Ke Au Okoa, Volume V, Number 49, 24 March 1870 — HE KAAO NO ISURIA, Ka mea i oleloia ka hiena o ka moana miana, i unuhiia mai loko mai o kekahi buke kaao o tureke, ma ka olelo beritania a i ka olelo hawaii. [ARTICLE]

HE KAAO NO ISURIA, Ka mea i oleloia ka hiena o ka moana miana, i unuhiia mai loko mai o kekahi buke kaao o tureke, ma ka olelo beritania a i ka olelo hawaii.

HE.LI) 14. I ua keiki Lidero nei a me koun lio, o na alu a roe na kahnwai, ua like iu me ka ho.lo ana o kahi maikai, aole he mea' nnnu e keakea mai i ka hu<o ano, i ka hiki ana aku i kekahi pali mamua aku o laun, ua hoolelo aku oo o Lidero i kona lio ma ua pali nei me !xt kanulua ole, a ua lilo na pali nui kiekie o na mauna i wahi lealea ia ia, u ua lanakila kana mau haua a puu loa maluna o ka aina, aole pali aole kahnwai, aole uiu laau, " he puu pale wale uo ia na keia kamaou, ka moa hoi nana i olali mai ka piko mai o na ' mauna." Ma keia hana a ua Hiena nei o na mauna, aole huaolelo a Bama e puana ai ia wa, oiai, ua komo mai la iloko o kona puuwai ke ano makau a me ka weliweli, nolaila, aole maopoopo ia ia kana nien e 01010 ai, aka, ua noho malie oia no kekuhi mau minula loihi loa me ae. Kahiki ana o' L\daro me liama ma ka home noho Mauna o tta kamaeu nei o f ka nahelehele, a hiki i Jca wa t lilo hou ai o Is«no ia Bama. Ja laua nei i hiki aku ai ma ka home uoho mauna o x Lidero, ike aku ld keia i kekahi hale inoino loa e ku ana, i hoopuniia e. keoui, aole no hoi iliuliu iho, puka maj la kekahi mau ka.naka elua me'na kapa huln holoholona anoe loa ke'iko aku i ko laua muu ano a pau loa, aole he mea e hiki ai hoohalike ao. lua mau kanaka nei i bele mui ai a hiki iinua o laua nei e kau ana iluna o ka lio hookahi, lalau mai la kekahi kanaka i ke kaulnwnha o ka lio, ia manawa i lele iho ai laua nei i lulo mai luna iho o .ua lio noi, a lalau maila hoi kekahi kanaka i na pono kino • pau loa o Lidero a wehe ae la a pau, a pelL no hoi i 'wehe ia ae ai ko ka lio mau lako a pau lo», a lilo aku la ia laua ka hodponopono ana ina mea a pau loa. Ia manawa no hoi i heile, aku ai e) Lidero a me Bama a hiki iloko o ka hale, aka, i ka wa i wehe aku la o Lidei;o i ke pani o ka puka ~e komo aku ai, aia hoi, na halawa.i koke mai la ko Batna mau meha me ka nani oi kelakela loa o na mea a pau o : loko o ua hale nei, e liko me ko ka m«B nona keia kaao, 'ua like loa na mea ano nani a pau loa he nui wale, - oke Gula ame ke J>aimana, ua like lakou me na ihoiho kukui e a ana maloko o kona home e hoopuni ana, aia hoi, ma konu wahi e moe ai, aole he wahi nani ana i ike ai ma kahi o Isuria a me kahi o ke keiki .alii 'Vaneton{, aole no ma na wahi a pau o ka aina ' e Turekfe.

