Ke Au Okoa, Volume V, Number 46, 3 March 1870 — Ka Ahahui Lapaau Hawaii. [ARTICLE]

Ka Ahahui Lapaau Hawaii.

Ua lono mai niakou, ua hoooiakaukau ao.e lioala kekahi poe o keia wahi e kukulu i Ahahni Lapaau H'awaii ; a o ua kumu hai'.u, aole i hooinaopopoia mai ia makou. E like me ka hoolaha, ua halawai ae lakou i ko awakea o ka Poaouo ilu> uoi, tua ka ruuii o ka Halo Poaha, ina Kawaiahao. 0 ka hapauui o ka poe i akoakoa ae uoa ia halawai, he poe Kahuua Hawaii; ama ia kuka ana o lakon, ua hooholoia, e kohoia i K.omite, e palapala aku i ke Kuhiua Kataiaiu&, meka ninau aku i na kumu i loaa ole inai ai u« palapala ae i na Kahuua Hawaii i mouao ia ua kupouo lakou ma ka ninaninau ia aua, oiai, i ka wa i noho ai ka Papa Ola K.iwaii. 0 ka pano mai a ke Kuhina Kalaiaina, aole makou i lono mai.

Ma ko Kau Ahaolelo i hala aku nei, ua lianaia he Kanawai o kukulu ai i Papa Ola Huwuii, a nia ka uiuaiiiiiuu ia ana imua oia Papa o na Kahuua Lapauu Hawr.ii, o hoomaopopo ia ai ko kupouo, a ma ka houpoiio anu mai o ke Kuhina Kalaiaina, e loaa ai i kekahi Kahuna Hawaii, he pnlapala ue knpono e lapuau ai. No ko kakali anu palia o kekohi poo Kalinna, aoho ho pnka hou mai o na mea e hoakakaia una ke kupouo o lakou ko hapai e hooponopono ina ka lapaau;—ko lakou wahi kuiuu walo iho la no paha iu, nnna i kono mai e noi me ka ninau ina ka palepala i ke Kuhina Kaluiaina, i lioopau ia ai ko lukou ululiua kali. He oiaio no, ua kau u ua hauaia ho kanawai ; a o ka pono anei oia kanawai ka waiho wale iho me konu hoao ole ia ? I na la mamuu aku nei, ua noho ka Papa Hawaii, a na ninuuinan i kela a me keia Kahiina i hiki ae no kekahi mau la ; a aole nae i hoopukaia ae ka mea poinaikai oia poe ma ka ae ia ana mai e lapaau Ua kupono paha kekahi poe, a aolo paha ; aia ia uia ka noonoo ana o ka Pupa, u ma ka hoapono uua raai o ke Kuhina Kalaiaina. Ua liuliu na la i hala ae nei, aole nao i hoopukaia mai ka hopena oia mau noho hoomanawanui akahele ana o ka Papa. A he mea kupono uo paha ke noi oluolu ana mai, e hoopukaia aku ka hopena oia man uinauinau.aua. , I ka wa e noho aya q na Papa, 0(a Hawuii nei, no ka ninaninau ana i ka poe i kapa iho ia lakou he poe Kahuna ;—ua hoopnka 110 makou i kekahi mau mapuna olelo o pili ana no ko kakou oihana lapaau Hawaii ponoi. He inanaoio no makou, aia ma ka noho aua 0 kela lahui keia lahui, naiiupo a nialamalama naauao no hoi, he mau oihana lapaau no ko lakou.' Pela no me ka poe e noho mai nei i na mokupuni au i ke kai a pau, he mau oihana lapaau wale uo ko lakou a pau loa. Aia maluna o ko lakon niau pukoa i noho ai, he mau lau lelo, a he mau papaa laau, ehoooluolu mai ai i na palapu a me na eha okoa e ae o ke kino. Pela no hoi kakou i ko kakou mau au i hala aku nei, i ka wa e uhi ana ua ao paaopano omamalu ō ka hoomanakii. Me ko kakou mau ponoi no i hanai ia aku ai u'a mai paaoao o na