Ke Au Okoa, Volume V, Number 41, 27 January 1870 — KA MOOLELO HAWAII. NA S. M. KAMAKAU. [ARTICLE]

KA MOOLELO HAWAII.

NA S. M. KAMAKAU.

HEI/U 15. Alnila, inn kn nwn, lmonnu ku puaa, kn ilio k:i lniilnu o ka num, kn in, nn mon a pnn i hoolnko in no k.-i Imle knmo, Imawi kn nien ai na kolu nien n» kpin nipa nokaikni mo ka nku ole, kop nnp ni» wniwni innknnine, nn pili in wniwni i ks pop pili kino, n o k;i pil i wnlio nn liilo nikano, na linlo pnnnlnn, na hnlo liooknno » lioownliinp, oi» ni» hnlo o '.i!o ai iirt wiiiwni ninknnme o 11:1 li:ile knmo, o knlii Ibiiliu) pnnn ko lilo i kn pop nwnho o knmnn o kn poi o ko opp o kn ia, o kn pnan okoa o-ka ilio okon, o na pnnwn. Un l'lo i» man meu i nn honnlohn n ino'kn poo holp wale mai ownho. 0 n« wniwai mnknmnp, kn wan, k« nponii, ke nholoa, be nholnn, nn kn-in-a knpn, nn nhnin» mnknlii, 1111 moena pawehe, ua pili in nian wniwni i ka poo i olelo ia malnnn, n pela iho ka wuiwui o na liale komo o Hnwnii nei. JV'o ka ulana ana i ke kapa Hawaii. O ka lule ku Hiilm k»i'iko <> ku lnhui Hnwaii i ka wu kuliiko, u uu nlnna luko» i ka paaa. ruaiu, e like ine ka nlana o ka moena mnloko, a niawuho kn wolu lolou e nlii ana ia wulio, a pela ke knpa lani, o ke an o ka lauul me ko lau maloo, knkulu i k» wui a pala ke au, uluila uu a koo ku iho olona uana oloko, alaila ulana e like me ka moeka, a o ka lau e ka laui mawuho e kuwelu ai, a o ka ulana maloko. a plli pu ine ka ili, he kapa mehnna loa keia, a o ke kapa no ia o □» kauaka kolokiamanu, a ine ka poe pu nwau o ka inauna, aole e komo ka un a me ke anu maloko, ina na mauua hau o ke kapa ka lole pea luui, a o na ili laau kekalii i ulani.'. ia a o na mauu makalii kekahi, pela i lianu ia ai ka mau'i makoloa makalii i man kihei Baliu noenoe a me na puu o na'lii wuliine a mo na wahine, ua uluna !:iiwelu ia ino ka makalii loa muwnho, n he ulaim lole uinloko, a uu lolii ka uluua ana, ua ike ia 110 nae kpknlii o koia mau nnlui i ke nu o Kumoluiiiiohii I, i ke au o K:\meliuinehii 11, a i ko au o Kulneliaiueha 111 o aulm ia ana 110 koia inau auo luipa kaliiko a ka poo kuliiko luu, n no lui lioinahouiii i ku milo anu i ua lopi a nio ka iopi o ka iiluna ann, a noluila, ua hiiulelo ia lea liana i ke ano o ku kapa kulnko. A ua huli ia ko kiipu nni kekulii ano okoa i kapaia he " kuku'' uu loau ke kulitia/b koia huna 0 ke " kuku" i ku wa ia Kuwuinniiukele, n ua ike ia ke kapa i ka wu ia Mauiakalana a 1 ko lakou mnkuahino ia llina, ke wuilio uei na liiona o kana moa " kuku" ina ko lnkou wuhi i noho ui mai Hawaii a Kauai, u nu kumauina i na kanuka n pnn ria kua a