Ke Au Okoa, Volume V, Number 45, 24 February 1870 — Pane a Akeike ia Auberete. NO PETERO, HE POO ANEI? [ARTICLE]

Pane a Akeike ia Auberete.

NO PETERO, HE POO ANEI?

JYo ke aupuni o Samuela. Akahi makou a 1"1'° he ko Samuela ! Aole i olelo ka Baibala, he alii o Samuela, a he poo aupnni. Ia Anberete nae be Ma ka Baiba!a, ua-uoi ka-"rahiniaS«muola elimawi mai i alii, no ko lakou ike aole o lakou alii, Olelo o Aubi'Teto, ua hoowahawaha lakou ia Samuela

Olelo ke Akua ia Saniuela, " uole o i 'kou hoowahawaha i« oe'" Owni ka oiaio, o Auherete nnei, o lehova anoi ? Ma ko' niakon nunu buu i ka Bnibula, o /elnmika oinio, aole o Auberete N'o ka mea, uo maluiln ua lakou i alii, no ko lakou iko un elemu'kiile a pahipalu o S>itnuela, nole no ka lioowaliawaha. No ko lakou ike pono, e lawe aaa ko Akna ia Samnela mai o lakou aku. Aole i-a he lioowahnwaha. Oka lakou niau inea i hoowahawahn, oki na keiki u Sam.uela, Hole i) Saiisue]H ponoi. Anu ahewa auei ke Akuu iu lukou no lio lakon makemake 010 iu iikui keiki ? Aolo no. No ko lako.ii hoowahawaliu iu lehovu, u oia wale no. E hoike ana ke Akua, aole lakou e poiuo kehoopauiu 0 Sumeela, uole lioi lakou e poiuo i ka noho iliui o nu mau koiki pono ole la ma ku hakaliaka o Sumuela. Ina e paulele iu.lehowu, e muiiihiu no. Nolailu, pohea la o liiki ai iu Aul)erete ke olelo o ka ko Akua moa i niakemake ai, oiai o ike nei knkwu mi ka olelo o ka Baibalu, ke hoop'iu nei ke Akuu 1 nu inakiihiki <> S'imuela '! * A, wulii u Auberct(\ o ke unpuni ō ka poe lseraelu i ka wa iu Mose, Aiu'.niu a mo Sum'iiela, oia ke uno o ke uupuiii o ke Akua ma ka hoiuiu i keia wi Keristiuno oke anpuni inululo o Saintiehi mu, oia ke uupuni e innu loa ana, wuhi n A ibiH'ete, " Oia like ko ke Akna iHiopunipuiii unu, mai ke lvauoha l\.uhiko ake Kuuoliu Hon." Ko Aubeivte nninuo pahu iu, u ke Uuhi noi iu uu ku i ku nooiion uiiioli e kukulu o lesu i unpuni 'oia like' iiie ka wu iu Mose ma. No ka meu, he 'lunwili nle ke Akuu,' wuhi unu. Nolaila, uole ku lie ku i ka uoonoo e hoololi i ke auo o ke anpnni unu i kukiilu muu ai I O lauwili ku ! Aole ku he p >no i ke Akuu ke kukuhi i uupii'ii heinuheiuu iki inmnua, a inaii aupuin paiia, a in.ihope haawi mui i nupuni ae. Iko Anberete inanao, e pouo ka 'oiu hke,' ke anpniii liope me ke aupuni maa. lua pela, nu pono iu leau ke kukn.u i ke kunuwiu oihuna a Mosh, u e muhuna unui ia ina ka ekalo.-iiu iki inohui bipi, kno, liipu, inann, pulaoa, iiu mohai liajn, na 'o.ih ii knm, aiolui; liooni;,lti, iiiohai ai u me na pipi wai, pipi kok", w ii lehu o ku hipi waliine ulaula u me na hooniuemao a pau a me uu oiliunu a pan e pili uuu i- ka oihanu kahuua o Aurona. No' ka mea, ma ia Uauuwui a ina iu mini oihanu, i 'hooaupuni' ui l«> Akua inalima t> lst'ruela i ka wa iu Mo«e mu ; u nia ka 'oiu like' ko Aubereto mukemuke iini ka ekulesl«. Aj>eIn'a, na hookoia, a e hookoi» unu anei ia noin noo wulo oua ? Owai ke kamulii ike ole i ka hiolo loa o ua manuo la uo ka 'oia like, ana ? Ina e i niai o Auberete, aole ia i olelo e oia like atiß no na meu a pau, ua like io ;r,e ka ae inuoli mui uu mukehewa, a ua naaupo konr>. kaeua mai i ka 'oialike' o keauponi mua no ke anpnni iiopo. No ku mou, ina e hiki ike Akuu lauwili ole ke hoololi nae i kau wuhi tnea o kona hooponopouo aupuni ana, e liiki no ke hoololi i kau wa.hi mea e aku, u 'ne ak», e like uie kona makemake iho. a _ nnina o Auberete e kau p ilena i ko ke Akua hoololi ana.. Ina i pono i i ia'ke hoopau i na mohni a ine na oihaua pili i ku mohai, -e hiki no hoi ke lioopuu i na papa kuhuna i hyouohoia uo uu mau oihanu lu, a e hoopau loa paha i nn luna hoopjiii(vpono o ke uupuui o kela ano keia uno, e like me konu mnke-

