Ke Au Okoa, Volume V, Number 52, 14 April 1870 — NO FERIDUNA, KA MEA I KAPAIA KA PUUWAI LIONA. HE KAAO-MOOLELO NO PERESIAKAHIKO. Mai ka Weekly Novellette o Bosotona mai. [ARTICLE]

NO FERIDUNA, KA MEA I KAPAIA KA PUUWAI LIONA. HE KAAO-MOOLELO NO PERESIAKAHIKO.

Mai ka Weekly Novellette o Bosotona mai.

MOKUNA XVII. la mauawa a ka moi i lohe ai ia mau hua olelo, ua pieua uiaoli no kouaniau uianao ; a ua ano kupikipikio, a i raai lo ua moi nei me ka leo ano hekili, " Ma ua akua o kuu aiua, aolo ia e pane mai. , ILo hai aku nei ou, o na kauwa, e lawe aku ia ia, o hooko oukou i leeia uiau kauoha ; a i ole ia, o make koke no anei oukou maluna o kela wahi a ko oukou mau kapuai o hehi la. E kahoa «ku i ua puali koa, e kooio koke ano, a o hookaawulo aku i keia muu wahi, a e muin ilu iuo loa ia raai noi o kauaku. Mamuli anei o maopopo ia oukou ko'u maua moi maluua o Pen-aia Ia manawa, pauo ao la o Kanuh nie ka leo liauhaa i ka moi, " E ka mukaa, e pouu oe o hookuu aku ia ia, o kamailio mai." Ko kumu uui o ko Kaaali ka-ua ana aku i fea nioi pela, uo ka mea, ua ike aku la oia i na maka a me ua heleheleua o kanako, he mau auo ltipi mai ; a nolaila oia i mauao ai, he mea kupono ka hookun ana nku i kahi manawa e hooluolu aku i na mnuao o kanaka. Aka, huli inai la no uae ua moi uei me na niaka hnhu i ua o Kanah, a i mai la, " Pehea ? A o oe pu unei kekalii o huli kipi mai ana, me ke kue mai ia'u ? Ka ! I>a ! ha ! Kupanaha maoli ku kou manao. oka kai ana anei ia au e haawi mai ai uo kuu mau lokouiaikai nui a pau ? " Pauo hou aku la ua kilokilo uei a ka moi, " Ke kamailio nei an no kou pouo i keia muuawa. Eka makua, hooknuia aku oia e kamaiiio mai. He kumu kupouo no kona e kumailio luai ai ; a o ua makaaiuana pn hoi kekahi e uonoi mai la e hookuu ia aku oia e kamailio mai." Itv Kiinali no i hoopuka mai ai i kela mau huaoielo, kona kuemihope aku la no ia mai kahi kokoke aku i ka uohoalii ; u i ka moi i

i uauu uku ai i kona uuue una, leha pu ae 1« no hoi kona uiau inaka maluna o kona mau alii koa a uie kona mau luua aupuni, ua ku uialie loa lakou me ka oni ole o ko lakou mau oiwi, i ka wa i haawi ia mai ai ka olelo kauoha ia lakou e hooko aku. Ia mauawa no hoi, ua nee mai la o Kobada a nu imua, i kahi e kokoke mai ana i ka nohoalii ; a oioi, e hoomakaukau ana o Soharaba e haawi mai i ka 01010 kauoha, e hopu mai ia laua nei ; aia hoi, ike mai la oia i kekahi o kona mau kenela ikaika kahiko, e uaue pu mai ana mahope iho o na pio. " Ano, e Foaza," wahi a ka moi i ua keuela nei, " Heaha ke ano o keia mea ? E hele mai ana anei oe me kou mau koa, e kokua Pane mai la ua kenela nei, " I hele mai nei au e kokua i ka pouo. He raea kupono loa e hookuu ia mai na uiea pio e hoolohe ia ka laua niau 01010 ; malia paha, aia maloko o ka laua mau mea e hoopuka mai ai kekahi mau mea ano nui." A lohe ua moi uef i keia mau huaolelo, ua pii mai la koua huhu enaena ; a ku ino ae la ia ma kona iWuu kapuai, me ka hooholo ana iho o kona lima i ke knmu o kana pahikaua; aka, aole malaila, oiai, ua lawe ia e ke kauwa Baboula. No ka nele aua, kona hiua hou aku la uo io i hppe, maluna o ka nohoalii, a ua ano huikea mai la kona helehelena—me he mea la, ua komo pu aku iloko o kona puuwai ke ano haikea, oiai, aole e hiki ia ia ke hoomaka ae e ku iluūa. " E Kobada," wahi a ke kenela Foaza, "e hai mai oo i kau mau huaolelo me ku hoopuka pu mai i kou mau manao. A i !;ou mau e hoopuka mai ai i kou mau manao, a i keakea ia mai kau mau kamailio ana, ke hai aku nei au, e make no ia kanaka t " I Ka hoomaka mai la no ia o ua Kobada uei e kamailio, penei :—"E o'u mau hoa makaPuaua tnai la ka moi, " He kanaka oia aol6 no nei, aka, no Arabia." Paue mai la no ua kanaka kilokilo nei me ka maopopo,' " Ho kanaka ponoi an no Peresia nei, a i o'u mau hoa makaainana au e kamailio aku nei. Aole auei i maopopo ia oukou i keia maoawa, aole keia o ke auo kahiko o ka noho ana o Peresio, e like rae ka wa i na 'ln mua ? 0 kona nani maoli, ua mae, a o na mea ano hoihoi o kanaka, ua nalowale. ». Aole paha i liuliu wale ka m'anawb mahope aku nei, a kue mai kekahi i ko k»kou aina , a e pau anei paha kakou i ke nalowkle !" I ¥a loho. ana o ua Soharaba i keia mau huaolelo, ku ane puiwa ao la oia iluna, aka, aole nae e hiki ia ia ke kaniailio mai. Hoomau hou mai la no na knnaka kilokilo nei i ke kamailio ona, " A nohea mai ke knmu o keia mau ano e ana ? Aole anei keia hoopai mai ke Akua mai, no "ia karaima i haaaia e ka mea i kapa maoli iho ia ia, he moi ? E hoolohe mai ia'u, ua hoomanao no paha kekahi poe o oukou ia Gusatasap. Aolo anei oukou i aloha ia ia ?" Ano nuneaku la i o a ia nei na hamumumu aoa o kanaka, me na leo iiilii ; a pii ae la ia.mau leo a kiekie, a wawa nui ia ae la ma o a maanei; & ano meha iho la. Aka