Llinn, a pela ka lalia niua a.ia o ke kuku kapa i ka poe kuhiko, o na kapa lannuhele ka mnn, ka poulu, ka mamaki, ka maaloa, ka uiuauea, ke poo pumaia, a o ka walo o ka pnlaholu a me bft wale mamoki uu. moii e kikomo pu ai i ke kukn iina i na lau nahele i honlilo in i .kapa, a muhopo na loau ka waulu a o ka wauke ka luau waiwar'loii no na nieu pili kino, no ka uahu uua, a uo ko kaliiko nua i ka hanohuno a me ka Inmheo o ke kino. 0 na moa piiuhauii e mnkniikiui ui ko kuku kapa, o ke kua pohak'A ka nuia, <> ka ho--1 hoa, iiluila, o ke kuu luiui i knp>>no no ku ku- / ku ana,"d ke kna kuwau ka luau i makenia- ' ke nui ia no ku olu o ka leo i ko kuku umi. a o ke koa na-u nie ke kim liiau hnalowa, lio ,j koii ku 100, a bo pululn ine lio 100 I» no ku 1 lule, » mukuiikiii) ke kua o wili ai ko kupa nuuu o puiiolu i ku loa i k'n lniiln, a mukuukau ko kim, alaila, kuai ka ie knkn i ko kahuna hole ie luiku, ho miui luiu.' puakiki a ooloa ka ie kuki), o ko kiuiila, c> kn on, o ka uliiulii, o ku kouiu, u uie :<a luau kupouu i ka

ic kiikn, iin knlni kiiti ie elm nimn like l;o ku j it: knkn, lio kapimi uoi iki ukn ko k« ie kn I ku, n lio mio uuku ilm kahi o pna ii i k» limii, lio kiiiiu ie kukn kn inou oin wuhi, n miv ' un «ono liuina lia ohn o nn nouo, nn aiu>i ia I n kuiliko ilTli»*im«nio, nlnilu, lnliui kf k:\n»ka ■ liolo io I;iiku ika i o i nl niuliin i kulii Innu oinnkn iki kn nilio i> ka iiinno a ' p:in, nlnila, laina nkii'la i ko knlin laina po- j loloi, iilnila, hnle ilio la u poopno ia nnwaha, a pi'la iikii ho anwiihn, n pan iii aoao okaio ' knkn, nlailn, liooponopoim i ka nio o ka lan , oka nno, i kiikan ka nao oka ip kukn, in« ' lio io kiikn pi-|>olii, lio io knkn' niiiini ia n kn ' nno. n o ka io Unkn honpai o ko kapa, ho ' nnkn ilio kn n.ao, noka io knkn liooki. 11 hoo- ! mnikai loa i l;o kapn I o inakalii lon ia, ho I kiihimha'io, ho oli\ ho molo, ho nnnannlinki a ino īin nnii hooki ho h'lmh'hn n ku poe looa knkn, a maknnkiin ka wahino i koin man inoa a pan, ulailn, knkuln kn hnlo o ka loon, lio halo nni koknhi halo knkn ko nni ka puo h'oa, nnnni no kn hnlo, a hookahi no lopa, j nnkn nii ka lialo, im ka men, hc nni ua oihana a ka poe loon, inn O ko kiikn wnle no na nnkn ka li«iia, a i linipn ko knku mo ko ka|).al:i, o ino ka hoolim i )oli i mmi kinohinolii kahikoa, iilaila, nn pilia ka liale i na mon hoolmi, a ino ini waihoolnn pnaniu aala knpaoa, a mo nn wailioolmi ho lolinloliu lon a ka poo hoolnn, nohiila, nn knknln ia na hnle knku » mc na lialo lioolimi. A miikMiikan koin man halo knkn n k» Inoa, hlh'.la, kii ka wahuio loen ike kna wanko, a ponoi Uo knn wnnko nnn . 