Ke Au Okoa, Volume V, Number 27, 21 October 1869 — Na Alawai a me na Alahao. [ARTICLE]

Na Alawai a me na Alahao.

O ke knnaka a rne koua mau ukamai noonoo, i hoopomaikai a i hoolako ia mai e kn man* kiekio, —he mea ana ole i hoonoho ia mni ai muluna o keia honua, O kana mau huna holomua o kein la, o ano e ao ana no ia i kala apopo—o na haua hoi. i enanao ia ai i keia makahiki laa, i kela makahiki aku, ua nno hou ae, a ua loaa hoi kekahi mau mea oi loa aku o ka hikiwawo loa.

I keia au o ka holoinu« nna, o no, wahi oiamao lou i wunno ia ho loloiahili a ho hikiwnwe 010 uu hoohikiw.iwo ia alui rno kn omnolo e ka maua mnhu o ka lio hao, o lio^eiokio aku anu maluna o na kula a mo na pnli

kuholio lnuna ole ; o hoike aku ana i ku mnnn noonoo.o kij kannka, Uu lono mui linkou, mui ko knkou poo uku i liolo uku noi, he mnmeo lou niai ke)u uouo olinoiino aku o ka Pnkipika o i kela kapakoi o ka Aeelauiliu, he mau la lielu wnle no nae o lia pule, ka holo ana mai kekehi noao mui n i keknln. Aiu ma ke alahao nui aku o ka Pakipika i hoomoe ia mai nei' i keisj la i hala aku nei, u kekuhi no hoi la o n'n hana nui a akamui i hapai ia ma ka bonoa nei, a iloko no ia o keia au o ka holomua anu. Ma ka hoomoe ie ana mai nei nae o ua alahao nui la, o na wahi i maoao *nui ole iu, āole e loaa mai una ka waiw<ū, ua komo pu aku ia mau wuhi ma na kulana o ka poe kulanakauhale muimuia e ka loaa n ma ka pomaikai ; a he kumu no hoi ia e hoala hou ia mui ai o kekahi mau kulunakauhale nui hou mawaenakonu oka aina. O kahi tnau e pipili mau ia «i e na kulanakauliale nui, oia no un wahi ep li kapukai ana. No ka mea, e launa nui auunei lakou me na pomaikai pili kalepa o waho mai ; aole e nele, ke maikai kupono ka hookipu ana mai a ke awa i na moku o kela ano keia nno. Aole no hoi i kumanina nui wale na kulanakauhale muwiionauonu aina i ka mumulu ia e na pomaikui l^alepa. Aka, ma ka paa ana o ua nlnhao nui la maluna mai o na anuu IVfauiia Pohaku, ua hoemi ia na loaa ma ka puali o Panania. Ama na lono i hiki mai lo kakou nei, ua haalele he mau tausani o ka pou imi waiwai ma ua punli la, no ka emi ana mai o na loaa puka ; u ma ia emi ana mai, ua kono ia lakou e haa- , lele ia wahi. No ka meo. e like me ia emi ana inai, aole hiki kupono ia lakou ke uku aku i na auhau mau o kela keia la i hookau ia mai maluna o lakou. 0 keia iho la na eooa i hanaia , ua puka ka pomaikai ma kekahi aoao, a o kahi mua hoi i ike mna ia ai 0 na pomuikai, e lilo aku aiu ia i wahi maj nao nui ole ia. A rio keia mea makou i ma- | nao ai, e like me Nu loka, ke awa ku moku ma ka Atelnnika, pela no hoi Kapalakiko ma ka Pakipika nei, e pii ae ai n nui lon. No ka mea, ke ike ia nei no, ua homo o Kapalakiko, he puka komohana no kt> kalepa ana o na aupuni o ke Komohuna i ka Hikina ; a ma ka moe anu o keia alahao nui, ua lilo ia i kaula hinikii i ua kulunakauhule a i elua. ' \ Oiai nae, ua une hri hope