Ke Au Okoa, Volume V, Number 47, 10 March 1870 — HE KAAO NO ISURIA, Ka mea i oleloia ka hiena o ka moana iniana, i unuhiia mai loko mai o kekahi buke kaao o tureke, ma ka olelo beritania a i ka olelo hawaii. [ARTICLE]

HE KAAO NO ISURIA, Ka mea i oleloia ka hiena o ka moana iniana, i unuhiia mai loko mai o kekahi buke kaao o tureke, ma ka olelo beritania a i ka olelo hawaii.

Nolalla, huli mai la oia a hoi mai !a me ka puuwai menemene 010 no kana mea i hana aloha 010 ai, a ia in i hiki mai ni mn knhi a laiia i waiho iho ai i na pu, a lalau iho la oia i kana pu a paa &e la, a hoolei aku la oia i ka Bamn mau mea eha n pau 100, a hoi mai la no hoi oia a hiki i kahi o ko Inua mau lio e ka ana, ia mannwn i pepehi iho ».i i ko Bamn lio n mnke loa, no kona munno iho i kumu e aalowale ai kana hona ole nna i ka mea hewa ole, a pnu ia tnon in ia i ka hnna ia, kn» no In nia m»!;:iia o kon i lio a hoi oku la i kona homo alii ponoi, n ia ia i hiki nku ai ma l.ona home, hoopukn a'<u la oia i konn manao hoopunipuni me ka manlea loa, a ninau aku In oia i kekahi o konn ohana alii no Bama, hoole i» mai la kana ninau, aole i hoi mai o Barna i keia wa, a ia ia no hoi i komo aku ai a hiki ma kahi a kana alii e noho ano, ai konn ike ana aku i helehelena o Isuria, aia hoi, ua hoopulu ia kona mau papalina i na kulu wai makn, u no keia mea, ninau aku la oia i kana 'wahine, heaha ka mea i anoo ai kou mau heleheleua i keia wa.f Hai mai la o ĪBuria ia ia, me he ano moeahane io la a hihio hoi, a penei no ia. Ua lo«ij iho nei ia'u kekahi wahi hihio iloko o ko'u hiamoe ana iho noi, aka, aia nae iloko oia wahi hihio a'u, ua ike aku nei nu i ko olua hele ana ma na ku!a a me na ulu laau a hiki i kahi o olua i kukulu ai i na lio, a me ka olua mnu pu, a hele aku no olua n hiki m'a knhi pali nui e ku ana, ain hoi, olelo aku ln iio oe ia Bama e hele aku ma ua pali ]n, aia nne ua hooko mai la no hoi o Bama i kau olelo, a ia ia i hiki aku ai ma kahi au i oielo tiku ni ma ua pali In, ia manawa no oe i hehi aku ai ia Bamn, pela wale no oe i hana ai ia ia a hnule wale oo o Bama ilalo o ua pali la, a ma ia hope iho, o kou hoi mai la no ia a kona lio e ku ana, a o kou pepehi iho la no ia a make loa, a o kou hoi mai nei no ia a hiki i ka hale nei, a o ka pan no ia o ko'u ike ann i ke ano o ka'u moeuhane, a o ko'ū puoho wale ae nei no ia la, a nalu iho nei au i ke ano o ka'u moeuhane, a o ko'u Johe e. aku nei no hoi ia i kou komo ana mai nei, & oia ka'u e hai aka nei ia oe e kuu haku alii. ( Āno, ke. ike nei oe e ka mea heluhela j Ice ano o ka Isuria mau olelo imua o kana kane alii Vanetona mo he moeuhane la, akn, . ke h#i ae nei au ia oe e ka mea helahelu ana, ua hai aku ba mea nona kēia kaao ia olelo ma koua ano mana wale no a me kooa ike maoli no ma kona ano kino kupanaha, e ' like me kooa moolelo io maoli i hoike ia ma ke.ia-kaaoi oolaila, ua hoololi ae oia i ke ano 0 kona ike a me ka mana me he moeuhane la, me kona manao, oia ka mea ana e hai aku ai imua o kana kane, e like me keia ana e hai nei ia ia.) I ka lohe ana o Vanetona 1 keia mau olelo a kana wahiae, ua leie koke kahauli o kona puuwai me ka haalulu n«i loa, a anoe ae la kona helehelena, me kona nooaoo iho i keia. mau olelo a pau loa i hoopaka ia aku iaiua ona, le mau olelo oiaio loa, a me be mea la oia kekahi i hele pu me iaaa ia wa, a he mea. kupatoaba loa keia i koaa. luh6 