Ke Au Okoa, Volume V, Number 26, 14 October 1869 — KA HAKU MONETE KARISO. [ARTICLE]

KA HAKU MONETE KARISO.

h hoomaka m#i ana o Alebato, e putnt m#i i Ua inoa o kona makukane, akn, p»p« 0 in mai la ko count, e iike me ka laua mea 1 olelo mua ai, aolo oia e hoopuka ika inoa o konn makunkane. " I ua mea eleole nui nei iloko o ka moana* wai, mnkou»c hoe ia nei, a he loa huna no hoi ia na kuu i e mua, ko lnki mai ka manawa o ka pilikia. Ma na i'umi malalo, maua me kuu m.ikuakane, a tne na haia wnhine i alakai ia aku ai e huna ; a ma ka rumi malalo ponoi iho olailn; kekahi lua nui, me na eke £-_ila, he 60, 000, ka jiui, a ho 15,000,000 ka nui o nu dala gula wale no. E pili pu ana me keia waiwai nui, he 30,000, paona pauda.

" Ma kohi e kokoke ana i keia mau pauda, e ku ana ke kauwa punahele a kuu makua kane, o Selima, me ka ihe a ma ke poo o ua* ihe nei, be welu ahi, e makaukau mau ana i na wa a pau loa e ho—a aku ke haawi ia aku ka hoailona e ho—a ina pouda e kuku ana. O kana hana mau ke kiai i kela keia la, a ike ia i ka hailona, alaila, e hoopahu i kela mea keia mea, i ua lua huna nei, i kuu makuakane a ia makou a pau loa, ke pane ia aku ka manaw n e kuu maku»l.ane, Ee lionmnnao pu nei no hoi au i ka uwe a me ka pule hooki ole ana a ko makou mao kauwa. Aka, no'u aole a'u munao nui, o ka make a 111 e ke ola, ua hiki pu no ia'u, ina ole au e hookaawale ia aku ana mai kuu mau ma kua aku. A ina ma ke kii ana mai oka make e lawe aku ia makou, aole au e hoopoiiia iki a i na heleheleoa o ke kauwa Kulou iho la ua kaikamahine Haydee nei no kekahi manawa pokole. a honir.aka hou mai la i ka hahai ana i ka moolelo o kona kaumaha ame kona ehaeha. " i kekahi kakahiaka, hoonna mai la kuu mekuakane no maua ; ua noke iho no 'hoi kuu makuhiue i ka uwe ana, a ao ia po ; a na ane upehupehu kona mau maka. Hni mni la oia i 'kuu roakuahino. 'I nui ke aho e Vasiliki, i keia la e hiki mai ai ka ahaiolelo, a e ike pono ia aunnei ko'n hopena. Ine, ua paa pono mai la kuu palapala dala, alaila, e hoi no kakou me ka lanakila i Yanino ; ina hoi, he lono i na ka kakou e loaa mai ai,.ulaila, o holo no paha kakou i pakele—'Aka, wahi a kuu makuahine, i na paha aole e hookuu mai aoa kou mau enemi ia' oe e hana ai ?' I mai la kuu makuakane, " E hooluolu oe ia oe iho mā ia mea, na Selima me kana ahi e hoo,holo i ka hopena o na mea a pau loa." " Mahope iho, ani ano e ae la oia i kona lima, a hoomau aku la oia i ka nana ana, a i mai la, ' He waapa- alua ! —akolu I —Aha I' Kona ku ao la no iii iluna, a uhao iho la i kana mau pu. ' A V" B siliki,' wahi ana i kuu makuahine, ' he hapalua hora i koe, alaila, lohe ia moi ka olelo aka emepcra. E holo aku oe'iloko o ke ana me ko kaua kaikamahine me Hnydee, a ma kahi o Selina e ku la, E aloha auanei." " Ā no'u iho, ua hoopoiua ia ou iloko o ka hopuhopualulo nui ana ; holo aku la au i knu inakuakane la, ike mai la oia i ka oku o kuu mau lima ia ia, hopu mai la oia 'a'u a honi iho la uia kuu niou papalina. 0 ke maopopo pono loa nei no ia'u kela honi hope loa ana i haawi mai ai ia'u. Ika ito ana mai ilalo, ua ike maopopo loa aku la -nakou ma ka ulili o ka hakahaka i kekahi mau waopa e hookokoke mai ana i kahi a makou c pee nei i ka lua hunn iloko o ku lo{io o kuu makuakane. B holoholo ana no kuu mal uakano, a ma kona rnau kapuai iho, e pee ana iwakalua mau kanaka me ka makaukau me ka lakon mau pn e ki i na manawa a pau loa e kauo'iaia mai ai i na waapa e holo mai ana. Komo aku la makou nia ko makou wahi huna, a noho iho la ma na kapuai o o ke kauwa Selima."