0 kane o ka wahiiie a kn ak-i i ka innla wanko, o ka I wanko nwi ho oihana okoa ko in, nn pili k« wnnle nni i k» hninimln, i kn wailiilii, i ko kniuiln, i ka nami, i ko l:ahn, a ine na oihana ho lohnlohn lon e pili ann i kn wanke knikni, a o poko okoa ka wmike knikn'i n pna a wn'l',l a Poalnn, Poalimn pnlia, alnila, na lelo ke kno, alaila, holiolo a kolikoli a nao, "laila, ponhaiiha n k.mUi, a o ko ohiohi loloa ho kopili ia a lio knlepa, oia ka wanke knpono i ka pnakni, Ua hnnakni, ka nkaka. ko kaInkaln, ka mnelua, ka haona pnkolmkohn b mo nn kupa i knponn ia, he kowaho, a he olon, a nie ka iiinikeH, a o ko pele me ka hnlili. okn wmike lalu a me ku haannanni) ino im nno lehiilohn o ka wauke, mailoku niai oia ano wnnke i pnku mni ai ka nui o ke ano o na kapn, a mo ko nno o na pau/a pan o na wnliinp, n me na nmlo o na kune, aole nuo i nni loa ka hoolilo ia i ka malo ai, a hooluu ia i kekulii uo a e paa pono ni ahiila, hoolilo ia i malo. 0 na ano kapa i loaa' mai muloko o na haanaana, o ke paiula, 0 ka moeloln, o ka uwaliwnhi, o ka pnakowali o ke ulio, o ka ahapii, o ka neokahaloa, o ka pnnoni, o ka pnhin, o ka holni, o ke knonolenn, ki makue, ke knina kaha, k(> knina pele, ke kuina hala, ke knina' niholiilii, ke kniiih iihhuiihlhi, ke kuina pnulepo, ke knina opiiiiahiihii, ke kuina iiiaknpaa, ke kuina ihuann, a niailoko mai o kn haaniinia i puka mai ai na kiliei pnu paiula, p.iu akoa, p.iu iiiihnii'ihu, pan niholiilii, pan ihnan'u, pan knauoleun, a iue rin ano kapa he imi wnle. A niailoko mai o k» haanaaim ke ano pnn o iih wahine, lie kuinaokoa ka hann ana i ua pan o na wnhine, he alua a ekolu iinaii» n oi aku ka loa o ka p;ui o na w«hine, he pniinoa ka inou o ke luiku ana. o m» pau o nu waliine, ain a pau i kn halona ia a mnikai kupono ine ka upnnpaa, alaila, kapala i ka wni eleele liniahu a wai liooluu ulnulu e knpouo ai ke knpala ka hien kapala me ke knliko, o ko kiikni no uae l<e kilolimin o nn wailioolnu a ku poo Inea knpaln i ka ike nku, a ninknnkau nu waihoolnn iloko o nn ku kopuln, lalnila, hooiime ua papa, alailn, lialii na papu i kn palo a pua, alaila, lioliola ka pnnana keokeo, aluila, unuhi mai la i na puna n me uo olulo nn piha i rin ohe knpaln, ho pnnlinlu, he wainlili, he waiulua, he kilohoku, he unahoiin, he imnen, Ik; palaluknimoku, he laulnn, he alakahi, he niholiilii, aia no i !ui oho i hiinn noeun ia eku hole ohe, n, e like nio ku mnkemake. o ka loen kapnlu, a peln no ka luhe aku i ke kapulUi o ka, ohe kapnla e kikikou ana lea weluu o kn olie i ka waha o ke ka kapala.