I ko Eama.hoomaopoopo ana i na mea a pau los o loko o kona home.ua hiki ole no ia ia ke olelo ae ia mau mea, a kupu ae )a ka manao iioko ona me ka olelo iho, •' o ka oi paha auanei keia o ka miauna a me ka ike mamua o Isuria, pela oia i koho wale ai no i kona manao," aple no hoi iliuliu iho, hoea hou mai ana ua~muu kanaka nei elua me na k«p& Gula maluna iho o ko laua mau kino, aolē hoi na kapa ano holoholona o ia nei i ike mua ako ai, aia hoi, ma ko Ibu» m&u lima itekabi auka 'Uaimaoa e pau ana, aka, ia laua i hele mai ai & kokoke mu kahi a laua iei e noho ana, hookuu ia iho la ua auka Dainiana nei i lalo, a 'lalau iho ka lima o ke. kabi k»Dskft i ke ki e kau ana ma ka aoao o ua aoka Daintanii nei, a pela no hoi kekahi kaaaka, o ke kaoaka. mua nae i lalau ai i be Eii ma ka. aoao akau, aia hoi, wili ae la oi« ia wa, puka jnai la kekahi papa aina aaoi Ina ol& i hoopiha ia i na lako ai ono loa he nui wile o kel& ano kei& ano, a hoomaka iho 1& no hoi kekahi kanaka e wili i kana ki ma ka aoao heiaū o ua auka nei, aia hoi, puka mai la elua noho Daimana. Pela iho ll i poka mai na mea nani lua ole a pau oiai loko mai o ua auka nei, a ma ia wa i ai iho *i l»ua nei i na mea ai a paa i hoolako ia, a >pau ka laea ai sna. ■ .< .UiH mii l*. no boi ua man kanaka nei i . ka lauA hana a t»we aku la ma ko laua- w«.hi Hoko o na ninuīe' pokole loa, a' mahope iho o ka pau aaa.o ka, Uua ai ana. kuhiknhi pouo aku la o &idero I na raea a pau ioa o loko 0 kona hou», ,i.ke «oo o kela mea keia mea * me ka lakoa maa haoa, a haawi p&u mai 1* o Lidero i.na nea a paa loa ia Bama, a o kona nakemalie wale oo ke hookok, " & "oiarka l Tflo iLpiLu_a >oe ka man* » wahl kaiki ihakĀia ole 'nii e ukeli māu - k pi e ka a haawi pu. mai la oo hoi oia i' kont iio, me ka olelo mai ia ia. O mea naoa e lawe. mai i Y B neton®, oiai, o na ; hpaa' pfti|loa a km lio» aole au mea e. k&OklMlEō'ki r'kana mau hana, ke hoomaka . oe e ka»itiMkluo» ona, oiai, ua ike oe, a ua ; liMikBops6po t iHoTke ano o ko k&ua holo >. »u mai ikKo- o na ululaau a me pali nui ] kiekle. Da lilo ia he mau mea 01010 loa ia

ia, aole hoi ou mea e kaualua iho ai i keia lio, no ka mea o kau hana a me kou makemake wale no ke hooko ia e keia lio, o na pqino a me na pilikia e hiki mai ana mamua ou, aole ia niea e lanakila mai ana maluna a pela wale no pe e Imnlohe ai i ka'u mau olelo i |oaa ai ia oe U |.ono a hiki i ka hooko ia aua o kou makemake. 0 keia mau 01010 a Lidero, ua lawe ae Baina a hoopaa iloko o kona puuwai me ka malama ponn loa, mahope iho o ka pau ana 0 ka Lidero olelo, hai akn la oia i kana oinlo i kona unau kanaka e hoom'akaukau 1 kona lio nahi, aole no hoi iliuliu iho, ua.lawo ia mai lā ua lio nei imua o laua- me na pono a pau'loa, ia wa no boi i hoomnkaukau ae ai ua wabi Bama nei ia ia iho, "me he wuhi Kenela la no ka la hoouka kuua nui, ka heU. wale aai kamai >i iluna o kuhi kannku," a pau 'kona liuliu ana ia ia iho me kona mau pono a pau no ka hele ana e ike ika mea nona keia Uaao. lua wnhi Bani-\ noi i hoomakuukau &e ai ia ia iho « k>.u iluna o ka iio, aia hoi, huawi mai la o uidero i koua kapa hulu anoe loa o na holoholona i hnna ia i na mea ano hihiu loa he nui wale, a ho moa makau hoi ia i ka ike aku i kona ano a pau. "0 ke ano o keia kapa a Lidoro i haawi inai ai ia Bama, he kapa anoe ia i na kii onohi o Ua mea o ike aku ana ia ia ke holo mai iloko-o na ululaau, a ing na wahi a pau o ka uina, aole he me» hiki i kekahi ke nana pono aku ia ia iloko 0 ka minule hookahi no ka nui o ka makau," mahope iho no hoi o ko Lidei'o haawi nna (ku i keio kapa iu Bama. I akii la oiu, aia ii. oo e hiki aku i ke ku lanaknuhale nlii o Tureke nei, i kou wa o ike ia mai aioee na