uiahopo iho, hoopuka like mai lu na kauakn a pau lon, "Ao ! Ae 1 Ao !" A liooaniu hou niai la uo ua kanaka kilokilo nei i ko kamailio aua mai, " Aka, nawai l& o ahni niai i o oukou nei i na loiio kaumaha uo ia karaima hohoiui i hanaia, kc kumu oka make ana o kela kannka nui n oiaikai ? Ua inaopopo no ia oukou i pepehi malu ia kela kanilko, a ua manao oukou im na powa oka waoakuo. Aole,.aolo pdu ka oiaio. Da makau o Sokar«ba, o li!o aijf i o Gusatasapa i moi ; nolaila i hoouna nku ai oia i kana mau kauwa ponoi o pepehi ia ia, oiai, e hoi inai ana oia i ka hoolewa o ka moi i jnake. Ua hooko pono ua poo kuuwa lu i ka hana i wailioia aku ua lukou o hooko ; a i ko lukou boi aua mui, uu hanai ia lakou a pau i ka laau make,-r-a mnnao iho la o S»haraba, un nalowale kanu mau mea a pau i hana aku ai."

Ia manawa, ku hou mai la ka moi iluna, me ka hoopuka olelo liuhu inai, " Kka mea lioopuuipuni eleelo i hoino ia ! Peheu ln i hoohiki ia'i kou uhano i kn hoopunipuni ana ? E kuu mau makaainaua, uo pupule oia. Mai hoolohe mai oukou ia ia ! F, 'ia ka.iwa, e lawo koke aku in ia nia kahi o ! " Aka, uohe wuhi moa a ueou ī'uai o mv kau\va. Ia mamiwu, na leha nini )a na maka o ua kauaka kilokilo uoi iluim o na maka o ka moi, a hoomaka hou mai la oia i kekamailio amv : " Ua maopopo no ia'u ka'u mau men e kamailio nei, uo ka moa, ua ikemaka au i ka mea i hanaia. Ua ike au i ua poo pepehi kanaka la, a ua maopopo no ia'u o na kanwa ponoi uo ia a Soharaba ; aku, ua hiki mai au i ka wa loihi hopo e kaohi ai i ua pepehi kanaka.la. Hookohi no huaolelo 'v Gusatasapa i hoopuka mai ai ia'n mamua ae o kona make ana—a oia hoi, Soharaba ' Aka, e uaua aku oukou maluuu o na maka o ka mea makuu wale, a e ike anei oukou uo oukou ponoi iho, aia maluua Uaila ka hewa kahi i kau ai ! "