A he ku maoli keia i ka noonoo io. No ka mea, ke ike uei kakou ma ka hanai koiki o ke ao* nei, «ole pono i na keiki ln>u ke kouio i ke k.apa, a ai i ka ai kaaaka makua. Aka, ua ai waiu Kkon a komo i ke kapa keiki hou, a nliiHii ae, hoololi ia ka ai a uie ke kapa, a kanaka makua ae, loli hou no. Pel.i ma ke ao kula, ua hoomaka nia ka .1, a kmla ia, ua komo i ka hookm 'nua, a haalele ia, ki.nm i k.i heluheln, a helu-kamalii, a helii-naau, a ia inen aku ia mea uku. A pau ka ike o ia kula, imi i kula hon me na kumu ukamai ae, a pau ia, imi hou aku i ua kumn akainoi loa aku, a pela iho uo a ka hemolele loa. Ua kapa mni be Akua i ka lahui o Iseraela "i kona wa i puka mai ai mailoko mai o Aigupita, he 'keiki liilii,' u ke Akua i hiipoi a a'o i ka hele, a hanai, a alakai, a a'o iho ia ia i kona wa opio. (Hos. 11: l—3. Kan. 32: 10 —12, &c.) Nolaila, i ko ke Akna hoonoho ana ia lakou malalo o Mose oi.i a me ka papa kahuna kanaka, a m<3 ke kauawai o ka :haoa kiuo, aole pono ke manaoia oia ke kula e hemolele loa ai, aka, o ke kula hoomaka ia, ke knla .5., E., 1.,' ke kula kupono ia iakou i ko lakon wa hemahema a naaupo Ina i ke ano o ka pili o ke kauaka ine ke Akua. A ua ike kakou, ua hoololi pinepine ia ke ano o ko lakou noho aupuni ana. Malalo lakou o Mose a uie na luna hooponopouo a hiki ia Samuela, ulaila, hoonohoia lakou malalo o na alii maoli, mai a Saala a Zedekia, eliina haneri makahiki, alaila, pio loa ke aupuni. A ma ia hopo mai, noho lakou ma na aiun a ma ko l.akou aina iho kekahi 'hapa, malalo uae o naalii Babuiona, ua alii Peresia, na alii Oelene, na alii Surin, na alii Aigupita, ua alii kahuua o lakon iho i kahi manawa, a nie na alii o Roma a hiki i ka wa ia Kristo. Aole hoi he 'lauwili' a hoi hope'ke Akua, e kukulu hou ai i ka mea ana i hoohiolo ai mamna. Ina ua ike ke Akua lre hemolele ke aupuni 5a Mose ma, ina ua hoomau oia ia mea hemolele, aole kiola, a kukulu i ka mea hemahema ma kona hakahaka. O kona waiho ana ia āamuela ma, a hoouoho aupuni me na alii maoli, me Duvida ma, aole ia he 'nee hope, mai ka hemolele a ka hemahemp., aku, ho 'holo mua' no ma ke »fa e hiki a, i ka hemolele. Ua oi ka inaikoi o ke nupuni iaDavida

