Ke Au Okoa, Volume V, Number 50, 31 March 1870 — Untitled [ARTICLE]

E K* Ad Okoa b ;—JMoha oe : Aia ina ka aoao eha o ka uupepo Kuokoa, Helu 431. Ua hoopukaae o Naneiknlai, "he wahi t&ataiti poupoa eleele kn. uo Kakaako, pela mai nei hoi ia nei." He ninau i uhane mna ole ia ei», a eia ka aoanei e lilo ana, oia kekahi o na hoa o kt Papa Ola Hawaii, a penei na ninan la : Healia ku haua a ka Papa Ola Hawnii ? " He liki I a ho kukahaoa 1 ! Penei ke mele a kekahi poe i haku ai, '• E hana oe a punlwni, Iloohoa mai ia uei." Eiakahanaa ka Papa Ola Hawnii, ua

koho. iho ku Moi uaauao, i ekolu kanaka, ana DO hoi i iko ui ke poe kunaka uaauuo, a euo ke akama'i, a he hoopono ma ka hana ano, i pā tiiUßani ao hoi kaoi luamua ou, e ka mea naua ka niuau naaupo, a ua kapaia lakou, na Komiuina o ka Papa Ola Huwaii ; a o ka !akou mau hutia, o ka ninaninau pouo i na Kahuna Hawaii, i ka hiki ke lawelawe i ka Oihaua Lapaan, i ku like tne ka ke Kanawai, i ke akainai hoi i ka palapala a tne ka heluhelu, he poe i loaa ke akamai a me ka ike i ke ano o na laau, o ka popa Kahunao Kuauau, oia ka haua a keia poe, na Komisina o ka Papa Ola Hawaii. - No ka puiaualelo o ka Papa Ola Hawaii, i nana 010 i ko kuuawui i hanaia e ua oia uei i Kakaoko, u aponoia ai o lana o Hiko, i ka malama olune, M. H. 1868. Ano keia pala>?>>ie!o aih» iho nei palia o ua Papa Ola Hawuii la, lioawi hewa ni i ka Lnikini, a lilo ai kahi Laikini ia Wuiwai, *a no ka pakualelo iio o ka Papa_Ola Hu.wa.ii, e nui uei ka ikaika o ka_/!(•«, iloko uei o ko kulanakauhale, a e ole kekahi mau Kahuua Hawaii e lnpaau i kona ohaiui, pau ai i ko ola kekahi poe.

A no ka palaualelo nae paha o ka Papa Ola Hawaii, i ike muu ai na Kaliuun llawaii, i ka anaaua, ka hoopiopio, ka pahiuhiu, ka hoonuauua a ine ua mua liko ? A ko olelo nei oe, ina e huua kekahi Kahuna Lapaan tua ke ano auaaiia, hoouuauua, hoopiopio, a hoomanamana, nlaila, Inweia kona Laikini. Nawai no )a i koho kela kahuua hana pela ? 0 keia kau, a ke hoike oluolu aku nei au ia oe e ka mnkamuku, oia kou uaaupo a ine kou liawawa, aole oe i noouoo mua i kau mea i hoopuka ai. Ma keia mau paue ana au, e ke kunaka i noho mau i ke kau kauawai, ine he mea la, tm kue i kou umu nooonoo kauaka, ma ke kumu mua, ua kapa aku oe i ka Papa Ola Hawaaii, ma ku hoili aua aku i ke iuo mahui;i oia Lala o ke Aupuni, mamuli hoi o kou kapa ana aku i ka palaualelo o ka Papa Ola Huwaii.

He ikeim kau i ka paluualelo o ka Papa Ola Hawnii, e ole wule 110 <>e, pela n>ai ana la hoi o Noa ia'u, nau ka i kakau na Palapala Hoike a ku Papa Ola Hawaii, i ke Kuhina Kalaiuina, 110 na Kahuua Huwaii a ua o No» e lawe ae anu, hoomau;)wanui ia kau la, a liiki mai ke Kau Ahaolelo, na'u hoi ia e hoopau ae i keia poe Kon)isina, a na'u no hoi auanei in e noi aku i ku Moi o But»ritari, e liookoliu mai ia oe i Konmina, a o oo hookahi wale no hoi a uanei ke Koniisina, hoilioi no auanei kou Keena Oihana a hiki iuka o Kalihi la, i kahi kokokf, hoi paha i ka wai.

