Ke Au Okoa, Volume V, Number 49, 24 March 1870 — KA HAKU MONETE KARISO. [ARTICLE]

KA HAKU MONETE KARISO.

M 0 KU N A Xī,V I. I ua co«nt nei i loha iho m [ kona mau makA mnlunK o kino hinmon, i iho In oia, 'ī Un hoomnnao ka n\oa i helo mai i keia po, ho keiki kane kana, a ua poinn hoi au he knikomahine ka'u. E, aioha ino oe e li«ydco ; 1.1 a mnkemako oia e hnlnwni mni mnn nu ; ua maknu oia, a ua manao walo mai no paha oia no kokahi moa e hana ia ana. 0 ! Aole e hiki ia'u, ko heln wale me ka ike mua ole ana ia i,t. Aolo hoi o hiki ia'u, 'ke make me ka waiho ole aoa aku ia ia me kekahi men, nar,a o malama ia ia."

Kona ho> maiie Sou mai la no ia i kona wahi i noho ai mami.a ; a lalau aku la i ka penei, me ka hoom?.ka hou ana aku e pakui hou i kekahi mau 'alani hou malalo nku o na huaolelo ana i kakau ai, me ka hoopiii aku i keia mau huaolelo i kona palapala hoilins :—

' Ke hauwi nei au ia Maximil!iana Morela, Kapena alii koa, a keiki a kuu mea uana i hanai kupono, Pierre Morela, ona moku raa Masielo, i na dala, ho iwakalua miliona, a ban.\ oia, olike me kona maneo ana he pono, e haawi aku ia Emanuola koea kaikoeke, a mo Julie kona kaikuahlno. 0 tfeia iwokalua miliona, ua hoonna ia ma kuu lua huna raa ka mokupnni o Monete Kariso, a o kuu kuuwa Bertuccio Kai ike no ia mea. I na ua kaawale kona puuwai, a mare oia me Hsydee, ke kaikamahine a Ali, a ka mua hoi «'u i hanai ai n.e ho kaiknmahine In; nlai!a, ua hooko oia i k.o'u makemake hopo loa. Ma keia palapala kruoha, ua waiho aku au i ko koena o kuu mau waiwai no Haydee ; maloko oluila, he mau'aina, ka'u mau dala ma Enelani, Auseturia a me Holani ; na 1 iko hale ma kou mau halealii, na hale a me na hotele, a rae kuu mau kauwa pu ; i hiki aku ka huina o ka'u ipan dala maoli i koe i ke kanaono miliona." Ia ia e hooholo ana i kana kakau ana i ua mau huaoielo nei ; a e hoopau iho ana r.o hoi oia i ka lalani hope uwe ana kekahi leo mahope o kona kua, a haule aku la ka peni mai kona lima aku, huli ae la ia a ninau, "E Haydee, uu haluhelu anei oe i kela mau lalani ?" " O, e knu Haku," wahi a Haydee, "Heaha kau mea e kakau nei pela i keia hora ? heaha kau Koea e hoōili nei oe i kou waiwai a pau loa no'u ? E haalele mai ana anei oe ia'u ?" Pane mai la ka Haku Monete Kariso, " E hele ana au ma kekahi huakai hele, pe ia kou manao ; & ina he poino e kau mai ana maluna o'u, be makemake nui ko'u, e ola me ka noho hauoli ka'u kaikamahine.'' I ka lohe ana o ua kaikamahine Helena nei i kela mau huaolelo, kona ninau mai la no ia, "E manao ana ka paha oe i ka make e kuu haku"—A i moi la ko3a kahu hanai, •' Ua maikai ke kanaka naauao, He mea maikai ka manao. ana no ka wa e make ai." " Ano, e lohe mai oe i ko'u mau manaoio. I na oe e make ana, e pono oe e haawi i kou mau waiwai a pau loa ia hai ; no ka men, ina oe e make ana, aohe mea e ae a'u e makemake ai," a me keia mau huaoleb, ka lalau mai la no ia o ua kaikamahine nei i Ka palapala hoilina, a haehae ae la ina a pana eha, me ke kiola aku iwaenakonu o ka rumi. Ia ia e ku ana me ia, me ke ar.o kilakila o kona oiwi mai luna a lalo, me he ipu laau la i lohia, ke ano o kona haule maule aku la no ia iliina o ka papahele. I ua kaikamahine nei i hr ilo ai me ka manao haule hiamoe iho malun l ka pnpāhele ; kilohi iho la oia i ka maikai ke kii i kona kalai ia ana. Aka, ia manawa do i komo mai ai iloko ona kekahi manao o koa, me he mea la, i kana hoomaopopo iho ; oia kai aloha aku i ua flaydee nei ma ke ano kaikamahine ;• o ua kaikamahine nei, aole pe)B i ka ia nei hoomaopopo iho. " Auwe I" wahi a ua count nei ia ia ponoi iho no, " Mai hauoli kupoao no ks hoi au, " a lalau iho la oia i ke kino o Haydee, a kaikai aku la ia ia i kona mau rumi, me ka waiho afcu, kona hoi hou icai ia no ia i ua rumi palapala nei, me ka hoomaka iho e kope hou i ka palapala hoilina i pau ai i k& ha-hoe ia. ■ ■ > _ ua Haku Monete Kariso nei. e mea iho ana e pau kana kakau hou ana i ua palapala hoilina nei, aia hoi, kamumu mai la ka owe &na o ke kaa e komo mai ana iioko o ka pa. Kiei mai la.oia ma ka puka aniani, a ike nuii la ia' Maximilliana a me Emanuela eu lele iho ana mai luna mai o ke kaa. Ia manawa, i iho lā oia, " Maikai I Ua hiki mai ka manawa He hookahi manawa mahope iho, wehe mai la ke couot i ka ipuka, a e noho aku ana ua o Morela ma i ka rumi'hookipa. Ke komo an>t aku nae o ke count, pane mua mai la ua o Morela, " Malin paha, ua miala waanao loa ka mnua hele uno mai nei. Aka, nae hoi, e hookuu ia mai nae 'hoi &u e hoopuka aku, aole i pani ik'