ana, aka, ua. noonoo iho oia i kana huaolelo e pane aku ai ia ia ia wa, a hala kekahi mau minule, hoopuka aku la oia i kana huaolelo. E„ kuu wahine, " wahi" a Vanetone, he he mea io no anei keia aa e hai inai aei ia'u ikeia wa, ae aku la kana wahine, nolaila, be mea kaumaha oo'u i ka lohe ans i ke ano 0 kan moe no Bama t ka mea hoi a'u i hoo'banofaaao loa ae ai imua o ko'u alo alii, a u* lohe ia kaa olelo nona e na mea a pau, me kuu hoohiki io aaa ia [mea a'u i olelo ai, mamua o ko'u halawai ana me ia maloko o na uluiano, ana keia Baina no i lawe mai ia ōe i wahine na'u, mamuli o kona hoomanawanui an* i ka luhi a loa*.oe, no ka mea, i 14®» i waeaa o nana" ke kae p me k& p«mo;.ol® o M noh» ana a hiki i keia la, a m kau alel® hai ia'u i keia m, na kaumeha mmpopo ple o ka'u haua ana ia V® M® meua ine kk naikai wakao • hiki i konai hele ana ma - ';ona wah; 1 ukulw «i ( oiai, Aana no i ole>. ' mai pela «'u * bftle:iuw«sle mana, ae ko'n oanao e hui hoo klu «WiilaM® lOk %ahi e ak@ aka, aoki mm ī loaa ia mana ka halawai fee« ana, a m ia OMa ua maaao ae a'u, ua hwi * taai oiia aamua nei, a oia ko'n ea<t§ i oiaan mtm. mii n«i ia ia. ( Ke. hooinaopopo 1« pkha o« e ka mei. heluheiu I ke 'ano o M.oleio *. k» keiki alii Yanetoaa, e bai Mlimoa o 'īah# wahine, me he mea !a, aa h«ojp«ka oia ikeia mau olelo, i kumu e pale •® ana i kan ai kona lima kakknha nio kaikaika, maluol o ka mea hala ole, & wtiho malie'la i ke kau o kaeha a ke aloha

ole i hana ai, nolaila, e nana kakou i ka hopo 0 kana mea i haon ai', a me ka mea hoi nona keia kaao ) , Mahope ibo o ke pau ana o ka Yanetonn mau olelo, pane koke mai la o Isuria ia ia me ka haknli 010, n-" ka hoike mai no i ka manao oiaio nmoli 'mua ona, ua lohe au 1 kau mt»u olelo a pau e kuu haku alii mai ka mua & ka hopo, he mau olelo oiaio ole w»le no kau e hai mai nei, oiai, o kou mau heleheleoa a pau loa, ua hoike akaaka loa mai kounkii in oe iho ma kau olelo no, a ua huna oe i k&u mea oiaio maoli, nolaila, ke hai nei au ia oe i ko'u mnnaoio maoli i lohe oe e kuu ksne nliii I ni» aole Au e ike hou nna ia Bama i keia la, alaila, e hoomaopopo iho oe, aole au he wahine nau mai keia mnnawn aku a kaua e olelo nei, ke 010 nu e ike i na helehelena a mo ke kino holookoa o Bama ai loko no hoi o keia vra n kaua e 01010 nei e hookaawalo oku ai oo mo kou hoolnuna ole mai in'u, a hi'.u wb!o i Im'n ike hou f ftnn ia Bama i keia 10, a mahope iho no hoi o kn pau ana o kn'u olelo ia oe 0 nnlowale koke nku ni nn mni kou mau maka mni e kuu hnku nlii, n pau knna olelo nnn, nin hoi, ua nalownle koke nku ln oia iloko o !:a minnwa pokole lon ma konn nno mnna iho. Iloko oia eekona i hoohoka koko ia mni ni o Ynnetona e kn men nona keia knno, a mnule iho la kona puuwai me ke knnmnhn, me kn hunolelo ole e punnn ne ni no nn minute loihi loa, me konn mnnao mnoli iho e hoopuka nku i keia mau olelo ia īeunn, he oiaio no ka.ua hana oe i ka hewa me Bnmn, nka, us hiki 010 nne ia ia ko puann oku i kann olelo, no ka tr>oa ua hoopoka kske ia mai imua ona kn huaolelo hope loa e holo pono ole ai ka mea i manno ai, a na keia mau huaolelo a Isuria i kono h&-u- mai ia Vanetona o hele hou aku e ike i ka mea ana i hoolei ai.ma kn pnli, e like me kn olelo a me ka mukemnke o kana wahine, akn, mahope ;ho o kona noonoo ana i keia mau olelo a pnu loa, aia hoi, ua puka hou mai oia mai loko mai o kona hale alii a hele aku la. Ia