Ke Au Okoa, Volume V, Number 26, 14 October 1869 — NO FERIDUNA, KA MEA I KAPAIA KA PUUWAI LIONA. HE KAAO-MOOLELO NO PERESIA KAHIKO. Mai ka Weekly Novellelte o Bosetona mai. [ARTICLE]

NO FERIDUNA, KA MEA I KAPAIA KA PUUWAI LIONA. HE KAAO-MOOLELO NO PERESIA KAHIKO.

Mai ka Weekly Novellelte o Bosetona mai.

MO KUN A IV. 0 ka hora eiwa īa h& manāwa a Feriduna i haalele iho ai i ka halealii.o ke kiaaina Rusatema, n me ke kai ana aku hoi 0 kona mau kapuni, hele aku ia ia ma k&hi ake kanaka kilokiio i knuoha mai ai. Ma kahi o ka mapunawai e ku ana, e mumnlu ana kekahi poe kanaka o ka papa haahaei iho, a e karfiailio ana oja na mea ano nui e pili ia kakahiaka ; a ua lilo keia i mea nana e hoolohe ai, ka mea a kahi no ia a ike i ke kamailio ana aka poe hanhna. Ia ia i hiki mai ai i ke kii keleav e o Zola, huli ae la oia ma ka aoao akau, a momua ponoi iho ona e moe ana kahi nlanui ololi maikai. Ma keia alanui, iho aku iu, aole i liuliu lohe ana keia i lta puana ana o kekahi leo "mele, oohe nae he leo kani nahennhe, aka, he leo 1 piha i ka hauoli ; a ku iho la oia e hoolono, a penei ke mele ana : " E like me na mnnu ma na «lu )aau, Na Hnetelopa hoi mn na kula ahiu. Peln hoi au e ola nei me ka hauoli, Mawaena o na poo kalaunu o keia honua !" 1 ka pau ana o ka puana ia ana o keift mifn lalani mele, hookokoke aku _Ia ia i ka noho mai a keknhi kanaka humu kamaō e humuhumu ana oia i kekahi paa kamana lohilahi : He poupou pahaahaa kona wahi kino, ua ano hina iho kona oho; he helehelena ano akaaka ; » ua oi iki iho mamua o ke kanalima, ka nui o kona mau makahiki. I ko Feriduna komo -ana aku iloko, i nku la oia i ua knnaka nei, " Hnllo ! e ka mea humu kamaa, ke hoohauoli nei oe i ka nnho ana o keia wahi me knu mnu leo mele a me kou mnnno." 1 kn lohe nna o ua humu kamaa nei i ka leo o Feriduna, a huli mai la oia a ike i ke ku aku o ua kanaka opiopio nei me ka aahu nnni.-a manao iho la oia ka moi o Fi.>riduna, aka, ua hoopau koke ia ae la ia mnnao kuhihewn ona ; a hai aku la ia īa Feriduna,e himeni wale ana no oia no. ka hoopau manawaana waloa wale no, ke kumu o kona himeni ana pela. " Akn, wahi nua elemakule humu komaa ue), jme ka manao makau, ",Ke manao lana nei an, nole oe hekiu i hele mai nei e hoomakokiu i na mea huna o ko'u wahi nei." " Aole, Aole," wahi a Feriduna, " E holoholo wale Bna a no ko'u makemake me ko : u anoi no hoi e ao ia mai ena mea a pau a'u e ike aku ai. I ko'u maalo ana ae nne mawaho o keia wahi, lohe mni wnu i kou leo e himeni ona maloko nei, nolaila komo mai la wau e hoolohe i kau mnu mea e himeni ana, me ka maaao lnna e hookuu mai ana no oe ia'u e hoomaha iki mnlalo o kou malu halePela io," wahi a ka mea humu kamaa, " Malnna o keia wahi haahāa e hoomaha ai, a e pokele ai mai ka lepo mai a me ka wela a ka la." " Maanei anei ?" wahi a. Feriduna, me ka n»na iho i ka lepo noho iho i kuhiki?hi ia mai ai. " Ka ! ua piha mua no onei i ka lepo ; ahe hapalua hora i koe, e komo pono mai ai ka lepo maaoei. Ua hei mai o Kobe_do ia'u, h,e pono in oe ke hoomaha." " Owai 0 Kobada?" vyabi 'a ke kanaka me ke kiola ino iho ilalo i ka paa knmaa ana e humu)>umu ana ; a i mai la o Feriduna, " Ae, aole unff' ooe ko leanaka ma,)!:a/,inoa o Zaka Turana ?,"