Ua lohe pinepine o Alebato i keia aole nae uiai'kona makuakaue mai, aka, mai kekahi poe okoa mai no e hahai aūa i ke »do ona l;ora hope loa oke aliī <o Youina. Ua lielulielu no hoi ia i ka moolelo o kona make aua, aka, ma keia moolelo i hahai ia m»i e Haydce, ua komo hou mai la kekahi mau mea hou. Ia Haydee nae, aa ane hoouluhia ia iho la oia no kekahi manawa, a kalele iho la kona anwao maluna o kona linia, rae he pua nani la mslalo iho 0 ka pa ana a kekani nia' kani ikaika. No ia mea, nana aku la ka Uako Monete Kuriso ia ia, a roa ka olelo Kome, olelo aku la oia, e hoomaka hoa mai 1 koua moolelo. A hoomaka hou mai la no hoi o Haydee i kana moolelo kaumaha kn i ke aloha, "Ka hoia eha ia o ka auiua ia, a oiai nae, he ma. lamalama owaho, aka, he pouli pu nae oloko oke ana, kahi a makou e noho ana, Ke hoomau la no kuu makuahine i ka pule ana, la ia nae i iiio aku ai ilalo, me he mea la, ua iko mai oia i ke'lii koa Famii i hoounaia ai 1 Konalinopiila, a oia no hoi ka mea a kun 1•• -.!jv i paulole nui ai, no kn mea, ua iko oia o na koa a pau loa '> ka Krnepera Farani, he poe paulelo ia a hoopono l&kou

na mea a Ukou e hilinai ai. Hele hou aku la ko Inkou maknahine imu», a hoolono aku la, pane mai la, he poe kahi e'hiki mai ana, e kwe mai ana ia kakou i ka maluhia & mo ka lanakila. " Ia manawa, hoomaka ae la ua kauwa nei i ka ho-a hou ana i ka malamalama anae paa ana, a ninan aku la au ikuu makuahine, ina e pau ana makou i ka pepehiia. Ninau aku la kuu makuahiiH3 ia Selim.i i ka olelo kanoha a kona haku ia ia, a hai mai la kela, ma e hotMina mai kuu liaku, alaila, ua lanakila, eka, iua e hoouna mai i kana pahi, alaila, he poino ke hiti niai ana, a o kana h«n» oka ho-a i kahi wiiho pauda. No keia mea, olelo iku la kun maknahine, " E knn hoa'lo-» ha kauwa, ina e hiki ka pahi ako haku, mai hookuo c p make makou e like me ke kauoha a kou haku, aka, me i* pahi oee pepehi ai ia makou ; a e waiho aka faoi i kela make weliweli ana ma ka hoopahu ana i ka pauda. Aole anei oe e hana pela ?" No ia koi a kuu makuahine, ae mai ]a no hoi ua kanwa nei. " Ia manawa koke no, loheia aku la na leo nonui, hoolono aku la makou ; ua pa-e ae la ma o a maanei ka inoa o ke'lii koa Parani i' hoounaia ak(i ai i Konatinopala ; a ua maopopo ae la, ua hoi mai ua alii koa nei mai ka Eniepera mai meua lono maikaii " Mau mai la ka nunui ana o na. leo, a loheia aku la ke kamumu mai o na. kapuai, e iho inai ana i ke i'lanui piie hiki mai ai i 'ke ana. "Owaioe?" Wohi a Selinia, " Ke leānoha aku nei au ia oe, mai hele mai oe hookahi kapuai imua. A pane wai la ka leo oua mea la e iho mai ana, "E ola mau loa ka Emepera, ua ola o Ali Tebelena, a ui hoiho! ia mai ia kona mau waiwai a pau loa ! No keia lono, hauoli ae la. ka manao o kua maknahine, aka, oa papa koke ia mai la oin eke kauwa, aole, make hauoli koke, n6 £a mea, aole i loaa jnai ia ia ke komo lima o kona hakn, e hiki ai ke hooiaio koke loa : it aku."