He nui no ke iui» o ko kiipnln, e like ine ke iiiio o nii 1010 knlukou e leiinlehu inni iifi na kupulnpnla o nu lol((, pela lio rj« wailiilii kinuhinohi a ka poe loen mn Unwuii noi. Pe!a ka nui o n:i wiiihoohin, h« oniaomno, he olenalnnn, he kniiua, he olenn, he uUnlu, he li:ilnki;ii, lie iiiii), ho mno, he kiiiniii'.iMiiiiiio, he nlinli, eleeh', lie uhinliin, lie pouhia n nio kn nui o nu wiiihuohni he nui lon, n o ka hope o ku lioolun i nfi Wiiinin i. pnliolo in nie tin polniki) welu iloko o ko uhi, u polno mni» kui oi nn wiiilioolnn, a o ku lilo unu o kn niu o ku liiii'io, o ke kupiiou i mnii wnihooliiu e kuonii in «nn a kn moulonn « kn niu moloo i' pnlelm p«pnu iii a knomi in. iloko o .konn wai,hoo,luu, n uii lilo i inra nnhi ko/ihenlid'K"il)i)i, iik! he wiilkiiheniini) ia, n knnlui in iloko o kn h«lo hoolui), a mnloo, olniln npikipiki holioa uku n vvnliwiili innikui, nluil», lioomootiir>'i n 01111111 wuuko puu, nliiilii, kni um kn iwi loilli, nluiln, huoliuhi iu pua, n pelu o hn-

n« akn ai a 1.-ui pan, a muno a kini a tini Ina a poln ka hnna ana oka pau. oka hana ann oka malo. O k>- kukui oia ka malo,' a lie pau no kekalii, a ho kapa a»liu ia no i kekahi mnuW, o ke kaha na lonn mailoko mni o ke knkni a pela <a hnlili a ino ko pele, a mc keknlii nian ka,<", kilohann i hoolilo ia mniloko ni:ii oko knikui,—■<■> k-o kahn, ua hoomnii ia ka wauke knkni iloko o ka wai a niau a palahalalia, nhiiln, lawe mai a luna o kn papa okioki mn ka lanla o ka waiike e like uio ko kalia i mnkomake ia e panku like ai, n peln e kaninu ai a pnn ke kukni llolookon, a peln nku a nni kn wauke < kahaknhn ia, alailn luipalapala nie ka hili i kalii i kapnlapala ia a koino ka hili i kahi i knhnknha ii, nhiila, kanlai n maloo, nlnila, hoolnn i kn lepo a pau ia, opiopi a poepne wnilio iloko o ka ipu pahin. a loihi loa, hne mai maloko mni olnila, na ulinli, nlnila knka i ka wni a pau ke iilo, nlniln, hoi mai kna n pu.i ke ino a me ke a!o, alaila kikoiii iho, a pnlalialnha a waliwali, alnila hoopnln a pnln alailn, kukn nie ka ie knk-i, a lilo e like me ke kapa ka nni, alailn, pakn e kupili ko ano me ke poo o keloihi alnila loihi, he aknmai loa ka paku a na lilo i ,nra l.ookahi ko naria i'a makn, kaolai a maloo, nlnila, a lianhnu a hinnhiiin maikai, nlnila, liln ke kaha i kilohana, n o ka neoknhnloa ka ili mnloko, a pela ka liana n ka lnilili, a me kp pele, ua anai in palin i ka leho ka liinuhinn, he kuou olena ka ili o ke pele. 0 ka nni o ke ano o ke kuikui, tia hanaia i " ia '" i pii' wahine n me ko k»po kuanla. penei ka o kn malo, a he mnikai h»i ka hnna nna o ka ninlo kapeke, he liolei kekahi anao, a he knnula kekalii aono, he p.'lohiwa kek ihi aoao, a he ulanla kekiihi

"" a "> n lip nui wiile k e nno o ke kapekei, h lii' linm loua ole ke limoh ole; b nilolo, nole e liiki i ka poe ik«» piilnpula. 0 ka poe liana li:uivu)lfi, na pili ia hana i tm kune, nole i na wnliinp, lie nui ka pii ani i kimliiwi i holei, h he ani ka ili ana i ku noni, a tne na w.iiho olini lie lehnli'lni hin h ka poe kapnlwiinauln, a I»; oihuiii mii i ka nann nkn. 0 ke kahuii hami, a o ke kahna kanlui u ka poe kapnla, he tnnn kahua nni elim eka 11 oi aku, a emi mai, tni pnlnau ia a pnwiwi, elua a okolu anana ki Ihhm o ka pa kapala, na hllilin ia ka pu a paa, alni'a, pHpui mai owaho i ka lanliuln, i)« hi'le n pawiwi ka pa kapalu a Ihiulimi, a