Ae tnai la no hoi ka mea humu kpmaa, a i -ka niappopp, loa ana nqe ia ia npi, o keia malihini, ua hoounaia mai, maj ia Kobada inai ■> Feriduna, nolailp, weho oku la oia i kekahi ( juka, o koaio aku ai i kauwahi rurni ono po•'ili i a o kau ana he.wahi nlanpi pii, a ma d.b .ilanui pii poi oia i alakai, ja aku ai i kekahi rumi nani a moikai loa o k,a hoolakoia nna. ■\īaloko o ua.rumi.nei, e nohp ana elua mau wnhine, wahine, ua ano kahiko, a ehulehu .ka heluna o. kpna mau makahiki. 0 tona lua he knikamnhine, i one e paha ka nui •i na makalii au'v i ike ai, e ljke Forid(iDa. ■ .0 ka walii." .. kahiko o na makahiki o Ru- • laba kpna inoa, ahe wahi puali oia. no ka inea humu kamaa, «o; Zaka.Turana,. U» oi 'ie koua kiekie maluna. o kaua kane. Pane "ku, ; la (! ke ; kaoe i ua,wahine "E,Eqdaba, keia ke koiki opiopio a, Kobada i .kumailio nai aj ia kaua. ; ' I keia mau huapl()|p uo, ke • i?u koke aq la no ia o ua w.ahine ppi iluna* a haalele ,like mai la |fina.i ka, rumi mo kana kane.- Ua ano pahaohao ,kp Feridunn manao ito keia hana a ua niau makua nei, a mai kahea hōu aku oia ik, laua, eu hoi m'ai e nohp pu mai 'aole i lialawai like kona l:iionohi ia mannwa me ko ke kaikamahine i iioho pu ibo,me ia. „ , , Ua ka oiwi o ua koikaniahine nei mai Ipua ~klo, aole. wahj monli a kinn o hiki'ai i kahi V,c loiloi,; a ma na mea no hoi a Feriduna, a liau loa e hpluhelu ai malokp o nabuke, aohe i.na ui e ae a i ike ai e like me H'eia, , " Ka nani o ke oho o ke Kupnkupu, , ,Ua hele a nolupe i.ko lehua Makanoe I" No kekahi mau minuto ka lana wole ana » nn manao hauoii ilokp o konu puuwai, ka l!ia walo ana ana manao.iini anoi, o loaa ia i-i ia nani ; a me he mea la, " Miikemakō waleak.i noiin i ]v£i uuholo, Hiaai wale aku no au i 'ku lehu», Me ho mea ia owau keknhi ilaila."