Ma ka haoa hea la hoi a ka Papa Ola Hawaii, i loaa ai i na Kuhona Lapaau, ka aeia ana mai e lapaau aku i ua rasi, me ka huipu aku i na pnle anaanai loaa ia lakou e like rae nie kau ike e hoolaha nei ? A o ka Laikini hoi o ke kahoua hea kau i ike ai, na kakau pu ia iloko o kooa Loikini ka mana hiki ke hana ina hana anaana, &c ? I olelo ai

oe, " Ma ka oukou hana e na Luna o ka Papa Ola Hawaii, i nui mai ai keia hana iuo loa"

I kulii paha oe, he poe Makai ka Papa Ola Hawaii, e hele ai ehakilo i ke kulanakauhnle, a ike i kekahi Kahuua e lawelawe ana i ka oihana lapaau me kona ohana iho, me ka Laikini ole, alaila, o ka hopu a hoopaa i ka i ka Hule Paahao, alaila no hoi mahalo loa oe, pau ko kapa aua he palaualelo ka Papa Ola Hawaii, aole pela, aohe uo hoi he mona i loaa ia lakou pela mai ka Moi mai, me kuu ike hoopHimeaai ole.

Iloko o na malama mna o ka M. H. 1869, ua hooluha ae ka Papa Ola Hawaii, i ko l«kou la e hui ai, i hookoia ai e like me ke Kauawai i hooholoia e ke Kau Ahaolelo o k« M. H. 1868. Uh waiho akahele iho keia poe ' ka noonoo una, me ka hopuhopualulu ole, i na Kahuna i aeia e lakou, aole me ka wikiwiki a me ke kapulu ; aka, me ka maeinae, ke akahele ame ka malie loa. A m:i ka Ia 2 a me 3 o Maraki, o keia makahiki, ua noho hon ua Papa Ola Hawaii nei, no ke kauolia aua mai, e kii aku na Kahuna Hawaii i ko lakou Palapala llookohu Kahuna, i ke Kuhiua Kalaiaina, F. W. Hutchinson ; a ua loaa mai e like pu me ia, a ma keia mea i ikeia'i, ua makaala ka Papa Ola Hawaii, no ka hana i waihoia aku ia lakou, aole be poe palaualelo.

No ka haiolelo o Waiwai, —o Mr. Waiwai, oia kekahi o na Kuhuna Lapaau Hawaii, ea, ke mokemake nei au, e oluolu kau a rae ke akaliele, i ka hoopuka ana nia ke akea, i keia mee,. Ma ka laSabati, Peberuari 2Ī, he halawai haipule ma ka hale o Kalama, ua hooholoia, ia Mr. Waiwai ka haiolelo o ka la, a ma na mea a pau e pili ana i ke auppui lani, e ola ai hoi o na uhane ma kela ao, malaila ka hooikaika nui ana o ka haiolek') oia la, ua maluhia ke anaina halawai, aole haunaele iki, mai ka hoomaka ana a hiki wale i ka hookuu ana. Mahea la k.\u wahi i manao ai e hoopaa hou ia Waiwai. e like mc kan kauoha mai, 'e hopu a paa, a e lawe ika hale ao." Pela oe i ike ai i ke kauohaia ana mai e ka Papa Ola Hawaii a me na Makai, e hopn ia Waiwai, a ke hai hou aku nei no au ia oe e kuu wahi hoa, aole loa he mana o keia poee hopu ai ia Waiwai ma keia mea. Ua hopoia o Waiwai ma ke ano Kahuna Lapaāu, nona ka hoomalu ana $500, he mea okoa loa ia, aka, o keia mea i oleloia mahuia ae nei, he uiea hou no ia. K« ao nei o Waiwai i kona oliana, aia i ka lani ke Akuu, a elua oia nei inoa e pono ai ke kapa aku, he Kahuna Lapaan no na nhane, a he Huiolelo no Houoluln nei. Eia ka ninan, ■' Na ka Popn Ola Hawnii anei e liaawi mai i Palapnla Kaliunupule, a i ole iu, ua ne. Makai paha ?" J. R. Keoi.a. Kahalaunola, Mar. 17, 1870. "