in ko'n ni»ki\ « ao wālo kui* po ; ttft )iru pn no hoi kxi'u hnle i ka lihiik (tela, U| nke nui W ia eu o haluwai koko loa m« oe." No koia ma« luiaolelo & Morola, ku m»i la ko count c lulu lima pu me ia.

I k» lalau ann mai o ua nei $ k& lima o M»ximilliana, i mai la mi», " E M»rel», ho Ir liiiioli keiō no'u, no ka moa, ko ik« nei au, ua komohie ko aloha iloko o kekalii knnaka maikai o like iie 00. Aloha oo Emanuela ; a noUila, e ho'e p'i ana oe nae a'u e M«ximtllianß ea ?" "Ua kanalna anei oe no ia mea ?" wahi a ke Kapena alii koa opio a Maximitliana. ■" Aka, ina ua hewa ~h&n* ana?" wahi a ke count. Pane akn la o Morela, "Ua kiai <-nau au ia oe mai ka mua, a ka hnpeo kela mau olplo aa ineninei ; a ua noonoo hoi au no kou kuppa i kn po nei ; a nolaila au i manao »i, aia ka Pouo me kou aoao ; a i ole ia, aole e hilinai nui ia ana ka helehelena o ke kanaka," " Ke hoomaikai aku nei air ia oe," wahi a ke couht, a kahea aku īa oia i k'ana kauwa Ali ; i kona hiki ana mai, i eku la ia, " E Ali, e lawe pololei oe i keia palnpala i kuu loio hooponopono waiwai," n huli mai la oia i mai la in Morela, "0 ka'u palapala • hoilina kela ; h t ko'u wa e make &i nau no e hele aku o nana ia." Heaha ?" wahi a Morela, "Ua make anei oe ?" " Ae," wahi a ke count, " Aka, aole ane'i he mea kupono ia'u ke makaukau miu no na m»a a pau loa f Aka, heaha kau hana inehinēi mahope iho o kou haalele ana mai ia'u?"