ka holo mui» loa ana o ka puali Panoma i keia mau la ma ka pau nui ana o ka pomaikai hele ana o ka lehulehu maluna o ke alahao, aka, aia no he manawa e hiki mai ana, e hoihoi hou ia aku ni na poinaikai mua ana ilaila, a oi ae paha mumua ona manawa i kaahope aku. No ka mea ke kamailio laulaha ia nei ka hoomoe ana i alawai ma ka puali mai o ua o Panama. Ke hooko io ia ke kohi ia an» oia alawai, alaila e iilo mau no ia i wahi holomua no na mohu, a e ohi auanei na kulanakauhale ma ka hikina a ma ke komohana o ua puali )a 1 na pomaikai oia holo alawai ana o na moku. E nana ae no paha kakou i ke alawai i hoomanawanui ia mai nei o ke kohi anß o Soeza; .Oia wahi he ttula panoa wale iho no i pa mau ia. e na inakeni ahiu o na waoakua, aka, ma ka moe ana oia alawai, a he mau la Uoe wehe ia mai.ua hoopau .ia ka holo kaUakii ana ma ka lue loihi o Lae Hope. O na silika o lapana, na ti o Kina, na momi o Inia, a me na waiwai nla o ku Hikina, e pau auanei lukou i ka hiolo a me ke kahu anu ma ua alawai 1«. Oiu puali waiwai ole mamua a ua anai ia ae, a ua kuwa waiwai e like ms ka anai ana ae i ka ipukukui mana 0 Aludina. Ma ka moku ana nae in alawai, 1 lilo ui o Aferika i mokupuni nui loa ma ka honua nei. Ua lilo ae la kela wahi i wahi waiwui nui wnle ; a ua ili mni ka ponmikai oia, aole i ku poe kalopa wulo, uka, i l<a poo mnkaikoi honuu kekahi, n me ka poe mahiai no hoi,' e hoowikiwiki ana i ka lakou mou waiwui honun i na makeke nui, e makaukuu ui ka lilo nui nna uku. Aka, ke munao lona noi makou, nolo pa ha o .'uanuo loa aku ana ka manawa, a hooponopnno ia mai ka olelo ae like, a mo ka eli ann ika puuli o Darinna. Ka hamama ana oia wahi, e pnle ia aku no hoi ko alo nnu ue ma oa lao ino o Kepahoni ; a o na moku waiwui o ko kukou poe kulepa, e hoopoliole a e hoohikiwawe iu mui no hoi ka hiki nna mai la noi i na mnnawa e kupono ai ke kumukuai, ame ka nui ole no hoi oke poho. O na o/ahao a mo na alawai he mau mea hoohikiwawe i ka ke kanaka mau hana a me kona mnu makemake ; a owai la ka mea makemoka o|e e ike i Ua holopono a me ka holomua ana oia mau mea i

Ka moku hujka:—l ka Poaha o koia pule ihonei, ku mui la inawaho o ko kakou nei uwa, ka moku kalepa, F. N. Thayer mai Kapulakiko tnai e holo ana i Livupula me ka ukana huila ; a ua lono oia ika pilikio. Ua paopu oa pauma i ka huila, aole e hiki ke pauma ia ka liu ino ana. Ua manao ia nae e hoopae mai i ua mau huita la i |ta hnnua noi, o ua 1.10 iu i moa nunq in, oiai, ma kn man«u o kekahi poo, o k» hoopao ana m«i i na huito, ho kumu ia e houla mai ai i kekahi ano mni mawu,cna o kukou nei. Aka, o keia muu manuo wolo ann, uolo paha i kupono loa, no ka mea, ma ka ia ana mai a hi)e ia, he uuku wnle no kahi i poino, Ma ka hoo.ale in anu mni no hoi, nole kekahi mnu oa kupono 010 i ao, O ke kipa nna mai o u» moku In ia no'i, ho luimu 110 in e'-pulo aku ni i ka poiuo muluna o ka inoku ■ ino na kanuka.