Ke Au Okoa, Volume V, Number 49, 24 March 1870 — NO FERIDUNA, KA MEA I KAPAIA KA PUUWAI LIONA. HE KAAO MOOLELO NO PERESIA KAHIKO. Mai ka Weekly Novellelte o Bosetona mai. [ARTICLE]

NO FERIDUNA, KA MEA I KAPAIA KA PUUWAI LIONA. HE KAAO MOOLELO NO PERESIA KAHIKO.

Mai ka Weekly Novellelte o Bosetona mai.

MOKUN A XVI. " O! mai makau oo nona," wahi a Kobada, " no l<a mea, nolo ka moi e-aa uua e luwe i ke ola o llusaten>a. īna hooniaka'uka'u uiai pola, i kunui wale no ia ehookikina mai ai ia Itusatema e hoomau poa loa aku i ka malama ana aku ia ia a me kana mau kauolm I " " A 1 E lioolono kaua !" Wahi a lcq kanaka opiopio, ka niea nona ka pepeiao ilohe koko aku i kekahi mea kamumumu. " He mau pohapo'ia kapuai koia e hele mai nei maanei, ho lehulehu wale no lakou o nauo mai hoi." , " Malia paha he poe hou no keia e huli niai nei ia'u," wahi a ka elemakulo, ine ke ku iho o hoolono malie i ke kamuinumu mai o ua niau kapuai uoi. '' Uu lohe mai nei uu i ka poo ua lakou wau i hopu uiai nei, he poe okoa no kekahi o huli mai nei ia'u, o o lakou io alui la no paha ua, e huli luai noi. Eia walo no ka mea pono ia kaua e hanaai, e |>ee ae kaua ma keia mau wahi e ualo ai." 0 Feridtinn, aole ona nianao nui e komo hou iloko o kekahi hakaka hou aua, nolaila,

nana ae la oia mao n niaanoi i man wahi no luua e nalo ai. Hoomanao ao la oia i kau wahi anu i hele mui āt, e hamama ana ka ipuka ; a o koua hoi aku lo no ia malaila o nana ai, a kono mai la i kona hoa elemakule, e komo pti aku malaila ; a pani mai la i ka ipuku pa. Hiki koko mai la no hoi ua iiiou poehuli nei ; a aole no hoi i liuliu, pau aku la lakou i ka hele ; a puka ae la no hoi laua nei, a naue aku la ma ko laua ala iho. Io luua noi o u haelo ona, aole o loua nei kamoilio nui kekahi i kekahi ; a ua hooholo koko iho la uo hoi luua noi, e noho nu mai no o Feriduna ia monawa me ke kanuka kilokilo, a aiakai oku la ka mea hope i ko lauu nei alanui. Ho hopalua hora ko laua. nei helo ana aku, komo aku la laua nei ma kokohi alanui uuku ololi, ma ka aoao hikinu o ke kulanakauhale, a o kahi kakaikahi no hoi ia o ua kauhalo. Ma ko ipnka o kekahi o keia mau halo, ku iho la ua kanaka kilokilo nei, a kikeke aku la i ka ipuka ; a aohe no hoi i lele oe kekahi mau mauawa lehulehu, niuau mai la kekahi leo maloko mai, " Owai ka mea mawah.o ? " Ko Kobada pane aku la no hoi ia, a wehe ia moi la ka puka e kekahi kauwa eleele, me ka ipu kukui e paa mai ana ma kona lima. Na keia .kouwa i lawe aku i ko kakou