A pone msi la o More!a, " Ua hele aku la ou i ka Tertoni, no kn mea, ua manao au malaila no au e halawai ai me Boukatna a me Chateau Renand. I ko'u hiki aaa akn malaila, ua lau laha loa na oiea a pau i hanh ia maloko o ka hale hana keaka." Ninau mai la ke"count " Heaha kao hana i hele ai malaila ; a yia holo pono anei kau mau mea i hele ai malaila ?" "Ke kumu nui o ko'u imi ana ia Boukama ma,'' wahi a Morela,. " No kana tnau mea no i oielo ai ; ua koi aku au, he mea pono e haalele ia ke kipu ana, a he ahona iki me ka pahi kaua, no ka ,mea, o ka pu he ano maka pouli ia mea. Afea, na hoole mai nae laua no ia me.a ; me ka hai maL ua ike maopopo ia kou a'kam.ai ma ka pahikotia. v Eo laua knmu i ike ai, na ke kanaka kaka pahi akamai a olua i hakaka ai, a eha oia." Hoakaka hou maiOa no hoi ua o BiīorelB,'s aa koi wale ako oia, e haalele i ka hakaka make kaka p»hi ana. keia mau mea, ninao mai la ka Heku Monele Kariso, " A! Ua ike anei oe ia'u e kipu ana , Hoole mai la no hoi ua o Emanūeia ma ; a i aku la ke eounl, " Ano, he maoawa no ko kakou e nana pono ai." Ka lslio ska la no īa o ua co.unt m i ] ka pu ana e paā.aiia' i ka wn a Mefcedes i komo mai ai i ke aumoe ihooia po. Kahea aku la, o.ia.i kekāhi kauwa aaa, e neenee aku i up»i .tn#iit ke kaawale : me ka, paa pu. pai i. kekahi lima kalapu. Ua hooko ia iho la ia kauohi moa; e ke kauwa. Lalau aku la uu count nei i ka pu, a hoopiha iho la me k,- poka ki dia haloholona. Ua ki pakalii aku la ua count i na kiko'eleele o ka lima kalapii, a pa pono aku la ma. ua mau kiko wale Ja no, aohe raa kau wahi e ae. I kela ame keia ki ana a )cu pololei, ua ano haikea ae ko M6rēls mau heiehelena; ua anuanu kona koko, no na niea. a pau loa ana'i ike maka amo kona akamaii kipn. I ka pau aua o ke kipa anĒ a na cacmt nei, liuli aku la.ua o Morela i kōoii ktiko«ike> ia .Emanuela, mē ka i . aku, " Eai ;he niea kupanaha maoli kona akamai 1" A mahope, huli aku Ja oia i ke count, me ke noi ia aku, "E ke count, ma ka inoa o kao mea minamina loa iloko o kou puuwai, ke noooi haa* haa aku nei aumai pepehi oe i Alebste„ no ka mea, he makuahine ko oa. keiki «u e manao nei e pepehi i ka hoomaka ana ae o koha ola . - , =. Pane aku la ke eouni, " U« pono io m> oe t he makuahine kona ; tohe o'u ?" Okewman huaolelo i hoopuka ia mai ai, ua ane v haalola o Moi-ela ; t i mai la " lua be a&onui kou no Alebato, ke noi hou aku nei oo au . e ki pu no olua, aka, e ki oe ia ia ma 'li.fi lima, a me kau wahi e ae e eha ai ; aole hoi ke ki make ia ia!" • . , " He.mea pono p&ha ia'u fte hai aku ia oe e Morela," wabi a na count nei, "He mea make hewaj kekahi mea o koa • a« ke noi mai e hoopakel'e ia aku kona oia ; no ka mea, aole tu e kaia i-kala ai i kona ola ; a e hoi malie aku oia i kona home me kona mau hoaaloho elaa, a owna hoi—" Wikiwi mai la & Moreia i k& •Mnae ana,' o oe>, pehea hoi ? oe " A pane aku la ua o Moneie Karigo," Owau ! He mea okoa ia ; e hoiiioi ia mai no au i ka bale nei P? ' ' "Āole I Aole 1" wahi a MaiimiliaU m« kona ano pihoihoi laana ole; a i mai ta count, " E like,me kuu hoopuka ana ia oe' o Morela, kuu he&aloha ma ks e make ana au i ka kipu ia mai e Alebata M de More rf [Jlole\pau)