A i aku la uu, o Feridnno, " E lea Ledo ; | aole uu i iko Iki i ke kuinu o ko kaua hulawai uua o liko mo keia. Ua kauohaia mai wnu o Kobada ; ke kanaka kilokilo, o helo mai i- 1 keia wahi, a ua oe olnoln akn au i kona inau munao i koi mai ai. 0 kekahi mau-mea e iae, aole oia i pane mai ia'u." Ka leo o ua Feridutia i pane mai ai i kela mau huaolelo, ua nahenahe maikai ia e like me ke aheahe makani A pmi uo hoi ka pane ana n.ai a Feridmia, kupinai rtiai la no hoi ka leo o ke kaikamahiue, me he leo la "no ka poe auela iloko o na hihio moe uhane ana, " la'u no hoi, ua hgi mua mai uo ua kanaka kilokilo la no kou hiki ana mai. Ua hai mai oia, e hookipa maikai mai ia oe, me ka makau ole he ino e loaa mai una mai ia oe. Aole oia i hai mai ike kumu a me kekahi mea okoa e ae no hoi." "Nolaila," wahi a Feriduna, "Ke manao nei au e holo pu ana ko kaua mnu hopena, Malia paha ua nana aku o Kobsda imua i ka wa o hiki mai anu, a ua ike aku e hoohui pu ia nna ko kaua iaau hopena, nolaiin, oia i maoao ai e hoohuipu ia kaua i ike ai kaua ia kaua iho. Hapoi ae la uo o Feriduna i kn lima o ka wahine opiopio i kona mau lehelehe a honi iho la ia, a lnwe aku la ia ia a hoonoho iho la maluna o kekuhi noho hooluolu, a noho iho la oia ma na knpuai, me ka ninnu aku, " E oluolu oe e ka lede, e iko au i ka inoa ou e kapaia ai e ka poe e :ioho pu nei me o? ?" Hai moi ln no hoi ke kaikamnhine, "O ko'u inoa o Zila. a pune aku ln no hoi ke keikikane, " A o ko'u inoa o Feridunn." "O oe ka pnhu ke keikia ke kinninu Rusetnma ?" wnhi a Zila. " Ae, pela ko'u knpuia ana; Ao oe hoi, nawLi !i e !:ciki o oe ?" " O Zaka Turnnu, ko'u makunknne." No ia mea pane mai la o F«riduna, "E pomaikni auanei ma ou lu ka makua nau» i hanau mai ia oe ; a pomaikai hni »u ma ka hauoli oka ike ana ia oe. Ua like oe me ka In akahi a h«ea mai maluna o ko'u alanui e like hoi roe ka muhina piha i hele mai e hoomalamnlamo i ka pouli o kuu ola ana. E pono nu e ike pono i kou mau manao, kou uhano a me kou mau makemake." I ka pane ana aku o keia mau hunolelo ua hoopiha ia ka puuwai o un kniknmnhine nei i na manao hauoli, a kona puuwai opiopio paha i ike 010 ai ia mea mamun. Ua piha paha k/iua puuwai a hu, a om pnho ke kumu i kahea mni qi o keia mnu huaolelo, "O ko'u manao, ua like in me ke kanaka e huii nna mnhope o na waiwai e hoopomaikai n;ni ui io ia a me ka poe e noho mai ana malalo ona. O ko'u uhnne, ua like ia me ka pahu e woiho ai na mea gula a me na momi kumu kuai nui. 0 ko'u mau anoui ana, ua like ia me na luni e hoopoluluhi in ana e na ao kuumahn molalo ne, aka, me ku malamaluma o ka hauoli e hoom-rha mau ana ilana olaila. Ko'u mau mnkeinake, ua like pu me na one o ka wnoakuo—e loli mau ann e like me na one o ka waonknu, e paiulewa io ana io a ia nei, aka aole nae he auwuna ae rriai kona polimakua aku "

loa, ua hoinaioau ia ko Feriduna puowai i kona wa i iko mua aku ai i ko ke kaikamahine ano mawaho, alaila, ua oi loa aku paha i kona wa i lohe ai ia loko o kona mau manao. Ua lai malie iki iho la ko laua mau kamailio ona, aka, aole nae ia i loihi. Hoomaka aku 'a no ua o Fefidnna i ke kamailio ano, a ike iho la ia, ua oi pakela Ina aku oia mamua ae 0 na wahine ana i heluhelu ai maloko o na buke. O kona naauao, aoho o nu palena e like me ko na wahiue e ae i aku la o Feriduna, " He mea oiaio, o kou inanao, ua hoopiha ia mo na mea maikai loa ; a ho lialo papaa hoi ia no no manao momi a gula hoi, ka mea, ke nana aku m« na noao moolelo o ko kakou iiei aina-o ka wa kuhiko n (ne ko keia moiiawa, nole i loaa ia'u kekahi wahino i oi loa ao lio akamai mamuu ae o ko kou." Pano mai la ua o Zilu, " Aole pela, o Feritluua. Ua iko no au i keluihi mau meu, nka, me ko'u halawai una lbo noi me oe a nie kou mau manao kupahuha, kp munaoluna noi ho au e hoonuiia tnai no ko'n .akainai ma na m<jQ a pau. He oiaio no, he kumu nkuniai no ka meu niina f ao mai ia'u; no ka uiea, nu Kobada ponoi no anei i ao mai ia'u, aka, o kiu aapo ana aku i ka ike j aole ia i kulike me kou, no ka mea, he palupalu wau ma ka manao. Ua aoia au e ia no ua makahiki eha 1 hala aku nei." " Me keia mau olelo pauo'mai au," wahi a Feriduna, " Ke uiiiau hōū aleu nei au fa oe i kekahi ninaii hoU. Aole hoi rnamua aku nei, ua iko no au he mau aloha makua no kbu, aka, i ka wa liea la ka manawa e hukiia'aku ai ko aloha puuwai oialo ine kekaM mea o aku ? " " Ina he : eloa h6ra i hala akn nei," wohi a Zilu, "ina la, na hiki ia'u ke puaua aku ia oe, aole. 1 keia inanawa la, ua kahe aku kuu.puuWai holookoa i ou la." " E ka anela i hoo|)omaikaiia," wahi a Feriduna, a puliki la oia ia Zila i kona nmaiima me ke kaomi' pnmehaua a ke ulolia, " He oiaio no, ua loaa' iho nei ia oe kekahi mea o hiki ai ia oe ko alohniii ae irie lioiia puuwoi a me kona hhahe hulookoa. E liooknu ia aku ko kaua mau aloiia o iLo paka ia toai e ke Akua, a e hauoli liol' kp knua maii maii puuwai, nia ke kloha ii kauii p kukai hoornaikai oi, aole inea e hoouoloia iriai ana, No keia knmu io' nb paha i hoouha mai ai o Kobuda ia'u i du noi." ' '• Ke munao noi au, aolo no puha i kuhihewa ke kauaka kilokilo i liona 'manao mu kola ineā," wahi u /ilii, "'" Ikona hai niiiii aiia mai ia'u o hoounu mai ana ola i kekahl koiki