'ma, mamuu o ko Sun)ucla am, uolo nae ia ka heinoU'le 100. Aolo i houhewo- ko Akun ia lakoii no k« oi o ko lakou i alii inaoli muiiiua o ka luna hoopouopono, rae Sam!i(;la m», aka, do ko lakou makemake i alii kanaka, mamua o ke Alii Hem«lele Loa, I) If'lHiV|l. N'aui ka lalau o Aub6*rete, i kona kuhi ana o k« anpuni ia Sumuelu ma ko »upuni hemolelo lou;tka lilee ine ku meu, e niuu l'oa aua. () ke uupuni o ka honua nei i kapaia he 'ī'eokwaUa, oia ka, ka ke Akua i makemnke imi ui I Miimua, kuena uia i ku Monakia, oia ku maikni oi o na anpuni. No ke nh» lu kona loli walu ma o maanoi ? No ka holkeia pulia o ku lii'iiiulioma o konu maiiao mua, nn'iu'lii lolo' ae iu i ko aupuni Tcokfratia, me ,v,> '...ua o kona nuuiu'i o iko ole ia ka hawawa )iu manao, Aka, o ike auauei ia u« oi !o» •kona lioka malail» No ku,mea, ma ka waiinna npa a na kaulii a pau, no ka hiki ana mni o ko unpnni u KriBti>, nn hupai lakou i ke aupnni o Onvid.i, i inou no ua anpuni 1», e okaka lou ui ko lukou inanno lokuhi, o ia anpinii 1)011 o lliki niai ana, uu like IIH) ko 0 .viilu, ho uno Monakia, aolo o like me ko M'W inii, Siuiiiu>lu niu, u Auborote o kapa noi ln> 7\vk<ratia, (u:una ukim.) 01010 ko Aku.i "llookalii a'u hoohiki—aolo au o lioopanipiini ia Duvuta, o muu loa i,o kaua l'iiu, a o kona noho alii, o liko uie ka laimua —"e liko nie uu la okn lani." (Hnlolu 89: 35, >29 ) " l'a luuiun he Koiki no kakou, ht> koiki kune i liuuwiia no kakou, a mahiua 0 kona poohi#'i ki> mipuiii, I. ku nui oke uu« pimi ana a me ku mulnhiu, aolo oki \nu '14Innu o ku D'«ho ulii oDuvidu a iiKihinu ■'"i'"<■' hooknpna :ii in, &c (ls. 9: ō6.) Poiu mu l I'. 30: 9 ; 33: 15 ; >23: 5, &. Am 9: 11. Hos 3: 5 Zvk. 12; 1, S, 16. fela i ku hiki iHiu mwi o I\risfo, lloauiiu na "u ia i'i, "11 os;i 11 ui ke l\eiki a Duvida,'' 0 ke aupuiii 0 Puvidu k i. ka iuoi\ mahalo amakoinake mii ia 0 k» Uliaue o ko Akua iljoko o ka nusn i) na kaula a n\e 11 a haipole knli niu v k>.\|es ; iii, iiole o lukou mauao ikF ike aiipiini 0 Suii,.ela.' Aole , u > lukou i ike i ke uno o ke •lupnni Mrsiu ; 110 k.i niea, ho uiio e loa, uolo i like me kokulii o ua .aupuui 1 akī», tu) ko lukou iolio lu> iuntuo ua n;ivida ka kul»i lukou o īiauiuu'i ia u>' ko l)nvidu, me ku moa imukai loa o ua tuoa i ikein.