o na l»ko aia poe aia no ilulio olaila, lH! kapu lua 0 k» hanu mua o ko kikuni i ka wanke knikni, o ka ie kuku e kikoni ai, 11'• pmikn olokan, a unku iho ke kunu, a ua hole ia owaho o kona nnapuni i ka nao e li. ke me ka ie knku, a he kua oolea ke kna e kikoni ui a palahnlaha, ina he pokopoko ke knikni, nlailn, hookui a ln.miihuinu iwiio, a i na Ihi w*uke knikui kakahi elua anana, ao li' e iwii», alaila knlena a maikai a maloo, alailn, halii iluna o ka papa hole kua'ula, peni'i ke ano oia papa hole, he laau kaniU, a hn luaii paakiki e ae, he hailima ka palahalalia a ho nnana a hailima ka loa, na hnle ia na aoao elna i ka nao e liko mo ka ie khku, o ka iinwae pnaa ke koi hole, na knlai iu a kuiiinihi e komo ana i ke kowa o ka rmo o ka papa kna liole, ulaila o ka auwao puna ina ku 3irna akau, a ho rulu pale aahuapoo Vfna kn lima heinn, a i ka hole ana, lele iip la ka liina heina me l;a palo nahunpoo, a komo iho la kona kiminiHi i'ka nao, alaila kaikai ae la ka lima nkau i ka anwno pnan, a ,pa ae i kn uino o ka pale auhnapoi), nluiln, hoi>ikaika iho la Un liole ana me ka hikiwawo lou, a lelp ao nna ho mio, ii pela o lele ilna i kela iian i keia nao me ke knpeko ole, nlniln, ua luikn kn noo, a u« knlanin e like mo ka mea i niauaia a v oolea i ku pia, pela ke knimla i liole in, ii inaliopo o ku liole nrin, nlnila, kuuala k» noni mo ka holei n mo nn waihoolun h ka poe loi'ii kuaulA ino na wai waniki hoohiniihihn ino ka hnaniim, a o ka waiho(;|in a Kapiila kunulii, o kn pnna ka waihooliu e ula ai ka noni, « o ka wai warwki hoohiuuliiun, o ka hiiumoa tne kn hua nnnnna, mo. keluihi man nii'n e uo i liuipuia a ua lilo ke kapeke ka wailiilii, ke kuaul» mea hinuhiiii! a lilo i ul» ohelohelo, a i panopano kekahi, a i polohi'wa keknhi, a i holei kekahi, a he liko me na waihooluu o ke HT\.uenne a oi lon aku, a oiu ka lilo nnn i malo a i pnu. A <> ka hana (ina i kn uuiin, aole in e hole io, he kupalapala ko kn nuua me ka olie kapula, a o ka noni ka wai kapala a. he man mea e no kekahi, a lie liana nui uo hoi, ho malo no ka uaiia, u he pan iio keknhi. 0 ka hoolilo aiia o ka wauke i kapa. I ki' kii una i ka wanko o kun, o hookaawiile i ke kni'kni u tne ka wauke r)ioriio!o nōua oihuna kapa okoa, a o lea nui o ki» wuuki', hi> haunaann ia, aliiiln, i ka wnuke nui iiio kn hoholo no i ka nuliuu, lio liikiwawo kii ■h'ihole nna of-ka nuhiui o ha waiike, aolo he pipili e like ir/e ku lli o kekahi niau Imo o iie, a kn ka puu o kn WHiike, hoohikihiki i kuuhulo r» kn, nl«il«, kokoli ka.ili, n'kunwa*. le ka io oloko a kiola kti ili lepo owuho, a o ke kap-i hooinuikui ioa e oi aua maiuua o ke aiai o ka mnhina ku huali, u mo na haukea o I u» inauuu, uluiln, opiopi ku wuuko a hahao

ilukii o iia ipo, ulailu, hoopihn i ko. kai, a linln ka pulo okon, «]ai)u hnki «e niniloko ne o ka ipn linno, na lele kc kno c ku ko, kolikoli hou i kahi lenulpna nlailn, hoomnomoo kn w«nko, o pmi ka hoomoomoo nna mc Jca nakioaki i I o knnln wauko, hc knapohnkn mnlula lnan m#lnna, alnila, hohoa i ka wnnke 1 hoomoomoo in, a wnli kanlni i ka !a, » pola aku, a pan ka wajik« i hoomoomoo in i ka hohoa, alaila, kanlai i ka la, mi keokoo mnikai ka' moomoo i ka nnloo i kn ln, a <> ka moomoo waiho 100, opeopo iloko o ka nlin a paa, nlnila, i kn-ho-lopnpa, a o ka itrtoomoo o hoolilo ana i knpn, nliiilii, lawo i kn moomoo o hooma i i ka wai n