opiopio i o'n nei, u o hookipa maikai aku au iu iu, ua hoolOno no au ia meu, o ka'u hanu ia ; alui, mui oi loa nku fino keia makemuke, ina ia i manao o hueuon mai i kiiikamnhine, Aka, ua manao no au ma ka Kobadalioouna una mai i keiki kane, aole no pali» ia o ntauao he ino ke hanaia moi ana. la'u nae i ike aku ai ia oe e koino mai .ana me kuu makua-_ kane, ua ohaeha io'no kuu naau, aka, i kou hooinnka atia ma' e pnne, ua pau ae la ka manno nna pela. Ua pahaohao no hoi au, aole paha oe i i K »e mua i kekahi wahine aaloha aku ia ia." " A he mea knpanaha no hoi ia'u," wahi a Periduna, " he oiaio, mai ko'u mouawai hoonnaia mai ai i keia ao, oole i kau aku ko'u mau maka maluua o kekuhi wahine e hiki ai ia'u ke kamailio aku—o oe ka wahino mna loa a'u i kainailio pu ai." A i iho la ua kaikamahiue nei iloko iho ona ? " Aluiln, okn hauoli ana ona lani no'o ponoi no ia," a ia ia i hoopuka ai i keln raa.ii huaolelo, iioouluna aku la o Zila i koua poo o kaua ipo loimanu. Uu hauoli hoi na pnuwai opiopio makumae a i "'elua. Lele aku la na hora maluna o na eheu mama oka mnnawa, aole o laua manao ae ia. Hala ae la ke awakoa t nole i maopopo ia loua. Kualilii mai la ke kolo ana ,mai o ka auina la, ak'a, na lilililo aku la laua iloko o ka hanoli o ka Pareduiso a luiua.i manao ai ; a oole luua i.uoonoo iki ae, a hiki wale i ka hookoko- ; ke ana mai o na elieu o ka po ; a ike ae la laua uei, ua po ka I " M'\ kuu ola ana," wahi a F>riduna, "Aolo au i moe uhane mua iki no "eia inea. E nana ae oe ua hala ka In." "Ka la mua i hoohuiia ko kaua mau alohn," wahi a Zila, " Nnni wiile ka pomaikui 1 " " Ae," wuhi a Feriduna, " Ua hooponiaikai papalua ia, no ka mea, aole i haawi wule niai ia kaua i na mauao hauoli, aka, ua wilie mai e hoakea iko kaua mau manao. 0 ! oko kaua !a mua keia o ke aloh i, aole nae o ka hope loa. oka hoomaka »na keia o kekahi ola hauoli loihi »na." Me keia mau huaolelo, puili alohahopeiho la laua ia ahiuhi, me ka hai uku o Feviduna, e hiki koke mai ana no ia i kekahi ln ae, no ka mea, uole e hiki ia ia ke noho loihi aku. Hemo aku la ia mai k'a hale aku ma kekahi alanui okoa, a hiki aku la i ka home haleuīii o kona makuakane Kiaaiua. (Aoleipau.)