Aia manawa ka maule alua ana o tjaydee, ake kumu paha oia, no ka pn-a ana mai o 1 majiay aloha iloko ona no na" hoomanao weliweli ana. Aka, ma kc koiiou aka a6 o ke coūnt, holoi ee la oia i na wojmatia, a hoomaka hou mai la, " A ninau mai la nu o Selima i kana mea i hiki akn ai ilailā, a haī mai la no hoi ua kimaka, la, ua hiki oīa' - malaila ma ke keuoha a kona hakn, a f inma e hooiaio ai, hoike aku la io ikc komo. Ko Selima lalau ae la bo ia, a h'oani ae la imb» o kana lamalama e nana pono ai; a ikeipaopopo iho !a oia o ke komo io māoli oo 'i» o kon« haku. No ia mea, i iho la ia me ta honi ana.i ua komo nei, ' Ua pono'keia, o ke komo maoli no keia o kuu haku.' Kona.kiola iho la no ia \ ka ianīaku, a kinai iho*fa me kona mau kapnai. " Ia maoawa, ka hooho koke aeim a« ia o ua ekele nei i hele mai ai me k»>leo hmuoli, ame ka paipai ani o konm lima. 1 ,Ak«, fa«. ' hai looa nae ia no ki puka aoa m.u o k*fcabf mau koa eb» o ka aoao o ka .poe'eAeoū^e.pe» pehi koke iho la iloko o ka w«r 'iok ' ia Selima. Ka lalau koke mmi.la oq liai īa o ' ua makuahine ia'u, a holo aku lK a ia ia i mea aku ai e palo aku i k&U *ahi ipoka uuku, lohe aku la mouaj ka nhiilii i»i a o ka leo, lea kekahi a kou' nakumkane-, " Heaha ko oukou makuk*nafv wmhi an« £ kekahi poe e kuku ana, mefjl hoiiw akg i keUnhi owili pepa. 'Ko m»koto xn|keqHice t 0 ka hai iku ia oe i ka makeiaak« 0 k* pera. £ lieluhelu oe i kew jiyi hoomaopoopo iho, ua makfpiak« u koq . ka emepera. , , / " ' " Akaaka aku la knu malenMpa ».l«kot£ a la wa hookahi no kooa. ki' ā*i* ekl) t t»kabi mau kanaka elaa a make. O k»oa jnatf fcfep* wa ponoi hoi o pepee ina mm k<UX puai, ua ki koke mai la lakwilim *'■ kupioai mai la no hoi qa pa t m-kai pM «MMai}'*, a ua uhi holookoa ia ae la k*. mŌH faoßc|wi:V 1 ka uahi a jne ka p'juda. . Q1 i iwSai maepopo ana aku i ke kii o kuu .makuakane, ua oi aka ka wiwo ole iko ba wa.i bala ; m MkflM ane no lakou ka poe enekni « I oua ; a ia manawa oo i 4 Selina ! £ haa» koke oe i k*9 t>*y IL » manawa.' Aka, pa—e koke '3j leo mai ialo mai, Um mki 6 pio ana oe £' Aia myia*a ma. liiiii ae ai ka papeheleok» V)mi. kuu makuaknne, afc kiptl amliipiEl poe eoemi. , " O kuu makupkane Mpko o kek j£i|gßHH aoa ana, ua hooho ae ia oia mei'luk aka, hoomau aku la uo ii i k» na mau lima i ka puka aniaoi la elua iiiau kuni aaa o m pu wa i Waule iho ai ka" papabfll' haule 'ho la kuu makuakane ona, a ia manawa no hoi i ik« fil *kt w ' iwakalu mau lima e hoopoialel kka ■ • % lakou mau mea nake j kuu mtkoak^fte,fc J , lawe ia attu oia mawaena o o«pu»hioll3«.jpitt» c du, mi-.he mea pooa 1? mslalo p«noi o knoa uia"tf k»(Ut£t« ' A. . iho ta Luu aakoahiae." . "'n. ( jtcti « pa«. )