koa opiop.io ma kekahi rumi, mohope, i hai mai i ke ano o na mea i hoonaniia, ua muia e ka ulakolako. Naio aku la oakauwa nei, a koe koolua iho la lana nei. I ko Inua nei kuu ana iho, hoomaka aku la no o Feriduna i ka ninau ana, "Hookahi wale no a'u mea e ninan aku ai ia oe, a oia hoi, pehea la o Zila ? " Hoi mai la no hoi ke kanaka kilokilo, "0 Zila, ua maikai knpono no kona ola. Ua hiki ponoi akn au ma ka aoao o kona wahi moe • a ua maopopo ia'u, hookahi inea malaila, nana e paa mai i na hana kupono ole a ka moi. Aia a oluolu kupono oia, alaila, na'u no e l'awe mai ia ia mai laila mai. He man la hapa.wale no i koe, alaila oluolu kupono loa oia. Mai hookaumaha ia kon mau manao nona." Ma keia mau mea a ke kanaka kilokilo i hoopuka mai ai, ua loaa mai la i ua Punwai Liona nei, ka hoomamaia o kona mau manao pilihua no kona mea i aloha ai. He nui 'waīe no na mea e ae a ua kanaka opiopio nei i manao ai e ninau aku, aka, ua ike aku la no nae oia he mea makehewa wale no ia ia ka ninan ana aku ; oiai, ma na-'helehelena o Kobada, ua hoike mai, aole ona makemake e ninaninau hou iaakn. la manawa, ua hala ae k'a i-a o ka po, a i ke kahea ana mai a ua kanaka kilokilo nei . iloko o ka rumi, konoha mai la oia e alakai aku ia Feriduna ma kona rumi ehooluolu ai. Hahai aku la ua kanuka opiopio nei i kona alakai mn kekahi alanni pii laau, a pnkaaku la laua i kekahi wahi auo pa, a hoomaopopo iho keia i ke koou o ka mauu. Ike akn la na kanaka opiopio nei, he pa kiekie e hoopnni ana i ua wahi nei; a na hookohaha ia kpna manao, i kona ike ana aku i «a kauwa nei e hele a.ku ana ia ma ka ooao hikina o na' pa nei,-a wehe mai la i kekahi pohakn unihepa; a wili ae la i kekahi kui kolu, a hamama mai la hē keena. Hoala mai la oia i kekahi pani pohako, a kono mai la i na kanaka opiopio nei e iho aku. i •* " Mai makau oe,';- wahi a kekahileo, a i ka huli ana mai o ua o Feriduua, e kn ana ke' kanaka kilokilo ma kona aoao. " He mau knmu ka kaua e malama maluhia, pono. ai ia kaoa iho. E iho aka oe ilalo, a mahope aku au ē ōßāi b¥« aK* - "" ■ I ke kanohaia anā mai pela, ka ifi o aku la n° ia o ua Feriduna nei ma ke alanuipii laau e kp ana n ala )a iho aku la ia & ka pau ana mai, kakali m t la oia io ka iho aku o ke kanaka kilokilo me 1 ipu kukui. Mahope iho o ko laua hela an aku no kekahi mau niinnte, komo akn la laua i kekahi rumi oluolu maikai, he elua waui moe e ku ana. Kuhikuhi aku la ke kanaka elemakule i koua moe o mee ai ; a me kona pnno ole ma' i ke-