kanaka, he mau leo nui loa e lohe ia ana ia wa iloko o ko kulanakaulmlo, a ma ia wa oe e wehe ae ai i kou mau mHka a hoike aku imua o ua inoa a pau lou, alaila, e ulelo rnui auanei iakoo a pau ia oe, ua hoi hou mai o Bama i keia la, a i na e lohe aku o Vanetona 1 keia uielo nou. Alaila, o nui auauei kona olioli a me ka lele o kona puuwai nou, a oia no ka Wa e hoike mai ai o lsuria imua ona me ka launa ole mai uao me iu, alaila, e holo oe iloio o ke kulanakauhale i na la ekolu, ai ike oe e humania ana ka puku komo o ku Pa o ka hale alii o V"unetona, alaila, e hooiuuopoopo oe, ua kokoke loa inai ka wu au e kaili mni ai ia Isuria ma ka poho o kou lima pouoi a hiki io'u nei, a nau wale no ku hana ina ia hope iiku, a o ka puu no ia o ka Liduro olelo una ia wu ia Buma. la inauawa no hoi i kau.ae ai o Bama iluna.o ka lio, aia hoi ma kona aoao na kākaka a me mea anoe he nui wale, i loa.no hoi a pau k?ia mnu uiea> wehe ae lā' ua wahi Bama nei i kona papale a-hanwi aku la i ke aloha ia"Lidero, a pau kona aloha ana, hoohuli ae la- oia i ke poo 0 ka. lio a,holo aku la me ka- Ikaika )oa, ma keia holo a'ua a Bama iloko o na laau, aole ana huaolelo e pane ae ai ia wa, oiai, na ka lio wale no lia hana ia .mauawa e liolo nei. | 1 ka ike ana aku o Bama i kekahi pali nui kiekie e ku mai ana mamua ona, me kona inanao e hoohuli ae i ka lio ma kana wahi e makemake ai, aka, aole e hiki i kona manao ke hoohuli ae, no ka mea ua pokulo loa kahi aku i koe, a o ka lole aku nei i ua pali nei, aole no hoi he kanahai mai o ka holo o ka lio, a i ka aneane ana aku e kiei aku i ua pali | nei, hooponopono ihola oia ia ia iho a paa loa K aole no hoi i hala ae kekahi mau sekona, aia hoi, " o ka lele aku la no ia o laua nei i ua pali nei rae he manu la, a 'me he Iwa lu ke. kikaha i na pali." i,,. I ki hoomaka ana o 'na kapnai o ka lio e haalele iho ika ili hoinua pua—a lele aku i ka pali, aia hoi, lalau iho la o Bama i kona haioaka a papalu ae la i kona mau maka, i oie ai oia e.ike i kona. wahi e' haule aku ai i lalo, aole no hoi iiiuliu iho, haiulu ana na kaj>uai o ua lio nei i'lalo, i alawa ae ka haoa oia nei, ua hala ka pali nahope ona, pela wale no laua . nei i lele ai i na pali he 17, iloko o ka.holo hookahi ana oie ka loaa ole iho o ka hoomaha ana, a hiki wale no i ke komo āna iloko o ke kulanakuuhale. Ka hiki ana o Bama %loko o ke kulanakauhale o Tureke, a me kona ike ia -ana e na kanaka. 1 ka hiki ana aku o Ban& iloko o ke kulanakauhale o Tureke, ua lilo oia he mea makau nui ia e na kanaka a pau no ke anoe o Lona mau kahiko ma waho iho o kona kino a me kona lio, a ua -nui kona uwa ia mai e na knnaka, aka, hoomanao ae la oia i ka olelo a ka mea nana i aloha wale ipai ia ia, a wehe oia i kona mau maka me ka hooike aku imua o ka Lehulehu a pau loa, a oia. no hoi kona wa i ike ia mai ai e na mea a pau i ike mua ia ia, ua hoio ae la oia maloko o na alanni a pau o loko o ke kulaoakauhale me k"a haaheo Ertii loa, aua kukui aku lauo boi ka lohe ma na wahi a pau ao ua -wahi Bama nei, s ua hiki aku no boi keia iohe imua o ke alo alii. Ika lua oka !a, hookokoke aku ia keia ma waho o ka Pa o ka haie alii,. me ka hoopuka ia mai no ma kona inoa, a oia no hoi ko Vaaetona iohe pono ua i ko Bama inoa i ka oielo ia e kekahi o kona poe oh>na alii A he poea olioli noi loa hoi ia noke keiki aiii i kona lohe ana, nolaiia, uinkeuiake nui loa-iho la kei» e ike pono i ka mea a.«ia i hana uloha 'eie ai, :ika, aole nae oia ' P. OOO R ku ia ia, nolaila, holoholo ae la oia mawahooke alanui o kona P« alii raat kona w» i ai a hitakū*āip oe leele ana, a he teea mau oo boi ia Bama ka hoi i home noho mauna kahi i houpuluia i na kultt hau o ka lani. {Aole i paxi.)