puln, nlaila kipopp a Ua mokumokn a popo, ina olima no knon la, n ina ho nmi popo, ho nmi nn knpo, n p<iti kn pnipni ana i ka wai me ko kikomokomo nna, nlnil i, hoihoi aka pa kahnn knnlai, a mn kahi knnono i ka la ma knhi lnlu a mal'iila, hnliilii i ka lan maia a maikai, nlaila, hoopnln i nn man popo wanko hoopnln noi, alaila knnwowe a knomi i kn pohnkn n paa, o liko mo ka imn kanwowo, alail», waihn a honk'ihi piiln mo ka hapa pahn, nlaila pnln, 0 pnhoe inaikni nna ka lioopnln ann, alaila. kiikn. Oka wahine lnp., ike knkn a holo no hoi i kp knkn «na, olnn knpa n hookahi a mo ka hapa o ka Ina o ke kapa e oki i kn la liooknhi, n hnla ka pnlo, na oki na kapa he nmi. n i ka pnu nnn o kp knpn i ka nno hooki. nlnila Inwoo hnlenn i kalma kanlni, a e L-aomi i ka poh«k„ ma na kihi a pnni' o ke ■ knpn, a pola o knku ai a pan "ka nmi o ka Wnnko i hoopnln ia i ko kiikn, a hiki i knnalla nni aoi wilo akn oke knpn, n pan ke knpn i ke knnlai ia i ka la, nlniln, lawe i ke kapa ilnnn o k« limu e nh«ln ni iloko o ka wai.'i kn limn. i ka moe I ka han, i ka limn 1 ka han, nlnila, na lil;e l<o alipli mo ka 1010 olona, a na hinnhinn maikai lon, nn holo ka wni oohe o komo iloko, nn pan ko kukn nna o ke pakea, be ili wale no koia kapa, nlaila. noonoo ka looa i ke kilohana knpono ike pakea. oke painln, oke painla okioki. o ka maelola, o ko nho, o ka bnla, o ka nlaikalalan a me na kilohnna kupono i ka pnkea. nia a makemako ka looa i ke' kilnhana, oke painln a mo ka moolola, alaila, knni ka wnnko puakai, uin o kahi o li» wnnke pnakni i ike ia i ka nla kp knkn ī ke kilohāpa, oia Im pnakai { makemake nni ia, n loaji. ka wanke punkai, alaila, hoopnlu ke puln o ke alo o ke kilnhami, alaila, kinioomoo ka wnnke pna<<ai mp ka hohoa i ka pohaku a wali, alniln hoopnln i ka wanko, alaila, knku okoa ke nlo a palnh'nlahn, n huipu ka moomoo me ka wanko pi)Bkai, alaila, knkn hooki lon, nlnila hoolikelike ku nui o ke kil«hana ino ka ili paken, aia no n liko ka loa me ka laa, alailn, hooki ke knkn ana o ke kilohnna. nlnila halena i knhna kaulai a maloo, aiailu, kan i k.i )iiriu n lele ika han a komo i ka wai i pnu loa ku pala ie kua, aluila, hohoa ke kilohana me ka ili pakea a pau i ka waliwnli maikai, a an kaknia ke kapa me ka minoniino ole, alaila lawe a ke kahua kanlai holioln ka enoena, halii ka ilipakea eha ka /nni, nlaila hohola iho ke kilohana a lima kapa, alaila'kni a pnu, hookahi ia kuinn, alaila okioki kuhnkahana a pan, a pna ke kui--"a painlu, a paa ke kuina nnooloia, n pan ke kuina nnnnwahi, n pna ke kuinn aho makalii, n peln aku, a o lui nnhu koe e pule aku i ko nnu o ka po, a me ke ann o na makani o kn hooilo oke kninn pakea, ho knina knpa nielninu ia o kn w» anu o kn'hooilo, a peln nn knpn keokoo n p.in, e oi nn» kona melinnn mnmna onn knpa hiilu hipn, Ua oi loa kn muikai o keknhi mnn nno knpa, n o nn kann o kein wn uu inoino Ina, no k« pau lon o Ua l»oii i ka inii'ko, n ka poe knpnla kuaula, n wniliilii, n kakaukuaulo, ua nnlowale un pnn i ltn iniikn, n pela ka nalownle "ana o ka poo Inea i kola hnnn i keia hnna e pono si nn inea nahu, ns mnn home, na mea a onn, nn men knhiko, nn raea hnnheo, na men hoo- • kano, ua men hoohie. He poe wniwai nui ka poe knhiko, ua imi lnkoii i ko Inkon w.iiwai a nie ko Inkou lako ma na wniwni ponoi n kn ninn. o na hoike inai i ko iakoii aknmai n me ko lnkoii nnauao ma ko lak«u mau hana.

