ka oluoln maikai o na kulu paka »Q, u ua pau ka honniaka ana a kn ua i ku la a po, mai ka po a ao, oia ka )a e hoolewu ia ui ke'lii.

1« manawn u» wolio ia nn ln„i, u« >»,»««,>n« |>H lilmmi Ua kupilikii n» nlnnui ika huak«i hoolown, , v me nanuknikHi n«n« m» n« Imvlo nleo, itih ama f \\\ K us pihn ika lohuh hu, h mo ko Bno o ku lehulehu o nn Uh»i ( o kn uhu.la o ke keokeo o k» eloelo, n ua hnawi m-»i k» naau kaumnha » ko nlohn i na moa a pnu, n ua loaa ia luu. 'luu, a pela i | awe eltu ailio nnnina o na' hui a wmho'i ko lakou kaumnha ma k»hi i waiho ia ai ko kupapau o ka Moi Knmohameha 111, ko lakou haku knnu oka nina. Ua mako ka Moi Kal»nivvainkun, Kalanik*uiokikilo, Kiwalaoikekapu, K.mehamehn 111 ma Hoihoikoa maloko o ka pa Hnlenlii i ka In 16 0 Dokem«b», ika A. D. 1854. Ua hanau ma Kenuhnu mn Kona Akau Hnwnii, i ka la o Huna o ka II ia o Hinaiaeleele, 'a o ka hoolnlike aoa i ka Epate kH la i kau ai ka mnhina, oia ka la 17 o Augnte o ka A. D--1813 Aka, ua k<.ho wnle ia ka la 17 o Maraki me kn poe lioike ole nana i olelo ia kela 1«. Ua kanaha n keu 'na makahiki o kona ola ana i keia ao, aka, ua piha kona man makahiki i ka momona, aole e hiki i kona lahui holookoa ke olelo ae ua hoohalahal* makou i kela nien, aua hoohßlahala hoi makou i keia mea. Ria ka olelo i piha n b u ia hanauna nku ia honaunn aku, o ka minamina, heaha !x ke kumu i piha ai na hanauna o kona lahui, a i huipnia mai na lahui e, e noho ana ma ke aupuni Hawaii ika minamina pu ? O kana mnu hana. l)ahoikemai kann mau hana i ke ku i ka oiaio, o kana mau hana nui i ku 1 kn pono o ka lehulehu, a he hana hoi e pono like t>i nn'lii n me na maknninana, a ua hooko koke nku In oia n lilo i olelo pna, a ua lilo no hoi i pomnikii no ka lehulehu. Eia kana olelo mun, a ua kukala in imua o na makaainano, a ua lohe na'lii, ka hu, ka maknainano, o ka I I makahiki no ia o kona hanau ana a me na malama keu, a ua noho oia ma ka noho alii q ke aupuni, j ka manawa pae mai Bi na pahu o ka Moi Liholiho Kamehameha 11, me ka pahu o ka Moiw»bine.

Akahi. He aupuni pnlapala ko'o aupuni. Aole aupuni i oi ko kaulana elike me ke aupuni aopalapala ma Hawaii nei, o ke aopun' anpalapnla, oia ke aupuni e hookaawale a knupale aku.,.j ka noho ike ole nna o ka wa kahiko ika heluhelu palapala. O ke ano o ke aupuni palnpala, o ke naauao, o ka heluhelu palnpala, o ke kakau palnpala, a o na oihana e pili ane. ike ao palapala ana. Iloko oke aopuni aopalapale, e ao na'lii i na makaainana, e oo na makaainana i na'lii, e ao na'lii i na'lii, e ao na aialo i na aialo, e ao na konohiki i na konohiki, e ao na makaainana i na makaainana, "He aopuni palapala ko'u " He olelo waha wale no keia i kukala ia ma Hoouakaha, ua lilonae i olelo mnna i oi ae m.imua o na olelo kann wai o keia wa. Penei ka hooko ana, ina la mua a i na malama a me ka makahiki mua o ka hele nna o nn kumuao Pi-a-pa, e ao mokuaina, ao okana, ao ahupuaa, ao kalnna, ao iliaina i ai kuponoia, ua maihiili ia na kanaka no ke aopalnpnla, ku ae a hina iho, oia ka mea noho i ka hale, he ninu haneri ko kn hale kula hookahi, a ua hiki kekahi i ke taußBni haumana oka halekula hookahi. Mai na kamaliia ka

nuwiie paa, ooho ku, aohe moe, kikikoele, he kuln o ka po o ke no, ua hikiwowe loa ke kukulu ana o na hale kula mai Hawnii « Kauai, o na mokunino, o na knhana, o na okona; o na nhupuaa, e hiki i kekahi alii, konohiki ai mokun'na, ai knlana, oi uhupuno ke hoole, i nn e hoo.'a ke konohiki, o ka hewa no ia e lilo ai ka aina ike kumu. Oka hapoi mua ana o ke aopalnpala i kaupale loa in ke nu o ka wa nanupo ike ole i ka polnpala. O ke kula pualu, ua like ka puana ona )eo punlu, me kn ikuwa o na nhlu hnki aukuku o Wniulun ka halulu, a me kn nei o na leo; uo olioli na knnnka a pnu i fte kula punlii, no ke ano like pu me ka hula ka 1 Inau n Peleioholani ma,. a Kalaniopuu ma : " A ea mai ke kai o Waialua, Wawa no olelo okoa i pali, Nunu me he ihu no ka puna hae ta, Ako ka lau o ka nalu pii i ka pali, Ku pali Kniuka i ka ino, Ino ka Ine o Kukuilauaoia, He maka—ni. . me he ao la ka leo o kekai, Kuli pnia waw« ka uka o Lihue, O me he okan la i ke kula, Kp kuls hehi b ke kai «• hnlulu nei, Holulu ma ke Koolau, Hoolono Ewa, / Aole i ike i kn po nnn a ka nalu, Kuhihewa wale no Wnhinwn—e. A no ka hnihoi a me ka olioli o ka poe kanikoo i ka aihaa mai iluna o na kula punlu. Mni malama hou i na akua laau, E huli kakon i ke'lii ola mau, Mnikai e hoonul i ke nkua mnikai, Pela mni lolnni ko Hnwaii, U« hiki mni nei kp kanawni mau, Ke.hnunli nei ko knkou nmu, Ko lolnni mokun me Kaumunnlii, E manao i ke Akua ko lunn nlii. (Jlole i pau).