Iloko o ka wa emoole loa, un huli like aku la na maka o ke anaiua, e huka pouo aku ana iluua o na heleheleaa oka inyi, a ua ane aloha aku kekuhi poe iu iu uo ka mea ana e hoomauuwauui ana ia mau tninute, ua ano e ; ua aue ula mai la tne he koko la i hupala ia aku i kona helehelena, a ua haikea ano e loa uiai la, me he helehelena la no ke kuuaku kupapau. I na kanaka e hoopapau anu i ko lakou muu uana ana i ka moi, hoopuka hou mai la no oia i kana mau olelo, penei :— " A a:io, e hoolouo hou mai oukou i ua mea i koe, a'u e hoopnka aku ni. Aole anei i maopopo ia oukou no na makahiki i halo, ua hehi iho oia maluua o ko oukou mau !anakila ; a ua mohai wale aku oukou i ko oukou mau pomaikai i koua mau ake iuo ? A hiki wale mai nei i keia manawa, aia maloko 0 koua halealii kekalii kaikamahiue opiopio maikai, ana i kaili kupono ole mai ai, a boolobe ole aku i na uoi ia mai e ahonui aku ; a e hoihoi ia aku ua kaikamahine la i ka poli o kona mau makua ilihuue Ua ike no oukou lua kauawai o Peresia nei Heuha la ka uku hoopai kupono no keia mau haua liewa a pau ?" i No ia ninau, ka paue like mai la uo ia o kekahi mau haneri leo, " O ka make ! " " Ae, —A he inea kupouo ke hookoia ka hoopai mnluna o ka mea i hewa." Aka, panemaila nae ka moi, " Aole o kakou kanawai a mau liauawai paha, e ai ika hoopai make maluna oka moi." O ka hoopuka aua i kekahi mauao, e pepehi i ka moi, he kipi akea ana ia. " He oiaio ia meo,'' wahi u Kanah, " Aole e hiki ia kakou ke hooko i ka make, maluua oka moi." Ua hoap"no pu mai la uo hoi ua kuhina o ka moi no ia inea ; oiai, uia ae ka moi maluna o na ':uua wai o kanaka. No ia ano kokna aua uiai a na kuhiua, ua kanaho iki' ae la ua moi nei, a hoopuka mai la i kekahi mau olelo, me he ano niana la maluua ona mea a pau. " A ano, e l-,we ia aku ke kipi e hoopaahao ia moloko o na rumi pouli, n hfki wale mai i ka manawa e knu ia aku ai ka nku hoopai a ka make maluna o laua ! Oia, lawe koke ia aku ! " Aole nae he mea i ueea mai imua, e melama i kela niau olelo kauoha.a ku moi, ka mea kiekie maluna ona mea a pau loa. He mea ano kaliaha nui no ia i ka uana ana ae a ka nioi ma kela aoao keia aoao, aohe wahi mea hookahi i aue hoeu mai e malama i kana olelo kanoha. Ua kuemi hope aku la ia iluna o ka uohealii, a papalu iho Ia i kona mau maka me kouu mau poho lima • e aue huna iho aua paha i koua hilahila, oiai, he raau hora mamua ae, uo lele ino mai he mau tausani kanaka e hooko i kana mau kauoha u pau loa ; a ia wa iho la hoi, aole hookahi mea i aa e ku mai. Aka, hoao hou mai la ua moi nei i kana kauoha, " Ea ! E hooloho mai e na kauwa 1 E lawe aku i keia mau kauaka kipi i ka rumi paahao ; ake awakea oka la apopo e make no laiia ' " No ia taea, pane mai la ke kanaka kilokilo Kobada, " Alia hoi I E ou mau hou makaainana ; aole i pau pono loa na mea u pau i ka hanaia, e ku ana ma kn aoao o ka pono. Eia kekahi k naka elemakule, i kii mai nei oia i kana keiki ; a he mea kupono loa, oia kekahi e hoolono ia imua o keia anaiua lehuleliu, I ke'ia ruau huaolelo a ua kanaka kilokilo Kobada nei, ani mai la p kona innu lima ia Zaka Turana ame kaua wahine. Hele mai la laua, a ku ponoi ma kahi a Kobada o ku aua ; ua uuo haululu nae Imia, no ko laua akahi no paha a hiki ia wahi.

A kupouo ao la un mau w"ahi mou noi, hoomaka hou mai la Jio Kobada mau lehelehe i ka ekemu ana, " Ano, ke noi aku nei au i keia wa, he mea pono ke !awe ia mai ke kaikamahiue Zila, imua o keia anaina lelnilehu; i ike pono ia ai ke kumu hoopii o keia mau makua i liiki inei nei iu nei." Pii hou inai la ke kahu ka eua o ua moi nei, a hoōpuka mai la oia me ka leo kalakala kuj)ono ole, " Aole ! Aole ! Aole o pouo pela I " A huli ae la ko Kobada man nana ana ma kela wahi keiu wahi o ke auaina holookoa ; e maiau ana i kekahi mea a kena makemako i manao ai, n i koua ike auo itv ia. hooho ae la oia, " 0 ka pono ! O ka pono ! Ka inea e ae o na mea a pau loa ? E Baboula I O hele, a alukai n>ai i kt uaikamahine Zi!a iinua uei o keia anainu." I hoia inau huaolelo no a ko kakou hoa kilokilo, oili ina( la mahope mai o kekalii kia ua kauwa eunuke Baboula kal-iko uei, ka ;.tuu nanu i hoaiuu i ka lunu 'ioohiumoo i ka mol, a lawe pu ai me ku pahikaua. Kona uili mai la uo ia, a kulou I uotntiikai uiai lu iiuua o ke kanaka kilokilo ; a mauiua ao o kiv hiki ana i ltu uioi ko keakea i kana mau luuu, ua nalowale koko aku la, o kii aua ua ktunvti nei iu Zila. la wa i uhi hou mai ni ke ano ula ino i im papalina o k»v moi, no ka mea, ko mau la no kona makau ; a hina hou aku la ua moi nei mahope o kona nohoalii. (Aoh i pau )