H« poellihone ka pon n kpin wn, ni« mni nn ainn e mai ke knp» e nohu ni, ka lako o ke kane, kn l»ko o kn w.thin<;H« lako o na ki'iki o ohh 11 ni, n me nn knpn mnp, o kn po, n tne na kapn anhu e hnnheo ni, a no ke ano e 0 ka l»hui nole i like me n nn kupnnn, un hoolilo nkn keknhi poo wnhine i kn l><kou mnu kmo i kumnkuni no nn mea neliu, » me ii« k»pn e b<\i.lieo ni, a me ke kuui nUn 1 ke kioo i men o loan mni' ni kn ai a me kn ia e oln nt kn pololi a tne kn nnho ilihune nnn n o na kiino pu keknhi i hnnlele i nn oihani s kupunn i kn mahi»i i kn inwaia, i ke kHpuln kunulH, i ke kalni wen, i ke kahi olnnn, i ke kalni ipu Unn, i ke kn upenn. i ks bil-> aho knnlui knukolu, n me ka lino, haku ahuula, hnku.Jei hulikun, kapiii n ki« mnnu, nole e l.ian hoii k« poe nknmni' o ka ain«, « n ka poe i kapnin he poe nanmo o kein wm, he ) oe pnkaulei wnle no. n no h'«i !te nknmin' li me kn ike. ilnila ka hnnniimnipo h.iMiiūi iii i kn m«l<nni mp ka pnlu o lte nlelo. mu kn muku o ka waha i ko hui poinaikui. A no ke

H, 00 o krt l.iliui, ua hualc!« i ka Inna a nn kupuna, » ua lilo i kn pnlaualelo, aU mn ka maennuwa ke <ila, ho oihnna i in o nn kupnna, me kn olelo i«, '• Ke keiki « ka m««uautvß, ka mo«pnnii n ka mnauauwn, l<ft wahine « kn ai a ka maaunuw», nkn mnauauwa." He oihnnn kHomehai, p like me We kauwn mnknweln, nela no ka oihnnn manuauwa, hnoknhi o Inkou hnku o Mnoloha, nole e komo ko pon ■nanunuwa īloko o ka hnle o nn'lii, H"le o oi pu, me he kanaka hnumin la kfl kannkn m«inunuw,\ ikn wa knhiko Pehe* kn knnakn minnanwn ? 0 k<j kannka mnnunuw* bp ka nnkn hnahna loa ilnlo i pii ne n kifkio ilunn, « lilo pu i mnu nlii, a i miu honni, a o kn mn#u:iuwn ois ka oihnna hanhnn i komo ia <> ltn pnn lti<»Uic 1 men e Uo ni nn nlelo s ka knnla. o iho mni onn kn Inni p pii mni nnn kn Inlo. O nn'M' no kn lani, nia kn i ki«Uip konn pnnepno i kn l«ni, a o ka iho no in a noho pu me ki •nanumwn, a n"ho pu r k»msilio nn n ai pn, s Mn i m»u hnnnloha, a o ka poo k»uwa hanhaa nn in {Jioie i pnu.)