ia i hoomaka ai e hele, ua ano e loa kana mau hnna a pnu, aole no hoi oia i hai ae ī keia mau olelo a laua i kekahi mea e ne, nole no hoi he mea nana i lohe ka laua mau olelo ia wa, aole no hoi he meo a ka poe o ks hale e olelo aku ai me lie alii, oiai pahn, aole i ike pu ia ka laua mea o hana ai ia wa me kana wahino, aka, ua komo moi nae iloko 0 lakou ka manao haohao no ka hele wikiwiki ona o ke alii ia wa me ka olelo ole mai. Ia Vanetona i hele ai a hiki ma kahi ana i hoolei ai ia, Bama, a ia ia i nana iho ai maluna o ka pali, aole nae he ike i loaa ia ia no Bama ia wa, aka, hoom*a oia i ka nana 1 ano oo kekahi mau minule, aole no he iko ! i loaa ia ia no Bama, nolaila, manao ae la oia, ua ola hou o Bama, ai ole le ia, ua ua hiki la paha kekahi holoholona 'ma kona wahi i haule ai, a ua pau oia i ka ai ia, no ia mea, kupu ae la ka manao iloko ona e hele aku e ike ia Bamn ma kona wahi i waiho ai 1 lalo oua pnli la, a ia ia i hele ae ai ma knhi o ua pali la, a hiki ma, kahi ana i ike ai i ka haule ana o Bama, oana pono iho la oia i ke ano. 0 ka meheu a me ka laau i hauln pu ai me Bama, oia wale no nn mea i halawai mai me kona mau kii onohi ia wa, a ia ia e au ana mao a maanei, aia hoi he mau wahi kulu koko ana maluna o ka lepo a me na pohaku e waiho ana, a na keia mau kulu koko i hoohikilele ae i ka manao o ua keiki alii nei, no na manao elua ana i akaaka ole aiilokoo kona puuwai.ua ola paha oia, a ua pau paha i na holoholona hae hihia o na kuahiwi, a no ka maopopo ole ia ia, noiaila, ua kupu ae la ka manao iloko onn e hele aku e huli hele ia Bama, hele aku la oia mao a maanei e like me kana wahi i makemake.ai me ka pili hua o kon» mau. manao, " akahi no r paha oia a ike iho i ka he.wa o kana mea i hana ai no Bama, ma keia hele aea o Vanetona, ua nui ka luhi i loaa ia ia me ka hooikaika loe., a hiki wale i kona manawa i hoi ai i kona home alii, a ia ia i hiki ai ma kona home, kauoha ae la oia i na alii a pnu a me ka poe Hanohnno e ooho pu ana ma kona alii, inahope iho oka hoopunana ana mai op > "iora o ka pouli. Ikawa i iioakoa mai ai oa mea a pau los maloko o ka bale alii, e like rae ka makemake o ke alii & me kana olelo kauoha, a hai ae la o Vanetona i kana olelo imua o lakou & pau, a penei no ia, ua kauoha aku nei au ia oukou a paa loa e hele mai io'u nei, no ka pilikia i loaa iho maluna o'u i keia wa., O ka maa o ka nalowale ana aka o Baono i keie 1« mai ko'u alo aku, ma kahi a maua i hel« aku ai, o ka iua, o ka'u wahine a oukoa ua nalowalo aku oia i keia ls ke ole e iana' hou o Bama, 'aia mi keis mau mea elua a'u e hai aku nei ia oukou na mea i hookupilikii mei i ka manao mai. kei i ko'u puuwai, nolaila, e hooko aka ou* koa i ka'u mau olelo e hai akn nei ia onkou i keia la, a i na e loaa i kekahi o oukoa qa oaea. elua a'a i hai aku nei, alaila, e loaa "no auaaei ia mea ke kulaaa hanohono !oa e like m e «'u nei, a e lilo auaoei ia ia kahapalu o ko'a waiwai a ma kuu aapu&i nei, a me nn makani aani loa he nai wale aoie e paa i ka helu i« t a oio iho la no k»'u olelo i kauoha aku nei ia oukoo e heie mai io'u nei i keia la. Mahope iho o ka p«u aaa o ka Venetona olelo, aia hoi, ua ooho ibo la kela mea keia mea me ka hoomanao i ka olelo a ke ahi ia poa hiki wale i ke ao ana, a ua h?oko aka lakou e hele e huli, e like me ka makemake o ke alii, a ua* nui na la i huli ai tne ka loaa o(e o Bama. s (lohipau.)