kahi mau huaolelo liou, koo walo no nao kona tualialo i ke akamai o ka hana ii> ana o ua wahi huna nei ; a me ia mau nianno mahalo no, wehowehe ao la oia i kona mau lole komo, a lelo aku la i knhi moe ; a'Aole i liuliu, lilo aku la i ka aina moeuhane. MOKUNA XVII. I ke kakahiaka mahope iho o na mea i hahaiia ae la nm ka moknna i hala, ua ala kakahiaka nui ne la ka tnoi ; a ia ia i hiki a"ku ai i'karumi, kahi ana o hoolohe ai i na hihia a tne na mea haliai ia mai, ike iho la oios na hiki mua ae ilaila kekahi o kona mau luna aupuni ; a ua ane kaumaha ko lakou mau helehelena. 0 kaua nināu mua no ke kanaka kilokilo, ina ua paa oia i ka hopu ia. He mea oiaio, ua haawiia mai la oiahehoole no koia ninau ; u ninau hou luai la nao oia no na mea i koo. Ua hnliai ia mai la uo hoi oia i ua lmna oia po ilu:—mai loko mai o ewaln poe koa, ua make he eouo, aho elua mea i pukele mai.

. I ka lolie ana o ua moi nei i keia mau mea, ua pn-o ae la kona mou lima malnna o kona poo, me lea hookahaha uui ia no ia men. Ua haalulu oia mai luna a lato, mo ka hiki kupono ole ia ia ko pane mai. Aka, niahopo iho.ua puka pono mai la kana mau olelo kauoha, o laweia mai imua ona, a uiahope iho komo mai la laua ; a o kekohi hoi o laua, e o-i hele mai ana ; a o kekahi hoi e hapai ia niai ana maluua o ka uoho. " " Ano," wahi a ka hawanawana ana mai a ka moi, " neaha na mea i hauaia mai ia olua ? " ■ Na ke koa i pii kaopa mai, i hahai mai i ka moolelo. ' Hahai inni !a oiā, i ka loaaana -o ke kanaka kilokilo ia lakōu, ka nakii ia ana a tne ke pani ia ana o ka waha, a nie ko lakou hoomaka ana mai e alakai mai ia-ia i ka halealii. Hahai tnai la no hoi ia i ka hiki ana mai o ke kauaka opiopio a me ke ano o kana hana ana mai ia lakou. 0 ke'koa no hoi i hapai ia mai ai maluna o ka noho, ua hooia mai la oia i na olelo a pnu a ko koa, me ka hahai pu mai i na huaolelo a pau a Feriduna i pano " Aka, eia ewalu wale no o ko oukou poe i hahai ia mai," wahi a ka moi, me kona ike 010 i kana mau moa e olelo uei. " Malia paha, ua holo aku kekahi mau mea elua, no ko laua makau i. kou huhu e ka moi," wahi lioi a kekahi o na luna aūpuni e noho ana. Aka, o keia mau hnaolelo i hoopukaia mai, aole no ia i manao nui ia aku e ka moi. Ua holoholo aku la ka moi mao a maanei o ka rumi ; a hele aku Ia ia, a ma kekahi aoao o ka rumi noho mai la. Malaila kona wahi i noho ai no keknhi mau mi ite ; a i huli hou mai ai, ua 'uaikea kona ' -eiielena ; a ua nan kona mau kui. ae la ois a naua mao a maanei, o kona mau makaaiaana e noho akn ana uo kekahi mau manawa, ai kona pane aria mai, uaikaika kona leo ; aka, ina e hoomaopopo loa aku ka nanaina o kekahi, eikeia aku no nnei ,ma kona mau kuemaka, he haua nui ke hana ana iloko ona. A he mau minute mahope iho, pane mai la ka moi,—" E helo aku e kauoha ia'u man' alii koa a pau, e kiai poue. O'u man koa elima tauBani maanei, ina he mea kupono, e !awe aku no ia lakon a pau loa, a e hoonoho aeia lakou a puni ke kulanakauhale. E huli, a e kiai pono ia na alanui a me na apoo a pan loa oke kulanakauhale nei. Ke makemake nei nae au i kela keuaka elemakule a me kela kauaka opiopio, e lawe ia mai imua ponoi o'u ; e ola a make paha, aka, o ka make nae ko'u makemake. A e hoomaopopo pono ia nae e oukou, e puni ia ko laua man wnha i pono ai ; a o ka mea a mnu mea paha e hookuli i keia, e make no ia e pouo ai. He mea hiki anei ia onkou, ke hoomanao i keia mau liuaolelo ?" Ua hoomaopopo akn la no hoi na lnna anpuni i ko lakou haku alii, e malama pono ia keia mau kauoha a pau ana, a hele aku la no hoi lakou, e ike pono i na mea a pau e hana ia ana. ona koa ehā. elua, ua hoihoi ia aku la lana i ko laua mau wahi, me ko laua hau--011 nui i ka pakele ana mai o ko, Lua mau ola. Ua ane poina paha i ka moi ka hoouiaopopo ona mai no laua. He hookahi hora paha mahope iho o ka haawi ana a ka moi i kela olelo kauoha, na kahaha na manao o ua makaainana, i ka ike aoa mai-i na puali koa e hoonoho ia ana, a puni ke kulanakauhale, Ma kela alauui keia kfeia alaoui, kela wahi keia wahi, i manao nui ole ia'mamna, ua paa wale no i ka hoonohoia me ha papa koa. 0 ke ano o keia pela, aole i maopopo i na -makaainnoi ; aka, uv hiki nae i~ lakou ke hoomaopopo, be mea ano e keie hana ana pela. Aka, aole no hoi i maopopo loa ia lakou, i hoouna ia keia poe koa, e hnli i ke kanaka elemakule, ka mea nona na la e aui.ae aua, a i kela kanaka opiopio hoi, ka mea nona na la e pii ana ike kanaka makua ana. Pela iho la ke auo puonioni o na manoo o na makaainana. Ia manawa, aia no ua moi nei ma ka rumi a kakou i haalele aku ai ia ia. Oia hookahi wale no ka mea malaila, aole kekahi o kana mau kauwa me ia ; a o ka hapanui o ka manawo, e holoholo ana oia me ka noonoo nui i na ao pohli e uhi mai ana i kona ala. Aka, na ku iho la oia ia manawa, a ke hiliuai la oia i kekahi ona kia honohano. Aka, mahope iho, i iho la oia ia ia iho, " X o keia inau mau mea nae a pau loa, no ke kaikamahine walo 110 I " (Aole i pau,)