keia! oia manawa ; a pa-i--pa-i ia aka na mai ano o-nino o na la pokeo. Ina, ua kupono na laUnaheio o ka aina ponoi iho, 110 ka oluolu a me ke ola maikai oia lahui; aole enei ia he mea e kono ia mai ai oia lahui, aole e hoopale loa aan i ke kokna oia mau launahele ? Aole io ho paha he mea kupono loa ka hoopale ia ana aku o na lauuahele i ike ia ai, ua oluolu maikai ka lahui nia ke kokua oia mau inea. Aka, i ka hoomaka ana naeo ka lahai e noho ma ke ano okoa e ae mai ko lakou ano mua mai, he mea pono no e hulī ano e hou e ae ke ano o na lapaau ana, o like me ke kulana o na mailo i haulehia mai maluna o ke kino. E loli hon ae no hoi na ano laau i kupono ai i ka mai i laulaha mai. No ka niea, ma ke komo hou ana mai o ke uno noho okoa ana, ua like ole ke kulana o ke kino ; uaano e ae, oiai, ke nana ae ia kakou, i na la o ko kakou mau knpnna, ua maa ko lakou nian' oiwi i kahele kohana ana i kekahi manawa; a o ka wela o ka la a me ke koekoe o ka na, aole iai manao nui e lakon he mea malihini. Aka, i keia manawa, na hoomaa ia ko kakou man oiwi i ka huna ia e ka lole ; a ina e kunlala iki aku i ka hele kohana ana, e ano e mai auanei ke ola kiuo, a e omaimai no hoi a ua hilinai uui ';e kau aua mai a ia mau mir ilo hou maluna o ke ano okoa ana ae o ko kakon noho ana. Kekahi mea nni no hoi e nana ia ai, ī na au 1 hala, ua ano maikai ke ola o ka lahui, ma ke komo oleia ana mai, e hoohui pu īa mai " ai e kekahi mau mai hou. I keia wa, na komo mai he man mai ano hou i malihini i ko ka wa i hala ; he man ano mai aai, a he paakiki loa ka hoomaemae ia ana mai ke kino aku. Ma keia auo loli hou ana ae o na- ano mai, ua koneia mai ke ola lahui e imi aku i man laan lapaau nialihini e hooluoln ai ; a ma ia mea o ko kakou mau la&u lapaaa po~ noi, na kapae ia ae, no ka mea, aole e hiki kupono loa i ko lakou mau kokna ke hoomaalili. He oiaio no r he mau oihana lapaau no ko kakou e hooluolu ai i ko kakou mau ano nawaliwali o ke kino ; he mau laau no ko ka,kou a na Kahuna Hawaii e hoomakaukao m mai ka nka o ka aina, a helo i ke kai. He poe akamai no ko kakou i ka lapaau. Bia wale no ka mea i manao kanalua ia ai e ka poe o keia wa ; no ka mea, ua awili pu ia me kekahi mau hana ano hoopunipnui a hōomanamana ; a nolaila i manao nni ia ai e kek&hi poe o na aina e mui, he hana wahahee wale iho no. Kekahi no boi, ua manao na'

kekahi poe kahuna, aole tna ke ola a me ka hoao aur, o hoola i ka mai, aku, uakau-nui ka manao ma»ka lo;ia mai o ko dala. No keia aiea, he enea kupono no i ka Pape( Ola Hawaii ke nounoo kupono i na Kuhuna a lakou e hoapono uku ai, no huawi ana mai i na palapala ae e lapaau ; u he mea pono no hoi i na Kahuna Hawaii e aeia mui ana e maluina me ke kupono ia mea ; a aole e hoolilo wale i mea ano hoopunipuni, a i kumu makemake wale no, no ka loaa'ana mai o ke dala ; a oia iho la ka mea i manao "nui ai.