. K a iikm nne . kaulu i wauaua ai no nu Davida nlii'. ,a o hiki mui aua, he kue loa i ka Aut»i4te ina e knhihewa noi. Ka na kaula olelo, aia Uiki inai ka Mesia, e " noho mau loa ia ( " ,aole ia c n>ake, aolo e waiho i ke anpuni n» liai, oia ponoi uo ke noho malania a hooponopouo i-knna aupuni iho. E nanu i k;i olelo a ka anela ia Maria, Luk. 1: 31—33. Aole ia he aupuni waiho, a hooili, a h;i.-v\vi uahai. O Auberete nae ka mea kukul i i koua noouoo maluua o ua rnla o na anpiini o keia ao, ke olelo nel'ia ua-hooili q lesu i feoua aupnni ia Petero. A pehea na p.iiu liooilina, ke noho alii la anei ia, ku mea lana i hooili Aia īli ke aupuui o Kauikeaonli ia Kamoholneha IV,, alaila, e noho alii hoa nnri o Kuuikeaouli, a ke noho alii nei anei ia i keia wa ? Aole pela ka helu i ua alii o na aupiini. Ina e ili ke aupnni oka mua i koiia hope. alail i, pau ka noho alii aua o ka miki, aia wale no i ka hope ka uoho alii. 1 i'lu ko lesu, ina aa ili io kona aupuni ia Petein, o ka pau no ia o kono ahi aua, aole mau loa kona nuho alii ana. oka ulelo a Auben te ua hooili i kona aupum, uu like aie ka h'Kile Kui, anlo una aupuni i keia wa. Owai oiaio, o Auberete anei, ona kaula anei a mo ka anela ? Ko hahai nei makou i k<> ka nnehi, ke noho alii nei 0 lesu, aole ia i Ko •'no hoi oka olelo a na kaula, aole e ll " ,|c> ;ui!i e ho-ila hoii i kekahi o na aupuni kahiko o ke ao nei, me ko Moae ma, Samiiela iuii, aka, he aup*ioi / iou j ai t) e mea iko ole ia mamua. Auhea kahi olelo hookahi u t,a kaula e hai ana, o ke anpuni ia Mnse ma ki> kukulu hou ia aini mahope. Ole loa. Ao ke aupuni o Davida a lakou i hai, ho Daviila ano hou ia, e alii man loa ana, aole like me Davida inua i make, a ili ke aupuni i kona hope. Ai ka hiki aua mai o loane Bapetite, kahea oia, '• B.|pli manao oukou, no ka mea, ua kokoke mai ke • Anpumo ka Laui.' Aoie i hea mai, ua kokoke hm mai ke anpuni o Mose ma. Pela ka lesii hai ana, a oia inoo, ' Aupnni o ka Lani,' "he iiuu» aupuni hou ia, aole ;a ka inoa o kekuhi ona aupuui o kahiko. Ke aupuni ia i wanana ia ena kaula, aole nae i ikeia. He hoopimipuni, a i ole heaha ]a i 9 olelo a Auberete, " kapa ke Akua i ka Mose ma aupuni o kona la." Ma kn mokuna hoa, a panku hea la iu olelo, e Aubcrctc ? Ipo ua ike oe ia olelo, e ole anei kou hai uiai i ka pauku ? I ake paha oe e kuhi ka poe hehihelu 'o kau hooia waha wale"ka olelo Baibala. Ua hoike ia no he aupNini ko ke Akua malunao na au- , ' ani a pau loa oka honua. He Alii no ia maluna o ke aupuni o Parao, o Mose;Tna; o Davida, Nebukanezn, Knro, aka, aole oia i, hookaawale i kekah' o ia mau aupuni, a.ka-' pa aku ia ia o ' kona' io, a o ko ka ' lani' ia, ao na nupuni ?aeno ke ao nei ia. oka Auberete olelo, aole ia ma.nuli o ka oiaio, mamuli nae paha ia o ke : garatia i haawiia i nu kahuna. Akak 11 o, ke at o hou ke a a-" puni a leail i la-we m ī ai ra kana oleb, A:>le ma ka ike iualfa «a liiki mai o ke aupnui oka lāui—no k m a loko »o o oukon ke aupuni oka lan F1 ik moi ke oleloia no ke aupuni.p Mose rns. Satnue!a ma 'i'loko <> onkoo' ia ? Ma ! » ike r k k i hki mai o ia mau anjiuni. (JloU i fav.)